پایتخت (فصل پنجم)

پایتخت ۵ نام فصل پنجم از مجموعهٔ تلویزیونیِ پایتخت است که در نوروز ۱۳۹۷ از شبکهٔ ۱ سیما پخش شد. این مجموعه تلویزیونی با کارگردانی سیروس مقدم و با طراحی و بازی محسن تنابنده ساخته شده‌است.[2]

پایتخت ۵
نویسنده	محسن تنابنده امیرحسین قاسمی خشایار الوند
کارگردان	سیروس مقدم
بازیگران	محسن تنابنده احمد مهران‌فر علیرضا خمسه ریما رامین‌فر نسرین نصرتی هومن حاجی‌عبداللهی بهرام افشاری عاطفه باقری نیلوفر رجایی‌فر سارا فرقانی اصل نیکا فرقانی اصل مجتبی بلال حبشی مصطفی بلال حبشی
سازنده موسیقی متن	آریا عظیمی‌نژاد
کشور سازنده	ایران
زبان اصلی	فارسی
شمار قسمت‌ها	۱۸
تولید
تهیه‌کننده	الهام غفوری
مکان تولید	شیرگاه، ساری، قائم‌شهر، جاده، جنگل، نمک آبرود، چالوس، شمال‌شرق تهران، فرودگاه بین‌المللی امام خمینی، فرودگاه بین‌المللی آتاترک، شهرک سینمایی دفاع مقدس، استانبول، آدانا، کارخانه سیمان تهران (موزه صنعت)،هتل سندر آنتالیا
فیلم‌برداری	فرشاد گل سفیدی
تدوین‌گران	خشایار موحدیان سعید سیاح
مدت	۵۰ دقیقه
تولیدکننده	سازمان هنری رسانه‌ای اوج[1]
پخش
شبکهٔ اصلی	شبکهٔ ۱ سیما
فرمت تصویر	۵۷۶آی، اس‌دی‌تی‌وی
انتشار اولیه	۱ فروردین ۱۳۹۷ – ۱۹ فروردین ۱۳۹۷
انتشار
پس از	پایتخت ۴
پیش از	پایتخت ۶

پایتخت ۵ به عنوان بهترین مجموعه تلویزیونی نوروزی (از نگاه مردم) در نظرسنجی صدا و سیما انتخاب شد.[3] همچنین این مجموعه تلویزیونی اولین مجموعه تلویزیونیی بود که به صورت همزمان از دو شبکه یک و تماشا پخش شد.

خلاصهٔ داستان

ارسطو ماشین شاسی‌بلند می‌خرد و خانواده را برای خوردن هویج بستنی می‌برد، اما در میانهٔ راه ماشین چپ می‌کند و در آب می‌افتد. خانوادهٔ نقی معمولی بر سر این اتفاق صدمات شدیدی دیده‌اند و نقی برای این موضوع رابطه‌اش را با ارسطو قطع می‌کند. او برای عوض شدن روحیهٔ خانواده پس از این حادثه، آن‌ها را به ترکیه می‌برد. در میانهٔ راه، نقی با ارسطو روبرو می‌شود و درگیری لفظی میان این دو رخ می‌دهد، اما پس از آن با هم صلح می‌کنند. آن‌ها در کشور ترکیه سوار بر بالن می‌شوند. مسئول هدایت بالن بر اثر مصرف مشروبات الکلی سکته کرده و منجر به مرگش می‌شود. سپس بالن آن‌ها را به سمت سوریه و جبههٔ داعش می‌برد. خانوادهٔ نقی با داعشی پیشین به نام الیزابت آشنا می‌شوند و از طریق وی می‌فهمند که در سوریه هستند. سپس برای نجات خود به سمت لاذقیه می‌روند. آن‌ها به شهر لاذقیه می‌رسند و به کارخانهٔ متروکه‌ای می‌روند. در آنجا با عده‌ای داعشی روبرو می‌شوند و خانوادهٔ نقی توسط این افراد گروگان گرفته می‌شوند اما سرانجام توسط نقی نجات پیدا می‌کنند. آن‌ها پس از نبرد با عده‌ای داعشی دیگر درگیر می‌شوند و پس از کشتن آن‌ها به کمک ارتش سوریه سوار هلیکوپتر می‌شوند و نجات پیدا می‌کنند.

