حدیقه سلطانی
حدیقه سلطانی: احوال و آثار شاعران ب‍رج‍س‍ت‍ه ک‍رد و ک‍ردی‌س‍رای‍ان کرماشان از ع‍ه‍د تیموری تا عصر حاضر کتابی‌است که توسط محمدعلی سلطانی به رسم تذکره‌های کلاسیک شاعران قدیم، در رابطه با زندگی و آثار شاعران برجستهٔ حوزهٔ کرمانشاه فرهنگی مشتمل بر جغرافیای کنونی استان‌های کرمانشاه، ایلام، شمال استان لرستان، غرب استان همدان و جنوب شرق استان کردستان، در بازهٔ زمانی امپراتوری تیموری تا عصر حاضر نوشته شده‌است.[1][2][3][4]
| نویسنده(ها) | محمدعلی سلطانی |
|---|---|
| عنوان اصلی | حدیقه سلطانی: احوال و آثار شاعران ب‍رج‍س‍ت‍ه ک‍رد و ک‍ردی‌س‍رای‍ان کرماشان از ع‍ه‍د تیموری تا عصر حاضر |
| کشور | کرمانشاه، ارومیه، تهران |
| زبان | فارسی، کردی |
| موضوع(ها) | تاریخ ادبیات حوزۀ کرمانشاه فرهنگی |
| ناشر | کلهر صلاح‌الدین ایوبی م‍وس‍س‍ه فرهنگی نشر سها |
تاریخ نشر | ۱۳۸۶-۱۳۶۴ |
نخستین جلد مجموعه در سال ۱۳۶۴ از سوی انتشارات کلهر در شهر کرمانشاه به چاپ رسید و نهایتاً با چاپ مجلدات چهارم تا ششم در سال ۱۳۸۶ توسط م‍وس‍س‍ه فرهنگی نشر سها در تهران، به پایان رسید. متن کتاب به خط نستعلیق خطاطی شده که جلد اول توسط سید محمدطاهر هاشمی[5] و مجلدات بعدی توسط فریبا مقصودی نوشته شده‌است.[6] زندگی‌نامه‌های همهٔ شاعران به زبان فارسی نوشته‌شده‌اند. از هر شاعر نمونه اشعاری ذکر شده‌است که عمدهٔ آن به زبان کردی و معدودی نیز به زبان فارسی است. در مجموع مجلدات این کتاب، از ۱۷۸ شاعر نام برده شده که دیوان اشعار بیشتر آن‌ها تاکنون به چاپ نرسیده‌است.[7]
حدیقهٔ سلطانی نخستین کتاب در زمینهٔ تاریخ ادبیات کردی جنوبی و منطقهٔ جنوب کردستان است و محمدعلی سلطانی برای نگارش آن اقدام به ضبط روایت‌های شفاهی و روایی اشعار برخی از شاعران کرده و یا با جمع‌آوری و تصحیح نسخه‌های خطی و معدود کتاب‌های چاپی در این حوزه تصویری کلی از تاریخ ادبیات در حوزهٔ تمدنی کرمانشاه فرهنگی به دست داده‌است.[8]
سلطانی علاوه بر مجموعهٔ حدیقهٔ سلطانی، مجموعه جغرافیای تاریخی و تاریخ مفصل کرمانشاهان و کتاب دو جلدی احزاب سیاسی و انجمن‌های سری در کرمانشاه را نیز که روی‌هم‌رفته مشتمل بر ۲۰ مجلد است، تألیف کرده‌است. او این سه مجموعه‌کتاب را دانشنامهٔ کرمانشاهان نام‌گذاری کرده و از آن به عنوان نخستین دائرةالمعارف منطقه‌ای در ایران یاد می‌کند.[9]
فهرست مجلدات
| شماره مجلد | عنوان مجلد | مکان چاپ | انتشارات | نوبت چاپ | سال انتشار |
|---|---|---|---|---|---|
| ۱ | حدیقه سلطانی (جلد اول) | باختران | کلهر | اول | ۱۳۶۴ |
| ۲ | حدیقه سلطانی (جلد دوم) | ارومیه | صلاح‌الدین ایوبی | دوم | ۱۳۶۹ |
| ۳ | حدیقه سلطانی (جلد سوم) | تهران | سها | دوم | ۱۳۷۹ |
| ۴ | حدیقه سلطانی (جلد چهارم) | تهران | سها | اول | ۱۳۸۶ |
| ۵ | حدیقه سلطانی (جلد پنجم) | تهران | سها | اول | ۱۳۸۶ |
| ۶ | حدیقه سلطانی (جلد ششم) | تهران | سها | اول | ۱۳۸۶ |
جستارهای وابسته
منابع
- آله‌کوک: همیشه روشن، شامی کرمانشاهی، نوشتۀ کمال رحمانی؛ بایگانی‌شده در ۳۰ ژوئیه ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine بازدید در ۹ مرداد ۱۳۹۸.
