مؤسسه پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی
مؤسسه پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی (به انگلیسی: Institute of Research and Planning in Higher Education) نام سازمانی دولتی در ایران است که در سال ۱۳۷۰ شروع به کار کرد. اساسنامه مؤسسه پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی در تاریخ ۱۳۶۹/۱۲/۲۵ توسط شورای گسترش آموزش عالی به تصویب رسید.[1] این موسسه وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است.
تاریخچه
سابقه برنامهریزی توسعه در ایران به سال ۱۳۲۷ برمی گردد که اولین برنامه توسعه کشور به وسیلهٔ متخصصان خارجی تنظیم گردید و سازماندهی برای برنامهریزی نیز در سال ۱۳۲۸ طراحی شد. در بخش آموزش عالی در سال ۱۳۴۶ وزارت علوم و آموزش عالی تأسیس شد و نیز مؤسسه تحقیقات و برنامهریزی علمی و آموزشی به عنوان سازمانی مستقل در جهت همکاری و همفکری با وزارت علوم و آموزش عالی در سال ۱۳۴۸ پس از طی مراحل قانونی به وجود آمد و در سال ۱۳۶۰ منحل گردید.
بدین ترتیب با انحلال مؤسسه تحقیقات متأسفانه نیروی انسانی با تجربه آن هم در سطح دانشگاهها، وزارت و کشور پراکنده گردیدند. در جریان طراحی برنامه اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و تدوین برنامه بخش آموزش عالی و تحقیقات، کمبود مطالعات و تحقیقات و اطلاعات مستند علمی و نیروی انسانی متخصص، با تجربه، کاردان و آشنا به امر برنامهریزی توسعه در آموزش عالی احساس گردید که پس از بررسیهای کارشناسی توسط متخصصان اقتصاد، برنامهریزی و مدیریت، روانشناسی و علوم اجتماعی از دانشگاههای تهران، تربیت معلم تهران، شهید بهشتی، شیراز، اصفهان، تبریز و مشهد، طی ۳۵ جلسه ۶ ساعته مسایل و مشکلات آموزش عالی بررسی شد و به منظور چگونگی امر نهادی کردن پژوهش و برنامهریزی در آموزش عالی با استفاده از تجربیات گذشته پیشنهاد گردید که مؤسسه ای با نام مؤسسه پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی تأسیس گردد. در این زمینه، اساسنامه مؤسسه پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی در تاریخ ۱۳۶۹/۱۲/۲۵ توسط شورای گسترش آموزش عالی به تصویب رسید.
این مؤسسه عملاً از سال ۱۳۷۰ با امکانات مرکز آمار و برنامهریزی آموزشی، که از واحدهای تابعه معاونت آموزشی وزارت متبوع است، شروع به کار نمود و با گذشت مدت زمانی در حدود ۲ سال، سرانجام تشکیلات و نمودار سازمانی آن در تاریخ ۱۳۷۲/۵/۱۲ به تصویب سازمان امور اداری و استخدامی کشور رسید و فعالیت خود را رسماً آغاز نمود.[1]
روسای مؤسسه
روسای مؤسسه از بدو تأسیس تاکنون[2][3]
ردیف | نام و نام خانوادگی | محل خدمت | زمان |
۱ | دکتر نسرین نورشاهی | موسسه پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی | ۱۳۹۲ تاکنون |
۲ | دکتر مسعود هادیان دهکردی | دانشگاه علم و صنعت ایران | ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۲ |
۳ | دکتر غلامرضا قربانی | دانشگاه اصفهان | ۱۳۸۸ تا ۱۳۸۹ |
۴ | دکتر محمدحسین سرورالدین | دانشگاه تبریز | ۱۳۸۸ تا ۱۳۸۸ |
۵ | دکتر عزیزاله معماریانی | دانشکده علوم اقتصادی | ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸ |
۶ | دکتر جعفر کیوانی قمصری | دانشگاه تربیت معلم | ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۴ |
۷ | دکتر جعفر توفیقی داریان | دانشگاه تربیت مدرس | ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۲ |
۸ | دکتر محمد توکل کوثری | دانشگاه تهران | ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۸ |
۹ | دکتر فرهاد دانشجو | دانشگاه تربیت مدرس | ۱۳۷۵ تا ۱۳۷۶ |