بازیگران

بازیگر	شخصیت	توضیح
محسن تنابنده	نقی معمولی	همسر هما ، پسر پنجعلی ، برادر تقی و فهیمه و پدر سارا و نیکا
ریما رامین‌فر	هما سعادت	همسر نقی مادر سارا و نیکا
احمد مهران‌فر	ارسطو عامل	پسرخالهٔ نقی
نسرین نصرتی	فهیمه معمولی	خواهر نقی مادر بهتاش و بهروز فریبا
هومن حاجی‌عبداللهی	رحمت امینی شالیکار هزار جریبی	دوست نقی و ارسطو و فامیل بهبود
بهرام افشاری	بهتاش فریبا	پسر فهیمه و بهبود ، برادر بهروز
علیرضا خمسه	پنجعلی معمولی	پدر نقی و تقی و فهیمه ، پدر بزرگ سارا و نیکا
سارا فرقانی اصل	سارا معمولی	دختر نقی و هما
نیکا فرقانی اصل	نیکا معمولی دختر نقی و هما
نیلوفر رجایی‌فر	الیزابت
مجتبی بلال حبشی	رحمان امینی شالیکار هزارجریبی	برادران رحمت
مصطفی بلال حبشی	رحیم امینی شالیکار هزارجریبی
سلمان خطی	تقی معمولی
خسرو امیرصادقی	آقای بیاتی
امیر کسارنژاد	دکتر	فرمانده داعش
محمد رضا عقدایی	-	همسفر نفربر خانواده نقی و الیزابت در سوریه
سیدجلال نسودیان پور	آرکان	هدایت کننده بالن
هدایت هاشمی	اوس موسی	دوست صمیمی نقی (در قسمت آخر مجموعه تلویزیونی صدای اوس موسی را داشت)

حواشی

• در زمان فیلمبرداری مجموعه تلویزیونی پایتخت ۵ در مازندران (ضبط سکانس تصادف ارسطو) امیرحسین خنجری بدلکار این مجموعه دچار حادثه (از ناحیهٔ سر) و به شدت آسیب دید و به بیمارستان منتقل شد و پس از چند روز بستری در بیمارستان سلامتی خود را بدست آورد[4]

سری پنجم این مجموعه تلویزیونی هنگام پخش نیز با حواشی زیادی رو به رو بود و همچنین صداوسیما قسمت‌هایی از مجموعه تلویزیونی را سانسور و حذف می‌کرد.

