شهرستان اسلامشهر

شهرستان اسلامشهر با مساحت ۱۹۵ کیلومتر مربع، یکی از شهرستان‌های استان تهران است. این شهرستان در جنوب غربی استان تهران قرار دارد و مرکز آن شهر اسلام‌شهر است. این شهرستان از شرق و جنوب به ری از غرب به شهرستان بهارستان و از شمال غرب به شهریار محدود است. این شهرستان در سال ۱۳۹۵، ۵۴۸٬۶۲۰ نفر جمعیت داشته که از این تعداد ۲۷۹٬۲۸۲ نفر آن مرد و ۲۶۹٬۳۳۸ نفر آن زن بوده است.[2]

مختصات: ۳۵°۳۳′۵۷″ شمالی ۵۱°۱۵′۰″ شرقی
شهرستان اسلامشهر
شهرستان اسلامشهر
اطلاعات کلی
کشور ایران
استانتهران
سال تأسیس۱۳۷۳
نام‌های پیشینقاسم‌آباد شاهی
اداره
فرماندارمسعود مرسلپور[1]
مردم
رشد جمعیت۳۸٫۴۹۶ (در فاصله ۵ سال)
جغرافیای طبیعی
مساحت۱۹۵ کیلومتر مربع کیلومتر مربع
داده‌های دیگر
پیش‌شمارهٔ تلفن۰۲۱
وبگاهفرمانداری اسلامشهر
میدان نماز

تاریخچه

اسلامشهر در گذشته یکی از روستاهای شهرری بوده است روستایی به نام قاسم‌آباد شاهی بوده‌است. یکی از روستاهای اسلامشهر، فیروز بهرام است که بنای آن را به فیروز ساسانی نسبت داده‌اند. اسلامشهر در دوران قاجار منزلگاه اردوی همایونی بوده و به نام قاسم‌آباد خالصه نیز خوانده می‌شده‌ است. وجود بقایای پایه‌های پل بر روی رودخانه حصارک پایین و تپه‌های واقع در مجاورت یا نزدیکی آن و آثار مدفون در آن‌ها، دلالت بر وجود دوره‌های تاریخی مختلف داشته و حاکی از اهمیت این منطقه‌است.

از محوطه‌های باستانی این شهرستان که هم دوره با محوطه‌های باستانی چشمه علی شهر ری؛ مرتضی گرد و تپه سیلک کاشان هستند، می توان به تپه مافین آباد و تپه نظام آباد اشاره کرد که با دارا بودن هفت هزار سال پیشینه تاریخی و فرهنگی از شهرت زیادی در مجامع علمی برخوردار بوده و از شاخص‌های تمدن پیش از اسلام در جهان شناخته می‌شوند. همچنین تپه‌های باستانی پراکنده در سطح منطقه را می‌توان با محوطه‌های تاریخی مجاور آن در دشت بزرگ ری مقایسه کرد.

از این شهرستان تاکنون ۱۲ اثر تاریخی و باستانی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌ است. این منطقه به دلیل مرغوبیت و حاصلخیزی زمین‌های مستعد کشاورزی، وجود رودخانه‌های پرآب، رشته قنات‌های جاری و نزدیکی به تهران از دیرباز مورد توجه بوده‌است. محوطه باستانی مافین آباد اسلامشهر که به دلیل حفاری‌های غیرمجاز آسیب دیده‌، دارای کهن‌ترین دوره تاریخی است که دیرینگی آن به هزاره پنجم پیش از میلاد می‌رسد.[3][4]

ایجاد کارخانه‌های بزرگ و قدیمی در اطراف محور جاده قدیم ساوه چون ارج، کیان تایر، ایران خودرو دیزل، میهن، قایق سازی و غیره، موجب جذب مهاجران جویای کار و اسکان آن‌ها در این منطقه شهری در پیش و پس از انقلاب ایران بوده‌است. نبود برنامه‌ریزی کلان در ارتباط با این میزان از مهاجرت از طرفی موجب افزایش تراکم جمعیتی و ساختمانی شده و از سویی این شهرستان را به لحاظ سیاسی و جمعیتی و اجتماعی در جایگاه ویژه‌ای در نزدیکی کلانشهر تهران قرار داده‌است.

