کریستین ایجکمن
کریستین آیکمان (به هلندی: Christiaan Eijkman) ( زاده ۱۱ اوت ۱۸۵۸ – درگذشته ۵ نوامبر ۱۹۳۰) خلاصه: [پزشک] و [زیستشناس] [هلند]ی بود که با توضیح این مطلب که بیماری بربری به خاطر رژیم غذایی بد است ،موجب کشف ویتامین شد.او همراه با سرفردریک هاپکینز برندهٔ جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی سال ۱۹۲۹ شد.
کریستین ایجکمن | |
---|---|
زادهٔ | ۱۱ اوت ۱۸۵۸ نایکرک , هلند |
درگذشت | ۵ نوامبر ۱۹۳۰ (۷۲ سال) اوترخت , هلند |
ملیت | هلندی |
محل تحصیل | دانشگاه آمستردام |
شناختهشده برای | به خاطر کشف ویتامین |
جایزه(ها) | جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی (۱۹۲۹) |
پیشینه علمی | |
رشته(های) فعالیت | کاراندامشناسی |
محل کار | دانشگا اوترخت |
زندگینامه
زندگی اولیه و تحصیلات
کریستین آیکمان در ۱۱ اوت ۱۸۵۸ در نایکرک هلند بدنیا آمد.او هفتمین فرزند کریستین آیکمان مدیر مدرسه محلی و یوهانا آلیدا پول بود. برادر بزرگش یوهان فردریک آیکمان(۱۸۵۱ -۱۹۱۵ ) هم یک شیمیدان بود.
ابتدای زندگی و تحصیلات اولیه
کریستین آیجکمن در ١١ اوت ١٨۵٨ در نایکرک ھلند بدنیا آمد.او ھفتمین فرزند کریستین آیجکمن مدیر مدرسه محلی و یوھانا آلیدا پول بود. برادر بزرگش یوھان فردریک آیجکمن (١٨۵١-١٩١۵) ھم یک شیمیدان بود. برادر بزرگ وی در ١٩ ژانویه ١٩۵١ به دنیا آمد، او که ھفت سال از کریستین بزرگ تر بود، در ٧ ژانویه ١٩١۵ و در ۶٣ سالگی فوت کرد. یک سال بعد در ١٨۵٩ خانواده کریستین به زندم (Zaandam) شھری در شمال ھلند، نقل مکان کردند. این شھر در کنار رود زن (Zaan) و در شمال آمستردام قرار دارد. این نقل مکان به دلیل شغل جدید پدر وی در مدرسه تازه تاسیسی در شھر زندم بود. در ھمان شھر بود که کریستین و برادرانش تحصیلات اولیه خود را به پایان رساندند. درسال ١٨٧۵و پس از گذراندن امتحانات اولیه، وی به عنوان دانشجوی مدرسه پزشکی ارتش در دانشگاه آمستردام مشغول شد. در دانشگاه، کریستین آیجکمن به عنوان پزشک ارشد ارتش ھلند تعلیم داده شد و تمام امتحانات علمی خود را با سربلندی گذراند. در سال ھای ١٨٧٩ تا ١٨٨١ کریستین ایجکمن به عنوان دستیار پروفسور فیزیولوژی دانشکده، مشغول کار بر روی پایان نامه اش در مقطع دکترا شد. این مقاله با موضوع قطبیت یا دوگانگی ھای مغزی (Polarization of the Nerves) توانست سطح دکترای زیست شناسی را در ١٣جولای ١٨٨٣برای او به دست آورد. در ١٨٨٣ آیجکمن ھلند را به مقصد جنوب آسیا ترک کرد. او ابتدا در Semarang پایتخت و بزرگ ترین شھر اندونزی و سپس در(Tjilatjap)روستایی در جنوب خط ساحلی اندونزی،به عنوان پزشک ارتش کار کرد. در Tjilatjap او به مالاریا مبتلا شد. بیماری اوانقدر شدید شد که در ١٨٨۵ او برای درمان ناچار شد به اروپا برگردد. ایجکمن در آمستردام در حالی که تحت مداوا بود، توانست تحقیقات خود را در آزمایشگاه E. Forster، در ھمان شھر شروع کند. او در آزمایشگاه میکروب شناسی رابرت کخ (Robert Koch's bacteriological laboratory) واقع در برلین به تحقیقات خود ادامه داد. در برلین او با C.A. Pekelharing(استاد دانشگاه اھل ھلند با نام کامل Cornelis Adrianus Pekelharing) ملاقات کرد.
