پایتخت (فصل ششم)

پایتخت ۶ نام فصل ششم از مجموعه تلویزیونی پایتخت به کارگردانی سیروس مقدم، با طراحی محسن تنابنده است که ۱۵ قسمت آن در عید نوروز ۱۳۹۹ از شبکه یک و شبکه تماشا پخش شد؛ ولی ساخت و پخش قسمت‌های پایانی آن به دلیل شیوع ویروس کرونا نیمه تمام ماند اما قسمت ۱۶ و ۱۷ این سریال به ترتیب در ۲۹ و ۳۰ اسفند ۱۳۹۹ از شبکه ۱ سیما پخش شد.[1]

پایتخت ۶
نویسنده	محسن تنابنده آرش عباسی محمد تنابنده (دو قسمت پایانی)
کارگردان	سیروس مقدم
بازیگران	محسن تنابنده احمد مهران‌فر ریما رامین‌فر هومن حاجی‌عبداللهی نسرین نصرتی بهرام افشاری مهران احمدی سلمان خطی عاطفه باقری آتیه جاوید سارا فرقانی اصل نیکا فرقانی اصل ابوالفضل رجبی سید محمد مظلومی‌پور
آهنگساز	آریا عظیمی‌نژاد
کشور سازنده	ایران
زبان اصلی	فارسی
تولید
تهیه‌کننده	الهام غفوری
مکان تولید	شیرگاه، ساری، قائم‌شهر، جاده، جنگل، نمک آبرود، چالوس، آمل، کمپ تمرینی نساجی قائمشهر، تهران، ورزشگاه آزادی، لواسانات، زیولا، رامسر
فیلم‌برداری	فرشاد گل‌سفیدی محمدرضا سکوت(دو قسمت آخر)
تدوین‌گران	خشایار موحدیان سعید سیاح الهه ایزدی
مدت	۶۰ دقیقه
تولیدکننده	صدا و سیما
پخش
شبکهٔ اصلی	شبکه یک
فرمت تصویر	۵۷۶آی (۱۶:۹ اس‌دی‌تی‌وی) ۱۰۸۰آی (اچ‌دی‌تی‌وی)
فرمت صدا	استریو
انتشار اولیه	۱ فروردین ۱۳۹۹ – ۱۵ فروردین ۱۳۹۹ (قسمت ۱۶ و ۱۷ در روزهای ۲۹ و ۳۰ اسفند ۱۳۹۹)
انتشار
پس از	پایتخت ۵
پیش از	نون خ ۳

بازیگران

اصلی

بازیگر	شخصیت	توضیح
محسن تنابنده	نقی معمولی	نقش اول داستان، راننده نماینده مجلس
ریما رامین‌فر	هما سعادت	همسر نقی و گوینده اخبار
احمد مهران‌فر	ارسطو عامل	پسرخالهٔ نقی و فهیمه
نسرین نصرتی	فهیمه معمولی	خواهر نقی، همسر بهبود، مادر بهتاش و بهروز
هومن حاجی‌عبداللهی	رحمت‌الله امینی شالیکار هزارجریبی	دوست نقی و ارسطو، فامیل بهبود، خواستگار فهیمه
بهرام افشاری	بهتاش فریبا	پسر فهیمه و بهبود، فوتبالیست، برادر بهروز، خواهرزاده نقی و تقی
مهران احمدی	بهبود فریبا	همسر فهیمه، پدر بهتاش و بهروز
مجتبی بلال حبشی	رحمان امینی شالیکار هزارجریبی	برادران رحمت
مصطفی بلال حبشی	رحیم امینی شالیکار هزارجریبی
سلمان خطی	تقی معمولی	برادر نقی فهیمه
سارا فرقانی اصل	سارا	دختران نقی هما
نیکا فرقانی اصل	نیکا
عارفه معماریان	طاهره	دختر محمود نقاش، معشوق سابق نقی و ارسطو
وحید قاضی‌زاده	کاووس	مواد فروش، دوست ارسطو
امیر سیدزاده	مالکی	نماینده مجلس
ابوالفضل رجبی	بهروز فریبا	پسر فهیمه و بهبود، برادر بهتاش، خواهرزاده نقی و تقی
سکینه شفافی	عسل خاله	مادر ارسطو، خاله نقی
مهران قندهاری	میثاق	پسر همسایه
مجتبی طباطبایی	ستار سعادت	برادر هما، برادر زن نقی
نیکی مظفری	شکوه شاکری	دختر غلام شمر