یکی از ویژگی‌های تاریخی این شهرستان اختلاط فرهنگی و دینی است؛ از مهم‌ترین مستندات این گفته، وجود قبرستان ارامنه در کمربندی این شهر بوده که قدمتی چند ده ساله داشته و امروزه نیز مراجعین فراوانی دارد. از شمال و جنوب و شرق و غرب کشور، از همه فرهنگ‌ها، گروه‌هایی در این شهرستان سکنی دارند.

موقعیت جغرافیایی

شهرستان اسلامشهر یکی از شهرهای استان تهران، در جنوب غربی شهر تهران بر سر راه ارتباطی جاده ساوه قرار گرفته و از طریق بزرگراه‌های قدیم و جدید تهران-ساوه و همچنین راه آن تهران به جنوب کشور و سایر استان‌های همجوار ارتباط دارد. فاصله آن تا مرکز شهر تهران حدود ۱۵ کیلومتر است. اسلامشهر در سال ۱۳۷۳ از سوی وزارت کشور به عنوان یکی از شهرستان‌های تابعه استان تهران اعلام شد.

وسعت شهرستان در حدود ۱۹۵ کیلومتر مربع است و دارای ۳ بخش، ۴ دهستان و ۲۷ روستا است. این شهرستان در منطقه دشت آبرفتی جنوب غربی تهران واقع شده و ارتفاع آن از سطح دریا در حدود ۱۳۰۰ یا ۱۲۵۰ متر است.[5] شهرستان، قطارشهری در حال احداث دارد.[6]

تقسیمات کشوری

تقسیمات کشوری این شهرستان، باتوجه به نتایج آمارگیری سرشماری سال ۱۳۸۵ کل کشور آمده‌است، بر حسب بخش، شهر، دهستان و روستا به شرح زیر است:[7]

مناطق

اسلامشهر از ۶ منطقه تشکیل شده که مناطق ۱ و ۲ مرکزی و منطقه ۳ آن شهرک واوان، منطقه ۴ شاطره، منطقه ۵ قسمت هایی از احمد آباد مستوفی (خارج از محدوده بخشداری احمد آباد مستوفی)، منطقه ۶ شهرک امام حسین و شهرک امام خمینی است.

بخش‌ها

شهرها

دهستان‌ها

شهرک‌ها

  • شهرک قائمیه
  • شهرک سعیدیه
  • شهرک محمدیه
  • شهرک مهدیه
  • شهرک واوان
  • شهرک امام خمینی
  • شهرک گلها
  • شهرک شیرودی
  • شهرک موسی آباد
  • شهرک انبیاء
  • شهرک جانبازان
  • شهرک الهیه
  • شهرک توحید
  • شهرک باغ فیض
  • شهرک امام حسین
  • شهرک مصطفی خمینی
  • شهرک آزادگان
  • شهرک طالقانی
  • شهرک احمدیه

روستاها

اماکن تاریخی
  1. تپه باستانی چیچکلو
  2. تپه باستانی مافین‌آباد
  3. تپه واوان
  4. تپه باستانی ده عباس
  5. تپه سفید گلدسته
  6. تپه باستانی نظام‌آباد
  7. یخچال قدیمی علی‌آباد
  8. یخچال قدیمی ترشنبه
  9. آتشکده ضیا اباد

امامزاده‌ها
  1. امامزاده ابراهیم[8][9]
  2. امامزاده اسماعیل (چیچکلو)[10]
  3. امامزاده سید رضا (علی‌آباد قاجار)[11]
  4. امامزاده عباس[12]
  5. امامزاده عقیل[13]
  6. امامزاده ابوطالب (فیروز بهرام)[14]
  7. امامزاده ذکریا (ایرین)[15]
  8. امامزاده طاهر[16]
  9. امامزاده عیسی (واوان)[17]
  10. امامزاده محمد (ایرین)[18]

