باغ دلگشا

باغ دلگشا باغی مربوط به دوره ساسانیان، صفویه و قاجار است که در شیراز جای گرفته‌است. این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۹۱۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

مختصات: ۲۹°۳۷′۱۰٫۷۶″ شمالی ۵۲°۳۴′۳۰٫۲۶″ شرقی
باغ دلگشا
عمارت باغ دلگشا
نامباغ دلگشا
کشورایران
اطلاعات اثر
کاربریباغ
دیرینگیدوره صفویه
دورهٔ ساخت اثردوره ساسانی دوره صفوی، دوره قاجار
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت۹۱۲
تاریخ ثبت ملی۷ مهر ۱۳۸۱
اطلاعات بازدید
امکان بازدیددارد
از سلسله مقالات دربارهٔ
سعدی
کارنامه
مرتبط
یادمان‌ها

پیشینه

باغ دلگشا یکی از باغ‌های تاریخی شیراز بوده و در ناحیه آرامگاه سعدی قرار دارد. پیشینه آبادانی و دیرینگی این باغ به دوران پیش از اسلام و زمان فرمانروایی ساسانیان می‌رسد.[1]

باغ دلگشا در دوره تیمور گورکانی در اوج آبادانی بوده تا جایی که گفته شده تیمور پس از دیدن آن، در سمرقند باغی را به همین نام بنا کرد. این باغ در دوره صفویه نیز بسیار نامور بوده، به گونه‌ای که در نوشته‌ها و نقاشی‌های به جا مانده از جهانگردان اروپایی در آن دوران از نام باغ هم فراوان یاد شده‌است.[1]

در فاصله دوره نادرشاه تا دودمان زندیه این باغ آسیب‌های فراوانی به خود دید و در زمان کریمخان زند باز آباد شد. در این باغ عمارت‌هایی مربوط به دوره قاجاریه دیده می‌شود.

معماری

عمارت باغ به شیوه معماری کاخ‌های ساسانی بیشاپور ساخته شده‌است که از یک تالار با چهار شاه‌نشین شکل گرفته‌است. این عمارت دارای سه طبقه و یک ایوان با دو ستون است. ساخت این عمارت در دوره زندیه انجام گرفته‌است. این عمارت دارای آینه‌کاری‌هایی به همراه نقاشی‌های رنگ روغن با سقف‌هایی از چوب و گچبری‌هایی آراسته به نقش گل و بته است.[1] این عمارت دو در ورودی در دو سوی ساختمان و ایوانی در طبقه میانی و رو به استخر روبروی ساختمان دارد، ایوان و بارگاهی که نشانگر روزگار شکوه باغ است.

در پیرامون ایوان نیز بر روی گچ، شعرهایی از شوریده به خط نستعلیق نگاشته شده‌است، نخستین کلاه فرنگی در ایران نیز در این باغ به ثبت رسیده است.[1] روبروی ساختمان نیز حوض سنگی بزرگی جای گرفته‌است.

مساحت این باغ ۵/۷ هکتار می‌باشد و سراسر آن را درختان نارنج و اندکی پرتقال فرا گرفته‌است. این درختان از میانه‌های فروردین تا میانه‌های اردیبهشت به بار می‌نشینند و شکوفه‌های سفید و زیبای آن‌ها بوی خوش دل‌انگیزی را در هوا می‌پراکند.

آبی که از چشمه قنات آرامگاه سعدی جاری است از این باغ می‌گذرد. این باغ هم‌اکنون در مالکیت شهرداری شیراز می‌باشد.[1]

جایگاه جغرافیایی

باغ دلگشا در بخش شمال شرقی شهر شیراز در ضلع جنوبی تنگ آب خان و در دامنه کوهستان قرار دارد.[1] این باغ در کنار قنات سعدی و در منطقه دژی به نام کهن دژ جای گرفته‌است[1] و فاصله آن تا آرامگاه سعدی چند گامی بیشتر نیست.

نگارخانه

جستارهای وابسته

منابع
  1. «باغ "دلگشا"ی شیراز». خبرگزاری ایسنا، استان فارس. ۱۵ بهمن ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۱ اسفند ۱۳۹۳.
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ باغ دلگشا موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.