شهرستان کرج
شهرستان کَرَج یکی از شهرستان‌های استان البرز است. این شهرستان در شرق استان البرز قرار دارد.
| شهرستان کرج | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات کلی | |
| کشور |  ایران |
| استان | البرز |
| مرکز شهرستان | کرج |
| سایر شهرها | ۶ |
| بخش‌ها | بخش مرکزی، بخش آسارا |
| مردم | |
| جمعیت | ۱٬۹۷۳٬۴۷۰ نفر سال ۱۳۹۵[1] |
این شهرستان پرجمعیت‌ترین شهرستان استان البرز است. مرکز این شهرستان، شهر کرج است.
تقسیمات کشوری
تاریخچه
محدوده اولیه این شهرستان برابر با استان البرز کنونی بود تا اینکه شهرستان ساوجبلاغ در سال ۱۳۶۸ از کرج جدا شد، البته قلمرو اولیه شهرستان ساوجبلاغ علاوه بر قلمرو کنونی شامل دو شهرستان نظرآباد و طالقان نیز می‌شد، زمانی که استان البرز تأسیس شد، اشتهارد و فردیس نیز بخشی از شهرستان بودند، اما شهرستان اشتهارد در سال ۱۳۹۱ و شهرستان فردیس در خرداد سال ۱۳۹۲ از این شهرستان جدا شدند.
تقسیمات کنونی
این شهرستان شامل دو بخش است به نامهای بخش مرکزی و بخش آسارا.
- بخش مرکزی شامل سه دهستان و پنج شهر می‌باشد که عبارتند از:
- شهرها: کرج، ماهدشت، کمال‌شهر، محمدشهر و گرمدره.
- دهستان گرمدره
- دهستان محمدآباد
- دهستان کمال‌آباد
- بخش آسارا شامل سه دهستان و یک شهر می‌باشد که عبارتند از:
مردم‌شناسی
- نظرسنجی سال ۱۳۸۹
طی پژوهشی که شرکت پژوهشگران خبرهٔ پارس به سفارش شورای فرهنگ عمومی در سال ۸۹ انجام داد و براساس یک بررسی میدانی و یک جامعهٔ آماری از میان ساکنان ۲۸۸ شهر و حدود ۱٬۴۰۰ روستای سراسر کشور، درصد اقوامی که در این نظر سنجی نمونه‌گیری شد در کرج به قرار زیر بود:[2]
زبان
زبان‌های رایج در شهرستان کرج:
- زبان فارسی: این زبان گویش اصلی شهر کرج و رایج‌ترین زبان بین اقوام مختلف کرج می‌باشد.
- گویش کرجی: گویش کرجی گویشی از خانواده گویشهای فارسی-مازندرانی می‌باشد این گویش توسط بومیان شهرستان فردیس، شهرستان ساوجبلاغ و کرج گویش می‌شود، گویش کرجی زبان بومی نواحی نواحی مرکزی و جنوبی شهرستان کرج می‌باشد. این گویش در محلات مختلف کرج همچون حصار، سرجوب، وسیه، بیلقان، مصباح، سرحد آباد، کلاک، سیاکلان، آتشگاه، دوروان گوهردشت، ده کرج و غیره گویش می‌شود. در شهرستان ساوجبلاغ این گویش توسط بومیان هشتگرد و آبادی‌هایی همچون سیرود، اسپی داران (سپیدداران)، اسکول دره، کله رود (گلین رود)، عالم زمین، ولیان، آغشت، برغان، بانو صحرا، خوروین، ورده (هندوکوچیک)، سیواندره، سیبستان، آجین دوجین، کوشک زر، آردهه، فشند، ینگی امام، شنده، سنج، بریانچال، سرهه، طالیان و غیره گویش می‌شود.[3]
- گویش شمیرانی: گویش شمیرانی گویشی از زبان مازندرانی می‌باشد که در شمال شهرستان کرج نواحی همچون شهرستانک، لانیز، شلنک و همه جا گویش می‌شود.[4]
منابع
- پایگاه اینترنتی مرکز آمار ایران-آمار سال ۱۳۹۵
- فهرست نویسی پیش از انتشار کتابخانهٔ ملی جمهوری اسلامی ایران * شماره کتابشناسی ملّی:۲۸۹۰۶۹۰ *عنوان و نام پدیدآورنده:طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی)
- رضا آقازاده، گویش کرجی، ۸۸.
- حبیب برجیان، گویشهای تبروید در البرز مرکزی: همگرایی زبانی بین طبری و فارسی، ۴۳۰.
| مرکز شهرستان | |||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بخش |
| ||||||||||||||||||||||||
| مرکز |   کرج. | |
|---|---|---|
| شهرستان‌ها | ||
| شهرها | ||
| جاذبه‌های گردشگری | ||
| بیشتر از ۴۰۰ هزار نفر |  | |
|---|---|---|
| بیشتر از ۳۰۰ هزار نفر | ||
| بیشتر از ۲۰۰ هزار نفر | ||
| زیر ۲۰۰ هزار نفر | ||