مارکو پانتانی

مارکو پانتانی (تلفظ ایتالیایی: [ˈmarko panˈta:ni]؛ ۱۳ ژانویهٔ ۱۹۷۰–۱۴ فوریهٔ ۲۰۰۴) یک دوچرخه‌سوار ایتالیایی جاده بود که در دوران خود به عنوان یکی از برترین سربالایی‌روها در دوچرخه‌سواری جاده محسوب می‌شد.[2] او توانست در سال ۱۹۹۸ برندهٔ تور دو فرانس و جیرو دیتالیا شود و ششمین رکابزن ایتالیایی قهرمان تور بود. در حال حاضر، پانتانی آخرین دوچرخه‌سواری است که توانسته‌است جیرو و تور را در یک سال فتح کند.

مارکو پانتانی
پانتانی در سال ۱۹۹۷
مشخصات فردی
نام مستعارIl Pirata (دزد دریایی)، Elefantino (فیل کوچک)[1]
زاده۱۳ ژانویهٔ ۱۹۷۰
چزنا، امیلیا-رومانیا، ایتالیا،
درگذشت۱۴ فوریهٔ ۲۰۰۴ (۳۴ سال)
ریمینی، امیلیا-رومانیا، ایتالیا
قد۱٫۷۲ متر (۵ فوت ۸ اینچ)
وزن۵۷ کیلوگرم (۱۲۶ پوند؛ ۹٫۰ سنگ)
اطلاعات تیم
نوع مسابقاتجاده
نقشرکابزن
نوع راندنسربالایی‌رو
تیم(های) آماتور
۱۹۸۹ریناسیتا راونا
۱۹۹۰–۱۹۹۲جاکوباتزی-نونانتولا
تیم(های) حرفه‌ای
۱۹۹۲–۱۹۹۶کاررا جینز-واگابوند
۱۹۹۷–۲۰۰۳مرکاتونه اونو
قهرمانی‌های مهم
گرند تورها
تور دو فرانس
رده‌بندی اصلی (۱۹۹۸)
رده‌بندی رکابزن جوان (۱۹۹۴، ۱۹۹۵)
۸ مرحله (۱۹۹۵، ۱۹۹۷، ۱۹۹۸، ۲۰۰۰)
جیرو دیتالیا
رده‌بندی اصلی (۱۹۹۸)
رده‌بندی کوهستان (۱۹۹۸)
۸ مرحله (۱۹۹۴، ۱۹۹۸، ۱۹۹۹)

مسابقات مرحله‌ای

Vuelta a Murcia (۱۹۹۹)
مدال‌ها
به نمایندگی از  ایتالیا
دوچرخه‌سواری جاده
مسابقات قهرمانی جهان
۱۹۹۵ دویتاماجاده

سبک حمله‌ای و رکابزنی هجومی پانتانی او را در اواخر دههٔ ۱۹۹۰ محبوب هواداران کرد. به دلیل بستن دستمال‌سر و صورت تراشیده‌اش به دزد دریایی مشهور بود.[3] سبک پانتانی متضاد متخصصان تایم تریل انفرادی از جمله میگل ایندوراین بود.[4]

هرگز نمونهٔ دوپینگ پانتانی در دوران فعالیت او مثبت نشد، ولی فعالیت او با اتهامات دوپینگ احاطه شده‌بود. در جیرو دیتالیای ۱۹۹۰ به دلیل غیرعادی بودن مقادیر خونی از مسابقه اخراج شد. پس از اتهامات بعدی، پانتانی دچار افسردگی شد که هیچ‌گاه نتواست خود را بازیابی کند. او در سال ۲۰۰۴ بر اثر مسمومیت شدید با کوکائین درگذشت.

آغاز زندگی و فعالیت آماتور

پانتانی در ۱۳ ژانویهٔ ۱۹۷۰ در چزنا به دنیا آمد. پدر و مادر او، فردیناندو و تونینا بودند.[5] او در سن یازده سالگی به باشگاه دوچرخه‌سواری فائوستو کوپی در چزناتیکو پیوست.[6] پانتانی در سه دورهٔ متوالی جیروبیو، نسخهٔ آماتور جیرو دیتالیا، در سال‌های ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۲ به ترتیب بر سکوی سوم، دوم و اول ایستاد.[3]

فعالیت حرفه‌ای

سال‌های نخست (۱۹۹۲–۱۹۹۶)

