لیمو (اپونیم آشوری)
لیموها (به انگلیسی: Limmu) (به زبان خود آسوریها:Limmum) عدهای از رجال دولتی آشور بودند که به نوبت یک سال تمام اجرای شغل لیمو را، که مربوط به انجام تشریفات دینی بود، عهدهدار میشدند. هر سال یک لیموی جدید توسط پادشاه تعیین میشد. لیمو هر سال برگزار کردن مراسم سال نو را در پایتخت آشور بر عهده داشت. با این که این منصب از طریق قرعه کشی تعیین میشد، اما بیشتر محتمل است که افرادی معدود حق انتخاب شدن به عنوان لیمو را داشته بوده باشند، مانند اعضای برجستهترین و مشهورترین خانوادهها یا شاید اعضای مجلس شهر و شورای اداره کنندهٔ روستا.
آشوریها از نام لیمو برای نامگذاری آن سال استفاده میکردند تا سال مورد نظرشان را در اسناد و مدارک دولتی مشخص نمایند. لیست لیموها در فاصلهٔ سالهای ۱۷۸۰-۱۸۷۶ ق. م. (یا ۱۷۸۴-۱۸۷۶ ق. م.).[1] و ۶۴۸-۹۱۱ ق. م.[2][3] به دست آمده است و همین به عنوان یک منبع بسیار ارزشمند، در تاریخ گذاری حوادث آن دورانها به دانشمندان کمک میکند. توضیح این که در یکی از فهرستهای لیموها، اشاره به کسوفی شدهاست که در دورهٔ عملکرد یکی از رجال مزبور به نام بور ساگ گیله(به انگلیسی: Bur-Saggile) - که وی را "بور ساگاله" یا "پور ساگاله" یا "پار ساگاله" هم مینامند - وقوع یافته و اصطلاحاً آن را کسوف بور ساگاله یا کسوف آشوری مینامند[4] تاریخ وقوع این کسوف را از طریق محاسبات نجومی میتوان تعیین کرد: ۱۵ ژوئن سال ۷۶۳ ق. م.، از این جا تاریخ حوادث دیگر معلوم میشود (برای خواندن توضیحات بیشتر به مدخل بور ساگاله رجوع کنید). لیست پادشاهان آسوری هم بر مبنای لیستهای لیموها تدوین شدهاست و به همین علت از دقت بالایی برخوردار میباشد.
در لیستهای لیموها تقریباً همیشه هر سال یک حادثهٔ نظامی مهم افزوده شدهاست، مثلاً دربارهٔ سالی که ما اینک آن را ۸۱۹/۸۲۰ق. م. مینامیم، آمده: فرو نشاندن یک شورش.
در دورهٔ آشور قدیم،[5] پادشاه هیچ وقت خودش لیمو نمیشد، با این حال در دورههای آشور میانه[6] و آشور نو (آشور جدید)[7] شاه میتوانسته خود، این سمت را عهدهدار شود.
پانویس
- سایت www.livius.org
- ایگور میخائیلوویچ دیاکونوف، تاریخ ماد، ص ۴۱۹، حواشی مقدمه، مورد ۱۲، ترجمهٔ کریم کشاورز، چاپ هشتم، تابستان ۱۳۸۶شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، شرکت چاپ و نشر علمی و فرهنگی کتیبه، تهران
- البته تواریخ مختلف دیگری هم گفتهاند؛ مثلاً: از ۹۱۱ تا ۶۳۱ ق. م. یا از ۸۵۸ تا ۷۰۰ ق. م. یا از ۸۵۸ تا۶۹۹ ق. م. یا از ۹۱۰ تا ۶۴۹ ق. م. و مانند آن، به نظر میرسد دلیل این اختلافها از اینجا باشد که برای دورهٔ ذکر شدهٔ اول ۵ لوحه و برای دورهٔ ذکر شدهٔ دوم حداقل ۱۰ لوحه به دست آمده است، با این حال دانشمندان می گویند که لیست لیموها بسیار دقیق است.
- سایت ویکیپدیای انگلیسی، مقالهٔ Assyrian eclipse
- Old Assyrian period
- Middle Assyrian period
- Neo-Assyrian period