دانشگاه ادیان و مذاهب

دانشگاه بین‌المللی ادیان و مذاهب (University of Religions and Denominations) مرکزی آموزشی، پژوهشی است که از سال 1387،[1] فعالیت رسمی خود را در زمینهٔ علوم انسانی و به‌ویژه ادیان و مذاهب آغاز کرده است. این دانشگاه غیرانتفاعی و غیرتجاری است.[2][3]

دانشگاه ادیان و مذاهب
دانشگاه ادیان و مذاهب
شعاردانشگاه ادیان، دریچه‌ای به جهان
نوعغیردولتی
بنیانگذاری شده۱۳۷۳
ارائه دهنده رشته‌هایادیان ابراهیمی، ادیان غیر ابراهیمی، دین شناسی، شیعه شناسی، تاریخ تشیع، فرق تشیع، مذاهب اسلامی، عرفان و تصوف، فلسفه دین، فلسفه اخلاق، فلسفه اسلامی، مطالعات زنان، مطالعات دین‌پژوهانه، هنر و رسانه و...
رئیسسیدابوالحسن نواب
کارمندان مدیریتی
  • دکتر رحمان بوالحسنی(معاون آموزشی)
  • دکتر مهدی فرمانیان(معاون پژوهشی)
موقعیتقم
وبگاه

تاریخچه
  • سال ۱۳۷۳ شمسی (۱۹۹۴ میلادی) جمعی از دانشوران حوزه علمیه قم گرد هم آمدند تا در سه رشته ادیان ابراهیمی (مسیحیت و یهودیت)، ادیان شرق (بودیسم، هندوئیسم، خاور دور و ایران باستان) و مذاهب اسلامی (مذاهب کلامی، فرق و عرفان و تصوف) به مطالعات تخصصی بپردازند. این گروه در دوره‌ای چهارساله، افزون بر مطالعه در آن سه رشته، با زبان‌های انگلیسی، سنسکریت و عبری نیز آشنا شدند.
  • مطالعات ادیان و مذاهب ادامه داشت تا سال ۱۳۸۳ شمسی (۲۰۰۴ میلادی) که به دنبال تلاش‌ها و پیگیری‌ها برای تربیت نیرو در حوزه ادیان و مذاهب، سرفصل‌های سه رشته تدوین شد و آن را به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری پیشنهاد کردند. شورای عالی گسترش وزارت علوم این سرفصل‌ها را تصویب کرد و در سال ۱۳۸۴ شمسی (۲۰۰۵ میلادی) نخستین گروه دانشجویی مشغول به تحصیل شدند. در آن زمان این مرکز، یک مرکز آموزش عالی بود و با عنوان «مرکز آموزش عالی مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب»،
  • نمایی از دانشگاه ادیان و مذاهب
    در سال ۱۳۸۷ شمسی (۲۰۰۸ میلادی)، با موافقت وزارت علوم تحقیقات و فناوری، مرکز آموزش عالی مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب به «دانشگاه ادیان و مذاهب» ارتقاء یافت. دکتر محمد مهدی زاهدی، با این ارتقای رتبه به دلیل مطابقت کیفیت آموزشی دانشگاه با موازین قانونی، موافقت قطعی کرد و نیازی به گذراندن مرحله «موافقت اصولی» ندید؛ مرحله‌ای که تنها به معنای تأیید اعلام نیاز و امکان‌سنجی برای تأسیس یک مجموعه آموزشی در شورای گسترش آموزش عالی است که پس از فراهم کردن امکانات زیرساختی، نیروی انسانی و… بررسی مجدد و تصویب اساسنامه پیشنهادی در شورای گسترش، درصورت داشتن شرایط لازم با طی مراحل قانونی به صدور مجوز قطعی تأسیس تبدیل می‌شود.
  • وزیر علوم وقت در نامه‌اش به سید ابوالحسن نواب، مؤسس و رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب، خبر تصویب ارتقای دانشگاه را چنین نوشت:

«شورای گسترش آموزش عالی در جلسۀ مورخ ۳۱ فروردین ۱۳۸۷ خود با ارتقای مؤسسه آموزش عالی غیردولتی- غیرانتفاعی ادیان و مذاهب به "دانشگاه غیردولتی- غیرانتفاعی ادیان و مذاهب" موافقت قطعی به عمل آورد.»

