مک‌دانل داگلاس اف-۱۵ ایگل
اف-۱۵ ایگل (عقاب) جنگنده تک‌سرنشین آمریکایی است که برای برتری هوائی به سفارش دولت آمریکا (برای نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا و گارد ملی هوائی) طراحی و ساخته شده‌است. این هواپیما را شرکت مک‌دانل-داگلاس که اکنون بخشی از شرکت بوئینگ است می‌ساخت. اف-۱۵ جنگنده اصلی آمریکا برای مراقبت از مرزهای هوائی این کشور است.
| اف-۱۵ ایگل | |
|---|---|
 | |
| نوع هواپیما | جنگنده برتری هوایی |
| کشور سازنده | ایالات متحده آمریکا |
| شرکت سازنده | مک دانل داگلاس، بوئینگ دیفنس اسپیس اند سکیوریتی |
| نخستین پرواز | ۲۷ ژوئیه ۱۹۷۲ |
| تاریخ رونمایی | ۹ ژانویه ۱۹۷۶ |
| وضعیت کنونی | فعال |
| بکارگیرنده(ها) | نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا
نیروی هوایی اسرائیل |
| تعداد ساخته‌شده | ۱۶۰۰ |
| بهای هر فروند | اف-۱۵ای‌بی ۲۷/۹ میلیون دلار آمریکا،اف-۱۵سی‌دی ۲۹/۹ میلیون دلار آمریکا،
اف۱۵کا ۱۰۵میلیون دلار آمریکا(دلارسال۲۰۱۹) |
| توسعه یافتهٔ | ایکس ۱۵ |
| مدل‌های دیگر | اف-۱۵ای استرایک ایگل، اف-۱۵اس/ام‌تی‌دی/ اف ۱۵ ایکس ایگل/ اف ۱۵ ای ایکس ایگل |
ساخت و توسعهٔ جنگندهٔ تاکتیکی اف-۱۵
هواپیماهای جنگی جذابیتی خاص در مقایسه با دیگر هواپیماها از خود نشان می‌دهند؛ به عنوان مثال در جنگ جهانی اول هواپیماهای جنگی دو باله، در جنگ جهانی دوم هواپیماهایی چون مسرشمیت ب‌اف ۱۰۹، اسپیت فایر، موستانگ، زیرو و جنگندهٔ اف-۸۶ که نقش خود را بر فراز کره نشان دادند و جنگنده مک‌دانل داگلاس اف-۴ فانتوم ۲ که در دههٔ ۱۹۶۰ زبانزد و معروف گردید و پس از آن جنگندهٔ تاکتیکی اف-۱۵ معروف به عقاب ساخته و ارائه شده‌است.[1][2]
در واقع می‌توان گفت قابلیت‌های استثنایی اف-۱۵ ناشی از ترکیب ویژگی‌های کارآمد است.
استفاده از دوموتور قدرتمند توربوفن با قدرت ۲۹۰۰۰ پوند کشش (۱۳۱۵۴کیلوگرم) در ثبت اوج‌گیری و شتاب و دارا بودن یک سازه هوایی قوی که حاصل هزاران ساعت مطالعه و بررسی‌های رایانه ا ی و انجام آزمایش‌های تونل باد بوده و نیز استفاده از سطوح فرامین پروازی قوی که قابلیت پرواز را در این هواپیما خارق‌العاده ساخته‌است؛ همچنین استفاده از سامانهٔ هوایی دیجیتال و نصب یک رادار با برد بلند حدود۱۰۰مایل (۱۶۰کیلومتر) در اف-۱۵ و به‌کارگیری آخرین نوع رادار برد متوسط و استفاده از موشکهای هوا به هوای اسپارو و کوتاه برد حرارت یاب سایدوایندر و مجهز شدن این جنگنده به توپ سرعت بالا، از آن یک عقاب با سرعت بالا ساخته است. توسعهٔ جنگنده اف-۱۵ با تولید هواپیماهای جدید روسی در سال ۱۹۶۷ هم‌زمان گردید و این در حالی بود که در همان زمان جنگنده‌های اف-۴ در ویتنام در گیر بودند؛ در واقع تحت این شرایط، نیروی هوایی ایالات متحده به‌طور جدی ساخت جنگندهٔ اف-۱۵ را آغاز نمود.[3][4] مدل دیگر از اف-۱۵ اف-۱۵ عقاب ضربتی نام دارد. مدل دیگری نیز با نام اف-۱۵ عقاب بیصدا (Silent Eagle) معرفی گشت ولی با کنسل شدن آن پروژه، هرگز به تولید نرسید.
