محله پودنک
پُودُنَک نام محله‌ای قدیمی در شرق شیراز است که بلوار جانبازان یکی از اصلی ترین و مهم ترین بلوارهای این محله است که از یک طرف به بلوارمدرس و از طرفی دیگر به بلوار تخت جمشید راه دارد. این محله در گذشته یعنی دوران پهلوی یکی از روستاهای نزدیک شیراز بوده است که در همان دوران به شیراز پیوست.
پودنک | |
|---|---|
| کشور |  ایران |
| استان | فارس |
| شهر | شیراز |
| منطقه شهری | منطقه ۱۱ شهرداری شیراز |
این روستا در گذشته به علت سرسبزی از مکان های گردشگری مردم شیراز در گذشته بوده است.در این روستا یک قبرستان قدیمی بوده است که با گذشت زمان خراب میشود و هم اکنون بلوار پروین اعتصامی رو به روی بیست متری پنجم و پارک ارغوان روی همان قبرستان ساخته شده اند .محل اصلی این روستا در قدیم در مکان فعلی بیست متری پنجم پودنک بوده است.بافت بیست متری پنجم پودنک بسیار قدیمی تر از بیست متری های دیگر پودنک است. [1]
معنای نام پودنک
پُودُن یا پودنک نام یکی از سبزی‌هایی است که در شیراز مصرف می‌شده؛ و یکی از گونه‌های پونه وحشی است و بخاطر روئیدن زیاد در زمین اطراف، آن را پودنک نامیده‌اند.
خیابان‌های مهم و اصلی
پودنک شامل هفت بیست متری اصلی است .به اشتباه بلوار تخت جمشید گاهی بیست متری هشتم نام برده میشود.این درصورتی هست که اصلا این بلوار ربطی به محله پودنک ندارد.
بیشتر خیابان‌های اصلی پودنک با نام شعرا نامگذاری شده.
- بیست متری ششم یا استاد شهریار.
- بیست متری پنجم یا بلوار پروین اعتصامی.
و دیگر خیابان‌ها:
- فال اسیری.
- سهراب سپهری.
- اقبال لاهوری.
پودنک در ابتدا محدود و کوچک بوده و داری دروازه و قلعه بوده؛ و در اطراف آن زمین‌های کشاورزی وجود داشته.
اما با بلعیده شدن در شیراز تمام زمین‌های زراعی تبدیل به مناطق مسکونی شده.
محدوده مسکونی قدیم پودنک و بافت قدیم آن محدود شده به بخشی از بیست متری پنجم. هم‌اکنون نیز هم حمام پودنک و مسجد جامع پودنک که به نام مسجد سیدالشهداء نامگذاری شده در این محدوده واقع شده‌اند. خانه‌های که در محدود پودنک قدیم (خیابان شهیدان بنیانی) واقع شده‌اند. نامنظم هستند.[2]
موقعیت پودنک
در قدیم زمین‌های متعلق به پودنک با اسامی چون کونجون. کوهنجان.دهقانی. بنیون. بنیان. طالقان. فیجان. مروت و… نامگذاری شده بود و بعدها به مرور زمان این اسامی به عنوان نام خانوادگی بر روی صاحبان آن زمین‌ها ماندگار شد.
در نقشه قدیم ایران پودنک را با نام فیجان به عنوان نزدیک‌ترین روستا به شیراز مشخص کرده‌اند. اما پودنک به مجموع این زمین‌ها اطلاق میشود.
شهرک‌ها
در محدوده پودنک تعدادی شهرک وجود دارد.
- شهرک فتحیه
- شهرک نیروی انتظامی
- شهرک سیبویه
- شهرک صداوسیما
و …
در کل پودنک مرز بندی مشخصی ندارد؛ و در هیچ جا به جز در فرهنگ و یاد مردم شیراز چنین نامی به ثبت نرسیده.
باغ پودنک
پودنک در قدیم یکی از مکان‌های تفریحی شیراز بوده و باغ پودنک یکی از باغ‌های معروف شیراز بوده؛ که حالا خبری یا حتی اثری از این باغ نیست.[3]
بناهای مهم
یکی از پارک‌های بزرگ شیراز در همین منطقه واقع شده‌است؛ و آن پارک ارغوان است. پارک (پودنک) ارغوان نبش بیست متری پنجم تا بیست متری چهارم است.
بخشی از پارک ارغوان بر روی یک قبرستان قدیمی احداث شده.
که هنوز بخشی از این قبرستان وجود دارد دارد. ما بین بیست متری سوم تا چهارم.
در این قبرستان شخصی که نواده کلوار نبی (یکی از پیامبران ایران باستان) به نام حاج الیاس یا در زبان عامه مردم حاجیلاس مدفون است. اما جالب است که سنگ قبر حاجیلاس خود یکی از اشیا مربوط به دوره ساسانی است.
