فرهنگ ریشهشناسی فارسی
کتاب فرهنگ ریشهشناسی فارسی با نامِ پیشینِ اساس اشتقاق فارسی از نخستین فرهنگنامههای ریشهشناسی زبان فارسی است.
نویسنده(ها) | پاول هرن، هاینریش هوبشمان، جلال خالقی مطلق |
---|---|
عنوان اصلی | Grundriss der Neupersischen Etymologie |
برگرداننده(ها) | جلال خالقی مطلق |
کشور | ایران |
زبان | پارسی |
موضوع(ها) | فقه اللغه، ریشهشناسی |
گونه(های) ادبی | ترجمه، تألیف و پژوهش |
ناشر | Karl J. Trübner ناشر فارسی: بنیاد فرهنگ ایران، انتشارات مهرافروز |
تاریخ نشر | ۱۸۹۳-۱۸۹۵ تاریخ نشر فارسی: ۱۳۹۳ |
گونه رسانه | کتاب |
شمار صفحات | پنجاهوچهار + ۵۷۷ |
شابک | شابک ۹۷۸−۶۰۰−۷۳۶۷−۱۳−۱ |
متن
پاول هرن (یا هورن) در دههٔ پایانی قرن نوزدهم فرهنگنامهای در ریشهشناسی زبان فارسی منتشر کرد.[1] هاینریش هوبشمان اندکی سپستر در کتاب Persische Studien ذیلی بر این فرهنگنامه نوشت و بسیاری از کاستیهایش را درست کرد.[2] جلال خالقی مطلق در دههٔ هشتم از قرن بیستم به درخواست پرویز ناتل خانلری به ترجمه و تصحیح کارِ هرن و هوبشمان پرداخت و نخستین دفتر از این کار را با نام اساس اشتقاق فارسی (آ-خ) چاپ کرد.[3] این کار ناتمام ماند تا سرانجام در سال ۱۳۹۳ ترجمه و تصحیح کار با افزودههای فراوان به وسیلهٔ خالقی مطلق در یک جلد با نام فرهنگ ریشهشناسی فارسی (آ-ی) به چاپ رسید و پس از رونمایی نافرجام در نمایشگاه کتاب تهران با حضور ژاله آموزگار، در ۲۳ اسفند ماه به دست خالقی مطلق و علیاشرف صادقی و حسن رضایی باغبیدی در کتابخانه ملک پردهبرداری شد.[4]
کتابهای همانند
- فرهنگ ریشهشناختی زبان فارسی (جلدِ نخست: از الف تا ت)، به کوششِ محمد حسندوست و به سرپرستیِ دکتر بهمن سرکاراتی که بهوسیلهٔ فرهنگستانِ زبان و ادبِ فارسی در سالِ ۱۳۸۴ خ. به چاپ رسید.[5] و سرانجام به نویسندگی محمد حسندوست بهصورت پنج دفتر از «آ» تا «ی» در بهار ۱۳۹۴ چاپ شد.[6]
- «زبان پارسیگ (پهلوی): دستور زبان، واژهسازی و واجشناسی»،نوشتهٔ رهام اشه، که ریشهشناسی بیش از چهار هزار واژهی پارسیگ (پهلوی) را به دست داده است.[7]
- «فرهنگ بزرگ ریشهشناسیِ فارسی»، نوشتهٔ گارنیک آساتوریان (Garnik Asatrian)، استاد دانشگاه ایروانِ ارمنستان، که قرار است انتشاراتِ بریل دانشگاهِ لَیدِنِ هلند آن را منتشر کند.[8]
- «فرهنگ ریشهشناسیِ فعلهای ایرانی»،[9] نوشتهٔ دکتر جانی چِئونگ (چهاونگ) (Johnny Cheung)، منتشرشده در سال ۲۰۰۶ م. / ۱۳۸۵ خ. توسطِ انتشاراتِ بریل دانشگاهِ لَیدِن.
- «فرهنگ ریشهشناختیِ اخترشناسی و اخترفیزیک»، محمد حیدری ملایری، که از سال ۲۰۰۵ م. / ۱۳۸۴ خ. بهصورت رایگان و سهزبانه بر روی اینترنت گذاشته شدهاست.[10]
جستارهای وابسته
پانویس
- http://www.iranicaonline.org/articles/horn-paul
- http://www.iranicaonline.org/articles/hbschmann-johann-heinrich
- http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/901603
- http://www.cgie.org.ir/fa/news/28367
- بایگانیشده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۵ توسط Wayback Machineدربارهٔ فرهنگِ ریشهشناختیِ زبانِ فارسی و ضرورتِ تدوینِ آن، بهمن سرکاراتی، نامهٔ فرهنگستان، ۱/۴، ص ۲۱–۷۲
- http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/668034
- «پیشدرآمدِ «زبانِ پارسیگ (پهلوی): دستورِ زبان، واژهسازی و واجشناسی»».
- فرهنگ ریشهشناسی اخترشناسی-اخترفیزیک به زبانهای انگلیسی، فارسی و فرانسوی، از دکتر محمد حیدری ملایری obspm.fr