اردوان یکم
اردوان یکم (اشک هشتم) (که براساس صورت ترتیبی قدیم تاریخ‌نگاران، «اردوان دوم» یا اشک هفتم می‌شود) هفتمین یا هشتمین شاه شاهنشاهی اشکانی است (۱۲۷ پ.م –۱۲۴/۱۲۳ پ.م). او عموی فرهاد دوم بود و پس از کشته شدن او به دست سکاها بر تخت شاهی نشست. اردوان مجبور به ادامه مقابله با قوم یوئه‌چی شد. این قوم بر اثر فشار هونها به سوی ایران رانده شده بودند. بر اثر فشار آن‌ها پادشاهی باکتریا از بین رفت به سرزمین هند منتقل شد، اما آن نیز بعد از شصت سال منقرض شد و یوئه‌چی‌ها در باکتریا پادشاهی تأسیس کردند که در تاریخ موسوم به کوشان است.[1]
| اردوان یکم 𐭍𐭐𐭕𐭓 | |
|---|---|
| شاه بزرگ اشک یونانی دوست | |
%252C_Seleucia_mint.jpg.webp) سکه اردوان یکم ضرب شده در سلوکیه | |
| شاهنشاه شاهنشاهی اشکانی | |
| سلطنت | ۱۲۷ پ.م – ۱۲۴/۱۲۳ پ.م |
| پیشین | فرهاد دوم |
| جانشین | مهرداد دوم |
| درگذشته | ۱۲۴/۱۲۳ پ.م |
| فرزند(ان) | مهرداد دوم |
| دودمان | خاندان اشکانی |
| پدر | فریاپت |
| دین و مذهب | آیین زرتشت |
اردوان نیز مانند فرهاد دوم در جنگ با یوئه‌چی‌ها از ناحیه بازو زخم برداشت و بر اثر آن زخم درگذشت. پس از او پسرش مهرداد دوم به شاهی رسید.[1]در همین زمان صحراگردانی که متشکل از چند قبیله مختلف، شامل سکاها و تخاری‌ها، بودند و در منابع چینی با عنوان «یوئه-چی» شناخته می‌شوند، به حکومت یونانی بلخ حمله کردند و این سلسله را که آخرین مقاومتگاه یونانیان در شرق محسوب می‌شد، نابود کردند. به نظر می‌آمد که هجوم صحراگردان در حال نابودی همه قدرت‌های فلات ایران بود. اردوان نیز در این زمان در جنگی با سکاها کشته شد و سکاهای مهاجم با شکست دادن اشکانیان در شرق، به طرف جنوب حرکت کردند و قسمتی از آن‌ها در شهرب درنگیه (زرنج) ساکن شدند و آن را به نام خود، سکستان (سیستان) نامگذاری کردند. این نفوذ سکایی در داخل خاک ایران، اثرات فرهنگی زیادی داشت که در به وجود آمدن عصر پهلوانی و ادبیات حماسی نقش بزرگی را ایفا کرد. بعد از اردوان وظیفه غلبه بر سکاها و دوباره مستحکم کردن قدرت اشکانی به پسرش مهرداد دوم (اشک نهم)، واگذار شد.
پانویس
- پیرنیا، ص ۲۱۷
منابع
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ اردوان یکم موجود است. |
- پیرنیا، حسن (مشیرالدوله)، ایران باستانی، دنیای کتاب ۱۳۶۲ ص۲۱۷
}}
اردوان یکم درگذشتهٔ: ۱۲۳ پ.م. | ||
| عنوان سلطنتی | ||
|---|---|---|
| پیشین: فرهاد دوم |
شاهنشاه ایران ۱۲۸ – ۱۲۳ پ.م. |
پسین: مهرداد دوم |