موفقیت پانتانی در جیروبیو باعث شد که به دوچرخه‌سوار حرفه‌ای تبدیل شود و برای ادامهٔ فصل ۱۹۹۲ به تیم کاررا بپیوندد. پانتانی در نخستین مسابقهٔ حرفه‌ای خود در گران پرمیو سیتا دی کامایوره در مکان دوازدهم قرار گرفت. در سال ۱۹۹۳ او در تور ترنتینو پنجم شد و برای کمک به رهبر تیم، کلاودیو چاپوچی برای نخستین بار در جیرو دیتالیا شرکت کرد. هرچند که در مرحلهٔ هیجدهم به دلیل تاندونیت وادار به خروج از مسابقه شد.[7]

در سال ۱۹۹۴ پانتانی در تور ترنتینو و تور توسکانا چهارم شد. سپس برای دومین بار در جیرو دیتالیا حضور یافت و قرار بود به چاپوچی کمک کند.[7] او توانست در دو مرحلهٔ کوهستانی متوالی به پیروزی برسد. او نخستین پیروزی خود را در مرحلهٔ چهاردهم به سوی مرانو کسب کرد. در مرحلهٔ بعدی نیز در پای گردنهٔ مورتیرولو به گروه حمله کرد و به تنهایی در آپریکا به خط پایان رسید تا افزون بر پیروزی در مرحلهٔ پانزدهم، در رده‌بندی اصلی به ردهٔ دوم برسد. پانتانی جیرو را با مقام دوم و بالاتر از ایندوراین (برندهٔ دو دورهٔ گذشتهٔ جیرو) به پایان رساند.[7] او در همان سال برای نخستین بار در تور دو فرانس شرکت کرد و در پایان، بر سکوی سوم ایستاد و برندهٔ رده‌بندی رکابزن جوان شد. در سال ۱۹۹۵ در زمان تمرین با یک خودرو برخورد کرد و جیرو را از دست داد؛ ولی در تور شرکت کرد و در دو مرحله برنده شد. در پایان تور نیز برای دومین بار متوالی، جایزهٔ برترین رکابزن جوان را به دست آورد. پانتانی در مسابقهٔ جادهٔ مسابقات جهانی ۱۹۹۵ در دویتاما سوم شد. مدت کوتاهی پس از بازگشت به ایتالیا در مسابقهٔ میلان-تورینو با یک خودرو تصادف کرد و دچار چند شکستگی در درشت‌نی و نازک‌نی چپ شد.[8] این مصدومیت باعث شد که بیشتر فصل ۱۹۹۶ را از دست بدهد.

انتقال به مرکاتونه اونو (۱۹۹۷)
پانتانی در سربالایی آلپ دوئز در سال ۱۹۹۷

پس از توقف حمایت مالی کاررا از تیم دوچرخه‌سواری در پایان سال ۱۹۹۶، تیم ایتالیایی جدیدی به نام مرکاتونه اونو توسط لوچیانو پتزی و به رهبری پانتانی تشکیل شد. افزون بر پانتانی شمار دیگری از رکابزنان کاررا نیز به تیم جدید پیوستند.[9] پانتانی در سال ۱۹۹۷ به جیرو بازگشت، ولی در یکی از مراحل اول مسابقه مصدوم شد[10] و از ادامهٔ جیرو کناره‌گیری کرد. او در تور دو فرانس ۱۹۹۷ به میدان بازگشت و دو مرحله را در آلپ پیروز شد. در پایان تور، پانتانی در مکان سوم ایستاد.

پیروزی در جیرو و تور (۱۹۹۸)