کریستین ایجکمن در جوانی
پکلھیرینگ (Pekelharing)ایجکمن را به عنوان دستار دوم خود در پروژه ای مشترک با C. Winkler انتخاب کرد. این پروژه تحقیقاتی درباره بیماری بربری از طرف دولت ھلند به آنان واگذار شده بود. بیماری بربری در منطقه افراد زیادی را درگیر و ویرانی بسیاری به بار آورده بود. علائم این بیماری شامل: کم شدن وزن، ایجاد اختلال در حواس، درد در جای جای بدن، احساس ضعف، نامنظم بودن ضربان قلب، اختلالات ھیجانی و ورم کردن بخش ھایی از بدن است. بیماری بربری از انوع بیماری ھایی است که در اثر کمبود ویتامین و در طول زمان شکل میگیرد. بربری یک بیماری نادر ژنتیکی است که مانع جذب ویتامین B1 توسط بدن میشود. در انتھای جریان تحقیق، پکلھیرینگ با رئیس کل دپارتمان تحقیقات دانشگاھی درخواست دائمی شدن آزمایشگاه موقتی که برای پروژه تحقیقات آنھا آماده شده بود را مطرح کرد. این در خواست مورد قبول واقع شد و کریستین آیجکمن به عنوان ناظر ارشد این آزمایشگاه و"Dokter Djawa School“ یا ھمان مدرسه پزشکی اندونزی که امروزه به عنوان دانشگاه اندونزی شناخته میشود، برگزیده شد. این سمت پایان ھمکاری آیجکمن با ارتش بود. آیجکمن از آن پس و به دلیل سوابق درخشانش به عنوان ناظر تحقیقاتی، در Geneeskundig Laboratorium (آزمایشگاه زیست و دارو سازی) مشغول به کار شد. او در این مکان از ١۵ ژانویه ١٨٨٨ تا ۴ مارچ ١٨٩۶ مھم ترین تحقیقات کارنامه علمی اش را به ثمر رساند. از جمله نتایج بسیار مھم او در اولین تحقیقاتش میتوان به اثبات تاثیر مواد غذایی و سلامت محیطی زندگی بر اشاره کرد. در آن دوران بسیاری از مردم به دلیل کمبود مواد غذایی مانند گوشت قرمز از کم خونی رنج میبردند اما تا پیش از تحقیق ایجکمن ھیچ کس دلیل این کم خونی یا آنمی شدید بین اروپاییان منطقه را نمیدانست.
ادامه زندگی و مرگ
در سال ١٨٩٨ ایجکمن موفق شد به عنوان پروفسور درHygiene and Forensic Medicine که یک مرکز دارو سازی و آموزش عالی است مشغول به کار شود. این مرکز در اتریش قرار دارد. در اتریش ایجکمن شروع به مطالعه دقیق تر باکتری ھا کرد. او با طراحی نوعی آزمایش تخمیر که امروزه بسیار مشھور و کارآمد است توانست ثابت کند که در صورت آلوده شدن آب توسط انسان ھا و حیوانات، این آلودگی به تشکیل کلی باسیل (coli bacilli)که نوعی باکتری است می انجامد. در دیگر پروژه اش در مورد باکتری ھا، او نشان داد که طول عمر باکتری ھا وابسته به عوامل مختلف محیطی و داخلی است و به ھمین دلیل نمیتوان آن را با نمودار لوگاریتمی نشان داد. ھمچنین در طول این پروژه او الگوی مرتبط با افزایش چربی اشباع (تری گلیسیرید) در لایه زیرین لیپید پوستی نوعی باکتری را کشف و ارائه داد. ایجکمن سال ھای پایانی عمرش را صرف کمک به جامعه با شرکت در جنبش ھای گوناگون کرد. از جمله این جنبش ھا میتوان به جنبش ضد(alcoholism)اشاره کرد. کریستین ایجکمن در ۵ نوامبر ١٩٣٠ و در اتریش، درست یک سال پس از دریافت جایزه نوبل، بر اثر بیماری در گذشت.
