رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا
رئیسجمهور ایالات متحدهٔ آمریکا ریاست یکی از قوای سهگانه در دولت ایالات متحدهٔ آمریکا را بر عهده دارد. رئیس جمهور شاخه اجرایی دولت فدرال را هدایت می کند و فرمانده کل نیروهای مسلح ایالات متحده آمریکاست.
رئیسجمهور ایالات متحدهٔ آمریکا
President of the United States | |
---|---|
لقب | آقای رئیسجمهور[1] (غیررسمی) جناب (رسمی) |
وضعیت | رئیس کشور رئیس حکومت |
کوتهنوشت | POTUS |
عضوی از | کابینه ایالات متحده آمریکا
شورای سیاست داخلی ایالات متحده شورای اقتصاد ملی شورای امنیت ملی ایالات متحده آمریکا |
اقامتگاه | کاخ سفید |
جایگاه | واشینگتن، دی.سی. |
نامزدکننده | احزاب سیاسی در ایالات متحده آمریکا یا اعلام نامزدی توسط خودش |
گمارنده | مجمع گزینندگان (ایالات متحده آمریکا) |
مدت دوره | چهار سال، یک بار تمدید |
سند انتصاب | قانون اساسی ایالات متحده آمریکا |
دارندهٔ افتتاحی | جرج واشینگتن ۳۰ آوریل ۱۷۸۹ |
بنیادگذاری | قانون اساسی ایالات متحده آمریکا ۴ مارس ۱۷۸۹ |
جانشین | معاون رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا، خط جانشینی ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا |
حقوق | سالانه ۴۰۰ هزار دلار |
وبگاه | وبگاه رسمی |
این مقاله بخشی از این مجموعه است: سیاست و دولت ایالات متحده آمریکا |
قدرت ریاست جمهوری از زمان شکل گیری آن، همانند قدرت تمامی ارگان های دولت فدرال رشد کرده است.[2] از اوایل قرن ۲۰ ریاست جمهوری با افزایش قدرت قابل توجهی در دوران ریاست جمهوری فرانکلین روزولت، نقش پررنگ تری در صحنه سیاسی آمریکا داشته است. در دوران معاصر ، همچنین از رئیس جمهور بعنوان رهبر تنها ابرقدرت باقی مانده و به عنوان یکی از قدرتمندترین شخصیتهای سیاسی جهان یاد می شود.[3][4][5][6] رئیس جمهور به عنوان رهبر ملت با بزرگترین اقتصاد جهان، دارای قدرت سخت و نرم داخلی و بین المللی است.
ماده دوم قانون اساسی قوه مجریه دولت فدرال را تأسیس می کند و قدرت اجرایی را به رئیس جمهور می سپارد. این قدرت شامل اجرای قوانین فدرال و مسئولیت انتصاب مسئولان اجرایی، دیپلماتیک، نظارتی و قضایی فدرال است. بر اساس مقررات قانون اساسی که رئیس جمهور را قادر می سازد سفیران کشور را تعیین کند و سفیران دیگر کشور ها را بپذیرد و معاهدات را با قدرت های خارجی منعقد کند و قوانین مرتبط که بعدا توسط کنگره تصویب شده است، رئیس جمهور را به عنوان تعیین کننده اصلی سیاست خارجی ایالات متحده قرار می دهد.
رئیس جمهور همچنین در قوانین فدرال و سیاستگذاری داخلی نقش اصلی را ایفا می کند. به عنوان بخشی از سیستم تعادل میان قوا در ایالات متحده ، ماده اول، بند ۷ قانون اساسی به رئیس جمهور این اختیار را می دهد که قوانین فدرال را امضا یا وتو کند.