در سال ۱۹۹۸ پانتانی یکی از گزینه‌های پیروزی در جیرو دیتالیا شمرده می‌شد.[11] پانتانی در مراحل ابتدایی از الکس زوله عقب افتاد، همچنین زمانی را در مرحلهٔ پانزدهم که تایم تریل انفرادی بود و در تریسته برگزار می‌شد، از دست داد. پیش از شروع مراحل کوهستانی کوه‌های دولومیت، پانتانی حدود ۴ دقیقه از زوله عقب بود؛ در حالی که یک مرحلهٔ تایم تریل انفرادی دیگر در مرحلهٔ ماقبل آخر باقی‌مانده بود. در مرحلهٔ شانزدهم، پانتانی در سربالایی مارمولادا فرار کرد[12] و با فاصلهٔ بیش از ۴ دقیقه نسبت به زوله از خط پایان گذشت و با فاصلهٔ ۳۰ ثانیه از نفر دوم، پاول تونکوف، به صدر رده‌بندی اصلی رسید.[13] به این ترتیب برای نخستین بار پیراهن صورتی را در مرحلهٔ هفدهم به تن کرد. در این مرحله، با وجود این که پس از تونکوف از خط پایان گذشت، ولی برتری خود را نسبت به او حفظ کرد.[14] در مرحلهٔ هیجدهم دوباره حمله کرد و در سه کیلومتری خط پایان، تونکوف را پشت سر گذاشت تا فاصلهٔ خود با او را به یک و نیم دقیقه برساند.[12] در مرحلهٔ ماقبل آخر نیز پانتانی سوم شد و فاصله‌اش با تونکوف را افزایش داد.[15] در پایان تور، پانتانی به قهرمانی جیرو دیتالیا رسید. هم‌چنین برندهٔ رده‌بندی کوهستان شد و در رده‌بندی امتیازی در مکان دوم ایستاد.[16]

در تور دو فرانس، پانتانی در پایان پرولوگ ابتدایی در مکان ۱۸۱ از میان ۱۸۹ نفر ایستاد و بیش از ۴ دقیقه با یان اولریش فاصله داشت. او توانست در پیرنه با گذر از اولریش در لوشون[17] و پیروزی در پلاتو دو بیل[18] فاصلهٔ خود با او را به ۳ دقیقه کاهش دهد. در نخستین مرحلهٔ کوهستانی آلپ از گرونوبل به لو دو آلپ، پانتانی در فاصلهٔ ۴۸ کیلومتری خط پایان فرار کرد و ۹ دقیقه زودتر از اولریش مرحله را به پایان رساند. در رده‌بندی اصلی، پانتانی با فاصلهٔ ۶ دقیقه با اولریش به صدر رسید و برتری خود را در مراحل پایانی حفظ کرد تا برای نخستین بار، برندهٔ تور دو فرانس شود. اکنون او هفتمین و آخرین دوچرخه‌سواری است که توانسته است در یک سال، برندهٔ هر دو مسابقهٔ جیرو و تور شود.

اخراج در مادونا دی کامپیلیو (۱۹۹۹)

پانتانی فصل ۱۹۹۹ را با پیروزی‌هایی در مورسیا و کاتالان آغاز کرد. در جیرو، هنگامی که پانتانی در صدر رده‌بندی قرار داشت و تنها یک مرحلهٔ کوهستانی باقی مانده‌بود، میزان هماتوکریت نمونهٔ خون او در مادونا دی کامپیلیو ۵۲٪ اعلام شد که بیشتر از حد مجاز ۵۰٪ تنظیم شده توسط اتحادیه جهانی بود. او از مسابقه اخراج شد و برای دو هفته از مسابقات دوچرخه‌سواری محروم شد. آزمایش هماتوکریت معمولاً به عنوان وارسی سلامتی عنوان می‌شود، ولی مقدار بالای آن می‌تواند نشانهٔ دوپینگ خونی به وسیله اریتروپوئیتین نیز باشد.[19] پانتانی پیش از اخراج از جیرو، در چهار مرحله پیروز شده‌بود و پنج و نیم دقیقه با نفر دوم فاصله داشت. هم‌چنین در صدر رده‌بندی کوهستان و امتیازی قرار داشت. در نتیجهٔ اخراج پانتانی تمام تیم مرکاتونه اونو-بیانچی از مسابقه انصراف دادند.[20] پانتانی تا پایان سال از مسابقات دور ماند.

سال‌ها بعد خبرهایی مبنی بر احتمال دستکاری شدن نمونه توسط جرایم سازمان‌یافتهٔ ایتالیایی اجراکنندهٔ شرط‌بندی‌های غیرقانونی برای جلوگیری از پیروز شدن پانتانی در جیرو منتشر شد.[21]

