زمین‌لرزه دشت‌بیاض

زمین‌لرزه دشت بیاض و فردوس به دو زمین لرزه متوالی اشاره دارد که در فاصله ی کمتر از ۲۱ ساعت اولی در روز شنبه مورخ ۹ شهریور ۱۳۴۷ در ساعت ۱۴:۱۷ با بزرگی ۷/۳ در مقیاس ریشتر برخی از مناطق استان خراسان جنوبی ‌فعلی شامل خضری، میم، بسکاباد، بیناباج، دشت بیاض، چرمه و کاخک و دیگری در روز یکشنبه مورخه ی ۱۰ شهریور ۱۳۴۷، با بزرگای ۶.۴ در مقیاس ریشتر شهر فردوس در نزدیکی منطقه دشت بیاض را تخریب نمود.

مختصات: ۳۳٫۹°شمالی ۵۹٫۰۲°شرقی / 33.9; 59.02
زمین‌لرزه دشت بیاض و فردوس
Earthquake Epicenter
تاریخ۹ شهریور ۱۳۴۷
بزرگی۷/۳ ریشتر،
زیانحدود ۱۰/۰۰۰ نفر کشته [1]

زمین لرزه ی فردوس

در حدود بیست و یک ساعت پس از زمین‌لرزه ۹ شهریور ۱۳۴۷ دشت بیاض، یعنی در ۱۰ شهریور ۱۳۴۷ حوالی ساعت ۱۰صبح، زمین‌لرزه شدیدی با بزرگای ۶.۴ در مقیاس ریشتر شهر فردوس واقع در هفتاد کیلومتری باختر منطقه ی دشت بیاض، را که در اثر زلزله روز گذشته تنها اندکی آسیب دیده بود، تقریباً به‌کلی ویران کرد همچنین بسیاری از مجروحانی که در زلزله ۹ شهریور دشت بیاض زنده مانده و به فردوس منتقل شده بودند، در زلزله ۱۰ شهریور فردوس در بیمارستان کشته شدند. [2]

در خصوص ساعت وقوع زلزله ی دشت بیاض منابع داخلی ساعت ۱۴:۱۷[3] و منابع خارجی ساعت ۱۰:۴۷ [4]را اعلام کرده اند. [5]

کشته‌ها و خرابی‌ها

تمرکز اصلی آسیب‌ها در دره نیم بلوک بود که در آن بیش از ۲۵۰۰ نفر، یعنی در حدود یک چهارم شمار کل تلفات که حدود ۱۰۰۰۰ تن برآورد شده است، جان باختند. در دشت بیاض همه خانه ها کاملاً فروریخت و از ۱۶۷۰ تن ساکنان آن ۱۲۳۰ تن کشته شدند.

روستاهای بزرگ دیگری که سخت‌ترین آسیب‌ها را دیدند خضری، میم، بسکاباد، بیناباج و چرمه بود. تنها سازه‌های مهندسی‌ساز در منطقه کلان‌لرزه‌ای عبارت از چند مخزن آب فراز نشسته دارای کالبد فولادی و خانه‌های دو طبقه بود که ویران نشدند[2]. علاوه بر این، بنای بارگاه امامزاده عبدالله كارشك از معدود بناهایی بود که علیرغم آسیب دیدگی، برجا مانده بود.[3]

میزان آسیب‌ها با دور شدن از این منطقه به سرعت کاهش می‌یافت. شدت زمین‌لرزه در سوی شمال، در شهرهای گناباد و بیدخت، و قائن، که به ترتیب در جنوب خاور جای دارند، بسی کمتر بود. یک مورد استثناء کاخک بود، که در آن بجز چند خانه‌ای که بر پایه موازین درست ساخته شده بود، همه شهر فروریخت و ۱۳۷۹ تن جان باختند[6].

همچنین در این زمین‌لرزه، حدود ۱۲٬۰۰۰ خانهٔ مسکونی ویران شد[7] و حدود ۷۰٬۰۰۰ نفر بی‌خانمان شدند.[8]

واکنش‌ها

جشن هنر شیراز

دومین دوره جشن هنر شیراز، به‌دلیل وقوع این زمین‌لرزه، بدون تشریفات و با یک روز تأخیر گشایش یافت. جشن هنر شیراز از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۶، هر ساله در شهریورماه برگزار شد.

جستارهای وابسته

پانویس
  1. name="USGS">{یادکرد وب| نشانی =http://www.iiees.ac.ir/fa/%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%84%D8%B1%D8%B2%D9%87-9-%D9%88-10-%D8%B4%D9%87%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%B1-1347-31-%D8%A7%D9%88%D8%AA-1968-%D8%AF%D8%B4%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%B6-%D9%88-%D9%81/ | عنوان =زمین‌لرزه ۹ شهریور ۱۳۴۷ ( ۳۱ اوت ۱۹۶۸) دشت بیاض| تاریخ بازدید = فروردین ۱۳۹۹| ناشر = پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله | زبان = فارسی}}
  2. «زمین لرزه‌ای ٩ شهریور ماه ١٣۴٧». پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله. دریافت‌شده در ۲۶ فروردین ۱۳۹۹.
  3. 10 (۲۰۱۸-۰۹-۰۱). «50 سال پس از زلزله». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۰۷.
  4. «SID.ir | بررسی گسل منطقه دشت بیاض، لرزه خیزی و تحلیل زلزله 31 آگوست 1968 آن». www.sid.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۰۷.
  5. «پایگاه ملی داده‌های علوم زمین کشور». بایگانی‌شده از اصلی در ۸ اوت ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۲ ژوئن ۲۰۰۸.
  6. «زمین‌لرزه 9 شهریور 1347 ( 31 اوت 1968) دشت بیاض – پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسي». دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۰۷.
  7. «نسخه آرشیو شده» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۱۷ مه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲ ژوئن ۲۰۰۸.
  8. «بررسی گسل منطقه دشت بیاض، لرزه‌خیزی و تحلیل زلزله ۳۱ آگوست ۱۹۶۸ آن». پایگاه ملی داده‌های علوم زمین. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ دسامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۷ شهریور ۱۳۹۱.
  9. «چهلمین سالگرد زلزله کاخک». پایگاه خبری شهرستان گناباد. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ نوامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۷ شهریور ۱۳۹۱.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.