منوچهر انور
منوچهر انور (متولد ۱۳۰۷ در تهران) کارگردان، نویسنده، ویراستار، گوینده و مترجم؛ فارغالتحصیل آکادمی سلطنتی هنرهای دراماتیک انگلستان است. وی فعالیت هنری را در لندن-سال ۱۳۳۲- به عنوان نویسنده، بازیگر و گوینده در رادیو فارسی بیبیسی آغاز کرد.
منوچهر انور | |
---|---|
![]() منوچهر انور در سال ۱۳۹۳ | |
زادهٔ | ۱۳۰۷ تهران |
دیگر نامها | مهرداد رهسپار |
تحصیلات | فارغالتحصیل از رویال آکادمی لندن |
همسر(ها) | دومینیک انور |
فرزندان | شبلی انور، لیلی انور، شیرین انور و فرهاد انور |
صفحه در وبگاه IMDb |
تحصیلات
او برای تحصیلات متوسطه خود وارد دبیرستان فیروزبهرام شد و در سال ۱۳۲۳ با کمک غلامحسین صالحیار، بخش تئاتر انجمن ادبی فیروز بهرام را تشکیل داد.[1] او تحصیلاتش در دبیرستان را نیمه تمام رها کرد و به انگلستان رفت و در مرکز آموزش رویال آکادمی تئاتر به تحصیل پرداخت.[2]
آثار
سال ۱۳۳۷ پس از بازگشت به ایران، وارد مؤسسهٔ انتشارات فرانکلین شد؛ در آنجا حرفهٔ ویراستاری را پایهگذاری کرد و تا ۱۳۴۱ سرویراستار فرانکلین بود. انور پس از پیوستن به گروه هنر ملی و تدریس در دانشگاه بهطور عمده فعالیت گویندگی و نویسندگی متن آنونس فیلمها را شروع کرد. مهمترین آثار هنری او فیلم مستند نیشدارو محصول سال ۱۳۴۳ و نسخهٔ سینمایی نمایشنامه مشهور بیژن مفید یعنی شهر قصه است که فیلمنامهٔ آن در سال ۱۳۵۲ توسط منوچهر انور و بیژن مفید نوشته شد و انور آن را کارگردانی کرد. نمایش شهر قصه یکی از محبوبترین آثار هنری در تاریخ معاصر ایران محسوب میشود.
کارگردانیها
- ۱۳۳۹:کارگردانی (با نام مستعار «شاروَند») نمایش بلبل سرگشته نوشتهٔ علی نصیریان، برای شرکت در «جشنوارهٔ تئاتر ملل» در پاریس - آوریل ۱۹۶۰م. (بهار ۱۳۳۹ش) ــ که «اولین حضور جدی تئاتر ایران در جشنوارههای بینالمللی» است.[3]
- ۱۳۴۱: فیلم «چم (طرح چم)» / ترجمه و گویندگی: «منوچهر انور» / تهیهکننده: «ابولقاسم رضایی»[4]
- ۱۳۴۳:در «سازمان برنامه»، فیلم نیشدارو را در قالب یک فیلم مستند صنعتی دربارهٔ «مؤسسهٔ سرم سازی رازی»، ساخت. این فیلم از آثار مهم تاریخ سینمای مستند ایران است.[5]
- ۱۳۴۶: مدیر عامل شرکت «نور و صدا» شد و ساخت فیلمهای صنعتی و تبلیغاتی/تجارتی را آغاز کرد که تا سالها ادامه داشت. از فیلمهای ساخته شده در شرکت «نور و صدا» میتوان اینها را نام برد: فیلم مستند دربارهٔ «بانک صادرات ایران»، فیلم مستند «نان از آتش» (دربارهٔ صنایع پتروشیمی)، فیلمهای یک دقیقهای تجارتی / تبلیغاتی (برای مثال: فیلمهای تجارتی/تبلیغاتی برای محصولات شرکتهای: «تاید»(Tide)، «مینو»، «گروه صنعتی بهشهر» و چند شرکت دیگر)[6]
- ۱۳۴۸ تا ۱۳۵۰: فیلمهای «چاه سرکش» و «شعلههای آغاجاری»[6]
- ۱۳۵۲: ساخت فیلم بلند سینمایی شهر قصه[6]
گویندگیها