سال‌های واپسین (۲۰۰۰–۲۰۰۳)
پانتانی نزدیک بریانسون در تور دو فرانس ۲۰۰۰

در فصل ۲۰۰۰، در حالی که یک روز به آغاز جیرو مانده‌بود، پانتانی تصمیم به رکابزنی در مسابقه گرفت. او زمان زیادی را از دست داد و نتوانست فراری انجام دهد؛ ولی در بریانسون که آخرین مرحلهٔ کوهستانی مسابقه بود، به استفانو گارتزلی هم‌تیمی خود کمک کرد که برندهٔ جیرو شود. پانتانی در تور دو فرانس ۲۰۰۰ نیز شرکت کرد و در دو مرحله در مون ونتو و کورشول به پیروزی رسید و در مکان ششم رده‌بندی اصلی قرار گرفت. پیروزی در کورشول آخرین پیروزی او در یک مسابقهٔ حرفه‌ای بود. در مرحلهٔ هفدهم، پانتانی به دلیل مشکل معده از تور کناره‌گیری کرد. این آخرین حضور او در تور بود.[22] در همان سال، پانتانی در مسابقهٔ جادهٔ المپیک سیدنی نیز شرکت کرد و شصت و نهمین نفری بود که از خط پایان گذشت.

پانتانی در سال‌های ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲ در حالی که روحیهٔ خود را بر اثر اتهامات دوپینگ از دست داده‌بود، جسته‌گریخته در مسابقات شرکت کرد و نتایج ضعیفی را به دست آورد. در جیرو دیتالیای ۲۰۰۱ پلیس ایتالیا به اتاق همهٔ رکابزنان حاضر هجوم برد و سرنگی حاوی نشانه‌های انسولین در اتاق پانتانی کشف شد. اتحادیه دوچرخه‌سواری ایتالیا او را به مدت هشت ماه محروم کرد؛ ولی به دلیل نبود مدرک، در فرجام‌خواهی برنده شد.[23] پانتانی در سال ۲۰۰۳ دوباره به جیرو بازگشت و در پایان، به مقام چهاردهم رسید. این آخرین حضور او در مسابقات حرفه‌ای بود. پس از دعوت نشدن تیم او به تور دو فرانس ۲۰۰۳ چنین تصور می‌شد که برای شرکت در تور، به تیم بیانچی بپیوندد؛ ولی در اواخر ژوئن پس از بستری شدن در یک کلینیک روانی تخصصی در زمینه اختلالات عصبی، اعتیاد به مواد مخدر و الکل، درخواستی برای حفظ حریم خصوصی خود داد.[24] پس از ترخیص از کلینیک، از پرونده‌ای دربارهٔ تقلب ورزشی مربوط به مقادیر نمونهٔ خون او در جیرو دیتالیای ۱۹۹۹ تبرئه شد. او به یک روزنامهٔ ایتالیایی گفت که مردم باید پانتانی را فراموش کنند، زیرا دچار اضافه وزن شده‌بود.[25]

مرگ

در اوایل بعد از ظهر ۱۴ فوریهٔ ۲۰۰۴ جنازهٔ پانتانی در هتلی در ریمینی پیدا شد. کالبدگشایی نشان داد که او دچار ادم مغزی و ایست قلبی شده‌است و بررسی پزشکی قانونی، مسمومیت شدید با کوکائین را نشان داد. پانتانی روزهای آخر عمر خود را در تنهایی به دور از دوستان و خانواده و پنهان در اتاق هتل گذراند.[26] در سال ۲۰۰۸ فابیو کارلینو محکوم به تأمین کوکائین با خلوص بیش از حد برای پانتانی، منجر به مرگ او شد. این محکومیت در سال ۲۰۱۱ لغو شد.[27]

پانتانی در چزناتیکو دفن شد. بیست هزار نفر از جمله آلبرتو تومبا، آزگلیو ویچینی و دیگو مارادونا در مراسم تشییع او حضور داشتند.[28]

میراث
مجسمهٔ مارکو پانتانی در چزناتیکو

در سال‌های پس از مرگ پانتانی، مقالات، کتاب‌ها، ترانه‌ها و یک فیلم دربارهٔ او منتشر شده‌اند. زندگی‌نامه‌ها و شرح‌حال‌هایی از جمله توسط خبرنگاران ورزشی،[29] مدیر برنامه[30] و مادر پانتانی[31] نوشته شدند. یک رمان تصویری در سال ۲۰۱۱ منتشر شد که روزشمار رویدادهای منجر به مرگ پانتانی بود. این رمان بر پایه کتابی از فیلیپ برونل، دوست پانتانی، که احتمال به قتل رسیدن او را پیشنهاد می‌کرد، نوشته‌شد.[32] شبکهٔ رای ایتالیا در سال ۲۰۰۷ فیلمی تلویزیونی دربارهٔ پانتانی پخش کرد.[33] همچنین مستندی دربارهٔ زندگی پانتانی در مهٔ ۲۰۱۴ در سینماها به نمایش درآمد.[34]

