شهرستان دشتستان
شهرستان دشتستان یکی از شهرستانهای استان بوشهر و مرکز آن شهر برازجان است.
شهرستان دشتستان | |
---|---|
اطلاعات کلی | |
کشور | ایران |
استان | بوشهر |
مرکز شهرستان | برازجان |
سایر شهرها | آبپخش،وحدتیه،سعدآباد،شبانکاره،دالکی،تنگ ارم،کلمه،بوشکان |
بخشها | مرکزی،سعدآباد،آبپخش،شبانکاره،ارم،بوشکان |
سال تأسیس | ۱۳۳۳ خورشیدی |
نامهای پیشین | دستقان |
مردم | |
جمعیت | ۲۵۲٬۰۴۷ نفر (۱۳۹۵)[1] |
مذهب | شیعه |
جغرافیای طبیعی | |
مساحت | ۶،۳۲۷ کیلومتر مربع کیلومتر مربع |
دادههای دیگر | |
پیششمارهٔ تلفن | ۰۷۷ |
وبگاه | www.dashtestan.com |
جمعیت و وسعت
طبق آخرین سرشماری در سال ۱۳۹۵ جمعیت شهرستان دشتستان ۲۵۲٬۰۴۷ نفر میباشد.
مساحت این شهرستان ۶،۳۲۷ کیلومتر مربع است.
زبان و گویش
مردم دشتستان به گویش دشتستانی زبان فارسی سخن میگویند.[2] این گویش به دلیل همجواری سرزمینی با مردم لرزبان با زبان لری نیز نزدیکی دارد و دربرگیرنده برخی واژههای لری است. گویش دشتستانی به گویشهای دشتی و تنگسیری در استان بوشهر نیز نزدیک است.[3][4]
موقعیت
شهرستان دشتستان در شرق استان بوشهر از جنوب به شهرستان دشتی، از مغرب به شهرستان بوشهر و تنگستان از شمال غرب به شهرستان گناوه و از مشرق و شمال شرق به استان فارس منتهی میشود.
خرما مهمترین محصول کشاورزی این منطقه بوده و نقش مهمی در اقتصاد این شهرستان و استان و کشور دارد.
تاریخچه
شهرستان دشتستان از قدیمیترین شهرستانهای ایران میباشد. دشتستان از قدیمیترین مناطق ایران است که جغرافی دانان از آن به نام دستقان یاد کردهاند و آن را جز نواحی گرمسیرات فارس ذکر کردهاند. اصطخری آن را از نواحی اردشیر خوره که یکی از کورههای پنجگانه فارس قدیم بوده محسوب داشتهاست.
مؤلف فارسنامه ناصری دشتستان [بزرگ] را به چهارده ناحیه تقسیم کرده و از آنها اینگونه یاد میکند: «انگالی - برازجان - اهرم - بوشهر - تنگستان - حیات داوود - خورموج - دالکی - رودحله - زنگنه - زیرراه - شبانکاره - گناوه - مضافات بوشهر.»
بناهای تاریخی شهرستان دشتستان
از آثار تاریخی شهرستان دشتستان میتوان به کاخ زمستانی کورش در شهر برازجان - شهر تاریخی توز یا توج - تل مر - تل خندق در دشت دهرود سفلی در بخش ارم - گور دختر - کوشک اردشیر ساسانی معروف به اردشیر بابکان در روستای پشت پر (بز پر) واقع در بخش تنگ ارم - بنای موسوم به زندان سلیمان واقع در روستای پشت پر در بخش تنک ارم - آتشکده (در نزدیکی تل خندق) - کاروانسرای مشیرالملک (در شهر برازجان) و … که تمامی این آثار در دشتستان و اطراف برازجان قرار دارند اشاره کرد.
