پرتقال

پرتقال (به دری: مالته[2]) میوه ای از خانواده نارنجی مرکبات است. درخت آن همیشه سبز و پر برگ است و ارتفاع آن تا ۱۰ متر هم می‌رسد.

برای دیگر کاربردها، پرتقال (ابهام‌زدایی) را ببینید.
پرتقال
آرایه‌شناسی
فرمانرو: گیاهان
شاخه: گیاهان گلدار
رده: دولپه‌ای‌ها
راسته: افراسانان
تیره: سدابیان
سرده: مرکبات
گونه: پرتقال
نام علمی
Citrus × sinensis
پرتقال، خام، تمامی گونه‌های تجاری
مواد مغذی در هر ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس)
انرژی ۱۹۲ کیلوژول (۴۶ کیلوکالری)
کربوهیدرات‌ها ۱۱٫۷۵ g
قندها ۹٫۳۵ g
چربی ۰٫۱۲ g
پروتئین ۰٫۹۴ g
آب ۸۶٫۷۵ g
ویتامین آی معادل ۱۱ میکروگرم (۱٪)
ویتامین ب۱ (تیامین) ۰٫۱۰۰ میلی‌گرم (۸٪)
ویتامین ب۲ (ریبوفلاوین) ۰٫۰۴۰ میلی‌گرم (۳٪)
ویتامین ب۳ (نیاسین) ۰٫۴۰۰ میلی‌گرم (۳٪)
پانتوتنیک اسید (ویتامین ب۵) ۰٫۲۵۰ میلی‌گرم (۵٪)
ویتامین ب۶ ۰٫۰۵۱ میلی‌گرم (۴٪)
اسید فولیک (ویتامین ب۹) ۳۰ میکروگرم (۸٪)
ویتامین C ۵۳٫۲ میلی‌گرم (۸۹٪)
ویتامین E ۰٫۱۸ میلی‌گرم (۱٪)
کلسیم ۴۰ میلی‌گرم (۴٪)
آهن ۰٫۱۰ میلی‌گرم (۱٪)
منیزیم ۱۰ میلی‌گرم (۳٪)
فسفر ۱۴ میلی‌گرم (۲٪)
پتاسیم ۱۸۱ میلی‌گرم (۴٪)
روی ۰٫۰۷ میلی‌گرم (۱٪)
درصدها نسبی‌اند
منبع: پایگاه اطلاعاتی مواد غذایی آمریکا

ریشه پرتقال از جنوب غربی آسیا (هندوچین) است و یک میوه پیوندی است که در دوران باستان احتمالاً با پیوند نارنگی و دارابی پرورش داده شد. نوع ایرانی orange persane که ایتالیایی‌ها از قرن ۱۱ میلادی کشت آن را در جنوب اروپا رایج کردند تلخ بود و جای خود را از قرن ۱۵ میلادی به نوع شیرین تر داد که تاجران کشور پرتغال از هندوستان وارد و کشت کردند. برای همین هم در بسیاری از زبان‌های دنیا (یونانی،رومانیایی، ترکی، ایرانی، عربی، بلغاری، گرجی و زبان جنوب ایتالیا) امروزه هنوز لغت میوه پرتقال با کشور پرتغال تشابه اسمی دارد. البته ریشه لغت فرانسوی (Orange) از نارنگ (سانسکریت) آمده و هم‌ریشه واژه نارنج (فارسی) و واژه‌های مشابه در بسیاری از زبان‌های دیگر از جمله ارمنی، اسپانیایی، و عربی است. در بعضی زبانها هم (نظیر هلندی و آلمانی) آن را سیب چینی (بواسطه مبدأ این میوه) می‌خوانند. معروف‌ترین گونه اصلاح شده پرتقال در دنیا تامسون ناول است. بیروت، نیز یکی از معروفترین مکان‌های پرورش آن درجهان است که پرتقال بیروت آن نیز معروف است.

پرتقال درخت کوچکی است با برگ‌های سبز و گل‌های سفید، پوست میوهٔ آن نارنجی رنگ، کمی ناصاف و میوه آن بسته به انواع مختلف شیرین و ترش، زرد رنگ یا قرمز، و سرشار از ویتامین ث است. پرتقال یکی از قدیمی‌ترین میوه‌هایی است که بشر از آن استفاده می‌کرده‌است و در حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح کنفوسیوس از آن نام برده‌است. در حال حاضر بیشتر از ۲۰۰ نوع پرتقال در آمریکا کشت می‌شود. پرتقال اولیه، کوچک، تلخ و پر از هسته بوده‌است که در اثر تربیت مهندسی ژنتیکی و همچنین انتخاب نوع بهتر و کود کافی درشت تر و شیرین تر شده‌است. پرتقال انواع مختلفی دارد که برخی از آنها عبارت هستند از خونی و ماندارین

تولیدکنندگان عمده
تولیدکنندگان بیش‌ترین پرتقال — ۲۰۰۵
(میلیون تُن)
 برزیل۱۹٫۵
 ایالات متحده آمریکا۹٫۱
 هند۴٫۴
 مکزیک۴٫۳
 اسپانیا۳٫۷
 ایتالیا۳٫۳
 ایران۲٫۶
 چین۲٫۴
 مصر۲٫۱
 پاکستان۱٫۷
مجموع جهانی۶۸٫۵
منبع:
سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (فائو)[3]
نقشه جهانی تولید پرتقال در سال ۲۰۱۸.[4]

نگارخانه
  • این گونه از پرتقال، «عنبرشیرین» نام دارد.
  • هسته‌های پرتقال.
  • پرتقال‌های میان‌دار (Navel) رایج‌ترین گونهٔ پرتقال در خواروبارفروشی‌های آمریکاست.
  • پرتقال‌های نارنگی‌شکل که در روز کریسمس ۲۰۰۷ در گینسویل، فلوریدا چیده شده‌اند.
  • نارنگی به همراه پوست
  • میوه پرتقال
  • درخت پرتقال
  • گونه ایی پرتقال مقاوم در برابر سرما
  • چند پرتقال نیمه رسیده روی شاخهٔ درخت

منابع
  1. "Citrus sinensis information from NPGS/GRIN". www.ars-grin.gov. Retrieved 2008-03-17.
  2. انوشه، حسن؛ خدابنده‌لو، غلامرضا (۱۳۹۱). فارسی ناشنیده: فرهنگ واژه‌ها و اصطلاحات فارسی و فارسی‌شدهٔ کاربردی در افغانستان. تهران: قطره. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۱۱۹-۶۰۹-۶.
  3. آمار فائو
  4. Ritchie, Hannah; Roser, Max (2020-03-05). "Agricultural Production". Our World in Data.

https://web.archive.org/web/20171016202934/http://noorulqaem.com/%D9%BE%D8%B1%D8%AA%D9%82%D8%A7%D9%84/

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ پرتقال موجود است.

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «orange». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی ساده، بازبینی‌شده در ۲۹ ژوئن ۲۰۲۰.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.