مهمان

بازیگر	شخصیت	نقش
بهنام بانی	خودش	خواننده
محمدرضا حیاتی	خودش	همکار هما
جواد خیابانی	خودش	گزارشگر
علیرضا حقیقی	خودش	دروازه‌بان
خسرو امیرصادقی	آقای بیاتی	معلم زبان نقی و ارسطو در دبیرستان، خواستگار سابق فهیمه
عاطفه باقری	خانم عاطفه بیاتی	خواهر آقای بیاتی، همسر رحمت
سحر عبداللهی	خانم الهی	همراه بهبود در فرودگاه
آرین زین العابدین		مهمان برنامه

داستان

قصهٔ سریال «پایتخت ۶» با فوت بابا پنجعلی و اهدای اعضای بدن او آغاز می‌شود.[2] بهبود فریبا(مهران احمدی) پس از سال‌ها به ایران بازمی‌گردد اما ماجراهایی برایش پیش می‌آید که فهیمه(نسرین نصرتی) را از شوهرش دلسرد می‌کند. بهبود در این فصل به بیماری سندرم دست بی‌قرار مبتلا است. بهتاش(بهرام افشاری) که در فصل ۵ بیکار و آس و پاس بود، حالا دروازه‌بان باشگاه فوتبال نساجی مازندران شده‌است و به بازیکن فوتبال پیتر چک علاقه دارد و نقی معمولی هم سیاسی شده و راننده و محافظ شخصی نمایندهٔ مجلس است. هما، همسر نقی هم گویندهٔ اخبار شده‌است. ارسطو با فردی به اسم کاووس ناخواسته وارد فروش مواد مخدر می‌شود و از ماشین نقی که رانندهٔ نمایندهٔ مجلس است، برای جابجایی مواد استفاده می‌کند،بهتاش هم که در پست دروازه بان برای نساجی درخشیده به پانایتینایکوس یونان می‌پیوندد. آن طرف هم رحمت با خانم بیاتی ازدواج میکند. بعد از این اتفاقات به یک سال بعد می رود که برادر هما از نقی به جرم مبتلا کردن پدر خود به بیماری کرونا شکایت می کند. ارسطو هم که به جرم توزیع و پخش مواد مخدر دستگیر شده بود آزاد می‌شود و به کار توزیع شلوار می زند. همچنین رحمت سه قلو دار میشود. بهتاش شب قبل تحویل سال متوجه می‌شود که از تیم پاناتینایکوس اخراج شده. بالاخره ستار برادر هما شکایتش را پس می‌گیرد و از نقی می‌گذرد.

جوایز و نامزدها

سال	جایزه	رده	نامزد	نتیجه
۱۳۹۹	بیستمین دوره جشن حافظ[3]
		بهترین مجموعه تلویزیونی	الهام غفوری	نامزدشده
		بهترین کارگردان تلویزیونی	سیروس مقدم
		بهترین فیلمنامه تلویزیونی	محسن تنابنده
		بهترین بازیگر مرد کمدی تلویزیونی	محسن تنابنده	برنده
		بهترین بازیگر مرد کمدی تلویزیونی	بهرام افشاری	نامزدشده
		بهترین بازیگر زن کمدی تلویزیونی	ریما رامین فر
		بهترین بازیگر زن کمدی تلویزیونی	نسرین نصرتی

تولید و پخش

تصویربرداری این مجموعه از ۱۶ آذرماه ۱۳۹۸ در زیولا شیرگاه آغاز شد.[4][5][6] بخش‌هایی از این سریال در بازی پرسپولیس و نساجی در تاریخ ۶ دی ۱۳۹۸ تصویر برداری شده که در آن شخصیت بهتاش (با بازی بهرام افشاری) به عنوان گلر سوم تیم نساجی با شمارهٔ ۵۵ و کلاهی به شکل کلاه پیتر چک حضور دارد.

