سد امیرکبیر

سد امیرکبیر که سد کرج هم نامیده می‌شود، بر روی رودخانه کرج در شمال شهر کرج و در ۲۵ کیلومتری جادهٔ کرج به چالوس قرار دارد.[1]

سد امیرکبیر
دریاچه سد امیرکبیر (سد کرج)
موقعیت سد امیرکبیر در ایران
نام رسمیسد امیرکبیر
کشورایران
محل ۲۸ کیلومتری شمال شرقی
شهر کرج در استان البرز
مختصات۳۵°۵۷′۲۳″ شمالی ۵۱°۵′۲۶″ شرقی
آغاز ساخت۱۳۳۷
گشایش۱۳۴۲
سد و سرریزها
گونه سدبتنی دوقوسی
بر روی رودکرج
ارتفاع از پی۱۸۰ متر
طول تاج۳۹۰ متر
ظرفیت سرریز۱٬۴۵۰ متر مکعب بر ثانیه
مخزن
حجم کل مخزن۲۰۵ میلیون متر مکعب
درازای مخزن۵٫۵ کیلومتر[1]
سد پایین‌دست و سرریزها
گونه سدبتنی دوقوسی

این سد، اولین سد چندمنظورهٔ کشور ایران،[1] و یکی از منابع تأمین آب شهر تهران می‌باشد. دریاچهٔ این سد، یکی از مراکز طبیعی مهم پرورش ماهی‌های قزل‌آلای رنگین‌کمان و قزل‌آلای خال‌قرمز و ماهی سفید و ماهی سیاه است. انباشته شدن آب رودخانه کرج در پشت سد امیرکبیر علاوه بر کارایی آن در تولید انرژی برقابی و تأمین بخشی از آب آشامیدنی شهر تهران، باعث به وجود آمدن دریاچه ای زیبا گردیده‌است که موجب استفاده‌های گردشگری و تفریحی و ورزشی از سد کرج شده‌است و یکی از بهترین استراحتگاه‌ها و جاذبه‌های طبیعی کرج را به وجود آورده‌است.[2]

رویدادهای مهم
  • از رویدادهای مهم این سد می‌توان به پایان غم‌انگیز زندگی آلبرت لاموریس کارگردان فیلم مستند «باد صبا» اشاره کرد. در جریان فیلم‌برداری صحنه‌های پایانی این فیلم بر فراز مجموعهٔ سد کرج، بر اثر سانحه‌ای که برای بالگرد گروه وی رخ داد، لاموریس، فیلم‌بردار او تابری، خلبان و کمک خلبان بالگرد در دریاچهٔ سد کرج غرق شدند. پس از خارج کردن لاشهٔ بالگرد از دریاچه، مدارکی را که به دست آوردند به دستیار لاموریس، دنیس کازابیانکا و پسرش، کلود لاموریس، دادند.[3]
  • هتل واریان: این هتل که از مکان‌های گردشگری کشور بود که به دلیل جلوگیری از آلودگی آب سد امیرکبیر کرج، چند سال پیش تخریب شد.[4]
  • در سال‌های گذشته پیرامون این سد گشایشات تمرینی ارتش و اردوگاه‌های نظامی بود که همزمان با تخریب هتل واریان، آن گشایشات نیز تخریب شد.[5]

هم چنین روستایی به نام رزکان که روستای بسیار خوش آب و هوایی بوده به زیر آب رفت و در عوض اهالی آن روستا به منطقه ای دیگر که در اطراف کرج قرار دارد منتقل شدند که امروز آن محل رزکان نو نام دارد.

علاوه بر رزکان دو روستای واریان و کوشک بالا نیز به زیر آب رفتند.

جاذبه‌های گردشگری
  • امکانات ورزش‌های آبی از جمله قایق‌سواری، اسکی روی آب، ماهیگیری[6]
  • دهکده واریان: پس از پی ریزی سد امیرکبیر، تنها راه ارتباطی به ده واریان گذر با قایق از دریاچه سد کرج است. هوای این منطقه در تابستان ملایم و معتدل و در زمستان بسیار سرد است.[6]
  • سد امیرکبیر پشت اسکناس بیست ریالی
  • پشت اسکناس ده ریالی

اهداف

سد امیرکبیر یک سد چند منظوره است. از این اهداف می‌توان به تأمین آب لوله‌کشی شهرتهران و گسترش کشاورزی و آبرسانی به ۵۰ هزار هکتار زمین‌های کشاورزی کرج نام برد. نیروگاه برق آبی این سد نیز با بیش از چهل و شش سال فعالیت به شبکه برق کشور متصل و توانایی تولید ۹۰ مگاوات برق را داراست. هرچند این مقدار تولید برق را با توجه به حوضچه آبریز و دبی خروجی اش، بسیار کم می‌دانند و نقص در مهندسی سد را عامل این مشکل می‌دانند. شایان به ذکر است که با همکاری مسئولان در سال 97 برای رفع این مشکل با بخش خصوصی جلساتی پیرامون همین موضوع تشکیل شد و جناب مهندس محمدامین نیازی مسئول فنی گروه صنعتی امیرکبیر که متخصص این امر می باشند جهت اجرای این پروژه انتخاب شدند ولی ایشان حاضر به همکاری نشدند و دلایل این عدم همکاری هنوز نامشخص مانده است.امید است با همکاری مسئولان و رفع موانع این موضوع به سرانجام رسد.

دریاچه پشت سد نیز یکی از مکان‌های توریستی است؛ و همچنین در آن ماهی‌های قزل آلای رنگی نیز یافت می‌شود. قایق‌سواری و جت اسکی نیز در قدیم در این دریاچه استفاده می‌شده‌است اما به دلیل گسترش آلودگی و خطر برای توریست‌ها شنا و قایق‌سواری در آن ممنوع شده‌است.

نگارخانه
  • قایق‌رانی در سد کرج
  • نمایی از پشت سد
  • سازه سد امیرکبیر
  • جاده چالوس در کنار سد
  • دریاچه سد کرج
  • سازه سد
  • سد امیرکبیر
  • جاده چالوس در کنار سد کرج
  • چشم‌انداز دهکده واریان در پشت دریاچه سد

جستارهای وابسته

پانویس
  1. «شبکهٔ اطلاعات شهری کرج». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۰۸.
  2. «سد کرج، تیشینه».
  3. گذری بر ایران همراه باد صبا بایگانی‌شده در ۲۳ اوت ۲۰۰۶ توسط Wayback Machine، بازدید: ۱۵ دسامبر ۲۰۱۰.
  4. افسانه‌های سد سازی، بازدید: ۱۵ دسامبر ۲۰۱۰.
  5. وبگاه روزنامه ایران بایگانی‌شده در ۱۸ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine، ۱ مرداد ۱۳۸۱ - بازدید: ۱۵ دسامبر ۲۰۱۰.
  6. کتاب اول بایگانی‌شده در ۷ ژانویه ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine، بازدید: ۱۵ دسامبر ۲۰۱۰.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.