تسخیرشدگی شیطانی

تسخیرشدگی شیطانی (به انگلیسی: Demonic possession) به حالتی گفته می‌شود که تصور می‌شود طی آن، اشخاص توسط موجودات شرور فراطبیعی تسخیر شده‌اند و معمولاً ارواح پلید یا شیطان مسبب آن دانسته می‌شوند. باورمندان به این مقوله معمولاً پاک شدن خاطرات یا فراموش کردن شخصیت خود، حالت تشنج، صرع یا غش (به شکلی که به نظر می‌رسد فرد در حال احتضار است) و همچنین حرکت دادن متناوب دست‌ها (شبیه فیگور نواختن پیانو) را جزو علائم تسخیر شدن توسط شیطان برمی‌شمارند.[1]

از مجموعه مقالات درباره
فراهنجار
مقالات اصلی
شک‌گرایی
مقالات مرتبط
فراروان‌شناسی

تسخیر شدن توسط شیاطین در علم پزشکی یا روانپزشکی تعریف مشخصی ندارد و به‌عنوان یک عارضه شناسایی نشده‌است. راهنمای تشخیصی دی‌اس‌ام-۵ نشان می‌دهد که ممکن است در بعضی فرهنگ‌ها، تغییر شخصیت افراد بر اثر عارضهٔ اختلال چند شخصیتی به عنوان تسخیرشدگی توسط شیاطین شناخته شود.[2] باور به مسخر شدن توسط شیطان، این نگرانی را ایجاد کرده که ممکن است دسترسی بعضی بیماران روانی به خدمات درمانی به دلیل این نوع اعتقادات محدود شود.[1]

ریشه‌های فرهنگی

در بسیاری از فرهنگ‌ها و مذاهب مفاهیمی دال بر تسخیر افراد توسط شیطان وجود دارد که البته در جزئیات تفاوت‌های زیادی با هم دارند. قدیمی‌ترین ارجاعات به این موضوع، متعلق به سومری‌ها است که معتقد بودند مسبب تمام بیماری‌های جسمی و ذهنی «دیو بیماری‌ها» به نام گیدیم است.[3] کاهن‌های سومری که عمل خارج کردن شیاطین از جسم افراد را انجام می‌دادند، با نام آشیپو شناخته می‌شدند. آن‌ها نقطهٔ مقابل آسو یا همان پزشکان سومری بودند که سعی می‌کردند با داروی موضعی و پانسمان بیماران را درمان کنند.[4] بسیاری از لوح‌های رُسی مکشوفه که به خط میخی نگاشته شده‌اند منقوش به دعاهایی هستند که از بعضی خدایان سومری می‌خواهد آن‌ها را از شر شیاطین حفظ کنند. در حالی‌که در بعضی دیگر از این الواح دعاهایی وجود دارند که از خدایان می‌خواهند شیاطینی که به آنها حمله کرده‌اند را از بدن‌شان خارج کنند.

تمدن‌های شمن‌باور هم به تسخیر شدن افراد توسط نیروهای شیطانی اعتقاد داشته‌اند و مراسم خارج کردن ارواح خبیث از جسم تسخیر شدگان را انجام می‌دادند. در این فرهنگ‌ها، بیماری‌ها معمولاً به وجود ارواح کینه‌توز در بدن بیمار نسبت داده می‌شود.

در ادیان ابراهیمی

مسیحیت

در آیین مسیحیت اعتقاد بر این است که تسخیرشدگی شیطانی، توسط شیطان یا یکی از اهریمن‌های مرتبط با او رخ می‌دهد. به باور مسیحیان، شیطان و شیاطین اقماری او در واقع فرشتگان رانده‌شده هستند.[5]

عهد عتیق

دانشنامه کاتولیک می‌گوید که در عهد عتیق، ظاهراً تنها یک مورد تسخیرشدگی شیطانی وجود دارد که مربوط به طالوت است.[6] اما این برداشت با تکیه بر ترجمهٔ واژهٔ عبری «rûah» به «روح شیطانی» است، تعبیری که از سوی دانشنامه کاتولیک مورد تردید قرار گرفته‌است. یزدان‌شناسان دیگری همچون آنخل مانوئل رودریگز بر این باورند واسطه‌هایی مانند آنچه در کتاب سفر لاویان اشاره شده، توسط شیاطین تسخیر شده بوده‌اند.[7]

