حمله ایسکمی گذرا
حملهٔ ایسکمی گذرا (Transient Ischemic Attack) یا در اصطلاح پزشکی TIAبه حالت و شرایطی گذرا و ناپایدار از عملکرد ناقص و ناکامل مغز یا بخشی از آن گفته میشود که دلیل آن اختلال در خون رسانی (ایسکمی) به مغز باشد.[1][2] در بیان سادهتر وقتی خون رسانی به مغز مختل شود٬ ولی زمان و شدت این اختلال در حدی نباشد که منجر به سکته (مرگ قسمتی از بافت) شود٬ حمله ایسکمیک گذرا نام دارد.[3]
حمله ایسکمیک گذرا (منابع و رده بندیها) | |
---|---|
طبقهبندی و منابع بیرونی | |
تخصص | عصبشناسی، جراحی مغز و اعصاب، جراحی عروق و اندوواسکولار، پزشکی داخلی |
آیسیدی-۱۰ | G45.9 |
آیسیدی-9-CM | 435.9 |
دادگان بیماریها | 13253 |
مدلاین پلاس | 000730 |
ئیمدیسین | emerg/604 |
سمپ | D002546 |
علتها
اصلیترین عامل در حمله ایسکمی وجود یک آمبولی و انسداد یکی از رگهای مغزی توسط آن است. منشأ و مبدأ این آمبولی میتواند پلاک درونرگی حاصل از یک اترواسکلروز یا ترومبوز باقیمانده از یک فیبریلاسیون در قلب باشد. این گرفتگی در یک دورهزمانی بسیار کوتاه رخ میدهد و بنابراین آسیبهای دائمی ایجاد نمیکنند.[4] حمله ایسکمی گذرا یا تیآیآ با گروهی از بیماریهای دیگر از جمله فشارخونبالا٬ دیابت٬ میگرن٬ استعمال سیگار و کلسترول بالا مرتبط است.
نشانهها و سمپتوم
حمله ایسکمی گذرا TIA دارای نشانههایی تقریباً شبیه به سکته مغزی است و همچنین در افراد مختلف بسیار متفاوت است و البته به محل وقوع بندایش(انسداد) در مغز بستگی دارد و بیشتر شامل تاری دید یا دوبینی در چشم٬ آفازی و مشکل در سخنگفتن٬ همیپارزی یا ضعف و کرختی در یک طرف بدن و سرگیجه شده که تمامی این نشانهها پس از ظاهر شدن ظرف یکساعت از بین میروند.[5]
تشخیص
تشخیص حمله ایسکمی گذرا پس از اینکه پزشک از بیمار شرح حال و آزمون بدنی گرفت٬ موکول به انجام یک سری آزمایشها از جمله سیتیاسکن از مغز٬ سونوگرافی از شریان کاروتید در گردن و اکوکاردیوگرافی(نوار قلب) میگردد و در بیشتر پروندهها علت بروز یک اترواسکلروز است که در اکوگرافی مشخص میشود.[6]
پیشگیری
حملهایسکمی گذرا اغلب اخطاری اولیه برای سکته مغزی است. در این میان برای کاستن از خطر بروز حمله راهکارهای ارائه شده شامل موارد زیر است:[7][8]
- عدم استعمال دخانیات
- تلاش برای کاهش چربیهای بدن بهویژه کلسترل
- رژیم غذایی میوه و سبزی و کاهش وزن
- کاستن از سدیم مصرفی(مانند سدیم موجود در نمک)
- تعادل در مصرف الکل(یا عدم استفاده)
- کنترل و تثبیت سطح قند خون و فشار خون
منابع
- WHOسازمان بهداشت جهانی: نارسایی نورولوژیک (نسخه پیدیاف)
- «سایت جامع پرستاران ایران: تیا و استروک». بایگانیشده از اصلی در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۱. دریافتشده در ۱۰ نوامبر ۲۰۱۱.
- «پایگاه جامع اطلاع رسانی پزشکان ایران». بایگانیشده از اصلی در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۱. دریافتشده در ۱۰ نوامبر ۲۰۱۱.
- «American Heart Association: TIA». بایگانیشده از اصلی در ۲۹ اکتبر ۲۰۱۱. دریافتشده در ۱۱ نوامبر ۲۰۱۱.
- MedTV: Stroke articles
- MedScape: Transient Ischemic Attack
- سایت جامع اطلاعرسانی پزشکان(ایرتِب): حمله ایسکمی گذرا بایگانیشده در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine
- WEBmd: TIA - Prevention