استنلی دانن
استنلی دانن (به انگلیسی: Stanley Donen) زاده ۱۳ آوریل ۱۹۲۴ – درگذشته ۲۱ فوریهٔ ۲۰۱۹) کارگردان فیلم، رقصپرداز اهل ایالات متحده آمریکا بود.
استنلی دانن | |
در سال ۲۰۱۰ | |
زاده | ۱۳ آوریل ۱۹۲۴ کلمبیا، کارولینای جنوبی، ایالات متحده آمریکا |
درگذشته | ۲۱ فوریهٔ ۲۰۱۹ (۹۴ سال) نیویورک، ایالت نیویورک، ایالات متحده آمریکا |
نام دیگر | کنت لوچ |
ملیت | آمریکایی |
زمینه فعالیت | کارگردان فیلم، تهیهکننده فیلم، رقصپرداز، کارگردان نمایش |
سالهای فعالیت | ۱۹۴۰–۲۰۰۳ |
همسر | جین کوین (۱۹۴۸–۱۹۴۹) ماریون مارشال (۱۹۵۲–۱۹۵۹) آدل بیتی (۱۹۶۰–۱۹۷۱) ایوت میمییو (۱۹۷۲–۱۹۸۵) پاملا برادن (۱۹۹۰–۱۹۹۴) |
شریک زندگی | الین می (۱۹۹۹–۲۰۱۹) مرگ دانن |
فرزندان | ۳ (ازجمله جاشوا دانن) |
نقشهای برجسته | در جستجوی تفریحات شهری (۱۹۴۹) و آواز در باران (۱۹۵۲) |
صفحه در وبگاه IMDb |
دیوید کوئینلن، تاریخنگار سینما او را «سلطان موزیکالهای هالیوود» نامیدهاست. پرآوازهترین ساخته او، فیلم موزیکال آواز در باران است که آن را در سال ۱۹۵۲ به همراه جین کلی کارگردانی کرد. این فیلم که معمولاً بهعنوان بهترین موزیکال تاریخ شناخته میشود در فهرستهای زیادی از جمله فهرست ۵۰۰ فیلم برتر جهان به انتخاب امپایر، در میان برترین فیلمهای تاریخ سینما قرار گرفتهاست.[1]
ستانلی دانن یکی از برجستهترین نامهای دوران طلایی هالیوود بود و نام او برشماری از بهترین فیلمهای کمدی و موزیکال تاریخ سینما ثبت شدهاست.[2]
زندگینامه
دانن در ۱۳ آوریل ۱۹۲۴ در خانوادهای یهودی در کلمبیا، کارولینای جنوبی به دنیا آمد. او یادگیری رقص را از کودکی آغاز کرد. پس از آنکه تحصیلات خود را در ایالت زادگاهش به پایان رساند، به نیویورک رفت و از ۱۹۴۰ تا ۱۹۴۱ در سن شانزده سالگی بهعنوان رقصندهای نوجوان همراه با جین کلی در تئاتر برادوی به فعالیت هنری پرداخت. از سال ۱۹۴۳ به هالیوود رفت و بهعنوان دستیار رقصپردازی آغاز به کار کرد. دانن در ۱۹۴۹ نخستین فیلماش را با نام در شهر بهطور مشترک با جین کلی کارگردانی کرد. همکاری با کلی را تا ۱۹۵۵ در چند فیلم دیگر ادامه داد. او در سال ۱۹۵۸ به انگلستان رفت و یک شرکت فیلمسازی را بنیان گذاشت.[3]
در کودکی از احساسات ضدیهودی پیرامون خود در رنج بود تا این که در ۱۶ سالگی با خانواده به نیویورک مهاجرت کرد. در همین کلانشهر بود که عشق به سینما به ویژه فیلمهای موزیکال روح و روان او را تسخیر کرد. از آنجا که به خوبی رقصیدن آموخته بود، به تیم همکاران جین کلی، یکی از دو رقصنده بزرگ سینما در کنار فرد آستر، پیوست. آنها با هم چند فیلم موزیکال ساختند، که مهمترین آنها «آواز در باران» بود. فیلمی که تا امروز برای بسیاری از منتقدان و کارشناسان زیباترین فیلم موزیکال تاریخ سینما شناخته میشود.