تاریخچه عملیاتی
نخستین شکار موفق این جنگنده در سال ۱۹۷۹ توسط خلبان نیروی هوایی اسرائیل صورت گرفت. طی عملیات اوپرا که علیه تاسیسات اتمی عراق صورت گرفت نیز اف-۱۵ها وظیفه ی اسکورت سایر هواپیماهای اسرائیلی را بر عهده داشتند.
در سال ۱۹۸۶خلبانان اف۱۵ نیروی هوایی عربستان سعودی دو هواپیمای اف۴ فانتوم ایرانی را سرنگون کردند. [5]
در فاصله ی سال های ۱۹۸۴ تا ۱۹۸۸ تلاش های جهت سرنگونی ماهواره ها صورت گرفت و در نهایت یک فروند اف-۱۵ نیروی هوایی آمریکا توانست ماهواره ای از رده خارج مستقر در مدار ۵۵۵ کیلومتری زمین را منهدم کند.
در اشغال عراق توسط آمریکا به کار گرفته شد و توانست حدود ۳۰ جنگنده عراقی را شکار کند
کاربران
کاربران ایگل (فیروزه‌ای)
کاربران استرایک ایگل (قرمز)
ایالات متحده آمریکا
عربستان سعودی
اسرائیل
کره جنوبی
سنگاپور
ژاپن- ایران در رقابتی بین اف۱۵ واف۱۴ ،در نهایت اف۱۴ را انتخاب کرد
مشخصات
ویژگی‌های عمومی
- تعداد خدمه: ۱ در نسخه های بعدی تعداد خدمه به دو نفر افزایش یافته است
- طول: ۶۳ فوت و ۹ اینچ (۱۹٫۴۳ متر)
- پهنای بال: ۴۲ فوت و ۱۰ اینچ (۱۳٫۰۶ متر)
- ارتفاع: ۱۸ فوت و ۶ اینچ (۵٫۶۳ متر)
- مساحت بال: ۶۰۸ فوت مربع (۵۶٫۵ متر مربع)
- ماهیواره: root: NACA 64A006.6; tip: NACA 64A203
- وزن خالی: ۲۸٬۰۰۰ پوند (۱۲٬۷۰۱ کیلوگرم)
- وزن بارگیری: ۴۴٬۵۰۰ پوند (۲۰٬۱۸۵ کیلوگرم)
- بیشینه وزن برخاست: ۶۸٬۰۰۰ پوند (۳۰٬۸۴۴ کیلوگرم)
- گنجایش سوخت: ۱۳٬۴۵۵ پوند (۶٬۱۰۳ کیلوگرم) داخلی
- پیشرانه: ۲ × موتور پرات اند ویتنی F100-PW-100 یا F100-PW-220 (توربوفن با پس‌سوز)
- نیروی خشک: ۱۴٬۵۹۰ پوند (۶۴٫۹ کیلو نیوتن) در موتور پرات اند ویتنی اف۱۰۰ (هر کدام)
- نیرو با پس‌سوز: ۲۳٬۷۷۰ پوند (۱۰۵٫۷ کیلو نیوتن) در موتور PW-220 (هر کدام)
کارایی
- سرعت بیشینه: در ارتفاع: ماخ ۲٫۵ (۱٬۶۵۰ مایل در ساعت، ۲٬۶۵۵ کیلومتر در ساعت)[6]
- در سطح دریا: ماخ ۱٫۲ (۹۲۱ مایل در ساعت، ۱٬۴۸۲ کیلومتر در ساعت)
- شعاع مبارزه: ۱٬۹۶۵ کیلومتر[7]
- برد ترابری: ۵٬۶۰۰ کیلومتر (با سه مخزن ذخیره اضافه)
- سقف پروازی: ۶۵٬۰۰۰ فوت (۲۰٬۰۰۰ متر)
- نرخ اوج‌گیری: ۳۴۰٫۶ متر بر ثانیه (با سه پایلون)