منوچهر انور در طول سالهای متمادی، همیشه گویندگی را در کنار سایر کارهایش ادامه دادهاست. از همهٔ آنها میتوان نمونههای زیر را نام برد:
- ۱۳۳۸: گفتار متن فیلم مبارزه با آتش در اهواز(Fire Fight at Ahvaz)، به زبان انگلیسی/ کارگردان: جان شرمن (مستندساز انگلیسی)[6]
- ۱۳۳۹: گفتار متن یک فیلم مستند دربارهٔ رابرت فراست (Robert Frost)، شاعر آمریکایی[6]
- ۱۳۴۶: گفتار متن فیلم جام حسنلو (روایت «منصور حلاج» در تذکرةالاولیاء)/ طرح و کار: محمدرضا اصلانی[7]
- ۱۳۴۹: مترجم و گویندهٔ باد صبا، فیلمی از آلبر لاموریس[8]
- ۱۳۵۵: گفتار متن فیلم فانوس خیال، کارگردان و فیلمنامه: بهرام ریپور[7]
- دههٔ ۱۳۶۰ ش: نویسندگی و گویندگی متن فیلم گاز، آتش، باد (پروژههای تزریق گاز)، کارگردان: کامران شیردل[7]
- از اواسط دههٔ ۱۳۵۰ ش: گویندگی و نویسندگی «آنونسهای سینمایی» را به پیشنهاد و تشویق هوشنگ کاوه آغاز کرد و با ارائهٔ کارهایی خاص و متفاوت از آنونسگویی رایج در سینمای ایران تا آن زمان، شأنی ویژه و دیگرگون برای نوشتن و خواندن آنونس آثار سینمایی در ایران بهوجود آورد؛ که این امر را تا به امروز ادامه دادهاست.[6]
تألیفها و ترجمهها
- از سال ۱۳۳۹: کار در «دائرةالمعارف فارسی» ــ همکاری نزدیک با دکتر محمود مصاحب، با تألیف و ترجمهٔ مدخلهای مربوط به نقاشی، معماری، هنرهای زیبا و صنایع سنتی ایران و تعدادی مباحث هنریِ دیگر، برای دائرةالمعارف؛ که این همکاری تا زمان چاپ آن ادامه داشت.[6]
- ۱۳۷۰: پختستان، ادوین ابوت
- ۱۳۸۵: ترجمهٔ کتاب عروسکخانه، اثر هنریک ایبسن[9][10]
- ۱۳۹۶: ترجمهٔ کتاب اردک وحشی، اثر هنریک ایبسن[11]
- ۱۳۹۷: تألیف کتاب هزار بیشه ملانصرالدین، دیدنیها و شنیدنیها (تصویرگریِ نورالدین زرینکلک)[12]
- ۱۳۹۸: تألیف کتاب زبان زنده[13]
- تألیف «چکامه در تعریف شعر» ــ همراه با سیدی صوتی.[14]
- ترجمهٔ کتاب «ماجراهای پینوکیو» اثر کارلو کولودی، با همکاری «ایرج انور»، همراه با مقدمهای مفصّل، نوشتهٔ «منوچهر انور».[14]
به انگلیسی
- مرگ یزدگرد نوشتهٔ بهرام بیضایی، چاپ انتشارات روشنگران و مطالعات زنان به شکل دوزبانه و نیز به شکل انگلیسی[15]
- فتحنامهی کلات نوشتهٔ بهرام بیضایی، چاپ انتشارات روشنگران و مطالعات زنان[16]
ویراستاریها
- ۱۳۳۷: ورود به مؤسسهٔ انتشارات فرانکلین-به دعوت همایون صنعتی زاده- و پایهگذاری حرفهٔ «ویراستاری»، یا بقول آن زمان «اِدیتینگ»، که با ویراستاری یک جلد از کتابهای تاریخ تمدن- ویل دورانت دربارهٔ تمدن وفرهنگ شرق (چین و ژاپن)، ترجمهٔ امیر حسین آریانپور آغاز شد.[17]
- ویراستاری و بازنویسی ترجمهٔ معروف رمان «خشم و هیاهو» The Sound and the Furyاثر ویلیام فاکنر با همکاری خود مترجم[بهمن شعلهور][18]
- از ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۱: آنچه در «مؤسسهٔ انتشارات فرانکلین» به چاپ رسیدهاست، زیر نظر «منوچهر انور» ــ در جایگاه «سرویراستار» ــ بودهاست.[6]
