شرفخان بدلیسی
شرفالدین بن شمسالدین بـِدلیسی معروف به شرفخان بدلیسی (۹۴۵ قمری- درگذشت: ۱۵۹۹/۱۶۰۳ میلادی) یکی از تاریخنگاران ایرانی است که در مورد تاریخ کردان کتابی به فارسی نوشتهاست.
کتاب او به نام شرفنامه، تاریخ مفصل کردستان، که به زبان فارسی نوشته شده از منابع اصلی تاریخی مربوط به قوم کرد بشمار میآید. وی شرفنامه را در ۱۵۹۷ میلادی به پایان رساند.
زندگی
شرفخان در کرهرود (امروزه بخشی از شهر اراک) زاده شد.[1] نیاکان او امیران ایل روژکی بودند که در سال ۱۵۴۳ میلادی بر منطقه بتلیس (در کردستان ترکیه) فرمان میراندند. اسکندربیک منشی در ذکر امرای نامدار شاه طهماسب، به فرمانروایی شرف خان روزکی (روژکی) بر تنکابن اشاره کردهاست.[2] رابینو نیز در ذکر فرمانروایان صفویِ حاکمِ تنکابن، از شرف الدین نام بردهاست.[3]
دگرگونیهای سیاسی باعث شد تا پدر او، امیر شمسالدین بن شرفالدین به ایران مرکزی مهاجرت کند. شرفخان در سن نه سالگی به دربار شاه تهماسب یکم راه یافت. شرفخان به مدت بیست سال در استانهای گوناگون ایران به عنوان والی منصب داشت. در سال ۱۵۷۶ به مرکز فراخوانده شد و به همراه ۶۰۰ خانوار از ایل و خانواده خود به مأموریتی به سوی منطقه وان (ترکیه امروزی) فرستاده شد. خسرو پاشا، فرماندار وان، از ترس ورود فرستادگان به دربار سلطان مراد سوم گریخت. شرفخان بدینوسیله فرمانروایی موروثی بر بتلیس و منطقه موش را بدست آورد.
منابع
ویکیپدیای آلمانی.
- شرفنامه، ترجمه مهرداد ایزدی، کوستا مسا: ۲۰۰۵.
- (اسکندربیک، ج ۱، ص ۱۴۱)
- (رابینو، ص. ۲۱۰–۲۱۱)