عهد جدید

در چند بخش از عهد جدید اشاره‌هایی وجود دارد مبنی بر این‌که عیسی شیاطین را از جسم افراد بیرون می‌رانده‌است. ویلیام منزیس الکساندر در کتابی با نام «تسخیرشدگی شیطانی در عهد جدید» (۱۹۰۲) تلاش کرده تا موضوع تسخیرشدگی در انجیل‌های سینوپتیک را شرح دهد و از منظر تاریخی، پزشکی و الهیات به آنها پرداخته‌است.[8]

اسلام

در فرهنگ اسلامی انواع مختلفی از مخلوقات اهریمنی، همچون جن، شیاطین و عفریت یافت می‌شوند، که اغلب به‌عنوان عوامل تسخیرکنندهٔ شیطانی شناخته می‌شوند. سرآمد آن‌ها ابلیس است که معمولاً با وسوسهٔ انسان‌ها به پیروی از خواسته‌های نفسانی‌شان، آن‌ها را به ورطهٔ گناه می‌افکند.[9][10] اگرچه در قرآن مستقیماً تصدیق نشده، اما نظریهٔ تصرف انسان‌ها توسط اجنه در بین مسلمانان رواج دارد و توسط برخی محققان اسلامی هم پذیرفته شده‌است.[11] دلایل مختلفی وجود دارد که بر اساس آن‌ها یک جن ممکن است به دنبال تسخیر شخصی خاص باشد، مانند عاشق شدن یا انتقام گرفتن از او به‌خاطر این‌که به جن‌ها یا نزدیکانشان صدمه زده‌است.[12][13] از آنجا که به باور مسلمانان، جن‌ها لزوماً شرور نیستند، در مقولهٔ تسخیرشدگی، از شیاطین که ذاتاً شر هستند متمایز می‌شوند.[14][15] طبق احادیث، شیاطین از درون بدن انسان‌ها، (داخل یا کنار قلب)، زمزمه‌های شیطانی را نجوا می‌کنند و به نوعی افراد را تحت مالکیت و فرمان خود درمی‌آورند.[16]

بودیسم

در آیین بودا، اهریمن می‌تواند یک عذاب در قلمرو جهنم یا یک پندار بیهوده باشد.[17][18] در بوداگرایی سنتی، چهار فرم استعاری از ماره تعریف می‌شود:[19]

  • کِلسا-مارَه: مارَه به عنوان تجسم همهٔ عواطف غیرقابل کنترل، مانند حرص و آز، نفرت و پندار بیهوده (شیاطین توهم و احساسات ناپاک یا مضر)
  • مرتیه-مارَه: مارهٔ مرگ (شیاطین پروردگار جان‌ستان)
  • اسکاندَه مارَه: ماره به عنوان استعاره‌ای برای تمامی وجود مشروط (شیاطین مجموعهٔ پلیدی‌ها)
  • دواپوترَه مارَه: ماره‌ای که سعی می‌کند مانع از دستیابی گوتاما بودا به چرخهٔ تولد دوباره شود. (شیاطین پسر دوا/امیال و وسوسه‌ها)[20]

در سورانگاما سوترا ۵۰ گونه از شیاطین اسکاندَه شمرده شده‌اند که می‌توانند درون‌پویان را تسخیر کنند. همچنین شیاطین پرندهٔ دواپوترَه مارَه این توانایی را دارند که تمرین‌کننده را به شکلی گمراه کنند که تصور کند به روشنیدگی رسیده‌است و از این طریق او را به سوی کارهای خطا، خطر، بحران و حتی مرگ سوق دهند.[21]