به گفتهٔ الهام غفوری شخصیت بابا پنجعلی (با بازی علیرضا خمسه) در این فصل می‌میرد و مهران احمدی بازیگر نقش بهبود در این فصل حضور دارد.

پس از شیوع ویروس کرونا در ایران، شایعاتی مبنی بر توقف تصویربرداری این مجموعه در فضای مجازی منتشر شد که با تکذیبیه الهام غفوری مواجه شد.[7][8][9] با این حال اعلام شد که پخش این فصل از سریال پایتخت به دلیل آماده نشدن قسمت‌های پایانی، در نوروز ۱۳۹۹ به اتمام نخواهد رسید.[10] نمایش جمله «انشاءالله با شکست ویروس منحوس کرونا برمی‌گردیم، این داستان ادامه دارد» در انتهای قسمت آخر فصل ششم پایتخت، حاکی از تکمیل نبودن این فصل است.اما پس گذشت ۱۰ ماه در بهمن ۱۳۹۹ فیلم برداری ۲ قسمت پایانی با توجه به قول عوامل پایتخت در علی آباد (شیرگاه) شروع شد.قرار بر این بود که ۸ قسمت خلاصه و ۲ قسمت جدید از ۳۰ اسفند ۹۹ تا ۷ فروردین ماه پخش شود اما با آماده شدن فصل سوم نون خ ۳ این سریال از ۲۰ تا ۳۰ اسفند ۹۹ در شبکه یک سیما پخش گردید.

حاشیه‌ها

حجم بالای تبلیغات

پس از پخش قسمت اول سریال پایتخت بسیاری از مخاطبان به حجم بالای تبلیغات در بین سریال (پیام بازرگانی در ۲ نوبت بین سریال پخش شد) به صدا و سیما انتقاد کردند که با واکنش محسن تنابنده (طراح، سرپرست نویسندگان و بازیگر شخصیت نقی) مواجه شد و او این تبلیغات را بر عهده تلویزیون دانست و به این حجم از تبلیغات اعتراض کرد.[11]

روزنامهٔ خراسان در ۱۷ فروردین ۱۳۹۹ با استناد به تعرفه‌های تبلیغات صدا و سیما، درآمد آن سازمان از آگهی‌های این سریال را «۱۹ میلیارد تومان برای هر قسمت» برآورد کرد. به نوشتهٔ این روزنامه، برای ساخت پایتخت ۶ مجموعاً ۲۳ میلیارد تومان هزینه شده‌است.[12]

سانسور

فصل ششم پایتخت نیز مانند فصل گذشته آن، در بخش‌هایی توسط تلویزیون سانسور می‌شد که این ممیزی‌ها از قسمت دوم به بعد شدت بیشتری گرفت. در پی آن، محسن تنابنده، احمد مهران‌فر،[13] بهرام افشاری[14] مهران احمدی و امیر سیدزاده،[15] بازیگران سریال، با انتشار پیام‌هایی به شدت بالای ممیزی‌ها اعتراض کردند. دقیقاً واکنش‌های عوامل سریال از زمانی آغاز شد که شبکه اول سیما قبل از آغاز به پخش سریال اقدام به پخش انتقادات مردمی کرد و شمار فراوانی از اهالی رسانه از طیف‌های گسترده و متنوع انتقادات خود را منتشر کردند. صفحات مجازی خبر از سستی و غیردلچسب بودن فصل ششم می‌داد. سایت مشرق در نوشته‌ای مدعی شد که اقدام هماهنگ عوامل سریال در اعتراض و انتشار برخی دیالوگ‌های سانسور شده، اقدامی مشترک استراتژی فرار رو به جلو عوامل اصلی سریال پایتخت بود و آنها قصد داشتند که ضعف فیلم‌نامه و داستان را با این استراتژی در نزد مخاطبان معترض پنهان نمایند.[16]