۱۰ | دکتر حسین رحمان سرشت | دانشگاه علامه طباطبایی | ۱۳۷۴ تا ۱۳۷۵ |
۱۱ | دکتر حسن ظهور | دانشگاه صنعتی شریف | ۱۳۷۴ تا ۱۳۷۴ |
۱۲ | دکتر علی اکبر سیاری | دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی | ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۴ |
اهداف
- زمینهسازی مناسب برای تأمین اهداف و مأموریتهای «وزارت علوم، تحقیقات و فناوری»
- توسعه و گسترش پژوهش در زمینه سیاستگذاری و برنامهریزی در نظام آموزش عالی کشور
- زمینهسازی مناسب برای ارتقای فعالیتهای پژوهشی مرتبط ماده
وظایف کلی مؤسسه
- جمعآوری اطلاعات و تهیه گزارش در زمینه خط مشیها و فعالیتهای اجرایی آموزش عالی و پیشنهاد راه حلهای مناسب در جهت نیل به اهداف پیشبینی شده به مراجع ذیصلاح
- تحقیق در زمینه تواناییهای موجود بخش آموزش عالی و بررسی قابلیتها
- ایجاد پایگاه اطلاعات آموزش عالی در چهارچوب وظایف پیشبینی شده، تجزیه و تحلیل آمار و اطلاعات مورد نیاز برنامهریزی آموزش عالی و عنداللزوم انتشار و ارائه آن[4][5]
- پژوهش برای دستیابی به بهترین و مناسبترین فنون و روشهای برنامهریزی با مطالعه تطبیقی نظامهای آموزش عالی
- تحقیق در زمینه منابع تأمین مالی آموزش عالی
- تهیه طرح آمایش آموزش عالی کشور و تهیه برنامههای جامع بلند مدت و میان مدت و مکانیابی جهت تأسیس و توسعه مراکز آموزش عالی و اراِئه آن به مراجع ذیصلاح
- تحقیق در زمینه عملکرد بخش آموزش و مقایسه آن با اهداف تعیین شده
- پژوهش پیرامون عوامل مؤثر در آموزش عالی نظیر مدیریت، اعضای هیئت علمی، دانشجو و کارکنان، تجهیزات، کتابخانهها و ابنیه و اماکن آموزشی و …
- پژوهش در زمینه انطباق برنامههای آموزش عالی با اهداف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور
- پژوهش پیرامون ارتباط زمینه تحصیلی با اشتغال فارغ التحصیلان و تهیه آمار مربوط به نیازهای بازار کار به تخصصهای آموزش عالی و انعکاس آن به مراجع ذیصلاح
- پژوهش در زمینه فعالیتهای انجمنهای علمی و ارائه پیشنهاد به منظور جهت دادن آن در راستای اهداف آموزش عالی کشور
- بررسی سمینارهای علمی یا تخصصی در چارچوب وظایف پیشبینی شده
- پژوهش دربارهٔ معیارهای معتبر مربوط به ساختار مدیریت و تشکیلات دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی در رابطه با سیاستهای توسعه آموزش عالی و پژوهشهای علمی کشور
- برگزاری دورههای آموزشی برای ارتقای دانش و مهارت مدیران و برنامه ریزان در بخش آموزش عالی انتشار نتایج تحقیقات و بررسیهای انجام شده
- گسترش فرهنگ آماری و اطلاعرسانی در دانشگاهها و موسسات آموزش عالی
- پژوهش دربارهٔ برنامههای علمی و آموزشی برای ترویج فرهنگ اسلامی در محیطهای علمی و دانشگاهی
- مطالعه دربارهٔ استفاده بهینه ارتباطات بین مؤسسات آموزش عالی و مراکز پژوهشی در داخل و خارج از کشور
- مطالعه در کیفیت دروس دانشگاهی از حیث انطباق با نیازهای کشور
- مطالعه و پیشنهاد سیاستهای برنامهریزی آموزش به مراجع ذیصلاح
انتشارات
این مؤسسه بیش از ۵۰ عنوان کتاب چاپ شده، بیش از ۱۰۰ عنوان انتشارات دوره ای شامل فصلنامهها، گزارشها و … را در کارنامه خود دارد.[6][7]
- فصلنامه پژوهش و برنامهریزی در آموزش عالی (این نشریه از تاریخ ۱۳۷۸/۰۸/۰۱ دارای رتبه علمی-پژوهشی(وزارت علوم) است)[8][9]
- مجله نامه آموزش عالی[10][11]
گروههای پژوهشی
- اقتصاد آموزش عالی و بررسیهای نیروی انسانی
- برنامهریزی آموزش عالی
- پژوهشهای آماری و فناوری اطلاعات
- مطالعات تطبیقی و نوآوری در آموزش عالی
- مطالعات مدیریت آموزش عالی
- نوآوری آموزشی و درسی
میز آینده پژوهی آموزش عالی
