آیین باروری
آیینهای باروری مراسمهایی مذهبی هستند که در آنها رفتارهای جنسی و تولیدمثلی خواه به صورت نمادین یا واقعی، اجرا میشوند. آوردن این آیینها در پهنه وسیعی از آسیای مرکزی تا بینالنهرین و اروپای غربی و شمال آفریقا رایج بودهاند. هدف این مراسمها به دست آوردن خوراک و فرزندان فراوان و کنترل نیروهای غیرقابل پیشبینی طبیعت است. این مراسمها به وسیله رقص، نیایش کردن، به کارگیری افسون و طلسم و اجرای نمایشهای مقدس انجام میگیرند. این آیینها ریشه در طبیعت دارند زیرا در جوامع کشاورزی اولیه به پدیدههای طبیعی مانند باران و حاصلخیزی زمین یک شخصیت زنده خدا گونه میدادند. یکی از مشهورترین افسانههای پگان در این رابطه جستجوی ایزد بانوی زمین برای یافتن همسر یا فرزند گمشده (یا مرده) خود است، در این مدت که این ایزد غایب میشد سرسبزی و باروری زمین نیز از بین میرفت و با بازگشت او حاصلخیزی و باروری نیز بازمیگشت.[1] این افسانه در حقیقت بازسازی نمادین چرخهی مرگ، تولد دوباره و بازسازی زندگی گیاهی بر روی زمین است که آن را در مرگ و بازگشت دوباره یک ایزد (اغلب مادینه)، یا ازدواج و آمیزش دو ایزد با یکدیگر و غایب شدن ایزد نر، و سپس بازگشت او تصور میکردند.[2]
برخی از مراسمهای آیینهای باروری شامل پراکنده کردن اعضای تولیدمثلی حیوانات روی زمینهای کشاورزی، نمایش یا کشیدن تصویر آلت تناسلی میشدهاست. در هند تصور میشد اگر باکرگی زنی با لینگام برداشته شود وی پس از ازدواج فرزندان فراوان خواهد داشت. همچنین تصور میشده که قربان کردن انسان یا حیوانات سبب آزاد شدن نیروی ایزدان و در نتیجه افزایش باروری و حاصلخیزی آن منطقه که قربانی در آن صورت گرفته است خواهدشد.
گوناگونیهای جغرافیایی
یونان باستان
در یونان کلاسیک باور بر این بود که دمتر ایزد باروری است. در مراسمهای مربوط به وی گذشت فصلها جشن گرفته میشد.[3]
فنیقیها
فینیقیها در زمستان برای بازسازی روح تاکهای پژمرده نوزادی را در شیر مادرش میپختند. برگزاری این مراسم قربانی توسط قانون موسی (پنج کتاب اول تنخ) ممنوع اعلام شد.[4]
فنیقیها پس از برداشت محصول مرگ آدونیس، نماد تجدید حیات طبیعت، را جشن میگرفتند. این جشن یکی از زیبا ترین جشنهای فنیقیها بود.[5]
شبهجزیره عربستان
برپایه گفتههای ابن اسحاق، نخستین مورخ در زمینه تاریخ صدر اسلام، کعبه در گذشته نماد یک خدای زن بوده است.[6] طواف معمولاً به صورت برهنه توسط زائران مرد و گاهی توسط زائران زن، انجام میشد.[7] این مراسم همچنین شامل پرستش خدایان باروری نیز میشده است.[8] برخی به شباهت ظاهری حجرالاسود با آلتتناسلی زنانه نیز اشاره کردهاند.[9][10]
منابع
- «بررسی و تحلیل آیین های باروری در شاهنامه فردوسی» (PDF). ادب پژوهی.
- Max Weber, The Sociology of Religion (London 1965) p. 236
- M. I. Finley, The World of Odysseus (Penguin 1967) p. 158
- Guirand, p. 77-9
- Guirand, p. 81-2
- Ibn Ishaq, Muhammad (1955). Ibn Ishaq's Sirat Rasul Allah - The Life of Muhammad Translated by A. Guillaume. Oxford: Oxford University Press. p. 85 footnote 2. ISBN 9780196360331.
- Ibn Ishaq, Muhammad (1955). Ibn Ishaq's Sirat Rasul Allah - The Life of Muhammad Translated by A. Guillaume. Oxford: Oxford University Press. pp. 88–9. ISBN 9780196360331.
- Rice, Edward (May 1978). Eastern Definitions: A Short Encyclopedia of Religions of the Orient. New York: Doubleday. p. 433. ISBN 9780385085632.
- Tate, Karen (January 1, 2006). Sacred Places of Goddess: 108 Destinations. San Francisco: Consortium of Collective Consciousness Publishing. p. 165. ISBN 9781888729115.
- Camphausen, Rufus (1996). The Yoni, Sacred Symbol of Female Creative Power. Vermont: Inner Traditions. Bear & Company. p. 134. ISBN 9780892815623.