نقد بیبیسی
از گذشته تاکنون انتقاداتی از سوی گروهها و جریانات مختلف به بیبیسی وارد شدهاست؛ در اینجا به برخی از آنها اشاره میشود:
مسائل داخلی بریتانیا
بیبیسی از طرف هر دو جناح راست و چپ متهم به طرفداری از جناح دیگری شود. در همین رابطه دست راستیهای مشهوری چون نورمن تبیت به آن لقب «مٶسسه انتشار بلشویک» دادهاند. در مقابل جرج گالووی از جناح چپ بیبیسی را مٶسسه «بوش و بلر» مینامد. از جمله منتقدین همیشگی بیبیسی روزنامه دیلی تلگراف میباشد. در سال ۲۰۰۳، سردبیر چارلز مور اقدام به برگزاری یک عملیات تبلیغی با عنوان «بیب واچ» نمود که به تحلیل مرتب نظر روزنامه میپرداخت.[1] بیبیسی همچنین متهم به پوشش خبری ناکافی از ولز میشود.
آمریکا، اروپا و مسائل فرهنگی
اتهامات خاص تلگراف حول محور ضدآمریکایی بودن بنگاه، طرفداری از فلسطینیان و حمایت از اتحادیه اروپا میگردند. در سال ۲۰۰۵ یک گزارش توسط خود بیبیسی مٶید آن بود که این بنگاه تمایلی به پاسخ گویی به شبهات مربوط به اتحادیه اروپا را ندارد.[2]
جف رندال سردبیر اقتصادی سابق بی.بی. سی اظهار داشتهاست که یک مدیر ارشد خبری مؤسسه به او گفته که «بیبیسی در پوشش فرهنگی بیطرف عمل نمیکند: مؤسسه به این اصل اعتقاد داشته و در پیشرفت آن ساعی است.» جاستین وب خبرنگار واشینگتن اظهار میدارد که رفتار بیبیسی نسبت به ایالات متحده آمریکا اهانت آمیز و مایه تمسخر بوده و هیچ ارزشی برای آن قائل نیست. او معتقد است که گزارشهای او توسط قائم مقام مدیرکل، مارک بایفورد، دستکاری شدهاند. اندرو مارر خبرنگار سیاسی نیز ادعا نمودهاست که «بیبیسی بیطرف و بی غرض با مسائل روبرو نمیشود و در آن شمار بیش از اندازهای از جوانان، اقلیتهای نژادی و همجنسگرایان مشغول به کار هستند. این بنگاه دارای تمایلات سیاسی میباشد ولی نه به اندازهٔ یک حزب سیاسی. بهتر است از آن بهعنوان یک جانبداری لیبرال فرهنگی نام برد.».[3]
اسرائیل و حماس
برخی میگویند گزارشهای خبری بیبیسی با جانبداری از اسرائیل رنجهای مردم فلسطین را آن گونه که باید منعکس ننمودهاست. بیبیسی همچنین از پخش آگهیهایی برای جمعآوری کمک به مردم غزه امتناع کردهاست. اما از سوی دیگر ادعا شدهاست که اخبار بی.بی. سی متهم به تمایلات سیستماتیک ضد اسرائیلی میشود.[4][5]
در مورخه ۱۰ اکتبر سال ۲۰۰۶، کریس هاستینگز و بت جونز خبرنگاران تلگراف[6] فاش کردند که " بیبیسی هزاران پوند برای جلوگیری از انتشار گزارشی ۲۰۰۰۰ کلمهای هزینه نمودهاست که گفته میشود شامل شواهدی دال بر تمایلات ضد اسرائیلی در برنامههای خبری بیبیسی بودهاست. بیبیسی شدیداً خواستار اقدام اساسی دادگاه عالی در جهت جلوگیری از انتشار گزارش بالن تحت مفاد قانون آزادی اطلاعات نمودهاست و این درحالیست که خبرنگاران بیبیسی اغلب از این قانون جهت پیگیری مسائل ژورنالیستی خود بهره میجویند. این مسئله باعث افزایش سوءظن دربارهٔ گزارش مذکور میگردد.
