میرزا احمد داواشی

میرزا احمد داواشی (به کردی: میرزا ئه حمه دی داواشی)(۱۲۸۴، روانسر - ۱۲ ذی القعده ۱۳۵۹، کرمانشاه) شاعر و عالم کُرد ایرانی بود .

میرزا احمد داواشی
زادهٔ۱۲۸۴ شمسی شهرستان روانسر
ملیتایرانی
دیگر نام‌هامیرزا احمد، میرزا ئه حمدی داواشی
پیشهشاعر، عالم

زندگی‌نامه

میرزا احمد محمدی فرزند داواشی محمد فرزند مراد، به سال ۱۳۱۸ ه.ق در یکی از روستاهای شهرستان روانسر تولد یافته و تحصیلاتش را نزد ملا محمد حسن جوانرودی در قریه ی تم تم روانسر شروع کرده و بعدها هم تا سن نوزده سالگی کم و بیش درس خوانده و پس از آن دستیار و مددکار پدرش بوده،و بعد از درگذشت پدر،تا مدتی در سلک ملازمان عباس خان اردلان (سردار رشید) درآمده است.میرزا احمد انسانی خوش محاوره،دارای ذوق شعری،مسلط بر بدیهه گویی و برخوردار از حافظه ی بسیار خوبی بوده و به سلسله ی قادریه ارادت می ورزیده است. اشعار زیادی به کردی از او باقی است مشتمل بر غزل،قصیده،داستان،مراثی و غیره.[1][2]

میرزا احمد به دلیل هوش و استعدادش در سال ۱۳۲۰ هجری شمسی به مدت ۲۰ سال، از جانب غلام علی خان اردلان به سرپرستی روستاها و قسمت‌های زیادی از روانسر منسوب می‌شود؛ در اوج قدرت همیشه حامی تنگدستان و مظلومان بود. وی در هر کدام از روستاهای بابا عزیز، تم تم، قلانجه، مسکین آباد و صادق آباد سالهایی از زندگی خود را گذرانده است. در نهایت در روستای کانی‌خضران تا زمان فوتش ماندگار می‌شود و به کشاورزی و باغبانی مشغول می‌شود. تمامی اشعارش را از زمان جوانی تا کهنسالی حفظ بود و شاعری فی البداهه گوی و حاضرجواب بود که با اولین نگاه به هر چیزی، شعری پرمعنا و روان برای ان می‌سرود و همه را به حافظه می‌سپرد. وی بالغ بر ۲۰ هزار بیت شعر به زبان کردی به لهجه‌های هورامی، سورانی و جافی سروده است. میرزا احمد در زندگیش از هیچ‌کس تنفر نداشت و با اخلاق و رفتار محبت آمیزش دوست و بیگانه را به سمت خود می‌کشاند و مردم نیز او را بسیار دوست داشتند. در سوارکاری، تیراندازی و شنا مهارت داشت، اندامی درشت و ورزیده داشت و قدرت پنجه‌هایش بسیار زیاد بود به طوری که گفته‌اند به نارس را با یک دست نصف می‌کرد. در جوانمردی و خوش صدایی بسیار معروف بود و به تمام مقام‌های موسیقی کردی آشنایی داشت.[3]

حضور در مجلس ادبی شعر کرمانشاه

حدود سال ۱۳۵۰ هجری شمسی در مجلس شعر ادبی شعرای کرمانشاه شرکت نمود و تنها شاعری که در زمان حیات خود مجلس بزرگداشت برایش ترتیب داده بودند. پیوند وعلاقه شاعران منطقه کرمانشاه به میرزااحمد داواشی ،علاوه بر توانای های بالای هنری ایشان وروابط عاطفی و روحی که حاصل ارتباط نامبرده با شاعران منطقه است ،دلیل دیگری نیز دارد و آن این است که شاعران منطقه کرمانشاهان عموماً در آفرینش آثار ادبی خود از اسلوب شعری مکتب گورانی(هورامی )استفاده می کرده اند و میرزا احمد داواشی در آن زمان یکی از شاعران چیره دست بود که آثار ش به طور عمیقی از اصول مکتب گورانی پیروی می کرد.

مراوده با چهره‌های سرشناس

میرزا احمد همنشینی با عالمان و ادیبان را بسیار دوست داشت و همواره با علمای دوران خود چون علامه ماموستا محمد زاهد ضیایی پاوه ماموستا شیخ محمدسعید نقشبندی، استاد سید محمد طاهر هاشمی، ماموستا ملا محی الدین صالحی و محمد علی سلطانی ارتباط داشت. این بزرگان بعد از فوت میرزا احمد، هرکدام مرثیه‌هایی را در فراق ایشان سروده‌اند که در دیوان اشعارش موجود است.

اشعار

از نمونه‌های شعر میرزا احمد می‌توان به آثار زیر اشاره کرد:

  • موناجات و توحید
  • شه وی به دنیا هاتنی پیغه مبه ر (ص)
  • جه ژن میعراج
  • حه جحی ریوی
  • بو حه زره تی عه لی رض
  • دیهاتی و شاری
  • وه ته ن
  • رفیقی ناکه س
  • ئه جه ل
  • ئاسیاوه کهٔ دل
  • کار
  • دانش
  • به هار
  • سیاپوش
  • هیجران
  • شه م جه ماله که م
  • زه بوونم که رده ن
  • شیرین و فرهاد
  • شه مال غه مانم
  • بو کوردوستان
  • فه له ک تو خانه خراوم کردی
  • قه دمش وه خه یر
  • دوور له وه ته نم
  • ته سکین به خشه که ت
  • سه رو سه هی ته رز
  • ئیمشه و
  • ره فیق شه فیق
  • زام غونچهٔ گول
  • گوش ده نه وه عه رزم
  • مه رگی شاهین
  • جه نگ نامهٔ هلاله زه رد
  • بوزورگواره نی
  • نامه کهٔ نامی
  • ئه حمه د ده ماغم
  • ئهٔ دل تا وه که ی؟
  • چه زانان حالم؟
  • شه مال و ئاویه ر
  • تاقه تم تاق بی
  • شه هلا
  • عه رزم که رد مه جنوون!
  • سینی
  • ئازیزم پیری
  • یه ک شه و ئاره زوو
  • په روین بی په روا
  • حهٔ و بهٔ و نهٔ

درگذشت

میرزا احمد داواشی در روز دوشنبه ۱۲ ذی القعده ۱۳۵۹ هجری شمسی در حالی که او را برای تشخیص و درمان بیماریش به تهران می‌بردند، در سن ۷۹ سالگی درگذشت و بنا به وصیت خودش در جوار اویس قرنی (مسیر جاده کرمانشاه -روانسر) به خاک سپرده شد.

پانویس
  1. تاریخ مشاهیر کرد، ص ۴۷۵
  2. حدیقه سلطانی،از ص ۲۶
  3. دیوانی میرزا ئه حمه دی داواشی (به زبان کردی)، صص ۱۳ تا ۱۸

منابع
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.