پدیده اوتهوف
پدیدهٔ اوتهوف[1][2][3] (آلمانی: Uhthoff-Phänomen) که با نامهای دیگری همچون نشانهٔ اوتهوف، سندرم اوتهوف و پدیده اوتافس[4][5] هم شناخته میشود، به بدتر شدن علائم عصبیِ بیماری اماس و برخی بیماریهای میلینزدا دیگر گفته میشود هنگامی که دمای بدن بهدنبال تب، دوش و حمام آب گرم، استفاده از سونا یا گرمشدن هوای محیط بالا برود. علت این موضوع احتمالاً اختلال در سرعت هدایت عصبی در اثر افزایش دماست.[6]
پدیده اوتهوف | |
---|---|
طبقهبندی و منابع بیرونی | |
تخصص | عصبشناسی |
با افزایش دما در اعصاب آسیبدیده و بیمار، ایمپالسهای عصبی بلوکه شده یا سرعتشان کاهش مییابد؛ اما هنگامی که دمای بدن به حد طبیعی بازمیگردد، علائم ایجادشده برطرف شده یا بهبود نسبی پیدا میکنند.[7]
اهمیت بالینی
بسیاری از بیماران مبتلا به اماس در اثر افزایش دما دچار علائمی همچون خستگی، درد، اشکال در تمرکز فکری و احساس اضطرار در ادرار کردن میشوند.[7] در نتیجه بسیاری از آنان از سونا، حمام آب گرم و سایر منابع گرمازا اجتناب کرده و حتی تنپوش یا وسایل خنککننده و سرمازا (بهصورت جلیقه، شالگردنها و کلاههای خنککننده و دستبندهای مخصوص) استفاده میکنند. پژوهشهای انجامشده بر روی اعصاب محیطی نشان میدهد که حتی افزایش ۰٫۵ درجهٔ سانتیگراد در دمای بدن منجر به مسدود شدن هدایت عصبی در اعصاب دِمیلینهشده میگردد. هرچه میزان میلینزُدایی بیشتر باشد، کوچکترین افزایشی در دما، موجی کُندی هدایت عصبی میشود. ورزش و فعالیتهای روزمره بدنی در مبتلایان به اماس میتوان موجب بالا رفتن شدید دمای بدن گردد بهخصوص اگر کارایی بدنی و مکانیکی آنها به سبب استفاده از ابزارهای کمکحرکتی (همچون عصا، واکر، ویلچر و غیره)، آتاکسی، ضعف یا سفتی عضلانی پائین آمده باشد.[8] با این حال ثابت شده که ورزش کردن در کنترل علائم اماس کمککننده است و احتمال بروز عوارض ناشی از بیماری را کاهش داده و سلامت کلی فرد را بهبود میبخشد.[9]
استفاده از خواص خنککنندگی آب، گاهی در فرونشاندن عواقب و علائم ناشی از افزایش دما مؤثر است. در مطالعهای که در سال ۲۰۰۰ توسط وایت و همکاران انجام شد، قرار دادن پاها در آب ۱۶ تا ۱۷ درجه سانتیگراد به مدت ۳۰ دقیقه سبب شد تا مبتلایان به اماس با راحتی بیشتری ورزش کنند و علائم کمتری رخ دهد.[8] ورزشهای آبدرمانی در آب ۲۷ تا ۲۹ درجه نیز در مبتلایان به اماس سودمند است. دمای کمتر از ۲۷ سانتیگراد اما، توصیه نمیشود، چرا که خطر افزایش گرفتگی و سفتی ماهیچهای را بههمراه دارد.[9]
تاریخچه
این پدیده نخستین بار در سال ۱۸۹۰ میلادی توسط چشمپزشک آلمانی ویلهلم اوتهوف توصیف شد[10] که آنرا بهصورت اختلال موقت بینایی، بهدنبال فعالیت بدنی در بیماران مبتلا به التهاب عصب بینایی شرح داد. بعدها پژوهشگران دیگر ثابت کردند که علت این علائم عصبی، افزایش دماست.[11]
منابع
- «حساسیت به هوای گرم در افراد مبتلا به اماس: جنگ با گرما، شمارهٔ ۸۷، صفحهٔ ۴۰، پاراگراف سوم» (PDF). پیام اماس (دوماهنامهٔ آموزشی اطلاعرسانی و اجتماعی). خرداد و تیر ۱۳۹۸. بایگانیشده از اصلی (PDF) در ۶ اوت ۲۰۱۹. دریافتشده در ۱۶ مرداد ۱۳۹۸.
- «نگاهی به علائم و نشانههای گُرگرفتگی: چرا خیلی گرمم است؟». روزنامهٔ سپید. ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۶. دریافتشده در ۱۶ مرداد ۱۳۹۸.
- نیومن، ویلیام الکساندر (۱۳۸۲). «نشانه اوتهوف در فرهنگ پزشکی دورلند؛ بازنشر شده در وبگاه آفتابآنلاین». توتیا (بازنشر در آفتابآنلاین). دریافتشده در ۱۶ مرداد ۱۳۹۸.
- «Uhthoff's phenomenon - MS in a minute». MS Research Australia.
- «Multiple Sclerosis - Uhthoff's Phenomenon». Neil Bradley.
- Davis SL, Frohman TC, Crandall CG, et al. (March 2008). "Modeling Uhthoff's phenomenon in MS patients with internuclear ophthalmoparesis". Neurology. 70 (13 Pt 2): 1098–106. doi:10.1212/01.wnl.0000291009.69226.4d. PMID 18287569.
- Flensner, G.; Ek, A.C.; Soderhamn, O.; Landtblom, A.M. (2011). "Sensitivity to heat in MS patients: a factor strongly influencing symptomology-an explorative survey". BMC Neurol. 11: 27. doi:10.1186/1471-2377-11-27. PMC 3056752. PMID 21352533.
- White, A.T.; Wilson, T.E.; Davis, S.L.; Petajan, J.H. (2000). "Effect of precooling on physical performance in multiple sclerosis". Mult Scler. 6 (3): 176–180. doi:10.1177/135245850000600307. PMID 10871829.
- White, L.J.; Dressendorfer, L.H. (2004). "Exercise and multiple sclerosis". Sports Med. 34 (15): 1077–1100. doi:10.2165/00007256-200434150-00005. PMID 15575796.
- W. Uhthoff: Untersuchungen über die bei der multiplen Herdsklerose vorkommenden Augenstörungen. Archiv für Psychiatrie und Nervenkrankheiten, Berlin, 1890, 21: 55-116 and 303-410.
- Guthrie, T.C.; Nelson, D.A. (1995). "Influence of temperature changes on multiple sclerosis: critical review of mechanisms and research potential". J Neurol Sci. 129 (1): 1–8. doi:10.1016/0022-510x(94)00248-m. PMID 7751837.
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Uhthoff's phenomenon». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۶ اوت ۲۰۱۹.