بیانیه رسالت

دانشگاه ادیان و مذاهب، نخستین دانشگاه تخصصی ادیان و مذاهب در ایران، برخاسته از حوزه علمیه، ضمن شناخت ادیان و مذاهب و تعامل و گفتگو با پیروان آن‌ها، با تکیه بر مشترکات، در جهت همبستگی انسانی، تقویت صلح، کاهش آلام بشری، گسترش معنویت و اخلاق و معرفی عالمانۀ اسلام بر اساس آموزه‌های اهل‌بیت به پژوهش و تربیت نیروی انسانی متخصص اقدام می‌نماید.

وظایف
  • تربیت متخصص در زمینهٔ ادیان و مذاهب.
  • انجام پژوهش‌های بنیادی، کاربردی و تطبیقی در زمینهٔ ادیان و مذاهب.
  • اطلاع‌رسانی، چاپ و نشر مجلات، کتب و دائرةالمعارف در زمینهٔ ادیان و مذاهب.
  • برقراری ارتباط متقابل با مراکز مشابه و دین‌پژوهان.
  • گفتگو بین ادیان و مذاهب و تلاش برای نزدیک ساختن دیدگاه‌ها.
  • معرفی منطقی و علمی اسلام (با رویکرد شیعی) در عین احترام به عقاید، باورها و آیین سایر ادیان و مذاهب.

ساختمان و محوطۀ دانشگاه

ساختمان اصلی دانشگاه ادیان و مذاهب در شهرک پردیسان قم بنا شده است. این مجموعه شامل ده ساختمان و فضای سبز است که مجموعۀ اداری، آموزشی و رفاهی دانشگاه ادیان و مذاهب را در خود گرد آورده است.[4]

نمایی از محیط دانشگاه ادیان و مذاهب

دانشکده‌ها و رشته‌ها
دانشکده ادیان در دانشگاه ادیان و مذاهب

در حال حاضر (سال 1400 شمسی) چهل رشتۀ تحصیلی در یازده دانشکدۀ دانشگاه ادیان و مذاهب ارائه می‌شود. این رشته‌ها در سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی ارائه می‌شود و علاوه بر دانشجویان ایرانی و فارسی‌زبان، شمار زیادی از دانشجویان کشورهای دیگر را نیز به خود جذب نموده است.[4]

هم اکنون دانشگاه ادیان و مذاهب بیش از هشت هزار دانشجوی در حال تحصیل و بیش از دو هزار و هفتصد فارغ‌التحصیل دارد. این در حالی‌ست که  در رشته‌های دکتری تخصصی بیش از 350 نفر از این دانشگاه فارغ التحصیل شده‌، و بیش از 950 نفر در حال تحصیل هستند. یازده دانشکدۀ دانشگاه ادیان و مذاهب عبارتند از:[4]

  1. دانشکدۀ شیعه‌شناسی
  2. دانشکدۀ مذاهب
  3. دانشکدۀ دین و هنر
  4. دانشکدۀ حقوق
  5. دانشکدۀ عرفان
  6. دانشکدۀ رسانه و ارتباطات
  7. دانشکدۀ فلسفه
  8. دانشکدۀ مطالعات ملل
  9. دانشکدۀ ادیان
  10. دانشکدۀ زن و خانواده
  11. دانشکدۀ زبان و فرهنگ ملل

دانشجویان و پژوهشگران دانشگاه ادیان و مذاهب در رشته‌های مرتبط با ، تاریخ اسلام و تشیع و فرق شیعه، فقه و حقوق،فقه و کلام مذاهب اسلامی، فلسفه، کلام و عرفان اسلامی، تاریخ و الهیات مربوط به مسیحیت، یهودیت، بودیسم و هندوئیسم و زرتشت و مطالعه تطبیقی ادیان، مطالعات زنان، مطالعات دین‌پژوهانه، هنر و رسانه به آموزش و پژوهش مشغول‌اند.[4]

