غفور جدی اردبیلی

غفور جدی اردبیلی (زاده ۲۳ آبان ۱۳۲۵ در اردبیل — درگذشته ۱۷ آبان ۱۳۵۹ در ۷ کیلومتری جاده ماهشهر-آبادان) سرهنگ خلبان اف- ۴ فانتوم ۲ نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران بود.[1][2][3]

غفور جدی اردبیلی
زاده۲۳ آبان ۱۳۲۵
اردبیل
درگذشته۱۷ آبان ۱۳۵۹
مدفن
اردبیل
درجهسرلشکر
فرماندهیفرماندهی بازرسی و امنیت پرواز پایگاه ششم شکاری بوشهر
جنگ‌ها و عملیات‌هاجنگ ایران و عراق
عملیات کمان ۹۹
عملیات بمباران بصره
عملیات بمباران لشکر ۹ زرهی عراق
نشان‌ها
ترفیع درجه در سالم نشاندن جنگنده مورد ایراد در حین سقوط

عمده سرشناسی او سوابق پروازی و مهارت وی در مدیریت گردان جنگنده اف -۴ فانتوم ۲، حضور فعال ۴۵ روزه در جنگ ایران و عراق با ثبت ۸۰ پرواز و همچنین نحوه درگذشت اوست.[4][5]

زندگی‌نامه و سوابق در نیروی هوایی

غفور جدی اردبیلی در سال ۱۳۲۴ در اردبیل متولد گردید. پس از اتمام دوره تحصیلی و قبولی در آزمون ورودی، به دانشکده خلبانی نیروی هوایی ارتش راه پیدا نمود. پس از گذراندن دوره مقدماتی پرواز در اواخر سال ۱۳۴۸ برای طی دوره تکمیلی به ایالات متحده فرستاده شد.[6]

در کتاب ثبت پروازی وی قبل از جنگ پرواز با سرهنگ جواد فکوری (بعنوان فرمانده گردان ۷۱ شکاری، کابین جلو) امیر سرتیپ دوم فرج‌الله براتپور (در آن زمان سروان، هم کابین عقب و هم کابین جلو)، سرتیپ خلبان علیرضا یاسینی (... در آن زمان ستوان دوم) و بسیاری دیگر به چشم می‌خورد. در اردیبهشت سال ۵۲ با توجه به شجاعت صورت پذیرفته از طرف جدی، از طرف نیروی هوایی ۳ ماه مرخصی تفریحی ایالات متحده به وی داده می‌شود. او از سفر مزبور منصرف شده و گواهینامه خلبانی بویینگ ۷۴۷ را نیز دریافت می‌کند.[2]

وی در سال ۱۳۵۰ به ایران بازگشت و طبق امریه ستاد فرماندهی نیروی هوایی به پایگاه هفتم شکاری شیراز منتقل گردید. او طی رشادتی که در سالم به زمین نشاندن فانتوم و ترفیع درجه نظامی بیان می‌دارد که:عامل موفقیتم را یاد خدا، حفظ خونسردی و اجرای دقیق دستورالعمل‌های پروازی می‌دانم.[4]

او در ادامه برای انجام وظیفه به پایگاه سوم شکاری همدان منتقل و سپس در شهریور ۱۳۵۵ برای طی دوره امنیت پرواز از آذر مرداد ۵۵ تا مرداد ۵۶ دوباره به ایالات متحده سفر نمود. پس از مراجعت، به پایگاه ششم شکاری بوشهر بازگشت. این پایگاه آخرین پایگاه خدمتی جدی بود.[7]

جنگ ایران و عراق و درگذشت
یادواره سرلشکر غفور جدی اردبیلی

با شروع جنگ، بعضی از دوستان قصد تشویق او را به ترک ایران داشتند که وی در پاسخ به آن‌ها این چنین گفت: این همه هزینه در زمان صلح برای تفریح ما خرج نشده، ما برای چنین روزهایی تربیت شده‌ایم.