سوابق تدریس
- اوایل دهه ۴۰ شمسی: تدریس در «دانشگاه هنرهای دراماتیک» (به ریاست «دکتر مهدی فروغ»)، بمدت یک سال[6]
- ۱۳۴۹: تدریس «فن بیان» در «کارگاه نمایش»، بمدت یک سال[6]
- ۱۳۷۲: تدریس «کاربرد زبان در هنرهای دراماتیک» در «مرکز آموزش فیلمسازی باغ فردوس»، بمدت یک ترم[6]
- ۱۳۷۴: تدریس «کاربرد زبان در هنرهای دراماتیک ــ با توجه به فیلمهای «باد صبا» و «اروپا»، در «دانشکده سینما و تئاتر- دانشگاه هنر»، بمدت یک ترم[6]
- هفدهم آذرماه ۱۳۹۳: کارگاه «دستور موسیقایی گفتار»» را در «پژوهشکدهٔ هنر» ـفرهنگستان هنر، برگزار کرد؛ «منوچهر انور» در این جلسه، درک و دریافتها و تجربیاتش دربارهٔ «دستور موسیقایی گفتار» و اهمیت رعایت آن در قرائت متون و درک معنای آنها را، با ذکر مثالها و مصداقهایی، بیان کرد. همچنین ارایهٔ این نظریه که: مادر «دستور زبان»، «دستور نانوشتهٔ گفتار» ست. با تأکید بر «زبان فارسی» که دغدغهٔ اصلی «منوچهر انور» ست.[19]
منابع
- «گفتار، کردار و پندار نیک شرط ورود به مدرسه فیروز بهرام». خبرگزاری میراث فرهنگی. ۱۶ آبان ۱۳۸۳. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ فوریه ۲۰۱۵. دریافتشده در ۱ فوریه ۲۰۱۵.
- «گفتگوئی با منوچهر انور». مجله نگین. فروردین ۱۳۵۲. دریافتشده در ۱ فوریه ۲۰۱۵.
- - «گفتگو با منوچهر انور دربارهٔ گروه هنر ملی»، ماهنامه نمایش (نشریه تخصصی تئاتر)، سال شانزدهم، شمارة ۱۸۰، شهریور ۱۳۹۳.
- فرهنگ فیلمهای مستند سینمای ایران از آغاز تا ۱۳۵۷ش. مسعود مهرابی، دفتر پژوهشهای فرهنگی، چاپ اول، ۱۳۷۵.
- کتاب «پس قصّه» ــ نقد و بررسی ده فیلم برتر سینمای مستند ایران، همایون امامی، ادارهٔ کل آموزش و پژوهش سیما، ۱۳۸۴ش.
- گفتگوی منوچهر انور با محمدرضا فرهمند، مهر و آبان ۱۳۹۳.
- فرهنگ فیلمهای مستند سینمای ایران از آغاز تا ۱۳۵۷ ش. مسعود مهرابی، دفتر پژوهشهای فرهنگی، چاپ اول، ۱۳۷۵ ش.
- باد صبا / The Lovers' Wind / Vent Des Amoureux در یوتیوب
- «ATIYE Weekly Magazine». بایگانیشده از اصلی در ۸ دسامبر ۲۰۰۸. دریافتشده در ۲۴ نوامبر ۲۰۰۸.
- «همشهری آنلاین». بایگانیشده از اصلی در ۲۹ آوریل ۲۰۰۷. دریافتشده در ۲۴ نوامبر ۲۰۰۸.
- تهران: نشر کارنامه. ۱۳۹۶.
- تهران: نشر کارنامه. زمستان ۱۳۹۷.
- تهران: نشر کارنامه. پاییز ۱۳۹۸.
- در دست چاپ.
- http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/570710
- http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/4223534
- - «گفتگو با منوچهر انور سرویراستار نشر فرانکلین»، ماهنامه مهرنامه، سال پنجم، شماره ۳۷، شهریور۱۳۹۳.
- - «گفتگو با منوچهر انور(۲) ــ از فرانکلین تا خشم و هیاهو و BBC»، ندا عابد، ماهنامه آزما، شماره ۸۳، آبان ۱۳۹۰.
- http://www.kimiahonar.ir/find.php?item=1.68.62.fa&sw
- هنرمندان ایرانی، سازمان توسعه سینمایی سوره ۱۳۶۰