سرزمینهای اشغالشده توسط اسرائیل
اراضی اشغال شده توسط اسرائیل، مناطقی هستند که توسط سازمان ملل متحد و بسیاری از دیگر سازمانهای بینالمللی، دولتها و دیگران برای اشاره به مناطق اشغال شده توسط اسرائیل از مصر، اردن و سوریه پس از جنگ شش روزه در سال ۱۹۶۷، به عنوان منطقه اشغال شده تعیین شدهاند. اسرائیل همچنین بخشی از جنوب لبنان را طی سالهای ۱۹۸۲ تا ۲۰۰۰ و همچنین جزیرههای صنافیر و تیران را از هنگام جنگ شش روزه تا مدتی در اشغال خود داشت. مناطق اشغالی شامل کرانه غربی، نوار غزه و بیشتر بلندیهای جولان و تا ۱۹۸۲، شبهجزیره سینا است. به کرانه غربی رود اردن و نوار غزه، اراضی فلسطینی یا مناطق اشغال شده فلسطینی هم گفته میشود. حکومت فلسطین، اتحادیه اروپا،[1] و شورای امنیت سازمان ملل متحد (قطعنامه ۴۷۸)[2] شرق بیتالمقدس را بخشی از کرانه غربی میدانند، موضوعی که اسرائیل آن را انکار میکند. اسرائیل شرق بیتالمقدس را طبق قانون بیتالمقدس ضمیمه خود کردهاست.
اسرائیل لفظ «مناطق مورد مناقشه» را برای کرانه غربی ترجیح میدهد.[3][4]
واژهٔ مناطق اشغالی اولین بار در قطعنامه ۲۴۲ شورای امنیت، پس از جنگ شش روزه در سال ۱۹۶۷ به کار رفت، که خواهان استقرار یک صلح پایدار و منصفانه در خاور میانه از طریق اعمال عقبنشینی قوای مسلح اسرائیلی از مناطق اشغالی در نبردهای اخیر و خاتمه همه ادعاها یا حالتهای تجاوز و احترام به حق همه کشورهای منطقه برای زندگی در مرزهای به رسمیت شناخته شده و امن در صلح بود. عقبنشینی از این مناطق، مشروط به یک صلح مذاکره شده بود که دولتهای عرب پس از قطعنامهٔ ۲۴۲ آن را رد کردند.[5]
پس از عقبنشینی یکجانبه نیروهای دفاعی اسرائیل از شبهجزیره سینا در ۱۹۸۲، به عنوان بخشی از معاهده صلح اسرائیل و مصر، این منطقه دیگر منطقه اشغالی شناخته نشد. اسرائیل بهطور یکجانبه در سپتامبر ۲۰۰۵ از نوار غزه عقبنشینی و اظهار داشت که دیگر این منطقه را اشغال نکردهاست اما اسرائیل تا سال ۲۰۰۹ به گزارش سازمان عفو بینالملل کنترل حریم هوایی غزه، آب محلی، برق و ارتباطات آن را در دست داشته و خروج و ورود کالا و مردم به صورت هوایی یا دریایی از غزه و مرز آن با مصر را کنترل میکند. همچنین حملههای کنترل شده در غزه از جمله دستگیری مردان تحت تعقیب یا عملیاتهایی اصطلاحاً کشتارهای هدفگیریشده که در حملات هوایی حجم بالایی از غیرنظامیان نیز در آن گزارش شدند.[6] اسرائیل همچنان از سوی سازمان ملل، آمریکا، بریتانیا و بسیاری از سازمانهای حقوق بشری در نوار غزه نیروی اشغالگر شناخته میشود.[7][8] اسرائیل بودن نیروی اشغالگر در نوار غزه را رد میکند. ضمیمه شدن شرق اورشلیم در ۱۹۸۰[9] و بلندیهای جولان در ۱۹۸۱،[10] توسط هیچ کشوری به رسمیت شناخته نشدهاست (قطعنامه ۴۹۷ سازمان ملل).[11]
اشغال بخش فلسطینی توسط اسرائیل
اسرائیل از ۱۹۸۰ منطقه شرقی اورشلیم بزرگ که به بخش فلسطین اشغالی معروف است را رسماً به خاک خود اضافه کرد اما مورد تأیید جامعه جهانی قرار نگرفت. شهر قدیمی که هیکل سلیمان در آن است از نظر یونسکو متعلق به هیچ کشوری (نه فلسطین نه اسرائیل) نمیباشد و در مرز اورشلیم شرقی و غربی واقع است. یونسکو سال ۲۰۱۱ مجدد تأکید کرد که موضع خود را تغییر ندادهاست و مطابق با قطعنامههای سازمان ملل متحد منطقه شرقی اورشلیم را منطقه فلسطینی اشغالی از اورشلیم مدرن یا بزرگ عنوان کرد که معضل کلی اورشلیم باید در مذاکرات دوطرفه قطعی حل شود.[12] از زمان اشغال منطقه شرقی توسط اسرائیل شهرکسازی در این منطقه از شهر مقدس ادامه داشتهاست. نقشه جزء به جزء مناطق اشغالی[13]