نویسنده

محسن تنابنده پس از فوت خشایار الوند که یکی از نویسندگان اصلی فصول پیشین پایتخت بود و عدم توافق با حسن وارسته دیگر نویسندهٔ اصلی سریال که در بیشترین فصل‌های پایتخت قلم زد،[17] سراغ کوروش نریمانی و امیرحسین قاسمی که همکاری کوتاه مدت با یکی از فصل‌های پایتخت داشتند نیز نرفت.[18]و ترجیح داد که با نمایشنامه‌نویس نمایش مولن روژ آرش عباسی که تنابنده در آن مشغول بازی بود به توافق برسد.[19] حضور آرش عباسی که در فیلم‌نامه‌نویسی فاقد تجربه و پیشینهٔ جدی بود باعث نگرانی‌هایی نزد مخاطبان و اهالی فن طرفدار این سریال شد که مجید زین العابدین مدیر شبکه یک به مخاطبین این سریال اطمینان داد که «این فصل پایتخت از کیفیت بالایی برخوردار خواهد بود.»[20] منتقدین بسیاری باور دارند سریال پایتخت در فصل ششم نتوانسته به هیچ گونه اصول فیلم‌نامه‌نویسی پایبند باشد. [21]

فیلم‌نامه

پس از پخش پایتخت ۶، تغییر ناگهانی لحن پایتخت و شخصیت‌ها و فقدان ماجرا و ضعف نویسنده،[22] موجب واکنش مخاطبین و اهل فن شد.[23] مخاطبین مدام ضعف آرش عباسی در نگارش پایتخت ۶ را با قلم خشایار الوند مقایسه می‌کردند. اوج ماجرا زمانی بود که وزیر ارشاد توئیتی راجع به خشایار الوند نوشت، و محسن تنابنده در واکنش به سید عباس صالحی، وزیر ارشاد، در استوری اینستاگرامش، ضمن تقبیح و گلایه از «طایفهٔ مرده‌پرست»، به حسن وارسته و کوروش نریمانی نویسندگان پیشین این مجموعهٔ پرطرفدار اشاره کرد؛ و از آن دو قدردانی نمود، و به‌طور تلویحی به منتقدان فهماند که پایتخت به‌جز خشایار الوند نویسندهٔ دیگری هم داشت. در همین‌حال سیروس مقدم نیز در نشست برنامهٔ شب صحبت شبکه اول سیما به این‌که مغز متفکر پایتخت محسن تنابنده است و این‌که در برخی از فصول پایتخت خشایار الوند حضور نداشته‌است از جمله پایتخت ۲ اشاره کرد. با پایان یافتن قسمت پانزدهم این فصل پایتخت سیل انتفادات بیشتر شد. ضعف در شکل و محتوای پایتخت ۶ از یک سو، و نامهٔ منتسب به عبدالعلی علی‌عسگری رئیس سازمان صدا و سیما از سوی دیگر، باعث شد به رغم تبلیغات مکرر شبکهٔ یک مبنی بر پخش پشت صحنهٔ پایتخت، از پخش آن ممانعت کرده و جای آن در دو قسمت نشست تخصصی با سیروس مقدم کارگردان و مهدی فرجی مشاور پروژه گذاشته و ضعف و قوت‌های اثر را بررسی کرده و به حواشی آن پاسخ دهند. پشت صحنهٔ این مجموعه نیز پس از چند روز از شبکهٔ یک پخش شد. آرش عباسی نویسنده پایتخت شش در گفت و گو با خبرگزاری مهر می‌گوید: فکر می‌کنم کسانی که در این زمینه انتقاد داشتند و بیان می‌کردند نبود زنده‌یاد خشایار الوند خیلی محسوس است، یک مشکل خیلی بزرگ داشتند آن هم این بود که شناختی نسبت به خشایار الوند نداشتند و درصد حضور او را در هم در این پروژه نمی‌دانستند. خدا خشایار الوند را رحمت کند، اما نه الوند نه من و نه نویسندگان دیگری که با محسن تنابنده کار کرده‌اند، حوزه اختیاراتشان از یک محدوده‌ای بالاتر نمی‌رفت و نمی‌رود. شما به عنوان نویسنده یا نباید با تنابنده کار کنید، یا اگر می‌پذیرید باید پای همه چیز بمانید. پایتخت و کاراکترهای پایتخت قصه‌هایی نیستند که تنابنده برای هر فصل در جایی شروع به نوشتن آن‌ها کند و در جایی به پایان برساند؛ تنابنده با تک‌تک کاراکترهای پایتخت زندگی می‌کند. چه فصل‌های بعدی ساخته شود و چه ساخته نشود او تا آخر عمر با آن‌ها زندگی می‌کند. پس هر نویسنده‌ای که وارد این تیم شود، تا جایی می‌تواند روی قصه و کاراکترها تأثیرگذار باشد چون ساختمانی که مدنظر تنابنده است در ذهنش ساخته و قصه‌هایش پرداخت شده‌است. او دربارهٔ قصه‌ها با نویسنده گپ می‌زند و نعل به نعل فیلمنامه را چک کرده و مو را از ماست می‌کشد.