در پی برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا، هر ۴ سال یکبار در بیستم ژانویه، رئیسجمهورِ منتخب ایالات متحده آمریکا بههمراه معاون رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا با ادای سوگند، مسئولیت اجراییِ دولت ایالات متحدهٔ آمریکا را بر عهده میگیرند. رئیسجمهور در حضور قاضی ارشد ایالات متحده آمریکا اینگونه سوگند میخورَد: «من رسماً سوگند یاد میکنم که مسئولیت ریاست جمهوری ایالات متحده را صادقانه انجام دهم و تا آنجا که در توان دارم از قانون اساسی ایالات متحده آمریکا صیانت، حمایت و دفاع کنم.» براساس متمم بیست و دوم قانون اساسی ، که در سال ۱۹۵۱ تصویب شد ، هیچ شخصی که برای دو دوره ریاست جمهوری انتخاب شده باشد، نمی تواند برای دوره سوم نامزد شود.
هم اکنون جو بایدن به عنوان چهل و ششمین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا مشغول به کار است.
تاریخچه
جایگاه کنونی رئیسجمهور در نظام سیاسی ایالات متحده به مراتب با نظرات بنیانگذاران آمریکا این کشور تفاوت دارد. تدوین کنندگان قانون اساسی درآخرین سالهای قرن هجدهم به نهاد ریاستجمهوری بهعنوان مجری و ادارهکنندهٔ قوانین نگاه میکردند و وظایف اندکی را برای وی در قانون اساسی در نظر گرفتند. آنان امیدوار بودند کشوری را تأسیس نمایند که در آن قدرت واقعی در دست نمایندگان ملت و دولتهای ایالتی باشد ودولت فدرال صرفاً به امور خارجی و هماهنگی میان ایالتها بپردازد. قانون اساسی، ورود دولت فدرال به اقتصاد و وضع مالیات را منع کرده و همین دو مورد، بخش وسیعی از اختیارات را از رئیسجمهور سلب کردهاست. تعداد بسیار اندک کارکنان و وزرای رؤسای جمهور اولیه، نظیر جرج واشینگتن و توماس جفرسون، بیانگر آن است که در سالهای اولیهٔ حیات ایالات متحده تا چه اندازه رئیسجمهور و دولت وی فاقد اختیارات بودند. اما طی سالیان متمادی، این وضعیت دگرگون شد.
اکنون رئیسجمهور از نقش چشمگیری در تحولات سیاسی و اجتماعی کشور برخوردار است. وی با انتخاب وزرا، آنگونه که خود صلاح میداند، تصمیمگیری میکند و در بسیاری از مواقع نیز، با استفاده از حق وتو، بر روند قانونگذاری کنگره تأثیر میگذارد. فرماندهی کل نیروهای مسلح و ادارهٔ دیپلماسی خارجی کاملاً در اختیار رئیسجمهور است و وی در صحنه بینالمللی راساً تصمیم میگیرد. بعلاوه، با تأسیس تعداد زیادی وزارتخانه (کابینه ایالات متحده آمریکا) و سازمانهای مستقل تحتنظرِ ستاد کارکنان ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا، وی و مشاورانش در مسائلی نظیر آموزش، اقتصاد، محیطزیست، منابع زیرزمینی و حملونقل دخالت میکند. درحالیکه در سالیان نهچندان دور، این موضوعات در حوزهٔ صلاحیت انحصاریِ دولتهای ایالتی بود.