در زمان حصر آبادان در اوایل جنگ، خواستار حضور در جنگ می‌گردد. پس از کش و قوس فراوان و طاقت فرسا، آماده پرواز گردید در حین رفتن از پلکان جنگنده تخصصی اشمک‌دانل داگلاس اف-۴ فانتوم ۲ به سمت سربازش برگشته و گردنبند الله و ساعت مچیش را به او می‌دهد.در حین عملیات در نزدیکی بصره متوجه حضور بیش از ۴۰ فروند تانک استتار یافته می‌گردد که لوله‌های آن‌ها به مشابه دودکش منازل می‌باشد. عملیات سنگین شروع می‌شود و موفق می‌شوند لشکر ۹ زرهی عراق را که از قدرتمندترین لشکرها در عراق بود را نابود کنند. با اصابت گلوله توپ به جنگنده در عراق، خلبان جدی، جنگنده را به خاک ایران می‌رساند تا در خاک عراق سقوط نکنند و بالاخره در ۷ کیلومتری بندر امام خمینی-آبادان کشته می‌شود.[5]

او در مدت ۴۵ روز اوایل حضورش در جنگ، بیش از ۸۰ پرواز عملیاتی انجام داد و در هر عملیات از خانواده اش حلالیت می‌طلبید.[1] با شروع جنگ در حالی که سمت فرماندهی بازرسی و امنیت پرواز پایگاه را به عهده داشت فعالانه وارد صحنه نبرد شد و در جریان جنگ در تاریخ ۵۹/۸/۱۷ در خاک عراق مورد اصابت پدافند نیروهای بعثی عراقی واقع شده و پس از طی ۵۰ کیلومتر در خاک ایران سقوط کرده و درگذشت.[7]

پیکر جدی به تهران و از آنجا به وسیله یک فروند هواپیمای سی-۱۳۰ به پایگاه دوم شکاری منتقل گردید. تشییع جنازه بسیار با شکوهی که مقارن شد با ایام عزاداری حسینی با حضور اهالی اردبیل برای جدی برگزار گردید و به مدت یک هفته در شهر عزای عمومی اعلام شد و از آن تاریخ آغاز حرکت دسته‌های عزاداری شهر از مقابل منزل پدر جدی به رسمی ماندگار بدل گردید. پدر جدی هنگام کشته شدن او گفت: امانتی بود دست ما که خداوند آن را پس گرفت.[8]

آرامگاه سرهنگ خلبان غفور جدی اردبیلی

علایق

خلبان غفور جدی علاقه خاصی به پرواز بر پهنه نیلگون خلیج فارس داشت و پس از شروع جنگ ایران و عراق و قبل از مرگ، در طی ۴۵ روز ۸۰ پرواز جنگی را در کارنامه پروازی خود ثبت کرده بود. پس از مرگ او از طرف ستاد فرماندهی نیروی هوایی و جواد فکوری برای بزرگداشت از خانواده وی به آن مرکز دعوتی به عمل می‌آید. در آن ملاقات فکوری به عنوان فرمانده سابق گردان ۷۱ شکاری (گردان پروازی غفور جدی) گریست و گفت: من خاطرات خوبی با جدی داشتم.

پیام تسلیت خمینی و سرتیپ خلبان جواد فکوری

آیت الله خمینی، رهبر انقلاب اسلامی و سرتیپ ستاد ولی‌الله فلاحی جانشین وقت ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران، به خط خود و در لوح‌های جداگانه‌ای به خانواده اش تسلیت گفتند.

پس از درگذشت سرهنگ جدی، از سوی فرمانده وقت نیروی هوایی ارتش سرتیپ خلبان جواد فکوری از خانواده‌اش دعوت کرد تا در مراسمی که برای بزرگداشت او در تهران برگزار شد شرکت نمایند.