بی.بی. سی در دفاع از خود اقدام به انجام یک تحقیق در خصوص پوشش اخبار اسرائیل و فلسطین خود نمود.[7] در آوریل ۲۰۰۶، از این گزارش نتیجهگیری شد که هیچ نوع اغراض عمدی یا سیستماتیک وجود نداشتهاست.[8] لکن آن پوشش گاهی شمایی جزئی ارائه میداد که بر فهم بینندگان از وضعیت تأثیر میگذاشت، اما استفاده مؤسسه از لفظ «بیطرف» جنگ طلب به نحو شدید تر آن، و نهایتاً استفاده دقیق از واژه تروریست به صورت غیرضروری تحریک آمیز بود.[9][10]
بعضی از این اتهامات از سوی گروههای طرفدار اسرائیل وارد میشوند. بهعنوان مثال، تأمین مالی سایت honestreporting.co.uk یکی از شاخصترین منتقدین بی.بی. سی توسط مؤسسه مالی آئیش هاتورا واقع در اورشلیم انجام میگردید.[11] به همین شکل طرفداری افراد وابسته به کلیسای انگلیس از اسرائیل باعث مذمت بی.بی. سی دربارهٔ تمایلات واضح ضد اسرائیلی آن گردید.[12]
مارتین واکر از خبرگزاری یونایتد پرس اینترنشنال در مقالهای که در «تایمز» بهچاپ رسید، از شک خود در تحقیقات مستقل خبر داد.[13] او اعتقاد داشت که گزارش دو ایراد اصلی داشتهاست. اول آنکه طول دوره زمانی گزارش (اوت ۲۰۰۵ تا ژانویه ۲۰۰۶) در حول و حوش عقبنشینی اسرائیل از غزه و سکته مغزی آریل شارون بودهاست، او اعتقاد دارد که در این زمان طرف اسرائیلی میباید به صورت طبیعی پوششی مثبت داشته باشد. دوم آن که گزارش تنها به پوشش داخلی بی.بی. سی نظر داشته و بنابراین مسائل خارجی سرویس جهانی بیبیسی و بی.بی. سی جهانی را در نظر نگرفتهاست.
اسرائیل و حزبالله
در دوره جنگ اسرائیل و لبنان در اسرائیل گزارشهایی مبنی بر تمایل مثبت بی.بی. سی نسبت به حزبالله منتشر گردید.[14] برخی از منابع یهودی از پوشش خبری بی.بی. سی دفاع نمودند. فرانسسکا آنسورث، رئیس کنفرانس خبری بی.بی. سی همین کار را در اخبار یهود انجام داد که باعث محکومیت از جانب گروهها و منابع ضد اسرائیلی گردید.[15] همچنین مباحثی دال بر حیلههای منتسب به حزبالله در خصوص همکاری این گروه با شبکههای خبری مختلف در انعکاس نادرست یا بیش از حد چشمگیر نشان دادن خرابیهای جنگ و نتایج بمبارانهای اسرائیل مطرح گردیدند.[16] تحلیل گران طرفدار اسرائیل مانند تام گراس اعتقاد داشتند که بی.بی. سی به ضدیت با اسرائیل و طرفداری از حزبالله پرداختهاست، اگرچه بی.بی.سی. نیز قویاً با این افراد به مخالفت پرداخت.[17]
عراق
دربارهٔ نحوهٔ پوشش اخبار جنگ عراق و اوضاع کنونی آن کشور انتقاداتی به بیبیسی وارد آمدهاست. برای مثال تونی بلر در کتاب سفر بیبیسی را به موضعگیری تعمدی علیه سیاستهای دولت بریتانیا دربارهٔ جنگ متهم ساخت.