عبدالحسین خسروپناه مدرس حوزه علمیه و دانشگاه در اظهارنظری عنوان داشت: «فارغ از نقدهایی چون اختلاط نامحرم، تعابیر بی‌ادبانه به‌ویژه نسبت به والدین، بی‌احترامی به نماز و حج و… ولکن نقد ریشه‌ای‌تر این سریال رویکرد ایران‌گریزی و ایران‌تضعیفی است که متأسفانه از دورهٔ قاجار توسط مستشرقین و بعد روشنفکر نمایان داخلی دنبال می‌شود. این سریال با نشان دادن ایرانیانی که یا قاچاقچی (ارسطو) هستند یا روانی (بهبود) یا مسئول ناتوان و بی‌عرضه و منفعل (نمایندهٔ مجلس) یا دارای کمبود شخصیت (بهتاش) یا نوجوانان غرق در اینستاگرام و فضای مجازی (دختران دوقلو) یا مدعیان پرادعای هیچ‌کاره و فرصت‌طلب (نقی) یا مروج آرایشگری و رفتارهای نامناسب (رحمت و فهیمه) یا عقل کلی که در مواردی احساسی داوری می‌کند (هما)، برای بیننده به‌ویژه بینندهٔ خارجی تصویر بسیار منفی علیه ایران می‌سازد.»[24].

جنجال قسمت آخر

در قسمت ۱۵ و پایانی موقت فصل ششم پایتخت که روز ۱۵ فروردین ۱۳۹۹ روی آنتن رفت؛ در سکانس پایانی این قسمت که کاراکتر رحمت به همراه همسرش به ماه عسل رفته بود، شباهت‌های بسیاری میان این سکانس و بخش‌هایی از فیلم‌های همسفر و ممل آمریکایی (که در دوران پیش از انقلاب ساخته شدند) مشاهده می‌شد. پخش این سکانس با انتقادات شدید برخی مخاطبان و فعالان سیاسی طرفدار حکومت ایران مواجه شد.[25][26] در پی این انتقادات، عبدالعلی علی‌عسکری، رئیس سازمان صداوسیما، طی نامه‌ای به سید مرتضی میرباقری، معاون سیما، خواستار بررسی حواشی این قسمت و مشخص شدن این موضوع شد که این اقدام حاصل «اشتباه، بی‌توجهی و وادادگی بوده یا نتیجهٔ عملیات مرموز و فتنه‌انگیز ستون پنجم فرهنگی دشمن».[27] علی‌عسکری در نامه‌اش به «جلوگیری از تکرار موارد این‌چنینی» تأکید کرده‌است.[28]

محسن تنابنده نیز پس از پخش قسمت پانزدهم، در حساب شخصی خود در اینستاگرام، تصویری از سکانس رحمت و همسرش بر روی موتور همراه با متن «رحمت و همسفرش» منتشر کرد.[29]

در این رابطه، برخی از کارشناسان رسانه، پخش سکانس‌های «خارج از عرف» در سریال پایتخت ۶ را به کاهش محدودهٔ خط قرمزهای صداوسیما و تغییر استراتژی این رسانه جهت افزایش مخاطب و افزایش درآمد نسبت دادند.[30]

