زرقان
زَرقان (به پارسی میانه: زرگان) مرکز شهرستان زرقان و شهری در استان فارس که در فاصله ۲۵ کیلومتری شمال خاوری شیراز واقع شده‌است.
| زرقان زرغون | |
|---|---|
 | |
| کشور |  ایران |
| استان | فارس |
| شهرستان | زرقان |
| نام(های) دیگر | زرغون |
| نام(های) پیشین | رکان |
| سال شهرشدن | ۱۳۰۰ خورشیدی |
| مردم | |
| جمعیت | ۳۲،۲۶۱ نفر (۱۳۹۵) |
| رشد جمعیت | ۱۱ درصد |
| تراکم جمعیت | ۸۵۵ نفر در هکتار نفر بر کیلومتر مربع |
| جغرافیای طبیعی | |
| مساحت | ۸۰۸ کیلومتر مربع |
| ارتفاع | ۱۶۰۰ متر |
| میانگین دمای سالانه | ۱۸ درجه |
| میانگین بارش سالانه | ۱۵۰ میلی‌متر |
| روزهای یخبندان سالانه | یک ماه |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | آقای غلامحسین فروزان |
| تأسیس شهرداری | ۱۳۰۰ |
| ره‌آورد | حلوا ارده، او کلمک، شیره انگور، غوره |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۷۱–۳۲۶۲ یا ۳۲۶۳–۰۷۱ |
| شناسهٔ ملی خودرو | ایران۶۳ ,۹۳ |
| کد آماری | ۱۳۰۵ |
  زرقان | |
زرقان دارای ۳ محله قدیمی از قبیل: محله حیدر (لورا) محله میان و محله جُلَهگون می‌باشد. زرقان از قدیم دارای سه محله به نام‌های محله حیدر (لردها) و محله میان(آخوندا) و محله جلوگان (جلهگون) بوده‌است و دارای یک محله جدید به نام محله شهریار (ترک آباد)و محله قدیمی دودج که نام آن برگرفته از دو دژنگهبانی که هم اکنون در منطقه دره چپ وراست می‌باشد. تا دهه ۳۰ شمسی اقلیتی یهودی نیز در زرقان زندگی می‌کرده‌اند که به خارج مهاجرت کرده‌اند.
وجه تسمیه
بنا به نظر عبدالمجید ارفعی نام زرقان در گل نبشته‌های باروی تخت جمشید به صورت رکان بوده که بعدها به زرغون تبدیل شده‌است.
«زرغون» در زبان پهلوی به معنی جای سرسبز است. زرقان دارای سه محلهٔ اصلی به نام‌های میون و لرها و جُلَگون است دلیل این نام گذاری وجود اقوام لر در این ناحیه در زمان‌های قدیم است و دلیل نامگذاری محلهٔ جلهگون وجود گارگاه‌های جولاهی (نساجی) در این محله بوده‌است و دلیل نامگذاری محلهٔ میان این است که این محل میان دو محل جلگون و لرها است.
جغرافیا
شهر زرقان در ۲۵ کیلومتری شمال شرقی شیراز و در مجاورت اتوبان شیراز به اصفهان قرار گرفته‌است. ارتفاع آن از سطح دریا ۱۶۰۰ متر است. پوشش گیاهی آن غالباً درختان نارون و چنار و زبان گنجشک و کاج و سرو و رِز (انگور) می‌باشد.
جمعیت
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۳۲٬۲۶۱ نفر (۹٬۵۹۱ خانوار) بوده‌است.[1]
| جمعیت تاریخی | ||
|---|---|---|
| سال | جمعیت | ±% |
| ۱۳۳۵ | ۶٬۳۶۸ | — |
| ۱۳۴۵ | ۷٬۱۲۰ | +۱۱٫۸٪ |
| ۱۳۵۵ | ۸٬۲۱۲ | +۱۵٫۳٪ |
| ۱۳۶۵ | ۱۳٬۶۶۲ | +۶۶٫۴٪ |
| ۱۳۷۰ | ۱۵٬۴۵۱ | +۱۳٫۱٪ |
| ۱۳۷۵ | ۱۸٬۸۷۲ | +۲۲٫۱٪ |
| ۱۳۸۵ | ۱۹٬۸۶۱ | +۵٫۲٪ |
| ۱۳۹۰ | ۲۸٬۹۵۸ | +۴۵٫۸٪ |
| ۱۳۹۵ | ۳۲٬۲۶۱ | +۱۱٫۴٪ |
قومیت
بافت جمعیتی و قومیتی زرقان را فارس زبان و ترک‌زبان تشکیل می‌دهند.