بزرگداشت

تجلیل از خلبانان عملیات کمان۹۹

به مناسبت سالگرد عملیات کمان ۹۹، در ۳ مهرماه ۱۳۸۸ با حضور جانشین فرمانده نیروی هوایی ارتش، امیر برخور، از خلبانان بلند مرتبه ارتش که در آن عملیات شرکت کرده و کشته شده بودند تجلیل به عمل آورده شد. در این مراسم از سرلشکر خلبان سید علی اقبالی، اصغر هاشمیان، غفور جدی اردبیلی، خدابخش عشقی پور، علیرضا یاسینی، غلامعلی خسته نیکو، صمد نقد، فریدون ذوالفقار، محمد دانشوری تجلیل و به خلبانان سرتیپ امینی، جلیلی، محمود اسکندری، عطا بازرگانی، علی رضاپور و ضرابی لوح تقدیر داده شد.[2]

نامگذاری خیابانی در اردبیل و تهران به نام او

جهت ارج نهادن به خدمات و رشادتهای او و علاقه قلبی مردم اردبیل به او یکی از بهترین خیابان‌های اردبیل به نام او نامگذاری شد.

به افتخار غفور جدی اردبیلی در مراسمی از سوی شورای شهر تهران در منطقه ۲۲ تهران خیابانی به نام سرلشکر خلبان غفور جدی اردبیلی نامگذاری گردید.[4]

نصب تندیس غفور جدی در اردبیل

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران، با حضور امیر سرتیپ چیت فروش در شهرداری اردبیل نصب تندیس خلبان غفور جدی کلید خورد. در این جلسه، سرتیپ حسین چیت فروش با یادآوری رشادت‌های خلبان غفور جدی، وی را دارای روحیه جوانمردی برشمرد و یادآور شد: «نیروی هوایی با ارج نهادن به تصمیم شهرداری اردبیل، آماده همکاری با شهرداری اردبیل است. شهیدان با ایثار و فدا کردن جان خویش در راه استقلال و آزادی ایران اسلامی برگ زرینی در تاریخ این کشور ورق زدند بنابراین باید راه آنها برای همیشه در تاریخ ثبت و ماندگار شود تا چراغ راه آیندگان باشد».[9]

نگارخانه
  • خلبان غفور جدی اردبیلی در آمریکا
  • خلبان غفور جدی اردبیلی
  • خلبان غفور جدی اردبیلی (آخرین عملیات)
  • اعلامیه درگذشت خلبان غفور جدی اردبیلی
  • متن پیام تسلیت خمینی به مناسبت کشته شدن سرهنگ غفور جدی اردبیلی
  • تشیع جنازه خلبان غفور جدی اردبیلی در اردبیل
  • اعلامیه خلبان غفور جدی اردبیلی

پانویس
  1. «"امیر سرلشکر خلبان غفور جدی اردبیلی"». همشهری آنلاین. ۲۴ تیر ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۳.
  2. «"تقدیر از افتخارآفرینان عملیات کمان۹۹ در ارتش "». ۴ مهر ۱۳۸۸. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۳.
  3. «تصاویر/ سرلشکر خلبان شهید غفور جدی اردبیلی». defapress.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۰.
  4. «نام "امیر سرلشکر خلبان غفور جدی اردبیلی" بر تارک یکی از اصلی‌ترین معابر منطقه 22 نقش بست». خبر گزاری موج. ۲۸ تیر ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژوئن ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۱ ژوئیه ۲۰۱۱.
  5. «دوست دارم کفنم پرچم ایران باشد». همشهری آنلاین. ۲۰۱۳-۰۷-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۰.
  6. «پایگاه خبری-تحلیلی ایرلاین پرس | ⬅️⬅️⬅️ ۱۷ آبان، سالروز شهادت خلبان غفور جدی اردبیلی». airlinepress.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۰.
  7. «عصر امروز - دوست دارم کفنم پرچم ایران باشد». asremrooz.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۰.
  8. «فرزندم را برای میهنم پرورش داده‌ام». همشهری آنلاین. ۲۰۱۳-۰۷-۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۰.
  9. ایسنا - نصب تندیس شهید خلبان غفور جدی در اردبیل

منابع
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.