استنلی دانن در روز پنجشنبه ۲۱ فوریهٔ ۲۰۱۹ بر اثر نارسایی قلبی در نیویورک سیتی در گذشت.[2][4][5][6]
زندگی حرفهای
سالهای دهه ۱۹۵۰ (میلادی) دوران شکوفایی ذوق و استعداد استنلی دانن بود. او در سال ۱۹۵۱ برای نخستین بار خود کارگردانی فیلمی را به عهده گرفت و فرد آستر، بازیگر محبوب خود را روی صحنه به رقص درآورد. او با فرد آستر موزیکالهای پرشکوهی مانند عروسی سلطنتی (۱۹۵۱) و مضحکروی (۱۹۵۷) تهیه کرد. استنلی دانن در کمدیهای دهه ۱۹۶۰ (میلادی) خود برخی از مهمترین هنرپیشههای هالیوود مانند آدری هپبورن، اینگرید برگمان، یول برینر، و کری گرانت به را خدمت گرفت. او در سالهای پایانی زندگی و پس از شکست تجاری فیلم موزیکال شازده کوچولو کار مهمی عرضه نکرد و بیشتر در تلویزیون کار بود.[7]
گیلرمو دل تورو، که از ستایندگان ستانلی دانن است، میگوید: «او دوربین را به رقص واداشت و رنگها را به آواز خواندن».[7]
فیلمشناسی
- در جستجوی تفریحات شهری (به همراه جین کلی، ۱۹۴۹)
- عروسی سلطنتی (۱۹۵۱)
- عشق همیشه بهتر است (۱۹۵۱)
- آواز در باران (به همراه جین کلی، ۱۹۵۲)
- فیگان نترس (۱۹۵۲)
- فرصتی به یک دختر بده (۱۹۵۴)
- در اعماق قلب من (۱۹۵۴)
- هفت عروس برای هفت برادر (۱۹۵۴)
- همیشه در هوای خوش (به همراه جین کلی، ۱۹۵۵)
- مضحکروی (۱۹۵۷)
- آنها را عوض من ببوس (۱۹۵۷)
- پیژامهبازی (۱۹۵۷)
- بیاحتیاط (۱۹۵۸)
- یانکیهای لعنتی (۱۹۵۹)
- یک بار دیگر با احساس (۱۹۶۰)
- بسته غیرمنتظره (۱۹۶۰)
- چمن همسایه سبزتر است (۱۹۶۰)
- معما[8] (۱۹۶۳)
- نقش عربی (۱۹۶۶)
- دو تا برای جاده (فیلم) (۱۹۶۷)
- مبهوت (۱۹۶۷)
- پلکان (۱۹۶۹)
- شازده کوچولو (۱۹۷۴)
- بانوی خوششانس (۱۹۷۵)
- فیلم فیلم (۱۹۷۹)
- ساترن ۳ (۱۹۸۰)
- تقصیر ریو است (۱۹۸۴)
پانویس
- «اعجاز زیر باران». روزنامه ایران. ۲۹ خرداد ۱۳۸۱. بایگانیشده از اصلی در ۴ مه ۲۰۰۷. دریافتشده در ۲۵ اکتبر ۲۰۱۰.
- https://www.dw.com/fa-ir/سازنده-درخشانترین-موزیکالهای-هالیوود-درگذشت/a-47663615. پارامتر
|عنوان= یا |title=
ناموجود یا خالی (کمک) - خرسند، بیژن (۱۳۶۳)، دائرةالمعارف سینمایی، تهران: امیرکبیر، ص. ۱۲۰
- Byrne, Duane; Barnes (February 23, 2019). "Stanley Donen, Famed Director of Mirthful Movie Musicals, Dies at 94". The Hollywood Reporter. Retrieved February 23, 2019. Text "first2-Mike" ignored (help)
- Severo, Richard (2019-02-23). "Stanley Donen, 'Master of the Musical' Who Directed 'Singin' in the Rain,' Dies at 94". The New York Times. ISSN 0362-4331. Retrieved 2019-02-24.
- Byrge, Duane; Barnes, Mike (February 23, 2019). "Stanley Donen, Famed Director of Mirthful Movie Musicals, Dies at 94". The Hollywood Reporter. Retrieved February 23, 2019.
- «سازنده درخشانترین موزیکالهای هالیوود درگذشت». دویچهوله فارسی. ۵ اسفند ۱۳۹۷.
- در تلویزیون ایران با نام «پازل» نمایش داده شدهاست.