هندوستان
الاسدیر پینکرتون (به انگلیسی: Alasdair Pinkerton) با مقالهای در «ژورنال تاریخی رادیو، فیلم و تلویزیون» (به انگلیسی: Historical Journal of Film Radio and Television) و آجای کی ری (به انگلیسی: Ajai K. Rai)درنشریهٔ «مؤسسهٔ مطالعات دفاعی و استراتژیک» بیبیسی را به تهیه گزارشها ضد هندی در مسئلهٔ کشمیر متهم نمود. همچنین برخی سازمانهای هندوان در بریتانیا نیز بیبیسی را مجری هدایت سیاستهای ضد هندو میدانند.
ایران
در سال ۲۰۰۹ شبکهٔ پخش خبری زنده بیبیسی فارسی راهاندازی شد. بودجه سالانهٔ این شبکه ۱۵ میلیون پوند (تقریبا ۱۸ میلیون دلار) میباشد. افتتاح این شبکهٔ خبری فارسیزبان از همان ابتدا با ابراز نگرانی مقامات جمهوری اسلامی ایران همراه بود. مقامات ایران این نگرانی را داشتند که این شبکهٔ خبری زنده، تبدیل به سخنگوی منتقدان حکومت میشود. غلامحسین محسنی اژهای، وزیر وقت اطلاعات ایران، قبل از انتخابات ریاست جمهوری مناقشهبرانگیز سال ۱۳۸۸ گفت: «برخی از سرویسهای جاسوسی ممکن است از کانالهای روزنامهنگاری برای فعالیتهای خود استفاده کنند، که این امر پیش از انتخابات [ریاست جمهوری] افزایش مییابد.» اما بهروز آفاق، رئیس منطقهای آسیایی و اقیانوس آرام سرویس جهانی بیبیسی که شامل ایران نیز میشود، در گفتگویی با فاینانشیال تایمز گفت که تلویزیون فارسی بیبیسی «تریبونی علیه هیچ شخص خاصی نیست» و بیبیسی فارسی [در بخشهای خبری] پذیرای مقامات ایرانی نیز خواهد بود. با این وجود بهروز آفاق پوشش اخبار ایران از لندن را «دشوار» توصیف کرد؛ بنابراین یک ماه قبل از افتتاح رسمی بیبیسی فارسی، تعداد از روزنامهنگاران و خبرنگاران در ایران به جرم تهیه اخبار و گزارش برای این شبکه دستگیر شدند. این دستگیریها توسط حکومت ایران، به تلاشی برای ایجاد ارعاب و ترس برای متوقف کردن هرگونه همکاری آیندهٔ خبرنگاران داخلی با بیبیسی فارسی تعبیر شد. در ادامه نیز حکومت ایران، درخواست بیبیسی فارسی برای افتتاح دفتر در ایران را رد کرد.[18]
بودجه و هزینه
خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، در گزارشی در سال ۱۳۸۸ مدعی میشود که برای راهاندازی بخش فارسی بیبیسی بیش از ۲۶۵ میلیون پوند هزینه شدهاست. به عقیدهٔ این خبرگزاری این رقم در اقتصاد جهانی که با تورم مواجه است، هزینه بالایی محسوب میشود؛ بنابراین میتوان چنین استنباط کرد که صرف چنین مبالغی از سوی دولتمردان انگلیسی نمیتواند بیدلیل باشد و این شبکه اهدافی به جز اطلاعرسانی صرف را دنبال میکند.[19]
کودتای ۲۸ مرداد
برخی معتقدند که بیبیسی در کودتای ۲۸ مرداد شرکت کرده و در یکی از برنامههای رادیو بیبیسی به زبان انگلیسی پیام رمزی برای شاه ایران ارسال شده که حاکی از حمایت بریتانیا از کودتا علیه دولت دکتر مصدق بودهاست. به باور این افراد در نیمه شب روز ۲۴ مرداد ۱۳۳۲ رمز عملیات آژاکس با عنوان «اکنون دقیقاً نیمه شب است» به جای «اکنون نیمه شب است» از رادیو بیبیسی اعلام شدهاست.[20] بیبیسی فارسی با وجود اذعان به نقش این رادیو در پیشبرد تبلیغات دولت انگلستان علیه مصدق، این مسئله را که بیبیسی در نیمهشب برنامهای داشتهاست رد میکند.[21] سِر شاپور ریپورتر از رهبران کودتای ۲۸ مرداد نیز قبلاً در سالهای کار در اینتلیجنس سرویس در بخش فارسی رادیو دهلی و بعداً بیبیسی کار میکرد.[20]
انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸
در پی اعتراضات مردم ایران به نتایج دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران، بیبیسی و بخصوص بخش فارسی بیبیسی، از سوی مقامات نظام جمهوری اسلامی ایران، متهم شد که «در کانون جنگ روانی قرار دارد و تظاهرات خیابانی را سازمان میدهد».[22]
پانویس
- .
