کاخ سلیمانیه
کاخ سلیمانیه مربوط به دوره قاجار بوده و امروزه در محوطه دانشکده کشاورزی کرج واقع شدهاست. این اثر در تاریخ ۲ اسفند ۱۳۲۷ با شمارهٔ ثبت ۳۷۰ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست. در مجاورت این کاخ برج چهار طبقهای متعلق به دوران صفویه موجود بوده که اکنون تنها طبقه همکف آن باقی ماندهاست.[2]
کاخ سلیمانیه | |
---|---|
نام | کاخ سلیمانیه |
کشور | ایران |
استان | استان البرز |
شهرستان | کرج |
اطلاعات اثر | |
سالهای مرمت | ۱۳۵۵ سازمان عمران قزوین ۱۳۷۹ سازمان میراث فرهنگی ۱۳۸۴ سازمان میراث فرهنگی[1] |
کاربری | کاخ |
کاربری کنونی | کاخ-موزه |
دیرینگی | دوره قاجار |
دورهٔ ساخت اثر | ۱۲۲۵ قمری- ۱۱۹۰ هجری شمسی |
بانی اثر | فتحعلی شاه قاجار صدر اصفهانی (بر اساس سفرنامه فرهاد میرزا) |
اطلاعات ثبتی | |
شمارهٔ ثبت | ۳۷۰ |
تاریخ ثبت ملی | ۲ اسفند ۱۳۲۷ |
پیشینه
این بنا در دوره فتحعلی شاه قاجار و به دستور وی برای اقامت تابستانی در باغ بزرگی که هماکنون دانشکده کشاورزی است بنا شدهاست. کاخ سلیمانیه و باغ زیبای مقابل آن و نیز ساختمانهایی که جهت ملازمین موکب شاهی تعبیه شده بودند، مجموعه اقامتی و فرماندهی کوچک و بسیار زیبایی را ایجاد کرده بودند که در حال حاضر ساختمانهای ملازمین شاهی از بین رفتهاست.[3]
علت نامگذاری این ساختمان به پاس تولد سی و چهارمین پسر فتحعلی شاه با نام سلیمان میرزا ذکر شدهاست. در تالار این بنا، دو نقاشی از عبدالله خان نقاش باشی روی دیوارها کشیده شده که یکی تصویر آقا محمدخان و دیگری تصویر فتحعلی شاه و اطرافیانشان است. در تابلوی بارعام فتحعلی شاه، سلیمان میرزا به صورت کودکی در کنار تخت طاووس تصویر شدهاست.[4]
فرهاد میرزا زمان احداث بنا را در سنهٔ یک هزار و دویست و بیست و شش دانسته و از حاجی محمد حسین خان صدر اعظم اصفهانی به عنوان سازندهٔ بنا نام بردهاست.[5]
گاسپار دروویل، افسر فرانسوی که در همان سالهای ساخت این ساختمان در ایران به سر میبرده است، در سفرنامه خود روایت متفاوتی ارائه میکند. به گفته او محمدعلی میرزا دولتشاه پسر بزرگ فتحعلیشاه که از تعیین عباس میرزا به ولیعهدی خشمگین بود، برای اثبات لیاقت خود، با سلیمان پاشا والی بغداد وارد جنگ شد و او را شکست داد و غرامت جنگی هنگفتی از او گرفت. او تمام پول را برای فتحعلیشاه فرستاد تا به این ترتیب نزد او محبوبیتی کسب کند. فتحعلیشاه با پولی که دست آورده بود، این کاخ را بنیان گذاشت و نام آن را سلیمانیه نهاد تا خاطره شکست سلیمان پاشا را زنده نگاه دارد.[6]
معماری کاخ
ساختمان کاخ آجری است و نمای آن تزیینات ویژهای ندارد. بنای این کاخ روی پیلوت ساخته شده که در زمان خود نوعی نوآوری بهشمار میرود. در شرق ساختمان کاخ برجی در ۵ طبقه ساخته شده بوده که هماکنون تنها ویرانههای طبقه همکف آن باقیماندهاست.[7]
نگارخانه
- تصویر تاریخی از کاخ سلیمانیه. برج کاخ نیز، که امروز تخریب شدهاست، در این تصویر دیده میشود.
- آقامحمدخان قاجار در میان اجداد، برادران و برادرزادگانش
- پسران فتحعلیشاه
- تالار اصلی کاخ سلیمانیه
- نمای شمالی
- نقاشی اول سالن اصلی
- نقاشی دوم سالن اصلی
جستارهای وابسته
پانویس
- مرمت نقاشی دیواری ضلع شرقی، تیم مرمت میراث فرهنگی به سرپرستی سایه خواجهایان
- «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایرانشهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافتشده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
- «کاخ سلیمانیه، تیشینه».
- بارعام فتحعلی شاه در کاخ سلیمانیه
- فرهاد میرزا ۲۱
- دروویل، گاسپار. سفرنامه دروویل. ترجمه جواد محبی، گوتنبرگ: ۱۳۸۴، تهران. ص۱۶۸
- رنگ از نقش پادشاهان قاجاری کاخ سلیمانیه پریدهاست (آخرین بازدید: ۱۵ نوامبر ۲۰۱۱)
منابع
- فرهاد میرزا قاجار، هدایه السبیل و کفایه الدلیل، علمی، تهران ۱۳۶۶
پیوند به بیرون
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ کاخ سلیمانیه موجود است. |
- پرتره باغ سلیمانیه در کرج، معمارنت