نهم (موسیقی)
نهم (انگلیسی: Ninth) فاصله‌ای در موسیقی کلاسیک است که از ترکیب یک اکتاو و یک «فاصلهٔ دوم» به وجود می‌آید. در دوران قواعد مشترک فاصلهٔ نهم، فاصله‌ای «نامطبوع» در تنالیته شناخته می‌شد. از آنجا که «نهم» یک فاصلۀ دوم بیشتر از اکتاو است، از سطح تراکم کمتری در «صدادهی»[persian-alpha 1] برخوردار است.
نهم بزرگ
| معکوس | هفتم کوچک |
|---|---|
| نام | |
| مخفف | M9 |
| اندازه | |
| نیم‌پرده‌ها | ۱۴ |
| سنت | |
| اعتدال مساوی | ۱۴۰۰٫۰ |
فاصلۀ «نهم بزرگ» از ترکیب یک «اکتاو» و یک دوم بزرگ به وجود می‌آید و معکوس آن هفتم کوچک است. دارای ۱۴ نیم‌پرده (یک اکتاو و ۲ نیم پرده) است و فاصلۀ آن در اعتدال مساوی از نتِ پایه، ۱۴۰۰ سنت است.
انتقالی
این فاصله در سازهای انتقالی نیز کاربرد دارد. مانند کلارینت باس که یک «نهم بزرگ» بم‌تر از نتِ نوشته‌شده صدا می‌دهد.
نهم کوچک
| معکوس | هفتم بزرگ |
|---|---|
| نام | |
| مخفف | m9 |
| اندازه | |
| نیم‌پرده‌ها | ۱۳ |
| سنت | |
| اعتدال مساوی | ۱۳۰۰٫۰ |
فاصلۀ «نهم کوچک» از ترکیب یک «اکتاو» و یک دوم کوچک به وجود می‌آید و معکوس آن هفتم بزرگ است. دارای ۱۳ نیم‌پرده (یک اکتاو و یک نیم‌پرده) است و فاصلۀ آن در اعتدال مساوی از نتِ پایه، ۱۳۰۰ سنت است.
بشنوید نهم افزوده
بشنوید نهمِ افزوده، فاصله‌ای است که با افزودنِ نیم‌پرده کروماتیک به فاصلۀ «نهم بزرگ» به وجود می‌آید و دارای ۱۵ نیم‌پرده (یک اکتاو و ۳ نیم‌پرده) است.
آکوردهای نهم
«آکورد نُه» بر سه نوع استوار است. نهم نمایان (9)، نهم بزرگ (M9) و نهم کوچک (m9). نتِ نهم در هیچ‌کدام از آکوردها تغییر نمی‌کند ولی ترکیب آن متفاوت است:
- آکورد «نهم نمایان» که روی درجۀ پنجم گام ماژور قرار می‌گیرد.
- آکورد «نهم بزرگ» که روی درجۀ تونیک یک گام ماژور قرار می‌گیرد.
- آکورد «نهم کوچک» که روی درجۀ تونیک یک گام مینور قرار می‌گیرد.
جستارهای وابسته
یادداشت
- Sonority hierarchy
منابع
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Ninth». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱ نوامبر ۲۰۱۹.