مکان‌های مذهبی
- شاهزاده قاسم یاامامزاده قاسم، نام امامزاده ای است که مقبره آن در ۳۰ کیلومتری جاده شیراز به اصفهان و در مدخل شهر زرقان واقع شده‌است. طی کمک‌های مردمی و سایر، این امام زاده طی سال‌های قبل روز به روز با رشد متراژ و محیطی همراه بوده که هم‌اکنون تنها بخش فلک‌های آن ناتمام مانده‌است. این امام زاده در مسیر ورودی دوم جادهٔ شیراز - اصفهان به زرقان قرار دارد.
- سیدعمادالدین نسیمی، شاعر و متفکّر حروفیه در قرن هفتم هجری بود. وی به ترکی آذربایجانی، فارسی و عربی شعر سروده‌است؛ ولی دیوان عربی او در طول زمان مفقود شده‌است. سازمان بین‌الملی یونسکو به خاطر کوششهای وی در اشعار انسانی و صلح جهانی در سال ۱۹۷۳ این سال را سال نسیمی اعلام کرد.
با توجه به اینکه از جزئیات زندگی نسیمی اطلاعات کمی در دست می‌باشد لذا در مورد محل تولد او موارد مختلفی بیان می‌گردد. طبق نظر ادوارد براون وی متولد شهر بغداد بوده و برخی دیگر او را متولد شیراز می‌دانند. محل تدفین وی در شهر زرقان فارس ۲۵ کیلومتری شیراز است. نماد سید نسیمی در یکی از میدانهای شهر زرقان به همین دلیل نصب شده‌است.
امکانات آموزشی
زرقان علی‌رغم جمعیت کم خود دارای دو دانشگاه نسبتاً پرجمعیت می‌باشد که علت آن نزدیکی به شیراز می‌باشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد زرقان[2][3] و دانشگاه پیام نور واحد زرقان.[4]
امکانات فرهنگی
دارای 6کتابخانه که در شهر زرقان و دودج و محله استاد شهریار و لپویی و روستایی رحمت آباد و مهریان واقع است. فرهنگسرای سرووفرهنگسرای دودج که زیر نظر شورای اسلامی شهر فعالیت می‌کند. از زمستان سال ۹۰ کانون زبان ایران وابسته به کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در این شهر تأسیس شد.
جاذبه‌ها
مکان دیدنی و تفریحی
پارک ملی بمو، تنگ چشمه، قناتهای شهر، باغهای انگور، فرودگاه زرقان پارک غدیر، پارک آزادگان زرقان، بوستان مهر، سر جوغ، درهٔ چپ و راست، محله بوریابافان، خانهٔ قدیمی قنبر خان حمزوی، آب انبار قدیمی شهر، (زورخانه زرقان)، سرو مراد، بازارچه قدیمی،دکان میزعباس، کاروان سرای زکی خانی، غار مریم بانو، حمام محله میون،شوپرکی ،دکان ننه ی محمود،اتاق سنگ‌تراش‌ها ٬بند امیر عضدالدولهٔ دیلمی، خانه حسن واقفی، قنات حوض ماهی، خرفخانه شاهزاده قاسم، حمام محله حیدر، خانه قدیمی حبیب الله خان باقری، اشکفت اویی(آبی)
جاذبه‌های گردشگری
- پارک ملی بمو
- پارک جنگلی
- تنگ چشمه
- درهٔ چپ و راست
- سه سنگ
- گولی ظلمات
- سه سرو
- چشمه و بز
- دکان ننه ی محمود
- دکان میزعباس
- حمام خان جلگون
- حمام لورا
- خونه ی علی قربون
محصولات
محصولات کشاورزی شهرستان زرقان عبارت‌اند از: گندم، جو، ذرت، انگور و کشمش، سیفی جات و سبزیجات.
از صنایع دستی رزقان میشود به بوریا بافی (نوعی حصیر) اشاره کرد
منابع
- «تعداد جمعیت و خانوار به تفکیک تقسیمات کشوری براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵» (اکسل). درگاه ملی آمار.
- «دانشگاه آزاد اسلامی واحد زرقان». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ آوریل ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۸ آوریل ۲۰۱۲.
- «دانشگاه آزاد اسلامی واحد زرقان». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ آوریل ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۸ آوریل ۲۰۱۲.
- «دانشگاه پیام نور واحد زرقان». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ آوریل ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۷ اکتبر ۲۰۱۱.
- اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳ خ.
- پایگاه اینترنتی زرقان
| بیشتر از ۱۰۰ هزار نفر |  | |
|---|---|---|
| ۵۰ تا ۱۰۰ هزار نفر | ||
| ۲۵ تا ۵۰ هزار نفر | ||
| ۱۰ تا ۲۵ هزار نفر | ||
| کمتر از ۱۰ هزار نفر | ||