دستاوردها

نتایج عمده

منبع:[35][36][37]

۱۹۹۰
سوم مجموع Girobio
۱۹۹۱
دوم مجموع جیروبیو
۱۹۹۲
اول مجموع جیروبیو
اول مرحله‌های ۹ و ۱۰
۱۹۹۴
دوم مجموع جیرو دیتالیا
اول مرحله‌های ۱۴ و ۱۵
سوم مجموع تور دو فرانس
اول رده‌بندی رکابزن جوان
۱۹۹۵
تور دو فرانس
اول رده‌بندی رکابزن جوان
اول مرحله‌های ۱۰ و ۱۴
اول مرحلهٔ ۹ تور سوئیس
سوم مسابقات قهرمانی جاده جهان
سوم Polynormande
پنجم Giro dell'Appennino
هفتم Gran Premio Città di Camaiore
۱۹۹۷
سوم مجموع تور دو فرانس
اول مرحله‌های ۱۳ و ۱۵
سوم مجموع تور دوچرخه‌سواری باسک
اول مرحله ۵b
چهارم مجموع کریتریوم اینترناسیونال
پنجم تور لافلش والونی
هشتم تور لیژ–باستون–لیژ
۱۹۹۸
اول مجموع جیرو دیتالیا
اول رده‌بندی کوهستان
اول مرحله‌های ۱۴ و ۱۹
اول مجموع تور دو فرانس
اول مرحله‌های ۱۱ و ۱۵
سوم مجموع Vuelta a Murcia
۱۹۹۹
جیرو دیتالیا
اول مرحله‌های ۸، ۱۵، ۱۹ و ۲۰
اول مجموع ووئلتا مورسیا
اول مرحلهٔ ۲ Setmana Catalana de Ciclisme
سوم مجموع تور دوچرخه‌سواری آلپ
هشتم Clásica de Almería
هشتم مجموع ووئلتا آل پائیس واسکو
۲۰۰۰
تور دو فرانس
اول مرحله‌های ۱۲ و ۱۵

گرندتورها

منبع:[37][38]

گرند تور ۱۹۹۳ ۱۹۹۴ ۱۹۹۵ ۱۹۹۶ ۱۹۹۷ ۱۹۹۸ ۱۹۹۹ ۲۰۰۰ ۲۰۰۱ ۲۰۰۲ ۲۰۰۳
جیرو دیتالیا انصراف ۲ — — انصراف ۱ انصراف ۲۸ انصراف انصراف ۱۴
تور دو فرانس — ۳ ۱۳ — ۳ ۱ — انصراف — — —
ووئلتا اسپانیا — — انصراف — — — — — انصراف — —
راهنما
—شرکت نکرد
انصرافاز مسابقه انصراف داد