به رغم برگزاری نشست تخصصی، مخالفین و منتقدین سرسخت و مخاطبین علاقه‌مند به این سریال، این فصل پایتخت را مملو از ضعف در فرم و محتوا و اخلاق در بخش نگارش دانستند و معتقد بودند که این پایتخت از به سبب ضعف فراوان در فیلم‌نامه و ضعف نویسنده و همچنین تفکر درون آن، صدمهٔ بسیار فراوانی خورده‌است[31] انتقادات به نویسندهٔ سریال تا جایی پیش رفت که آرش عباسی با دلخوری از آن‌ها[32] و هجمه‌های ناگهانی در شبکه‌های اجتماعی، به‌صورت زنده مجبور به پاسخ دادن سوالات خبرنگاران در اینستاگرامش شد.[33] عده‌ای از منتقدین، برنامهٔ تحلیل و بررسی سریال پایتخت ۶ را که جایگزین پشت صحنهٔ این سریال شده‌بود[34]، امری فرمایشی[35] و برای خواباندن صدای معترضین به ضعف سریال دانستند.

اتهامات مالی

پس از اتمام پخش سریال، نامه‌ای منتسب به جمعی از همکاران صداوسیما در فضای مجازی منتشر شد که با ادبیاتی تند و بظاهر مستند سعی کرد تا پروندهٔ فصل ششم پایتخت را مورد بررسی قرار دهد. در این نامه اتهاماتی چون «رانت و فساد مالی» به سیروس مقدم، تنابنده و دیگر عوامل سریال پایتخت نسبت داده شده و همچنین به «فساد در بخش‌های گوناگون و ناکارآمدی مدیران سازمان صداوسیما» اشاره شده‌است.

حذف شدن سارا و نیکا

بعد از پخش شدن فیلم های خصوصی سارا و نیکا فرقانی اصل توسط پاپاراتزی ها صدا و سیما جمهوری اسلامی ایران تصمیم بر برکناری آن ها گرفت و آن ها به طور موقت از سریال کنار گذاشته شدند و در قسمت های ۱۶ و ۱۷ فصل ۶ این سریال که در ۲۹ و ۳۰ اسفند ۱۳۹۹ پخش شد حضور نداشتند.طی این ماجرا بسیاری از هنرمندان از جمله بهرام افشاری، مهران احمدی و جمع دیگری از هنرمندان از آن ها در شبکه های اجتماعی حمایت کردند و خواستار صرف نظر از این کار از سوی صدا و سیما شدند .