افراد مشهور و معروف
  1. مرحوم حاج جلال شریف زاده بانی احداث غسالخانه و آرامستان دارالسلام
  2. برادران پایداری مالک کارخانجات لبنیات میهن، دومینو و پاندا
  3. کریم نایبی رئیس اسبق اتاق اصناف و عضو چندین دوره شورای شهر
  4. ابوالفضل نصرت آبادی رئیس اسبق اداره بازرگانی و عضو چندین دوره شورای شهر
  5. مصطفی نکولعل آزاد رییس اسبق تربیت بدنی اسلامشهر و بنیانگذار ورزش قهرمانی در شهرستان اسلامشهر و عضو سابق شورای شهر
  6. حمزه زرینی، محمد محمد کاظم، محمدطاهر وادی، آرش کشاورزی، فرهاد نظری افشار، ولی نور محمدی بازیکنان تیم ملی والیبال
  7. سجاد گنج زاده عضو تیم ملی کاراته
  8. سجاد برزی عضو سابق تیم ملی کشتی و عنواندار المپیک
  9. محمد رضا خانزاده بازیکن تراکتور سازی و تیم ملی
  10. حامد نادری و محمد بوجاریان بازکنان تیم ملی پینگ پنگ
  11. علی اکبر اسماعیلی مدیحه سرای اسلامشهر و شهرک واوان
  12. محسن ستوده رکورددار گینس با رکورد بیست سال بیکاری
  13. امیرمهدی برزگر
  14. بهنام مهدیزاده قهرمانی جهان کشتی فرنگی (هند)

جستارهای وابسته

نگارخانه
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ شهرستان اسلامشهر موجود است.

منابع
  1. فرمانداری اسلامشهر. «فرماندار اسلامشهر».
  2. «مرکز آمار ایران».
  3. معرفی جاذبه‌های گرشگری، تاریخی، طبیعی و صنایع دستی استان تهران. ناشر:اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گرشگری استان تهران بهار ۱۳۹۱
  4. شهرداری اسلامشهر. «پیشینه تاریخی اسلامشهر». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ مه ۲۰۱۵.
  5. شهرداری اسلامشهر. «موقعیت جغرافیایی و طبیعی». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ مه ۲۰۱۵.
  6. خبرگزاری مهر. «مترو اسلامشهر در ایستگاه تخصیص اعتبار/ رؤیاها بر ریل واقعیت قرار گرفت».
  7. فرمانداری اسلامشهر. «موقعیت اجتماعی - سیاسی و تقسیمات کشوری». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ مه ۲۰۱۵.
  8. سازمان اوقاف و امور خیریه. «امامزادگان استان تهران». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ مه ۲۰۱۵.
  9. امامزادگان. «آستان مقدس امامزاده ابراهیم (علیه السلام) ـ نظام آباد».
  10. امامزادگان. «آستان مقدس امامزاده اسماعیل (علیه السلام) ـ چیچکلو».
  11. امامزادگان. «آستان مقدس امامزاده سیدرضا (علیه السلام) ـ علی‌آباد قاجار».
  12. امامزادگان. «آستان مقدس امامزاده عباس (علیه السلام) ـ چهاردانگه».
  13. امامزادگان. «آستان مقدس امامزاده عقیل (علیه السلام) ـ اسلامشهر».
  14. امامزادگان. «آستان مقدس امامزاده جعفر ابوطالب (علیه السلام) ـ فیروزبهرام».
  15. امامزادگان. «آستان مقدس امامزاده زکریا (علیه السلام) ـ ایرین».
  16. امامزادگان. «آستان مقدس امامزاده طاهر زاهد (علیه السلام) ـ چهاردانگه».
  17. امامزادگان. «آستان مقدس امامزاده عیسی (علیه السلام) ـ شهرک واوان».
  18. امامزادگان. «آستان مقدس امامزاده محمد (علیه السلام) ـ ایرین».


This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.