تقسیمات کشوری
شهرستان دشتستان دارای ۶ بخش ،۱۲ دهستان و ۹ شهر به شرح زیر است:
شهرستان دشتستان
نام بخش | مرکز بخش | جمعیت بخش ۱۳۹۵ | نام دهستان | مرکز دهستان | جمعیت دهستان ۱۳۹۵ | شهر | جمعیت شهر ۱۳۹۵ |
---|---|---|---|---|---|---|---|
مرکزی | برازجان | ۱۴۵،۴۶۰ نفر | دالکی | دالکی | ۱۲،۲۰۸ نفر | برازجان | ۱۱۰،۵۶۷ نفر
|
حومه | سرکره | ۹،۶۰۳ نفر | |||||
زیارت | زیارت | ۶،۶۴۶ نفر | |||||
سعدآباد | سعدآباد | ۳۳،۵۱۳ نفر | زیرراه | نظرآقا | ۱۲،۳۱۹ نفر | وحدتیه | ۱۱،۲۲۲ نفر
|
وحدتیه | وحدتیه | ۱،۷۲۴ نفر | |||||
آبپخش | آبپخش | ۲۳،۱۳۲ نفر | درواهی | آبپخش | ۳،۲۱۱ نفر | آبپخش | ۱۸،۹۱۳ نفر |
دشتی اسماعیلخانی | دشتیاسماعیلخانی | ۱،۰۰۸ نفر | |||||
شبانکاره | شبانکاره | ۲۲،۳۴۸ نفر | شبانکاره | شبانکاره | ۱۴،۴۴۸ نفر | شبانکاره | ۷،۹۰۰ نفر |
ارم | تنگ ارم | ۱۳،۶۶۰ نفر | دهرود | دهرود سفلی | ۵،۳۷۲ نفر | تنگ ارم | ۳،۲۴۲ نفر |
ارم | تنگ ارم | ۵،۰۴۶ نفر | |||||
بوشکان | کلمه | ۱۲،۹۴۳ نفر | پشتکوه | کلمه | ۵،۹۱۱ نفر | کلمه | ۲،۴۶۳ نفر
|
بوشکان | بوشکان | ۲،۴۳۴ نفر | |||||
تغییرات تقسیمات کشوری
بر اساس مصوبه دولت (۱۸ مرداد ماه ۱۳۸۸)، دهستان دشتی اسماعیلخانی به مرکزیت روستای دشتی اسماعیل خانی از توابع استان بوشهر از ترکیب روستاها، مزارع و مکانهای بصری، چم تنگ، تأسیسات گاز، بنارسلیمانی، بنه محمدعبداله خمیسی، پمپاژ چم تنگ ـ مکابری ـ قلعه سوخته ـ کره بند ـ زردکی سفلی ـ احشام شمالی احشام شیخی ـ هفت جوش ـ سه کنار ـ دره دون در تابعیت بخش آبپخش شهرستان دشتستان ایجاد و تأسیس میشود. بر این اساس، بخش آبپخش به مرکزیت شهر آبپخش مشتمل بر دهستانهای درواهی و دشتی اسماعیلخانی در تابعیت شهرستان دشتستان ایجاد و تأسیس میشود.[5]
نمایندگان مجلس شورای اسلامی و شخصیتهای مشهور
نمایندگان مجلس شورای اسلامی
- مجلس اول: سید محمدمهدی جعفری
- مجلس دوم: شیخ عباس رحیمی
- مجلس سوم: خدانظر قاسمی
- مجلس چهارم: غلامرضا رزاقی
- مجلس پنجم:خدانظر قاسمی
- مجلس ششم: حمیده عدالت
- مجلس هفتم: عبدالمجید شجاع
- مجلس هشتم: ایوب پاپری مقدم فرد
- مجلس نهم: سید مهدی موسوی نژاد
- مجلس دهم: محمدباقر سعادت
- مجلس یازدهم: ابراهیم رضایی
منابع
- «تعداد جمعیت و خانوار به تفکیک تقسیمات کشوری براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵» (اکسل). درگاه ملی آمار.
- کتاب «سیری در گویش دشتستان» تألیف طیبه برازجانی ویستا
- سیری در گویش دشتستان ویستا
- بوشهر بایگانیشده در ۹ ژوئن ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine درگاه ملی خدمات الکترونیکی ایران
- دو شهرستان جدید در نقشه تقسیمات کشوری «و تغییرات در شهرستان دشتستان» بایگانیشده در ۳۱ مه ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine پورتال وزارت کشور، 21 مرداد 1388.
- https://web.archive.org/web/20131116010502/http://zivan.ir/ جدیدترین اخبار شهرستان دشتستان در سایت خبری زیوان