فریگیه هلسپونت
فریگیه هلسپونت (یونانی باستان: Ἑλλησποντιακὴ Φρυγία Hellēspontiakē Phrygia) یا فریگیه کوچک (یونانی باستان: μικρᾶ Φρυγία mikra Phrygia) یک ساتراپی (استان) شاهنشاهی هخامنشی در شمالغربی آناتولی (ترکیه امروزی)، و در جنوبشرقی تنگه داردانل بود.[1] پایتخت آن داسکیلیون بود و در بیشتر دوران تحت سلطه موروثی دودمان فارناکیان پارسی بود.[2] این استان به همراه فریگیه بزرگ استانهای اداری منطقه فریگیه گستردهتر را تشکیل میداد.[3]
فریگیه هلسپونت | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
ساتراپی شاهنشاهی پارسی | |||||||
۵۲۵ پ. م–۳۲۱ پ. م | |||||||
موقعیت فریگیه هلسپونت، و مرکز آن داسکیلیون، در شاهنشاهی هخامنشی، حدود سال ۵۰۰ پیش از میلاد | |||||||
مرکز | داسکیلیون | ||||||
تاریخچه | |||||||
• تأسیس | ۵۲۵ پ. م | ||||||
• انحلال | ۳۲۱ پ. م | ||||||
|
تاریخ
ساتراپی در آغاز قرن پنجم پیش از میلاد، در زمان سازماندهی مجدد اداری سرزمینها در غرب آسیای کوچک ایجاد شد، [4] که از مهمترین سرزمینهای هخامنشی بودند.
قبل از فارناکیان، میتروباتس (حدود ۵۲۵–۵۲۲ پ. م) توسط کوروش بزرگ و کمبوجیه دوم بر این ساتراپی حکمرانی کرده بود و بعد از مرگ کمبوجیه دوم و پیش از به شاهی رسیدن داریوش بزرگ، توسط اورِتِس ساتراپ لیدی ترور شد. بعد از اینکه اورِتِس به فرمان داریوش بزرگ کشته شد مگابازوس پسرعموی داریوش بزرگ و پسرش اوبارس دوم به حکومت رسیدند. بعد از اوبارس دوم، پسرعموی دیگر داریوش بزرگ به نام آرتاباز یکم پسر فارناک یکم در حدود سال ۴۷۹ پیش از میلاد ساتراپ هلسپونت فریگیه شده و دودمان فارناکیان را تأسیس میکند که تا زمان فتوحات اسکندر مقدونی برجا میماند (۳۳۸ پیش از میلاد).
پس از فتوحات اسکندر مقدونی، چند زن از خانواده فارناکیان و همه دختران آرتاباز دوم، با فرماندهان اسکندر ازدواج کردند: آرتونیس با اِمِنس ازدواج کرد، آرتاکاما با بطلمیوس یکم ازدواج کرد، در حالی که بارسینه ممکن است با اسکندر مقدونی ازدواج کرده و اسکندر از او صاحب پسری به نام هراکلس شده باشد. فارناباز سوم، پسر آرتاباز دوم، آخرین حکمران این سلسله در کنار مِمنُن (Memnon) به جنگ علیه اسکندر پرداخت و پس از مرگ مِمنُن و شکست داریوش سوم در نبرد ایسوس و از دست دادن نیروی دریاییاش، قدرت نظامیاش بسیار ضعیف شد و در نهایت توسط ارتش اسکندر دستگیر شد.
همانطور که اسکندر مقدونی در حال تسخیر و ادغام شاهنشاهی هخامنشی بود، در سال ۳۳۴ پیش از میلاد کالاس، یک ژنرال مقدونی را به عنوان فرمانروای فریگیه هلسپونت منصوب کرد، پس از او پارمنیون را نیز برای تأمین امنیت داسکیلیون، مرکز استان فرستاد.[5] کالاس، به عنوان اولین حاکم غیرهخامنشی این ساتراپی، به جای لقب مقدونی، به وی عنوان فارسی «ساتراپ» اعطا شد و اسکندر به او دستور داد همان خراجی که به داریوش سوم پرداخت شده بود را از رعایای خود، جمع کند. [5] پس از مرگ اسکندر مقدونی در سال ۳۲۳ پ. م، ساتراپی به لئوناتوس اعطا شد که در جنگ لامیان کشته شد. سپس این منطقه توسط لوسیماخوس تصرف شد، پس از نبرد کروپدیوم (در سال ۲۸۱ از میلاد) به امپراتوری سلوکی اضافه شد و سرانجام در امپراتوری بیزانس ادغام شد.[6]
ساتراپهای پارسی_هخامنشی فریگیه هلسپونت
حکمرانان سلسله محلی فارناک و زمان حکومتشان به ترتیب حکومت آنها عبارتند از:
- فارناک یکم (۵۵۰–۴۹۷ پیش از میلاد)
- آرتاباز یکم (فریگیه) (۴۸۰–۴۵۵ پیش از میلاد)
- فارناباز یکم (۴۵۵–۴۳۰ پیش از میلاد)
- فارناک دوم (۴۳۰–۴۲۲ پیش از میلاد)
- فارناباز دوم (۴۲۲–۳۸۷ پیش از میلاد)
- آریوبرزن (۴۰۷–۳۶۲ پیش از میلاد)
- آرتاباز دوم (۳۸۹–۳۲۹ پیش از میلاد)
- فارناباز سوم (۳۷۰–۳۲۰ پیش از میلاد)
- آرسیتس (- پیش از میلاد) آخرین ساتراپ ایرانی فریگیه هلسپونت[7][8][9]
ساتراپیهای مقدونی
- کالاس - ۳۳۴–۳۲۳ پیش از میلاد
- لئوناتوس - ۳۲۳–۳۲۱ پیش از میلاد
پانویس
- Jona Lendering. "Hellespontine Phrygia". Livius. Livius.org. Retrieved 28 December 2015.
- Jona Lendering. "Hellespontine Phrygia". Livius. Livius.org. Retrieved 28 December 2015.
- Scott 1995, p. ۱۸۳.
- Kinzl 2008, p. ۵۵۱.
- Lyons 2015, p. ۳۰.
- Jona Lendering. "Hellespontine Phrygia". Livius. Livius.org. Retrieved 28 December 2015.
- Briant, Pierre (2002). From Cyrus to Alexander: A History of the Persian Empire. Eisenbrauns. p. 351. ISBN 978-1-57506-120-7.
- Jona Lendering. "Hellespontine Phrygia". Livius. Livius.org. Retrieved 28 December 2015.
- Jona Lendering. "Pharnabazus (2)". Livius. Livius.org. Retrieved 28 December 2015.
منابع
- Kinzl, Konrad H. (2008). A Companion to the Classical Greek World. John Wiley & Sons. ISBN 978-1-4051-7201-1.
- Lyons, Justin D. (2015). Alexander the Great and Hernán Cortés: Ambiguous Legacies of Leadership. Lexington Books. ISBN 978-1-4985-0528-4.
- Scott, James M. (1995). Paul and the Nations: The Old Testament and Jewish Background of Paul's Mission to the Nations with Special Reference to the Destination of Galatians. Mohr Siebeck. ISBN 978-3-16-146377-8.
پیوند به بیرون
- Weiskopf, Michael (1994). "DASCYLIUM". Encyclopaedia Iranica, Vol. VII, Fasc. 1. pp. 85–90.