موارد شناخته‌شده

جستارهای وابسته

منابع
  1. Karanci, A. Nuray (2014). "Concerns About Schizophrenia or Possession?". Journal of Religion and Health. 53 (6): 1691–1692. doi:10.1007/s10943-014-9910-7. PMID 25056667.
  2. Hecker, Tobias; Braitmayer, Lars; Van Duijl, Marjolein (2015). "Global mental health and trauma exposure: The current evidence for the relationship between traumatic experiences and spirit possession". European Journal of Psychotraumatology. 6: 29126. doi:10.3402/ejpt.v6.29126. PMC 4654771. PMID 26589259.
  3. Sumerian "gidim"
  4. Richards، Steve. «A Light in the Darkness». scholarworks.iu.edu. Indiana University South Bend. دریافت‌شده در ۶ دسامبر ۲۰۱۹.
  5. "An Exorcist Tells his Story" by Fr. Gabriele Amorth translated by Nicoletta V. MacKenzie, Ignatius Press, San Francisco, 1999.
  6.  Herbermann, Charles, ed. (1913). "Demoniacal Possession". Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company.
  7. Ángel Manuel Rodríguez, "Old Testament demonology." Ministry: International Journal for Pastors 1998 (7:6), pp. 5-7. https://www.ministrymagazine.org/archive/1998/06/old-testament-demonology
  8. Alexander, William Menzies (2003). Demonic Possession in the New Testament. Kessinger Publishing. ISBN 978-0-7661-4707-2.
  9. Michael Anthony Sells Early Islamic Mysticism: Sufi, Qurʼan, Miraj, Poetic and Theological Writings Paulist Press, 1996 شابک ‎۹۷۸−۰−۸۰۹−۱۳۶۱۹−۳ page 143
  10. Georges Tamer Islam and Rationality: The Impact of al-Ghazālī. Papers Collected on His 900th Anniversary, Band 1 BRILL 2015 شابک ‎۹۷۸−۹−۰۰۴−۲۹۰۹۵−۲ page 103
  11. Dein, S. , & Illaiee, A. (2013). Jinn and mental health: Looking at jinn possession in modern psychiatric practice. The Psychiatrist, 37(9), 290-293. doi:10.1192/pb.bp.113.042721
  12. Kelly Bulkeley, Kate Adams, Patricia M. Davis Dreaming in Christianity and Islam: Culture, Conflict, and Creativity Rutgers University Press 2009 شابک ‎۹۷۸−۰−۸۱۳−۵۴۶۱۰−۰ page 148
  13. G. Hussein RassoolIslamic Counselling: An Introduction to theory and practiceRoutledge 2015 شابک ‎۹۷۸−۱−۳۱۷−۴۴۱۲۴−۳
  14. Al-Krenawi, A. & Graham, J.R. Clinical Social Work Journal (1997) 25: 211. https://doi.org/10.1023/A:1025714626136
  15. Meldon, J. A. "Notes on the Sudanese in Uganda." Journal of the Royal African Society, vol. 7, no. 26, 1908, pp. 123–146. JSTOR, https://www.jstor.org/stable/715079.
  16. Szombathy, Zoltan, “Exorcism”, in: Encyclopaedia of Islam, THREE, Edited by: Kate Fleet, Gudrun Krämer, Denis Matringe, John Nawas, Everett Rowson. Consulted online on 15 November 2019 <http://dx.doi.org/10.1163/1573-3912_ei3_COM_26268> First published online: 2014 First print edition: 9789004269637, 2014, 2014-4
  17. Hinich Sutherland, Gail (2013). "Demons and the Demonic in Buddhism". Oxford Bibliographies. doi:10.1093/OBO/9780195393521-0171. Retrieved 30 April 2015.
  18. "Tibetan Buddhist Psychology and Psychotherapy". Tibetan Medicine Education center. Retrieved 30 April 2015.
  19. باسول, رابرت جونیور; لوپز, دانلد اس جونیور, eds. (2013). Princeton Dictionary of Buddhism. Princeton, NJ: Princeton University Press. pp. 530–531, 550, 829. ISBN 978-0-691-15786-3.
  20. "4 Maras". LAMA YESHE WISDOM Archive.
  21. Translated by Upasaka LuK'uan Yu (Charles Luk). Surgangama Sutra (PDF).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.