جایزه‌ها
  • دوچرخه طلایی: ۱۹۹۸

پانویس
  1. Vergne, Laurent (22 July 2015). "Cannibale، Chéri-pipi، Wookie، Andy torticolis… le Top 20 des surnoms mythiques du cyclisme" [Cannibal، Chéri-pipi، Wookie، Andy Torticollis... the Top 20 mythical nicknames of cycling]. Eurosport (به French). Retrieved 11 April 2016.
  2. "Armstrong salutes Pantani". BBC. 15 February 2004. Retrieved 8 October 2010.
  3. Jeff Jones & Tim Maloney (15 February 2004). "Pantani dead at 34". Cyclingnews.com. Retrieved 8 October 2010.
  4. Alasdair Fotheringham (16 February 2004). "Marco Pantani, Record-breaking cyclist dogged by doping stories". The Independent. UK. Retrieved 8 October 2010.
  5. John, John (18 February 2004). "Italy in mourning; Pantani's funeral today". cyclingnews.com. Retrieved 2 July 2011.
  6. "Pantani Story – Official biography". Fondazione Marco Pantani. 2009. Archived from the original on 26 September 2011. Retrieved 2 July 2011.
  7. Wilcockson, John (31 March 2005). "VeloPress Book selection: Marco Pantani: The Legend of a Tragic Champion". velonews.competitor.com. Archived from the original on 17 اكتبر 2015. Retrieved 15 December 2011. Check date values in: |archivedate= (help)
  8. Rendell, Matt (7 March 2004). "The long, lonely road to oblivion". London, UK: The Guardian. Retrieved 21 September 2007.
  9. "Mercatone Uno". cyclingnews.com. Retrieved 7 September 2007.
  10. Abt, Samuel (4 August 1998). "Tour Champion Evokes Bygone Heroes in Italy". Sports. International Herald Tribune. Archived from the original on 20 February 2008. Retrieved 19 July 2008. ...  bad luck struck him again in the Giro in June 1997, when a black cat – yes, really – crossed the road and caused a mass crash of riders trying to swerve around it. Pantani went down and was out until the Tour a month later.
  11. "Giro d'Italia, Grand Tour. Italy, May 16 – June 7, 1998". cyclingnews.com. May 1998. Retrieved 16 December 2011.
  12. "Grand Tour Doubles – Marco Pantani". cyclesportmag.com. Retrieved 16 December 2011.
  13. "Stage 17 Brief, Giro d'Italia, Grand Tour". cyclingnews.com. May 1998. Retrieved 16 December 2011.
  14. "Stage 18 Brief, Giro d'Italia, Grand Tour". cyclingnews.com. May 1998. Retrieved 16 December 2011.
  15. "PLUS: CYCLING – TOUR OF ITALY; Pantani on Verge Of Clinching Race". The New York Times. 7 June 1998. Retrieved 16 December 2011.
  16. "Stage 22 Brief, Giro d'Italia, Grand Tour". cyclingnews.com. May 1998. Retrieved 16 December 2011.
  17. "www.cyclingnews.com presents". Autobus.cyclingnews.com. 2 August 1998. Retrieved 20 May 2012.
  18. "www.cyclingnews.com presents". autobus.cyclingnews.com. 2 August 1998. Retrieved 20 May 2012.
  19. "Pantani: Future 'in doubt'". BBC. 5 June 1999. Retrieved 30 June 2011.
  20. "Pantani Report". Cyclingnews.com. 1999. Retrieved 22 December 2011.
  21. "La Camorra faked Pantani's blood tests". Marca.com. 2016. Retrieved 15 March 2016.
  22. Ruibal, Sal (5 July 2005). "Armstrong avoids hoopla". USA Today. Retrieved 12 May 2010.
  23. Fotheringham, William (16 February 2004). "Pantani dies broken and alone". guardian.co.uk. London. Retrieved 1 July 2011.
  24. "Pantani eyes Bianchi switch". BBC. 27 May 2003. Retrieved 17 December 2011.
  25. "Pantani cleared of fraud". BBC. 2 October 2003. Retrieved 17 December 2011.
  26. "Pantani lamented he had been left alone". The Age. Melbourne, Australia. Associated Press. 17 February 2004. Retrieved 5 January 2012.
  27. "First and second verdicts overturned on appeal". english.gazzetta.it. 10 November 2011. Archived from the original on 25 December 2011. Retrieved 17 December 2011.
  28. Paul Kelso (19 February 2004). "Pantani's revelation of torment". The Guardian. London. Retrieved 17 December 2011.
  29. Xan Rice (2 July 2006). "Ride fast, die young". The Guardian. London. Retrieved 6 January 2012.
  30. Rossiter, Warren (2 January 2008). "Man on the Run: The Life and Death of Marco Pantani". BikeRadar. Future Publishing Limited. Archived from the original on 15 July 2014. Retrieved 6 January 2012.
  31. "Tonina Pantani racconta Marco in "Era mio figlio"". Quotidiano.Net (به Italian). 5 February 2008. Retrieved 6 January 2012.
  32. MacMichael, Simon (13 February 2011). "Conspiracy theory over Marco Pantani's final days turned into a graphic novel". road.cc. Farrelly Atkinson Ltd. Retrieved 15 January 2012.
  33. Susan Westemeyer (6 February 2007). "Reactions from Pantani film". CyclingNews. Retrieved 6 January 2012.
  34. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۵ ژانویه ۲۰۱۷.
  35. "Marco Pantani (Italy)". The-Sports.org. Québec, Canada: Info Média Conseil. Retrieved 1 June 2015.
  36. "Marco Pantani". Cycling Archives. de Wielersite. Retrieved 1 June 2015.
  37. "Palmarès de Marco Pantani (Ita)". Memoire du cyclisme (به French). Retrieved 1 June 2015. Unknown parameter |trans_title= ignored (help)
  38. "Marco Pantani". The history of the Tour de France. Paris: ASO. Archived from the original on 7 December 2013. Retrieved 1 June 2015.

منابع

پیوند به بیرون
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ مارکو پانتانی موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.