سه دانشکدۀ «زن و خانواده»، «شیعه‌شناسی» و «عرفان»، از دانشکده‌های منحصر به فرد در کشور به شمار می‌آیند. ممیزی صورت پذیرفته وزارت علوم در سال92‌1391 درباره رشته‌های مرتبط با ادیان و مذاهب نشان می‌دهد با وجود آنکه برخی رشته‌های آموزشی در دانشگاه ادیان و مذاهب در نوزده دانشگاه دیگر کشور تدریس می‌شود اما هیچ دانشگاهی همه این رشته‌‌ها را در کنار هم ارائه نمی‌دهد. دانشگاه ادیان و مذاهب با بیش از صد دانشگاه و مؤسسۀ آموزشی و فرهنگی داخلی و خارجی تفاهم‌نامۀ همکاری دارد.[4]

مرکز آموزش‌های الکترونیک

مرکز آموزش‌های الکترونیکی (غیر حضوری) دانشگاه ادیان و مذاهب از سال 1391 با مجوز رسمی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، کار خود را آغاز نموده است.

پژوهشکده‌ها

پژوهشکده ادیان و مذاهب که از سال ۱۳۹۰ با اخذ موافقت از از وزارت علوم تحقیقات و فناوری کار خود را آغاز نموده، در سه گروه پژوهشی مذاهب اسلامی، شیعه‌شناسی و ادیان به فعالیت می‌پردازد. حاصل کار این پژوهشکده نشر کتب و مقالات و به ثمر رساندن تحقیقات متنوع بوده است. در کنار این فعالیت‌ها، برگزاری ده‌ها نشست با حضور اساتید برجسته و ارائه‌های تخصصی در همکاری با دبیرخانۀ کرسی‌های آزاداندیشی، از دیگر دستاوردهای این پژوهشکده است.[5]

پژوهشکدۀ دیگر دانشگاه ادیان و مذاهب، پژوهشکده زن و خانواده است.[6]

نشریات پژوهشی

پژوهشکده ادیان و مذاهب، تنها نشریه علمی‌پژوهشی ایران به زبان انگلیسی در زمینه ادیان را به نام Religious Inquiries منتشر می‌کند. از دیگر نشریات این دانشگاه، موارد زیر را می‌توان نام برد:[7][4]

  • هفت‌آسمان: نخستین مجله تخصصی در حوزه ادیان و مذاهب در ایران
  • پژوهش‌های ادیانی
  • پژوهشنامه مذاهب اسلامی
  • پژوهشنامه امامیه
  • فلسفه
  • شیعه‌پژوهی
  • زن و خانواده
  • پژوهشنامه مطالعات تطبیقی مذاهب فقهی

فعالیت‌های بین‌المللی

دانشگاه ادیان و مذاهب در عرصۀ بین‌المللی فعالیت‌هایی از قبیل موارد زیر را در کارنامه دارد:[4]

  • حضور بیش از پانصد هیئت خارجی
  • دیدار با شخصیت‌های علمی، فرهنگی و سیاسی از کشورهای مختلف
  • امضای تفاهم‌نامه با مراکز آموزشی و فرهنگی
  • تبادل اساتید و دانشجویان
  • برگزاری نشست‌های مشترک

نشست‌ها و دوره‌های بین‌المللی

در میان نشست‌ها و دوره‌هایی که به صورت بین‌المللی توسط دانشگاه ادیان و مذاهب انجام گرفته می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:[4]

  • نشست‌های متقابل اساتید و دانشجویان با اساتید و دانشجویان دانشگاه‌ پادربورن آلمان
  • نشست‌های متقابل اساتید و دانشجویان با اساتید و دانشجویان دانشگاه‌ پستدام آلمان
  • نشست‌های متقابل اساتید و دانشجویان با اساتید و دانشجویان دانشگاه‌ گوته آلمان
  • نشست‌های متقابل اساتید و دانشجویان با اساتید و دانشجویان دانشگاه‌ ریوکوکو ژاپن
  • دوره کوتاه‌مدت شیعه‌شناسی به زبان انگلیسی
  • دوره کوتاه‌مدت ایران شناسی به زبان انگلیسی
  • دوره کوتاه‌مدت قانون اساسی ایران به زبان انگلیسی