- بارگیری‌‌بال: ۷۳٫۱ پوند بر فوت مربع (۳۵۷ کیلوگرم بر متر مربع)
- نسبت نیرو به وزن: ۱٫۰۷ (۱٫۲۶ با مهمات کامل و ۵۰ درصد باک سوخت)
- بازه تحمل شتاب گرانش: ۹٫۰+
جنگنده اف-۱۵ ایگل با ثبت رکورد نرخ شکست به موفقیت ۰–۹۵ در نبردهای برتری هوایی یکی از موفق‌ترین جنگنده توسعه‌یافته توسط بشر تا به امروز است.[8]
جنگ‌افزارها
یک توپ ۲۰ میلی‌متری ام۶۱ والکان چهار موشک هوا به هوای ایم-۹ سایدوایندر با هدایت حرارتی و چهار موشک ایم-۷ اسپارو با هدایت راداری نیم فعال یا هشت موشک ایم-۱۲۰ آمرام و شش موشک هدایت اپتیکی ای‌جی‌ام-۶۵ ماوریک و چهار موشک ضد رادار ای‌جی‌ام-۸۸ هارم و شانزده بمب هدایت ماهواره‌ای جی‌بی‌یو-۵۴ جیدم یا شانزده بمب هدایت پذیر جی‌بی‌یو-۳۸ اس‌دی‌بی.
نگارخانه
جنگنده اف-۱۵ در حال صعود و رها کردن شراره (فلیر)
گشت زاخاری بارتو که به‌عنوان یک جنگنده مک‌دانل داگلاس اف-۱۵ ایگل از فضاپیمای آتلانتیس پرتاب شده، و در حال گشت‌زنی در حریم هوایی مرکز فضایی کندی در فلوریدا است.
کابین اف-۱۵ ایگل
رادار اف۱۵
ترمز فرود
اف ۱۵ اسرائیل در روز سالروز استقلال اسرائیل
درحال پرتاب موشک ضد ماهوارهٔ ای اس ام ۱۳۵ ای ست
سوختگیری
اف۱۵ آمریکا
اف۱۵ بریتانیا- درحال زدن اسپارو
نیرو هوایی ژاپن
نیرو هوایی اسرائیل
خلیج اوریگن آمریکا
موزه جنگ آمریکا
یک موزه صنایع هوایی در آمریکا
یک اف-۱۵ با دو مخزن سوخت اضافه
جستارهای وابسته
منابع
- Spick 2000, p. 127.
- Davies and Dildy 2007, inside cover.
- ویکی‌پدیای انگلیسی
- Neufeld 2007, p. 42.
- Halloran، Richard؛ Times، Special To the New York (۱۹۸۴-۰۶-۰۶). «2 Iranian Fighters Reported Downed by Saudi Air Force» (به انگلیسی). The New York Times. شاپا 0362-4331. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۱۷.
- "ویکی‌پدیای انگلیسی". en.m.wikipedia.org. Retrieved 2021-04-01.
- ویکی‌پدیای انگلیسی
- «F-15 Eagle». FAS Military Analysis Network. دریافت‌شده در ۱۲ آوریل ۲۰۲۰.
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ مک‌دانل داگلاس اف-۱۵ ایگل موجود است. |