بزرگ ترین افتخارات در کارنامه علمی
ایجمن در طول تحقیقاتش درباره بیماری بربری توانست دلیل اصلی این بیماری با علائم شدید مغزی و قلبی را متوجه شود. او با انجام آزمایش بر روی چند جوجه و با ایجاد تغییرات حساب شده در زمان تغذیه آنھا و ھمچنین نوع خوراک توانست به روش درمان این بیماری نیز پی ببرد. در طول زمانی که جوجه ھا از برنج باقی مانده تغذیه سربازان ارتش سیر میشدند او پس از مدتی متوجه ظاهر شدن علائمی مشابه بربری در آنان شد. پس از انجام آزمایش ھای متعدد،او منبع غذایی جوجه ھا را تغییر داد و آنھا را با غذای تازه تری سیر میکرد، پس از گذشت زمان کوتاھی جوجه ھا بھبود یافتند. او با بررسی نمونه ھا به این نتیجه رسید که زمانی که غذای جوجه ھا از برنجی که سبوس و جوانه آن گرفته شده به برنجی که ھنوز این ترکیبات را دارد تغییر کرد، آنھا رو به بھبودی رفتند. ایجمن پس از آن آزمایش نتیجه گرفت که علت اولیه ابتلا به بیماری بربری کمبود مواد خاصی مانند سبوس در بدن است. او نام موادی را که کمبود آنھا باعث ایجاد بربری میشد، عامل آنتی بربری یا "the anti-beriberi factor“ نھاد. او توانست ثابت کند که بیماری بربری که در آن دوران بسیار مشکل ساز شده بود مربوط به متابولیسم ھای بدن یا نوعی حساسیت غیر قابل کنترل نیست. ایجکمن به دلیل بیماری نتوانست تحقیق فردی خود را در مورد بربری ادامه دھد اما یکی از دوستانش آدولف وردرمن (Adolphe Vorderman) تواست رابطه بین برنج سبوس دار و بیماری را تایید و آن را کامل کند. در واقع در انتھا و با قدردانی از تلاش ھای ایجکمن ثابت شد که دلیل اصلی بیماری بربری کمبود ویتامین B1 در بدن است. به دلیل ھمکاری ایجکمن و سھم به سزای او در این کشف، جایزه نوبل پزشکی و دارو سال ١٩٢٩ مشترکا به ایجکمن و فردریک ھاپکینز تعلق گرفت. او پس از دریافت این افتخار شروع به نوشتن دو کتاب جامع کرد. اولین کتاب او درمورد فیزیولوژی و دیگری در مورد شیمی آلی و رابطه زیستی آن بود.
زندگی شخصی
در سال ١٨٨٣ و پس از ارائه مقاله دکترا او با Aaltje Wigeri van Edema ازدواج کرد. ھمسر ایجکمن در سال ١٨٨۶ در گذشت. در باتاویا (جاکارتای امروزی) او با Bertha Julie Louise van Pieter در سال ١٨٨٨ ازدواج کرد. پسر آنھا پیتر ، در سال ١٨٩٠ به دنیا آمد. او در آینده فیزیکدان شد.
جایزه ھا و افتخارات
در سال ١٩٠٧ ایجکمن به عنوان یکی از اعضای انجمن سلطنتی علمی و ھنری ھلند (Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences)برگزیده شد. دولت ھلند که بسیار از نتایج تحقیقات این پروفسور مفتخر بود بیست و پنجمین سالگرد رسیدن به مقام دکترای کریستین ایجمن را جشن گرفت و مدالی به نشانه افتخار به این پروفسور زیست شناس اھدا کرد. کریستین ایجکمن ھمچین مفتخر بود به دریافت درجات و مدال ھای: جان اسکات (John Scott Medal)، فیلادلفیا(Philadelphia) و(National Academy of Science). او ھمچنین به عنوان عضو افتخاری انجمن علمی سلطنتی در لندن انتخاب شد. به پاس زحمات ایجکمن، دولت اندونزی نام یکی از آزمایشگاه ھای پیشرفته زیست شناسی در جاکارتای اندونزی را(Eijkman Institute for Molecular Biology) نھاد.
منابع ترجمه شده از ویکی پدیا انگلیسی رجوع به: https://en.m.wikipedia.org/wiki/Christiaan_Eijkman
منابع
- [title=List_of_Nobel_laureates_in_Physiology_or_Medicine&oldid=267858783 Wikipedia contributors، "List of Nobel laureates in Physiology or Medicine،" Wikipedia، The Free Encyclopedia، http://en.wikipedia.org/w/index.php?(accessed February ۳، ۲۰۰۹).]