منابع

1. «پخش ادامه پایتخت ۶ در نوروز ۱۴۰۰/ فصل هفتم شاید سال آینده!». همشهری آنلاین. ۲۱ دی ۱۳۹۹.
2. اهالی «پایتخت» متحول شده‌اند/سفر اجباری یکی از کاراکترها به خارج!
3. «گزارش کامل مهر از جشن بیستم». خبرگزاری مهر. ۲۵ مرداد ۱۳۹۹.
4. «پایتخت ۶» کلید خورد
5. «پایتخت ۶» رقیب سرسختی پیدا کرد
6. انتشار اولین تصاویر از گریم بازیگران پایتخت ۶
7. «قرنطینه با سریال «پایتخت» / واکنشی به شایعات پخش‌شده دربارهٔ این سریال». خبرآنلاین. ۲۰۲۰-۰۳-۰۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۳-۲۶.
8. انزوای کرونا در شادی
9. پیام نویسنده پایتخت ۶ برای مردم ایتالیا
10. ««پایتخت ۶» بعد از کرونا بازمی‌گردد / این قصه ادامه و فینال جذابی دارد». جام جم آنلاین.
11. «چهره ها/ واکنش محسن تنابنده به حجم زیاد تبلیغات در هنگام پخش «پایتخت»». آخرین خبر. ۲۰۲۰-۰۳-۲۳.
12. «حاشیه‌های غیرمعمولی «پایتخت»». khorasannews.com. روزنامه خراسان. ۱۷ فروردین ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۱۷ فروردین ۱۳۹۹.
13. «اعتراض یکی دیگر از بازیگران «پایتخت» به سانسور سریال». خبرآنلاین. ۲۰۲۰-۰۳-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۳-۲۶.
14. «بهرام افشاری به خاطر ممیزی «پایتخت» رد داد». خبرآنلاین. ۲۰۲۰-۰۳-۲۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۳-۲۶.
15. «گلایه بازیگر «پایتخت» از سانسور». خبرآنلاین. ۲۰۲۰-۰۳-۲۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۳-۲۶.
16. ««پایتخت ۶» نتیجه همکاری تنابنده با یک نویسنده بی‌تجربه است/ مقصر اصلی شکست پایتخت چه کسی است؟». مشرق. ۲۲ فروردین ۱۳۹۹.
17. «جدایی یکی از نویسندگان سریال «پایتخت» از گروه». خبر آنلاین. ۹ آذر ۱۳۹۸.
18. «مدیر شبکه یک: پخش «پایتخت ۶» از اول فروردین آغاز می‌شود». پایگاه اطلاع‌رسانی سیما.
19. «نویسنده پایتخت ۶ مشخص شد». خراسان.
20. «قسمت اول پایتخت ۶ چه زمانی پخش می‌شود؟». عصر ایران.
21. رسول خردمندی (۴ فروردین ۱۴۰۰). «نقد سریال پایتخت ۶».رسانه سرگرمی
22. «چند انتقاد جدی به پایتخت ۶». فرارو.
23. «جمع‌بندی پایتخت ۶؛ حرکت در امتداد شب یا همسفر با ممل آمریکایی؟». سایت عصر ایران.
24. «سریال پایتخت می‌خواست بگوید مردم ایران یا قاچاقچی اند یا روانی یا بی عرضه یا بی شخصیت یا هیچ‌کاره و فرصت طلب». تابناک. ۱۷ فروردین ۱۳۹۹.
25. «جنجال بزرگ برای سکانس روشن گذاشتن لامپ موتور رحمت پایتخت!». خبرآنلاین. ۲۰۲۰-۰۴-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۰۵.
26. «آخرین خبر | فعال سیاسی: همان فیلم گوگوش را پخش می‌کردید، بیشتر آگهی نمی‌گرفتید؟!». آخرین خبر. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۰۵.
27. «دستور ویژه رئیس صداوسیما برای بررسی حواشی قسمت آخر «پایتخت۶»: بررسی شود این اقدام فتنه‌انگیز ستون پنجم فرهنگی دشمن است یا بی‌توجهی و وادادگی». entekhab.ir. انتخاب. ۱۷ فروردین ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۱۷ فروردین ۱۳۹۹.
28. «دستور ویژه رئیس صداوسیما برای بررسی حواشی قسمت آخر پایتخت ۶». fa. جام‌جم‌آنلاین. ۱۷ فروردین ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۱۷ فروردین ۱۳۹۹.
29. «پست اینستاگرامی محسن تنابنده در مورد پایان سریال پایتخت ۶». yjc. ۱۶ فروردین ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۱۸ فروردین ۱۳۹۹.
30. «جنجال‌های سکانس موتور، قایق و ویلای پایتخت ۶/ نوستالژی سازی رحمت». روزیاتو. ۱۸ فروردین ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۱۸ فروردین ۱۳۹۹.
31. «یک دهه با معمولی‌ها، چرا پایتخت۶ توی ذوق مخاطب زده‌است؟». ایرنا.
32. «نمایشنامه‌نویس بدسابقه تئاتر چگونه نویسنده «پایتخت۶» شد؟». بیان ما.
33. «از روند آشنایی نویسنده «پایتخت» با تنابنده تا پاسخ به حاشیه‌های این فصل». خبر آنلاین.
34. «تحلیل و بررسی پایتخت ۶ جایگزین پخش پشت صحنه شد». سلام سینما.
35. «گبرلو شأن مجری کارشناسی خود را زیر سؤال برد؛ برنامه‌ای که به‌جای نقد به تطهیر مبادرت ورزید». سینما پرس.