تفاهم‌نامه‌ها

دانشگاه ادیان و مذاهب با مراکز علمی و فرهنگی خارجی، از جمله موارد زیر، تفاهم‌نامه دارد:[8]

  • دانشگاه الجزائر (جامعه الجزائر)
  • مرکز مطالعات اسلامی و خاورمیانه اندونزی
  • دانشگاه بین‌المللی اسلامی مالزی (International Islamic University Malaysia)
  • مؤسسه بین المللی اندیشه و تمدن اسلامی (International Institute of Islamic Thought and Civilization (ISTAC))
  • دانشگاه پادربورن
  • دانشگاه پتسدام
  • دانشگاه ریوکوکو (Ryukoku University)
  • جامعه الزیتونه تونس
  • دانشگاه هارتفورد آمریکا  (Hartford Seminary, USA)
  • دانشگاه پاپی لاترانزه ایتالیا (Pontifical Lateran University, Vatican City)
  • مؤسسه اسمولنی روسیه (The Smolny Institute of Russian Academy)
  • دانشگاه اسلامی شاذلیه مکاسر اندونزی
  • دانشگاه حراره زیمبابوه
  • دانشگاه سنت ژوزف لبنان
  • آموزشکده عالی روش‌شناسی علوم انسانی پاریس
  • آکادمی اسلامی آلمان
  • مؤسسه قرآن و عترت ترکیه
  • کلیه الدعوه للدراسات الاسلامیه لبنان
  • دانشگاه آزاد برلین
  • دانشگاه کوفه
  • دانشگاه کامیلاس پونتیفیکال اسپانیا (Universidad Pontificia Comillas)
  • انستیتو فناوری اطلاعات پاکستان
  • دانشگاه قاهره، عین شمس، الازهر
  • دانشگاه گوته آلمان (Goethe University)
  • مدرسه اسلام و علوم مدرن پاکستان
  • مؤسسه مطالعات دینی دانشگاه پتسدام آلمان
  • آکادمی آموزشی پژوهشی ایمان وین
  • دانشگاه شیخ طوسی عراق (کلیة الشیخ الطوسی الجامعه)
  • دانشگاه إمام صادق بغداد
  • دانشگاه حاجی بکتاش ولی نوشهیر ترکیه
  • دانشگاه فرانسیسکو ویتورا اسپانیا
  • مرکز فرهنگی کوثر استانبول
  • انستیتو فرهنگی حافظ و گوته برلین - آلمان
  • مؤسسه اراسموس
  • مجلس التنمية المستقل
  • دانشگاه گراتس اتریش
  • مرکز کربلاء للدراسات و البحوث
  • دانشگاه سن مارینو
  • کالج آموزشی کانادا
  • دانشگاه تورین ایتالیا

کتابخانه

کتابخانۀ دانشگاه ادیان و مذاهب بیش از 100 هزار عنوان کتاب و بیش از 160 هزار مقاله دارد. این کتابخانه به صورت قفسه‌باز اداره می‌شود. این کتابخانه منابع مورد نیاز محققان در زمینه‌های مختلف علوم انسانی، اسلام‌شناسی، ایران‌شناسی، ادیان و مذاهب و غیره را در زبان‌های فارسی، انگلیسی، عربی، روسی، فرانسوی، آلمانی، سانسکریت، پهلوی و دیگر زبان‌ها گرد آورده است. این مرکز با ده‌ها پایگاه در ارتباط است و استفاده از منابع آن‌ها را برای پژوهشگران تسهیل می‌کند.

کتابخانه دانشگاه ادیان و مذاهب

در کنار کتابخانه، یک سالن مطالعه نیز در اختیار پژوهشگران و مراجعان قرار دارد.[4]

دفتر مطالعات ادیان و حقوق بشر

دانشگاه ادیان و مذاهب برای پرداختن به مسئلۀ «دین و حقوق بشر»، از سال 1387 دفتر مطالعات ادیان و حقوق بشر را راه‌اندازی نمود. این مرکز در راستای اهداف زیر تأسیس شده است:[4]

  • تهیه و انتشار محتواهای مکتوب، به منظور پر کردن خلاء مطالعات نظری؛
  • حمایت از آثار پژوهشی (مقاله و پایان‌نامه)؛
  • تکمیل مرکز اسناد تخصصی دین و حقوق بشر که برای دستیابی به مجموعۀ کاملی از منابع پژوهشی در این موضوع پیگیری می‌شود.