اختیارات ریاستجمهوری
فرماندهی کل قوا (ارتش آمریکا و دیگر تجهیزات نظامی) انتخاب افراد برگزیده در دولت
اختیارات تأمین امنیت ملی
- فرماندهی کل نیروهای مسلح و نیروهای شبهنظامی
- انعقاد قرارداد با کشورهای خارجی
- معرفی سفرا
- پذیرش سفرای دیگر کشورهای جهان
- اعلام جنگ و صلح
- اعمال تحریم علیه یک کشور
- اعلام وضعیت فوقالعاده ملی
اختیارات قانونگذاری
- ارائهٔ اطلاعات موردنیاز کنگره
- درخواست تصویب قانون از کنگره
- دعوت مجالس قانونگذاری به جلسات فوقالعادهٔ کنگره
- اعلام تعطیلی موقت کنگره درصورت اختلاف نظر میان مجالس بر سر زمان تعطیلی
- وتوی مصوبات کنگره
اختیارات اداری
- مسؤول و ناظر اجرای صحیح قوانین
- معرفی وزرا و مقامات بلندپایهٔ اداری به کنگره (همانند وزرای کابینه یا رئیس بانک مرکزی ایالات متحده آمریکا)
- درخواست دریافت گزارش از مقامات دولتی
- پرکردن پستهای خالی دولتی در زمان تعطیلی کنگره
اختیارات قضایی
امنیت
حفاظت امنیتی از جان رئیسجمهور و خانوادهٔ رئیسجمهور و همچنین رئیسجمهورهای سابق ایالات متحدهٔ آمریکا و خانوادهشان بر عهدهٔ سرویس مخفی ایالات متحدهٔ آمریکا است.[7]
جستارهای وابسته
- فهرست رؤسای جمهور ایالات متحدهٔ آمریکا
- سخنرانی وضعیت کشور
- نیروی هوایی یکم: هواپیمای ویژهٔ رئیسجمهور آمریکا
- بانوی اول ایالات متحده
- کابینه ایالات متحده آمریکا
- دفتر بیضوی، دفتر رسمی رئیسجمهور
- رئیسجمهور موقت (آمریکا)
- شورای ملی امنیت ایالات متحده آمریکا
- کتابخانه ریاست جمهوری (آمریکا)
- دفتر ملی بایگانی و مدارک آمریکا
- فهرست رؤسای جمهور کشور آمریکا
منابع
- "چطوری رئیسجمهور را خطاب کنیم؛ او قربان یا اعلیاحضرت نیست! فقط آقای رئیسجمهور". نیویورک تایمز.
- Ford, Henry Jones (1908). "The Influence of State Politics in Expanding Federal Power". Proceedings of the American Political Science Association. 5: 53–63. doi:10.2307/3038511. JSTOR 3038511.
- Von Drehle, David (February 2, 2017). "Is Steve Bannon the Second Most Powerful Man in the World?". Time.
- "Who should be the world's most powerful person?". The Guardian. London. January 3, 2008.
- Meacham, Jon (December 20, 2008). "Meacham: The History of Power". Newsweek. Retrieved September 4, 2010.
- Zakaria, Fareed (December 20, 2008). "The Newsweek 50: Barack Obama". Newsweek. Retrieved September 4, 2010.
- استعفای دو محافظ دیگرِ باراک اوباما در رابطه با حادثهٔ کلمبیا، بیبیسی فارسی
- آلکسی دوتوکویل، تحلیل دموکراسی در آمریکا، رحمتالله مقدم مراغهای (مترجم)، تهران: زَوّار، چاپ اول، ۱۳۴۷
- آندره موروا، تاریخ آمریکا، نجفقلی معزی (مترجم)، تهران: اقبال، چاپ دوم، ۱۳۸۳
- مارکوس وب، ایالات متحدهٔ آمریکا، فاطمه شاداب (مترجم)، تهران: ققنوس، چاپ اول، ۱۳۸۳
- امیرعلی ابوالفتح، برآورد استراتژیک ایالات متحدهٔ آمریکا، تهران: مؤسسهٔ فرهنگیِ مطالعات و تحقیقات بینالمللیِ اَبرار معاصر تهران، چاپ اول، ۱۳۸۱
- فرانک ال. شوئل، آمریکا چگونه آمریکا شد؟، ابراهیم صدقیانی (مترجم)، تهران: انتشارات امیرکبیر، چاپ سوم، ۱۳۸۳
- حسین حمیدینیا، ایالات متحدهٔ آمریکا، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی، چاپ اول، ۱۳۸۲