- «نسخه آرشیو شده». بایگانیشده از اصلی در ۱۱ ژوئیه ۲۰۰۷. دریافتشده در ۱۰ ژوئیه ۲۰۰۹.
- We are biased, admit the stars of BBC News | Mail Online
- «BBC Newsnight's Insidious Accusations». بایگانیشده از اصلی در ۲۸ سپتامبر ۲۰۰۷. دریافتشده در ۱۰ ژوئیه ۲۰۰۹.
- «Reporter's tears for Arafat were 'biased'». بایگانیشده از اصلی در ۲۱ اکتبر ۲۰۰۶. دریافتشده در ۱۰ ژوئیه ۲۰۰۹.
- BBC mounts court fight to keep 'critical' report secret - Telegraph
- «مروری بر بی غرض بودن مدیران بی.بی.سی. درگیریهای اسرائیلی – فلسطینی». بایگانیشده از اصلی در ۷ اکتبر ۲۰۰۶. دریافتشده در ۱۰ ژوئیه ۲۰۰۹.
- «گزارش نهایئ مدیران بی.بی.سی». بایگانیشده از اصلی در ۹ دسامبر ۲۰۰۶. دریافتشده در ۱۰ ژوئیه ۲۰۰۹.
- بی. بی. سی. میباید نقطه نظرات خود را اصلاح نماید« – اخبار بی.بی.سی.
- پوشش خبری بی. بی. سی. در خصوص درگیریهای اسرائیلی – فلسطینی»گمراهکننده" هستند – گاردین
- - بایگانیشده در ۱۵ ژوئن ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine - honestreporting.co.uk
- Anti-Israel bias بایگانیشده در ۲۱ اکتبر ۲۰۰۶ توسط Wayback Machine - سایت anglicansforisrael.com
- آیا بی. بی. سی. از اسرائیل جانبداری میکند؟ آیا پاپ یهودی است؟ – تایمز
- نمایش کلی مقاله اورشلیم پست درباره پوشش بی. بی. سی. در خصوص درگیری نظامی اسرائیل – لبنان
- «جوابیه کاملاً یهودی به فرانسسکا آنسورث». بایگانیشده از اصلی در ۶ ژوئن ۲۰۱۱. دریافتشده در ۱۰ ژوئیه ۲۰۰۹.
- http://eureferendum.blogspot.com/#115444005168305521] بلاگ در خصوص تصاویر غیرواقعی حزبالله و عکس العمل شبکههای خبری]
- «گزارش گری صادقانه - انتقاد از پوشش خبری بی.بی.سی. در درگیری نظامی اسرائیل و حزبالله». بایگانیشده از اصلی در ۲۸ سپتامبر ۲۰۰۷. دریافتشده در ۱۰ ژوئیه ۲۰۰۹.
- «BBC launches Persian language TV». فاینانشیال تایمز. ۱۳ ژانویه ۲۰۰۹. دریافتشده در ۱۷ آوریل ۲۰۲۰.
- خبرگزاری فارس. «نگاهی به آنها که در بیبیسی فارسی فعالیت میکنند».
- Sir Shapoor Reporter and 1953 Coup in Iran, Contents
- http://www.bbc.com/persian/indepth/bbcpersian_75th_anniversary
- آرامشی که تلاطم در ایران را پنهان میکند, بیبیسی فارسی
- بخشی از این نوشتار از بیبیسی/ترجمه انتقال یافتهاست.