• غیبت خشایار الوند و حسن وارسته[5] نویسندگان پیشین و ثابت این مجموعه تلویزیونی، به‌خاطر مشغله و تعهد آن دو در مجموعه تلویزیونی‌های دیگر، تنابنده چند قسمت نخست را با امیرحسین قاسمی به نگارش درمی‌آورد. با اتمام تعهد خشایار الوند به مجموعه تلویزیونی دیوار به دیوار ۲، امیرحسین قاسمی از تیم نگارش جدا می‌شود. در هنگام پخش این مجموعه تلویزیونی پس از گذشت چهار قسمت از مجموعه تلویزیونی، نام امیرحسین قاسمی از تیتراژ حذف می‌گردد. حذف نام این نویسنده، باعث می‌شود تا وی حواشی را برای سری پنجم پایتخت ایجاد کند. الهام غفوری تهیه‌کنندهٔ مجموعه تلویزیونی در واکنش به حواشی رخ داده در خصوص حذف نام این نویسنده گفت: «آقای قاسمی طبق قرارداد در سه قسمت اول در کنار آقای تنابنده مسئولیت نگارش را برعهده داشت، اما از قسمت چهارم آقای خشایار الوند جایگزین او شد و با اضافه شدن ایشان عملاً همکاری ما با این دوست جوان به پایان رسید و همه چیز با هماهنگی و طبق قرارداد مکتوب پیش رفته‌است.[6][7]»
• در حالی که سیدعلی خامنه‌ای تولید و حمایت از کالای ایرانی را شعار سال ۱۳۹۷ قرار داد، مجموعه تلویزیونی پایتخت ۵ سفر به خارج از کشور را دستمایهٔ فیلمنامهٔ خود قرار داده بود. همچنین اگرچه در لابلای دیالوگ‌های شخصیت‌های اصلی فیلم می‌توان گفته‌هایی در مذمت امر قاچاق و نیز توجه به ساخت وطن را شاهد بود، اما تبلیغ لباس‌های تولید خارج و ورود قاچاق آن به ایران از دیگر موارد اعتراض برانگیز بود. نمایش زیبایی‌های شهر آدانای ترکیه که در این مجموعه تلویزیونی به تماشا گذاشته شد، حتی برخی از منتقدان در شبکه‌های مجازی را به این سمت سوق داد تا قسمت‌هایی از این مجموعه تلویزیونی را اثری تبلیغی برای جاذبه‌های گردشگری این شهر ترکیه بدانند.[8]
• نکتهٔ حاشیه‌ای دیگر که در فضای مجازی جنجالی را برای این مجموعه تلویزیونی ایجاد کرد، موضوع ازدواج زودرس بازیگران دختر نوجوان فیلم بود. سارا و نیکا (بازیگران نقش دختران دوقلوی نقی معمولی) از طرف برادر بزرگ‌تر یک دوقلوی دیگر (رحمان و رحیم) خواستگاری می‌شوند، که همین موضوع سبب شد تا منتقدان وجود چنین مضمونی در فیلم را به تبلیغ ازدواج زودرس از سوی جمهوری اسلامی منتسب کنند. هرچند در قسمت یازدهم این مجموعه تلویزیونی مشخص شد که پدر و مادر دختران سخت مخالف ازدواج زودرس هستند و به تقبیح این نکته نیز پرداختند.[8]
• حذف یکی از صحنه‌های رقص در پخش مجدد این مجموعه تلویزیونی نیز واکنش دست‌اندرکاران مجموعه تلویزیونی و مخاطبان را به دنبال داشت. در قسمت سوم مجموعه تلویزیونی شخصیت «ارسطو» با بازی احمد مهرانفر به رقص و شادی و پایکوبی می‌پردازد که، در بازپخش حذف شد و واکنش‌های زیادی را در شبکه‌های اجتماعی به همراه داشت.[8] و همچنین در بازپخش این مجموعه در دی‌ماه ۱۳۹۷ از شبکهٔ تماشا، و باز پخش این مجموعه در ماه رمضان اردیبهشت ۹۸ صحنهٔ رقص شخصیت «رحمت» با بازی هومن حاجی‌عبداللهی نیز حذف شد تا صحنهٔ رقص قسمت سوم این مجموعه به کلی سانسور شود.
• نگین میرزایی، که گفته می‌شود منشی مدیر مقتول شبکهٔ جم بود، در قسمت ۱۰ این مجموعه تلویزیونی به صورت بی‌حجاب حضور داشت که مورد اعتراض برخی رسانه‌ها قرار گرفت. به این دلیل نام او از تیتراژ قسمت دهم به بعد حذف شد. همچنین در باز پخش این مجموعه تلویزیونی در اردیبهشت ۹۸ (ماه رمضان) صحنهٔ خانوادهٔ نقی با دوستش محمت در رستوران همراه با مترجمش به‌طور کامل سانسور شد؛ همچنین بار دیگر هم در تیر ماه از شبکهٔ تماشا این صحنه به‌طور کامل سانسور شد.
• قسمت دوازدهم این مجموعه تلویزیونی، دوشنبه ۱۳ فروردین با حذف برخی از صحنه‌ها روی آنتن رفت. یکی از سکانس‌های این قسمت مجموعه تلویزیونی که رویاهای خانوادهٔ نقی معمولی پس از سقوط بالن در دریا را نشان می‌داده، سانسور شده‌است. این اتفاق باعث واکنش‌های زیادی شد و حتی محسن تنابنده (طراح، سرپرست نویسندگان و بازیگر شخصیت نقی) و احمد مهران‌فر (بازیگر شخصیت ارسطو) نسبت به این عملکرد اعتراض کردند.[9]
• از دیگر حواشی این مجموعه تلویزیونی که موجب نشر فراوان آن در فضای اینترنتی شد و مخاطبان به نشانهٔ اعتراض آن را در شبکه‌های اجتماعی دست به دست کردند، فاش شدن فهرست دستمزد چند صد میلیونی بازیگران و عوامل اصلی مجموعهٔ پایتخت ۵ بود. البته محمد ذوقی مدیر روابط عمومی سازمان اوج به سند جعلی منتشر شده دربارهٔ دستمزد عوامل پایتخت در اینستاگرامش واکنش نشان داد و ادعا کرد که این شیطنت از طرف کینه‌توزان و دشمنان صورت گرفته و فهرست فاش شده ساختگی است.[10][11]

