موشک ضدکشتی

موشک ضد کشتی، نوعی موشک هدایت‌شونده است که برای حمله به کشتی‌ها و قایق‌های بزرگ طراحی و ساخته شده‌است. بیشتر این موشکها قابلیت حرکت در سطح آب را دارند و از ترکیب سیستم هدایت فیزیکی و راداری استفاده می‌کنند. برخی از آن‌ها هم از هدایت گرمایاب برای تعقیب حرارتی که از کشتی‌ها منتشر می‌شود، استفاده می‌کنند. همچنین امکان هدایت رادیویی موشک‌های ضد کشتی در طول مسیر هم وجود دارد.

موشک هارپون که در حال شلیک از لانچر ام‌کا-۱۶است

موشک ضدکشتی اگزوسه

نخستین موشک‌های ضد کشتی در آلمان نازی طراحی و ساخته شدند و از هدایت رادیویی استفاده می‌کردند. آنها سال ۱۹۴۳ در جبهه مدیترانه به موفقیت‌هایی دست یافتند و موفق به غرق کردن یا آسیب شدید به ۴۴ کشتی شدند.این موشکها می‌توانند از جنگ‌افزارهای گوناگون شامل کشتی‌های جنگی، هواپیما، هلیکوپتر، حمل‌کننده‌های زمینی (مانند کامیون)، آتشبارهای ساحلی و زیردریایی‌ شلیک شوند.

تاریخچه

موشکهای ضدکشتی از جمله اولین انواع موشکهای هدایت‌شونده کوتاه‌برد هستند که در جنگ جهانی دوم شرکت داشتند. نیروی هوایی آلمان در حملاتی که با استفاده از بمب‌افکن انجام می‌شد از موشک‌های فریتز ایکس و هنشل برای حمله به کشتی‌های متفقین استفاده کرد و از این راه بسیاری از کشتی‌ها را غرق کرد و به بسیاری دیگر خسارات زیادی وارد نمود و تعداد زیادی ناو بزرگ پیش از اینکه متفقین اقداماتی برای مقابله انجام دهند غرق شد؛ بنابراین متفقین نیز این نوع جنگ‌افزارهای خود را تقویت کردند.

در دوران جنگ سرد اتحاد جماهیر شوروی دریافت که نمی‌تواند در عرصه سطحی و از نظر کشتی‌ها و ناوهای هواپیمابر حریف ناتو شود. بدین ترتیب مجبور به متمرکز شدن روی زیردریایی‌ها، مین‌های دریایی و موشکهای ضد کشتی شد. یکی از نتایج این تصمیم تولید موشکهای SS-N-2 Styx بود؛ اتحاد جماهیر شوروی در ادامه نیز انواع هواپرتابی از موشکهای ضدکشتی را طراحی کرد که از جمله آنها می‌توان به KS-1 Komet که اشاره کرد که توسط بمب‌افکن‌های توپولف-۹۵ و توپولف-۲۲ حمل می‌شود.

در سال ۱۹۶۷ در جنگ شش روزه ناوشکن ایلات متعلق به نیروی دریایی اسرائیل، توسط تعدادی موشک ضدکشتی استیکس که از قایق‌های موشک انداز کلاس کومار (ساخت شوروی) مصری پرتاب می‌شد، غرق شد. این اولین بار بود که یک کشتی با موشک ضدکشتی شلیک شده از کشتی دیگری غرق می‌شد.

سال ۱۹۷۳ در نبرد لاذقیه در جریان جنگ یوم کیپور برای اولین بار قایق‌های موشک‌انداز به نبرد با یکدیگر پرداختند. در این جنگ نیروی دریایی اسرائیل بسیاری از کشتی‌های سوریه را بدون تحمل کمترین خسارت نابود کرد. اسرائیلی‌ها که برای دفاع در مقابل موشک‌های دشمن از پادکارهای الکترونیکی بهره می‌بردند، پس از نابودی کشتی‌های سوری به نیروی دریایی مصر حمله برده و باز هم بدون هیچ خسارتی چندین شناور مصری را با موشک‌های ضد کشتی غرق کرده و برتری مطلق دریایی را برای خود تضمین کردند.

موشکهای ضد کشتی همچنین در جنگ فالکلند (جنگ بین آرژانتین و بریتانیا در سال ۱۹۸۲) هم استفاده شدند و موشک‌های فرانسوی اگزوسه خسارت فراوانی به نیروی دریایی بریتانیا وارد کردند. در این جنگ ناوشکن ۴۸۲۰ تنی تایپ ۴۲ شفیلد نیروی دریایی بریتانیا توسط موشک اگزوسه که از هواپیما پرتاب شده بود، خسارات فراوانی دید و کمی بعد غرق شد. همچنین کشتی باری Atlantic Conveyor توسط یک موشک اگزوسه هواپایه غرق شد. در این جنگ همچنین ناوشکن گلامورگان توسط مدل دریاپایه موشک اگزوسه که از روی یک یدک‌کش نصب شده بر روی ناوشکن کومودورو سگوی نیروی دریایی آرژانتین پرتاب شد، خسارات فراوانی دید اما توانست از غرق شدن جلوگیری کند.

در ماه مه سال ۱۹۸۷ ناوچه موشک‌انداز یواس‌اس استارک متعلق به نیروی دریایی آمریکا توسط ۲ عدد موشک اگزوسه که از یک میراژ اف۱ عراقی پرتاب شده بود آسیب دید و ۳۷ ملوان آن کشته شدند ولی توانست خود را به بنادر بحرین برساند.

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Anti-ship missile». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۱ ژانویه ۲۰۰۹.

پیوند به بیرون

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ موشک ضدکشتی موجود است.