مرکز آموزش‌های آزاد

مرکز آموزش‌های آزاد دانشگاه ادیان و مذاهب در دو بخش داخلی و بین‌المللی به فعالیت مشغول است و به برگزاری دوره‌های كوتاه مدت می‌پردازد. محوریت فعالیت این مرکز در بخش داخلی، مهارت‌های پژوهشی (مطالعه و يادگيری، روش‌ها و انواع پژوهش، ابزارهای پژوهش، شيوه نگارش علمی، زبان و ترجمه، تصحيح، ويرايش و….) و در بخش خارجی، معرفی دین، فرهنگ و جامعۀ ایرانی و توریسم تحصیلی است.[4]

انتشارات و فروشگاه کتاب

مرکز چاپ و نشر دانشگاه ادیان و مذاهب به انتشار آثار مرتبط با ادیان و مذاهب، و در موضوعات اسلام، مسیحیت، یهودیت، زرتشت، صائبین، ادیان شرق، مذاهب و فرق اسلامی، عرفان و تصوف، دین‌پژوهی و ... می‌پردازد. این مرکز مسئولیت دو انتشارات را بر عهده دارد و تا بهار 1398 بیش از 326 عنوان کتاب منتشر نموده است. فروشگاه کتاب این دانشگاه، به عرضۀ محصولات این انتشارات و دیگر کتب موردنیاز دانشجویان می‌پردازد.[9][4]

واحد مشهد

دانشگاه ادیان و مذاهب واحد مشهد در سال 1397 با انعقاد تفاهم‌ نامه‌ای با حوزه علمیه خراسان فعالیت خود را به صورت رسمی آغاز کرده است. این حوزه با انعقاد تفاهم‌‌نامه‌ای با دانشگاه ادیان و مذاهب به برپایی چهار دوره دکترا در رشته‌های  شیعه شناسی، وهابیت شناسی، دین پژوهی و مذاهب کلامی  و یک دوره کارشناسی ارشد در رشته مدیریت رسانه از میان طلاب اقدام نموده است.[10]

دفترها و مرکزهای وابسته
  • دفتر گفتگوی ادیان
  • مرکز عالی اطلاع‌رسانی ادیان و مذاهب

استادان سرشناس

منابع
  1. kaviresabz.net. «تاریخچه». تاریخچه. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۶.
  2. تمدید مهلت ثبت‌نام آزمون کارشناسی ارشد دانشگاه ادیان و مذاهب
  3. «دانشگاه ادیان و مذاهب دانشجو می‌پذیرد». بایگانی‌شده از اصلی در ۷ سپتامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۵.
  4. kaviresabz.net. «چگونه در دانشگاه ادیان و مذاهب تحصیل کنم». چگونه در دانشگاه ادیان و مذاهب تحصیل کنم. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۶.
  5. kaviresabz.net. «پژوهشکده در یک نگاه». پژوهشکده در یک نگاه. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۶.
  6. kaviresabz.net. «پژوهشکده زن و خانواده». پژوهشکده زن و خانواده. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۶.
  7. kaviresabz.net. «آرشیو / پژوهشکده». آرشیو / پژوهشکده. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۶.
  8. kaviresabz.net. «تفاهم‌نامه‌های دانشگاه ادیان و مذاهب با دانشگاه‌ها و مراکز داخلی و خارجی». تفاهم‌نامه‌های دانشگاه ادیان و مذاهب با دانشگاه‌ها و مراکز داخلی و خارجی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۶.
  9. kaviresabz.net. «انتشارات در یک نگاه». انتشارات در یک نگاه. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۶.
  10. kaviresabz.net. «درباره ىانشگاه ادیان و مذاهب واحد مشهد». درباره ىانشگاه ادیان و مذاهب واحد مشهد. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۶.

پیوند به بیرون
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.