تنش پایتخت اسرائیل
دونالد ترامپ رئیسجمهور ایالات متحده در تاریخ ۶ دسامبر ۲۰۱۷ با توجه به مصوبهٔ سال ۱۹۹۵ کنگره ایالات متحده دربارهٔ انتقال سفارت این کشور از تل آویو به اورشلیم، دستور اجرایی شدن این مصوبه را صادر کرد و این شهر را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت شناخت.[13] در انتشار این خبر ترامپ اشارهای به تقسیم اورشلیم غربی و قدس شرقی به عنوان پایتخت اسرائیل و فلسطین نکردهاست. بیبیسی فارسی به نقل از وی میگوید: «دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا بیتالمقدس را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت شناخت». این لحن ترامپ باعث بالا گرفتن تنشها بین دو طرف اسلامی و یهودی شد. بلافاصله با انتشار گفتههای ترامپ صداهای فارسیزبان مطرح اسرائیل در بیبیسی فارسی به موضوع تقسیم بیتالمقدس بین اسرائیل و فلسطین اشاره کردند. ترامپ در سخنانش تأکید کرده بود که رسمی شدن بیتالمقدس به عنوان پایتخت اسرائیل برای آمریکا، موضعگیری کاخسفید به نفع یکی از طرفین درگیر نیست و تصمیم نهایی دربارهٔ مرزبندی و تقسیم بیتالمقدس با اسرائیل و فلسطینیان است. پاپ فرانسیس و دبیرکل سازمان ملل متحد، آنتونیو گوترش مخالفت اکید خود را با تصمیم ترامپ عنوان کردند. شورای امنیت سازمان ملل پیشنویس قطعنامهای را مبنی بر تجدیدنظر در تصمیم کاخ سفید مطرح کرد که با موافقت تمام اعضا مواجه شد اما توسط آمریکا وتو شد. بنیامین نتانیاهو در پیامی ویدئویی از ترامپ و نیکی هیلی تشکر کرد. نیکی هیلی، سازمان ملل را به دشمنی با اسرائیل متهم کرد.[14]
جستارهای وابسته
منابع
- «Israel annexing East Jerusalem, says EU». گاردین. بایگانیشده از اصلی در ۹ مارس ۲۰۰۹.
- en:United Nations Security Council Resolution 478
- FAQ: The Peace process with the Palestinians - Dec 2009
- From "Occupied Territories" to "Disputed Territories," by Dore Gold
- en:United Nations Security Council Resolution 242
- «Document - Israel/Occupied Palestinian Territories: The conflict in Gaza: A briefing on applicable law, investigations and accountability». سازمان عفو بینالملل. بایگانیشده از اصلی در ۹ فوریه ۲۰۰۹.
- «Human Rights Council Special Session on the Occupied Palestinian Territories, July 6, 2006». دیدبان حقوق بشر. بایگانیشده از اصلی در ۴ ژانویه ۲۰۱۲.
- «Is Gaza 'occupied' territory?». سیانان. بایگانیشده از اصلی در ۲۱ ژانویه ۲۰۰۹.
- en:Jerusalem Law
- en:Golan Heights Law
- en:UN Security Council Resolution 497
- «UNESCO replies to allegations». یونسکو. بایگانیشده از اصلی در ۱۸ ژوئیه ۲۰۱۱.
In line with relevant UN resolutions, East Jerusalem remains part of the occupied Palestinian territory, and the status of Jerusalem must be resolved in permanent status negotiations.
- «ترامپ بیتالمقدس را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت شناخت». بیبیسی فارسی. ۶ دسامبر ۲۰۱۷.
- «آمریکا پیشنویس قطعنامه دربارهٔ بیتالمقدس را وتو کرد». بیبیسی فارسی.