دور از ذهن نیست که پودنک قدمت تاریخی نیز داشته باشد.
چرا که از نزدیک‌ترین آبادی‌ها به قصر ابونصر شیراز یا تخت سلیمان و برم دلک، پودنک و دست خضر یا دشت خضر هستند.
امامزاده‌ها
یکی امامزاده‌هایی که در پودنک وجود دارد. امام زاده سید محمد (ع) است. بین بیست متری ششم و هفتم؛ که در اطلاق عامیانه آن را دوزیمون یا داوازده امام هم می‌خوانند.
سالن‌های ورزشی
دو سالن ورزشی و تعداد زیاد باشگاه در پودنک فعال هستند. سالن ورزشی امام حسن مجتبی. بین بیست متری دوم و سوم. (احداث به جای یک از باغ‌های پودنک) سالن ورزشی امام علی. بلوار تخت جمشید.
دانشگاه‌ها و مدارس
دانشگاه بعثت دانشگاهی است مرتبط با جهاد کشاورزی. بین بیست متری اول و دوم. پودنک جز ناحیه چهار شیراز است.
بازارها
جمعه بازار روزهای جمعه در حاشیه پارک ارغوان در بلوار پروین اعتصامی برگزار میشود.
فرهنگسرا
پودنک تنها یک فرهنگ سرا دارد. فرهنگسرای فناوری اطلاعات. خیابان استاد شهریار نبش اقبال لاهوری.
گویش
رجوع شود به لهجه شیرازی
مردم پودنک لهجه مخصوص به خود دارند؛ که در گویش شیرازی به آن شیرازی غلیظ نیز می‌گویند. سیکو. هکو. برو په. بپو. از واژه‌های رایج در بین پودنک است.
مرتبط
البته ترکیب جدید جمعیتی پودنک باعث شده تا فرهنگ قدیم پودنک به حاشیه رانده شود.
منابع
- محله پودنک بایگانی‌شده در ۷ مارس ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine آریا پدیا
- «مسجد جامع پودنک شیراز». www.iyp360.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ نوامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۱-۱۹.
- به نقل از آثار عجم صفحهٔ ۵۱۸
- شیراز در گذر زمان
- آثار باستانی
- امامزاده‌ها
- اولینها
- ایستگاه راهآهن
- بزرگراهها
- بناهای تاریخی
- پیشینه
- واسونک
- خانه‌های تاریخی
- خیابان‌ها
- زمینلرزهها
- سینماها
- صدا و سیما
- فرودگاه بینالمللی
- فضای سبز
- کلیساها
- مترو
- محلهها
- مسجدهای تاریخی
- مشاهیر
- مناطق شهرداری
- موزهها
- وجه تسمیه
- نمایشگاه بینالمللی
- نشریهها
- لهجه شیرازی
مراکز آموزش عالی شیرازدانشگاههای دولتی 
غیر انتفاعی - مرکز آموزش عالی حافظ شیراز
- مرکز آموزش عالی پاسارگاد شیراز
دانشکدهها - دانشکده فنی و حرفهای شهید باهنر شیراز
- دانشکده بعثت
- دانشکده شهید رجائی
آزاد - شیراز
- صدرا
- سماء شیراز
حوزه علمیه دانشکده علوم قرآنی شیرازهتلهای ۵ ستاره - هتل هما
- هتل پارس
- هتل بزرگ چمران
- هتل پرسپولیس
- هتل شیراز
- هتل خلیج فارس (در دست ساخت)
- هتل آسمان (در دست ساخت)
هتلهای ۴ ستاره تاپ - هتل الیزه شیراز
هتلهای ۴، ۳، ۲ و ۱ ستاره - هتل پارک
- هتل آپادانا
- هتل پارسیان
- هتل آریو برزن
- هتل پارسه
- هتل پیران
- هتل تخت جمشید
- هتل ارگ
- هتل اطلس
- هتل ارم
- هتل تالار
- هتل رودکی
- هتل جهانگردی شیراز
- هتل مهدی
- هتل کوثر
- هتل دنا
- هتل صدرا
- هتل قانع
- هتل ساسان
- هتل پارک سورمق
- هتل سینا
- هتل حافظ
- هتل آناهیتا
- هتل خانه
- هتل شایان
- هتل ارک
هتلآپارتمانها - هتل آپارتمان تچر
- هتل آپارتمان جام جم
- هتل آپارتمان هدیش
- هتل آپارتمان سریر
- هتل آپارتمان خانهٔ سبز
- هتل چوبسیمیلن
سوغاتها و سنتهای شیرازشیرینیها - نان یوخه
- نان شیری
- کلوچه مسقطی
- نان فسایی
غذاها دیگر خوراکیها صنایع دستی آداب و رسوم