- ادارۀ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان یزد: نگاهی به کارنامۀ پربار استاد محمدعلی سلطانی، نوشته‌شده در ۳۰ بهمن ۱۳۹۲؛ بازدید در ۹ مرداد ۱۳۹۸.
- دانشنامۀ پاریزیَن: حدیقۀ سلطانی؛ بازدید در ۹ مرداد ۱۳۹۸.
- خبرگزاری کُردپرس: محمدعلی سلطانی پدر تاریخ کرمانشاه در حوزه کُردپژوهی و کرمانشاه‌شناسی است، نوشته‌شده در ۵ تیر ۱۳۹۸؛ بازدید در ۹ مرداد ۱۳۹۸.
- کتابخانۀ ملی ایران: حدیقۀ سلطانی (جلد اول)؛ بازدید در ۹ مرداد ۱۳۹۸.
- کتابخانۀ ملی ایران: حدیقۀ سلطانی (مجموعه)؛ بازدید در ۹ مرداد ۱۳۹۸.
- هنرآنلاین: قطب‌الدین صادقی: میهن‌پرستی و لطافت انسانی ویژگی بارزاشعار «باران آشتی» است، نوشته‌شده در ۱۴ تیر ۱۳۹۶؛ بازدید در ۹ مرداد ۱۳۹۸.
- ایران‌فرهنگ: حدیقۀ سلطانی؛ بازدید در ۹ مرداد ۱۳۹۸.
- خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا): نکوداشت پدر تاریخ کرمانشاه و خط‌بانوی ایران، نوشته‌شده در ۵ تیر ۱۳۹۸؛ بازدید در ۸ مرداد ۱۳۹۸.
| دانشنامۀ کرمانشاهان | |
|---|---|
| تصحیحات | چنانی: دیوان اشعار شامی کرمانشاهی • کوچه‌باغی‌ها: دیوان اشعار پرتو کرمانشاهی • دیوان اشعار وحدت کرمانشاهی • کنزالعرفان: دیوان سید صالح ماهیدشتی • دیوان احمدبیگ کوماسی • دیوان میرزا احمد داواشی کرمانشاهی • فتحنامه حسام الملک • منظومه محاربات جوانمیر و ملک نیاز خان • راز دل: دیوان غلامرضا کیوان سمیعی کرمانشاهی • دیوان سید یعقوب ماهیدشتی • مناجات‌های جاویدان ادب کردی |
| یارسان، ایزدی، علوی | قیام و نهضت علویان زاگرس یا تاریخ تحلیلی اهل حق • گفتار تحقیقی در آیین اهل حق • نقیح رساله مبادی تصوف و عرفان به انضمام کتابشناسی، احوال و آثار شادروان استاد کیوان سمیعی کرمانشاهی • حریم حق • اصول عقاید اهل حق • حماسه ملی ایران در اعتقاد علویان یارسان • کردهای ایزدی مهرپرستان ایرانی • تفسیر دعای شریف سرسپاری در خاندان سلسله مبارکه اهل حق آتش بگی مشعشعی• نگاهی دیگر به شاهنامه حقیقت • رازهای کلامات • سرگذشت کلامات |
| کردشناسی | نقش کردها در فرهنگ و تمدن ایران • اوضاع تاریخی، اجتماعی، سیاسی ایل بارزان • اسناد نهضت مشروطیت در کرمانشاه • خاطرات ساری اصلان • خاطرات میرزا فرج‌الله خان معتمدی کرمانشاهی • خاطرات سلطانی • خاطرات میرزا فرج‌الله خان معتمدی کرمانشاهی • تاریخ جاف |
| آثار درباره او | ارج‌نامه سلطانی |
| نوشتارهای وابسته | فهرست آثار • فریبا مقصودی (همسر) • م‍وس‍س‍ه فرهنگی نشر سها |
 رده | |