جمسیتابین

جمسیتابین (به انگلیسی: Gemcitabine) که با نام تجاری جمزار نیز فروخته می شود. نوعی داروی شیمی درمانیست که برای مداوای تعدادی از سرطانها ازجمله سرطان سینه، تخمدان، لوزالمعده، مثانه و سلولهای کوچک ریه مورد استفاده قرار می گیرد. این دارو از طریق تزریق وریدی استفاده می شود.[1]

جمسیتابین
سامانه‌شناسی نام (آیوپاک)
4-amino-1-(2-deoxy-2,2-difluo۵۵ro-β-D-erythro-۵۶۳۴۵pentofuranosyl)pyrimidin-2(1H)-on
داده‌های بالینی
نام تجاری Gemzar
AHFS/دانشنامه دراگز monograph
رده بارداری D(US)
تجویز Oral, intravenous
داده‌های فارماکوکینتیکی
پیوند پروتئینی <10%
نیمه‌عمر Short infusions 32-94 minutes
for long infusions 245-638 minutes
شناسه
شماره سی‌ای‌اس 95058-81-4
کد ATC L01BC05
پاب‌کم CID 60750
بانک‌دارو DB00441
کم‌اسپایدر 54753 Y
UNII B76N6SBZ8R Y
KEGG D02368 Y
ChEBI CHEBI:175901 Y
ChEMBL CHEMBL888 Y
داده‌های شیمی
فرمول C9H11F2N3O4 
وزن مولکولی 263.198 g/mol
SMILES eMolecules & PubChem
 Y(what is this?)  (verify)

عوارض جانبی این دارو شامل نارسایی مغز استخوان، مشکلات کبد و کلیه، زخم دهان، اسهال، نوروپاتی و ریزش موست. استفاده از آن در دوران حاملگی باعث آسیب به نوزاد می شود. جمسیتابین از خانواده داروهای نئوکلوساید آنالوگ است. این دارو راه تولید دی ان ای های جدید را سد می کند که باعث مرگ سلولها میشود.[1]

جمسیتابین در سال ۱۹۸۳ ثبت اختراع شد و از سال ۱۹۹۵ برای درمان دارویی مورد تایید قرار گرفت. نسخه های عمومی این دارو در سال ۲۰۰۹ در اروپا و ۲۰۱۰ در آمریکا معرفی شد.[2] این دارو در لیست داروهای ضروری سازمان بهداشت جهانی قرار دارد و ایمن ترین و موثرترین داروی مورد نیاز در نظام سلامت است. قیمت عمده فروشی این دارو در کشورهای در حال توسعه از ۲۴.۴۱ تا ۳۱۶.۹۹ دلار در هر گرم آمپول است. در انگلستان هر ۱ گرم آمپول در سرویس سلامت همگانی ۱۵۵ پوند است.

موارد مصرف

کاربرد اصلی این دارو شیمی درمانی سرطان های مختلف مانند سرطان ریه (انواع non-small cell )، تومور لوزالمعده، مثانه و سرطان سینه است . البته گاه درمان سرطان مری و لنفوم نیز به کار می‌رود.

عملکرد

آنتی‌متابولیت و آنالوگ پیریمیدین است. در چرخه تقسیم‌سلولی به‌طور اختصاصی در مرحله S عمل‌کرده و با فعال شدن در بافت‌ها باعث مهار ساخت DNA می‌شود. هنگام بازنویسی DNA این دارو به جای نوکلئوزید سیتیدین اشتباهاً در ساختار DNA قرار میگیرد و چون با نوکلئوزیدهای دیگر جفت نمی‌شود موجب اختلال در همانندسازی DNA میشود.

عوارض جانبی

اصولاً داروهای شیمی درمانی پرعارضه اند و عوارض اصلی این دارو علائم آنفلوآنزا مانند درد عضلات، ضعف عمومی، تب، سردرد، لرز و خستگی؛ ضایعات پوستی، اسهال، ریزش مو، ضایعات دهانی و بدخوابی است.

جستارهای وابسته

نئوپلاسم

فلوروراسیل

منابع
  1. "Gemcitabine Hydrochloride Monograph for Professionals". Drugs.com. Retrieved 2020-05-23.
  2. "Gemcitabine from Actavis launched on patent expiry in EU markets". FierceBiotech. Retrieved 2020-05-23.
  • فرهنگ داروهای ژنریک ایران، دکتر حشمتی ، ۱۳۸۷
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.