میز آینده پژوهی «ساختاری گفتگویی» است که از ابتدای سال ۱۳۹۳ در مؤسسه پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی تأسیس شدهاست. منظور اصلی از تأسیس این نهاد علمی و پژوهشی و ارتباطی، مسئله گشایی، جستارگشایی و دستور گشایی برای سیاستگذاران، دانشگاهیان و ذی نفعان مختلف اجتماعی آموزش عالی با رویکرد آینده اندیشی و با سازوکار هماندیشی و تشکیل پانلهای تخصصی وگروههای بحث کانونی واجرای تکنیکهای دلفی و سناریونویسی است.[12]
دورههای دانش افزایی
- کارگاه آموزشی آشنایی با کارویژههای دانشگاه پژوهی (IR)[13]
- کارگاه آموزشی اخلاق حرفهای در پژوهشهای دانشگاهی[14]
- کارگاه آموزشی یک روزه روش تحقیق کیفی با تأکید بر گراندد تئوری[15]
- بهبود کیفیت دورههای تحصیلات تکمیلی در دانشگاهها[16]
- ارزیابی عملکرد دانشگاهی و پیچیدگی آن[17]
- تفکر همهجانبه نگر در مدیریت و برنامهریزی دانشگاهها[18]
دوره کارشناسی ارشد
قوانین و آییننامهها - آییننامهها
آمار آموزش عالی
آمار آموزش عالی از سال تحصیلی ۸۳–۸۲ تاکنون در یک نگاه:
- آمار آموزش عالی ایران در یک نگاه سال تحصیلی (۹۵-۱۳۹۴)
- آمار آموزش عالی ایران در یک نگاه سال تحصیلی (۹۴-۱۳۹۳)
- آمار آموزش عالی ایران در یک نگاه سال تحصیلی (۹۳-۱۳۹۲)
- آمار آموزش عالی ایران در یک نگاه سال تحصیلی (۹۲-۱۳۹۱)
- آمار آموزش عالی ایران در یک نگاه سال تحصیلی (۹۱-۱۳۹۰)
- آمار آموزش عالی ایران در یک نگاه سال تحصیلی (۹۰-۱۳۸۹)
- آمار آموزش عالی ایران در یک نگاه سال تحصیلی (۸۹-۱۳۸۸)
- آمار آموزش عالی ایران در یک نگاه سال تحصیلی (۸۸-۱۳۸۷)
- آمار آموزش عالی ایران در یک نگاه سال تحصیلی (۸۷-۱۳۸۶)
- آمار آموزش عالی ایران در یک نگاه سال تحصیلی (۸۵-۱۳۸۴)
- آمار آموزش عالی ایران در یک نگاه سال تحصیلی (۸۴-۱۳۸۳)
- آمار آموزش عالی ایران در یک نگاه سال تحصیلی (۸۳-۱۳۸۲)
آمار و جداول دانش آموختگان سال ۹۴–۱۳۹۳ بخش اول:
- توزیع تعداد دانش آموختگان بر حسب دوره تحصیلی و به تفکیک استان محل تحصیل و جنسیت در سال تحصیلی ۹۳-۱۳۹۲
- توزیع تعداد دانش آموختگان بر حسب دوره تحصیلی و به تفکیک گروه تحصیلی (تقسیمبندی یونسکو) و جنسیت در سال تحصیلی ۹۳-۱۳۹۲
- توزیع تعداد دانش آموختگان بر حسب دوره تحصیلی و به تفکیک گروه تحصیلی در سال تحصیلی ۹۳-۱۳۹۲
- توزیع تعداد دانش آموختگان بر حسب دوره تحصیلی و به تفکیک نوع مرکز آموزشی جنسیت در سال تحصیلی ۹۳-۱۳۹۲
- توزیع تعداد دانش آموختگان بر حسب دوره تحصیلی و به تفکیک نوع وابستگی مرکز آموزشی و جنسیت در سال تحصیلی ۹۳-۱۳۹۲
آمار و جداول دانش آموختگان سال ۹۴–۱۳۹۳ بخش دوم:
- توزیع تعداد دانش آموختگان بر حسب دوره تحصیلی و به تفکیک گروه تحصیلی (تقسیمبندی یونسکو) و جنسیت در سال تحصیلی ۹۳-۱۳۹۲
- توزیع تعداد دانش آموختگان بر حسب دوره تحصیلی و به تفکیک استان محل تحصیل و جنسیت در سال تحصیلی ۹۳-۱۳۹۲
- توزیع تعداد دانش آموختگان بر حسب دوره تحصیلی و به تفکیک گروه تحصیلی و جنسیت در سال تحصیلی ۹۳-۱۳۹۲
کتابخانه
کتابخانه مؤسسه با توجه به رسالت، اهداف و مأموریت مؤسسه، به منظور ارائه خدمات به محققان و پژوهشگران تشکیل شدهاست. در این کتابخانه در مجموع تعداد ۹۵۲۶ عنوان منبع علمی به صورت کتاب، طرح پژوهشی، گزارش علمی، نشریه و لوح فشرده به زبان فارسی و انگلیسی با تأکید بر حوزه آموزش عالی وجود دارد. کلیه علاقهمندان و دانشپژوهان میتوانند از خدمات تخصصی این کتابخانه استفاده کنند.[19]
جستارهای وابسته
منابع
- «موسسه پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی». irphe.ac.ir. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
- «تاریخچه مؤسسه پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی». irphe.ac.ir. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
