عباسی (تبریز)
خیابان عباسی ( فرح سابق ) اصلیترین و بزرگترین خیابان محله تاریخی باغمیشه تبریز است که در امتداد شرقی - غربی این محله واقع شده و حدود ۵ کیلومتر طول دارد. امروزه مردم تبریز، محله باغمیشه را با نام محله عباسی اطلاق میکنند.
بناهای تاریخی عباسی
محله عباسی تبریز از نظر تاریخی بسیار غنی میباشد، چرا که بنایی نظیر ربع رشیدی در تپههای گوشهٔ شمالشرقی چهار راه عباسی خود نمائی میکند و از طرفی دیگر نیز در راه پارک معروف " قله " مقبره دو کمال قرار دارد که آرامگاه کمال الدین بهزاد نقاش معروف و کمال الدین مسعود خجندی شاعر معروف است.
توپوگرافی عباسی
ارتفاع این خیابان در اول عباسی از ۱۴۱۰ متر شروع شده، در چهارراه عباسی به ۱۴۳۵ متر و در آخر عباسی (محدودهای نزدیک به میدان شهید فهمیده) به ۱۵۰۰ متر میرسد؛ به همین دلیل است که قسمتهای غربی محله آب و هوایی تقریباً یکسان با ایستگاه هواشناسی سینوپتیک فرودگاهی و جو بالای تبریز دارد، اما قسمتهای شرقی و انتهایی محله نزدیک به شهرک باغمیشه، آب و هوایی کوهستانی دارد. در فصول گرم سال نیز بارش تگرگ و رگبار باران باعث ایجاد سیلابهایی شدید در مسیر غربی - شرقی با منشأ بارندگی در شهرک باغمیشه و در مسیر شمالی - جنوبی با منشأ بارندگی در دامنههای عون بن علی و یوسف آباد میشود که در مواقعی نادر و با تلفیق این دو سیلاب در چهار راه عباسی، سیلاب عظیمی به سوی خیابان هفت تیر و محله سرچشمه روانه میشود.
لرزه خیزی عباسی
خیابان عباسی تبریز و محلات تحت پوشش آن ، جزو سه محله لرزه خیز تبریز میباشد. سه محله تبریز از نظر شدت بالای لرزه خیزی عبارتند از ولی عصر ، شهرک باغمیشه و عباسی[1].
مراکز مهم اداری عباسی
از جمله مراکز اداری و رفاهی این محله میتوان به اداره پژوهشی هواشناسی - آب شناسی، مرکز مخابرات شهریار، مرکز مراقبت از سالمندان آخر عباسی، بیمارستان شمس، کلانتری ۱۲ تبریز و بیمارستان چشم پزشکی نیکوکاری اشاره کرد.
نقش محله در حرکتهای مردمی
این خیابان در جریان انقلاب اسلامی ایران، از مهمترین کانونهای تظاهرات مردمی بود و طی سالهای آخر حکومت محمدرضا، شاهد درگیریهای گسترده و خونین مردمی و مأموران امنیتی شاه شد، بهطوریکه در واپسین روزهای حکومت رژیم شاه، ارتش شاه اقدام به مستقر نمودن تانک در محل کنونی چهار راه عباسی نموده بود، با این وجود هیچگاه جرأت شلیک توپ تانک توسط مأموران رژیم شاه به سوی مردم خشمگین ایجاد نشد. همچنین در طول هشت سال جنگ ایران و عراق نیز این محله شهدای زیادی را تقدیم خاک وطن نمود، که سردار شهید علی تجلایی از نمونههای بارز این دلاوران شهید است.
بناهای تأسیس شده پس از انقلاب اسلامی ایران
از جمله بناهایی که پس از انقلاب اسلامی در این خیابان و محله ساخته شدهاند، میتوان به «منظره سنگ آبی عباسی» که در زمان ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی و «پل رو گذر خواجه رشیدالدین چهار راه عباسی» که در زمان ریاست جمهوری محمد خاتمی افتتاح گردیدند اشاره کرد هر چند که در اوایل سال ۱۳۸۹ شمسی و پس از وخامت اوضاع ترافیکی این خیابان بزرگ و جوابگو نبودن این خیابان به حجم سواریهای موجود در این خیابان، زیر رو گذر واقع در چهار راه عباسی گشوده شد و دوباره چراغهای راهنمایی زینت بخش چهار راه عباسی شدند! هماکنون نیز طرح ساماندهی شاخهای از مهران رود که از محدودهای نزدیک به چهار راه عباسی میگذرد، در حال اجراست. این طرح در دوره اول ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد به تصویب رسید و بخشی از مراحل اجرائی آن در اواخر سال ۱۳۸۸ شمسی به پایان رسید؛ همچنین با اجرای طرح میدان شهید فهمیده در دوره اول ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد، که با مهندسی بسیار مدرن و روز انجام گرفت، بر اهمیت خیابان عباسی که به چند شهرک از جمله باغمیشه، رشدیه، ولی امر، بارنج، نیروی هوایی و کوی ولی عصر راه دارد افزوده شد. در دی ماه سال ۱۳۸۹ شمسی نیز پروژه پل عابر گذر از بیلانکوه به سرچشمه (از مقابل مسجد علی بن ابی طالب به بازارچه میوه سرچشمه) وارد مراحل اجرائی شد، که سر انجام در اواخر آبان ماه ۱۳۹۰ شمسی به بهرهبرداری رسید. پل روگذر توانیر نیز از جمله پروژههای اجرا شدهٔ دوران پس از انقلاب اسلامی در این خیابان طویل میباشد.