جوایز

هجدهمین دوره جشن دنیای تصویر[12]

قسمت	نامزد	نتیجه	جایزه
بهترین مجموعه تلویزیونی	الهام غفوری	برنده	تندیس حافظ
بهترین فیلمنامه	محسن تنابنده	برنده	تندیس حافظ
بهترین بازیگر مرد	بهرام افشاری	برنده	تندیس حافظ

دیگر جوایز :

• برنده تندیس بهترین مجموعه تلویزیونی از پنجمین دوره جشنواره جام جم (۱۳۹۷)[13]
• برنده تندیس بهترین مجموعه تلویزیونی از جشنواره نوروزی صداوسیما (۱۳۹۷)
• برنده تندیس بهترین بازیگر زن(ریما رامین فر) از جشنواره نوروزی صداوسیما (۱۳۹۷)[14]

منابع

1. «محسن تنابنده: ما از «اوج» خواستیم اسپانسر شود/ با بودجه تلویزیون نمی‌شود تفنگ ترقه ای خرید/ بازیگر شبکه جم، صدام حسین نبوده». عصر ایران. ۱۴ فروردین ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۱۶ فروردین ۱۳۹۷.
2. «تولید پایتخت ۵ در سازمان اوج قطعی شد». اوج مدیا. ۲۵ آذر ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۷ آوریل ۲۰۱۸.
3. ««پایتخت ۵» بهترین سریال شد». آخرین خبر.
4. «بدلکار «پایتخت ۵» دچار حادثه شد/ مصدوم به تهران منتقل می‌شود». مهر.
5. ««وارسته» از دلیل عدم حضورش در «پایتخت ۵» گفت».
6. «واکنش تهیه‌کننده «پایتخت ۵» به حذف نام یک نویسنده از تیتراژ سریال». باشگاه خبرنگاران جوان. ۶ فروردین ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۵ آوریل ۲۰۱۸.
7. «دلیل حذف یک نام از نویسندگان در تیتراژ «پایتخت»». ۶ فروردین ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۵ آوریل ۲۰۱۸.
8. امیر رستاق. «نگاهی به برنامه‌ها و سریال‌های نوروز: از حضور 'دکتر ترامپ' تا حذف نام شجریان». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۴ آوریل ۲۰۱۸.
9. «سکانس کامل حذف و سانسور شدهٔ پایتخت ۵». آپارات. دریافت‌شده در ۷ آوریل ۲۰۱۸.
10. «دستمزدهای نجومی بازیگران سریال پایتخت ۵». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ سپتامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۹ مه ۲۰۲۱.
11. «دستمزد نجومی بازیگران سریال پایتخت تکذیب شد».
12. «معرفی برترین‌های هجدهمین جشن حافظ/ «شهرزاد» و «پایتخت» جوایز را درو کردند». سینماتیکت.
13. «برگزیدگان پنجمین جشنواره جام جم معرفی شدند». خبرگذاری ایکنا.
14. «برگزیدگان جشنواره نوروزی سیما معرفی شدند». باشگاه خبرنگاران.