- «رئیس مؤسسه پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی تعیین شد». خبرگزاری جمهوری اسلامی. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
- «موسسه پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی، آمار دانشجویان وزارت علوم را به تفکیک دوره تحصیلی منتشر کرد - عیارآنلاین». عیارآنلاین. ۱۳۹۶-۰۸-۰۱T14:00:26+03:30. دریافتشده در 2018-02-01. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - «فرایند ارسال آمار دانشجویی به مؤسسه پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی | سایت فرایند دانشگاه ارومیه». workflow.urmia.ac.ir. بایگانیشده از اصلی در ۲ فوریه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
- «کتاب حقوق آموزش عالی مفاهیم و مسائل منتشر شد». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۷-۰۸-۱۴. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
- «کتاب «آموزش عالی و جذب دانشجویان خارجی» منتشر شد». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۷-۰۴-۰۴. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
- «فصلنامه پژوهش و برنامهریزی در آموزش عالی». journal.irphe.ir. بایگانیشده از اصلی در ۲ فوریه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
- «magiran.com: شناسنامه فصلنامه پژوهش و برنامهریزی در آموزش عالی». www.magiran.com. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
- «موسسه پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی». irphe.ac.ir. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
- «magiran.com: شناسنامه نشریه نامه آموزش عالی». www.magiran.com. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
- «تاریخچه». irphe.ac.ir. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
- «کارگاه آموزشی آشنایی با کارویژههای دانشگاه پژوهی (IR)». irphe.ac.ir. بایگانیشده از اصلی در ۲ فوریه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
- «کارگاه آموزشی اخلاق حرفه ای در پژوهشهای دانشگاهی». irphe.ac.ir. بایگانیشده از اصلی در ۲ فوریه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
- «کارگاه آموزشی یک روزه روش تحقیق کیفی با تأکید بر گراندد تئوری». irphe.ac.ir. بایگانیشده از اصلی در ۲۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
- «دوره بهبود کیفیت دورههای تحصیلات تکمیلی در دانشگاهها». irphe.ac.ir. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
- «دوره ارزیابی عملکرد دانشگاهی و پیچیدگی آن». irphe.ac.ir. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
- «دورهها». irphe.ac.ir. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
- «کتابخانه». irphe.ac.ir. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
پیوند به بیرون
- اساسنامه مؤسسه پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی وابسته به وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری
- ایران داک
- http://www.sid.ir/Fa/Journal/JournalList.aspx?ID=1185%5Bپیوند+مرده%5D
- امضاء تفاهم نامه همکاری فیمابین دانشگاه خوارزمی و مؤسسه پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی
- تفاهم نامه همکاری مؤسسه برنامهریزی آموزش عالی و دانشگاه نیشابور
- خبرگزاری مهر
- رتبه علمی و آمار تولیدات علمی مؤسسه پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی
- دومین همایش آموزش عالی و توسعه پایدار
- خبرگزاری آنا