مالکیت عمومی

آثاری که تحت پوشش قوانین مالکیت فکری نباشند، در مالکیت عمومی (به انگلیسی: public domain) قرار می‌گیرند و می‌تواند به وسیلهٔ عموم آزادانه استفاده شود.[1] آثاری که قبل از به‌وجود آمدن قوانین حق تکثیر پدید آمده‌اند، آثاری که حق تکثیر آن‌ها به پایان رسیده‌است، مانند کتاب موبی‌دیک، آثاری که به وسیلهٔ مالک در مالکیت عمومی قرار گرفته‌اند و آثاری که هیچ‌گاه حق تکثیر نداشته‌اند یا حق تکثیر آن‌ها از بین رفته‌است، در مالکیت عمومی قرار دارند.[2]

بخشی از مجموعه مباحث دربارهٔ
سامانه‌های اقتصادی
بر پایه ایدئولوژی
بر پایه هماهنگی
بر پایه مدل منطقه‌ای
  • آنگلوساکسونی
  • چینی
  • آسیای شرقی
  • آلمانی
  • اسکاندیناویایی
  • راینی
  • سنگاپوری
  • روسی
بخش‌ها
انتقالی
  • اشتراکی‌سازی
  • کمونیستی‌سازی
  • شرکتی‌سازی
  • شرکت‌سهامی‌سازی
  • مقررات‌زدایی
  • سلب مالکیت
  • مالی‌شدن اقتصاد
  • آزادسازی
  • بازاری‌سازی
  • شهرداری‌سازی
  • شرکت‌تعاونی‌سازی
  • ملی‌کردن
  • خصوصی‌سازی
  • سوسیالیستی‌سازی
هماهنگی
دیگر گونه‌ها
مالکیت فکری
حقوق اولیه
مقالات مرتبط
رده بالاتر: مال و قانون مالکیت

در حالت کلی، مالکیت عمومی ممکن است به ایده‌ها، اطلاعات و آثاری که در دسترس عموم قرار دارند اشاره داشته باشد. قانون مالکیت فکری شامل حق تکثیر، حق امتیاز و نماد بازرگانی می‌شود، در مقابل مالکیت عمومی را می‌توان ایده‌ها، اطلاعات و آثاری که در مالکیت شخصی قرار نمی‌گیرند و برای استفاده در دسترس عموم قرار دارد، تعریف کرد.[1]

تعریف مالکیت عمومی

اصطلاحِ «مالکیت عمومی» در قوانین ابتداییِ حق تکثیر وجود نداشت، مانند «مصوبه‌ای» که اولین قانون حق تکثیر در بریتانیا محسوب می‌شود؛ ولی مفهوم آن وجود داشت. در قرن هجدهم میلادی، حقوقدانان فرانسوی و بریتانیایی از واژه‌های publici juris یا propriété publique برای شرح آثاری که تحت پوشش حق تکثیر نبود استفاده می‌کردند.[1]

نقاشی L.H.O.O.Q اثر مارسل دوشان که از اثر مونا لیزا اقتباس شده

مالکیت عمومی و آثار اقتباسی

آثار اقتباسی به آثاری گفته می‌شود که در پدیدآوردن آن از آثار دیگر استفاده شود یا تغییر داده شود. برای آثار اشتقاقی نمی‌شود از آثار دارای حق تکثیر بدون اجازه از مالک حق تکثیر استفاده کرد، درحالی که از آثار تحت مالکیت عمومی می‌شود آزادانه در آثار اشتقاقی استفاده کرد. آثار هنری تحت مالکیت عمومی نیز می‌توانند به روش عکاسی یا دیگر روش‌های هنری دوباره ساخته شوند یا اثر جدیدی با استفاده از آن‌ها به وجود آورد.[1]

حق تکثیر مادام العمر

ممکن است بعضی از آثار هرگز به‌طور کامل در دسترس عموم قرار نگیرند. کتاب مقدس نسخه متعلق به پادشاه جیمز در بریتانیا، از حق تکثیر کرون برخوردار است.[3] JGDGTPA.P

مالکیت عمومی در آثاری با قابلیت حق تکثیر

آثاری که تحت پوشش حق تکثیر نیستند

آثاری که قبل از ایجاد قوانین حق تکثیر و حق امتیاز پدید آمده‌اند در مالکیت عمومی قرار دارند، ولی ترجمه‌ها یا آثار پدید آمده از آن‌ها ممکن است دارای حق تکثیر باشد.

انقضا حق تکثیر

مدت زمان انقضای حق تکثیر در کشورها و حوزه‌های قانونی مختلف متفاوت است، برای اکثر کشورها، این مدت ۵۰ یا ۷۰ سال بعد از مرگ آخرین پدیدآورنده اثر است که این مدت ممکن است در شرایط مختلف متفاوت باشد، بعد از انقضای حق تکثیر، آثار در مالکیت عمومی قرار می‌گیرند.

آثار دولتی

آثار پدید آمده به وسیله حکومت فدرال ایالات متحده آمریکا[4] و تعدادی از کشورهای دیگر مجاز به داشتن تکثیر نیستند و به همین علت در مالکیت عمومی قرار دارند.

در قوانین ایران اشاره‌ای به آثار پدید آمده به وسیله سازمان‌ها و افراد تحت پوشش دولت جمهوری اسلامی ایران نشده‌است و قوانین حق تکثیر به چنین آثاری تعلق می‌گیرد.

جستارهای وابسته

منابع
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ مالکیت عمومی موجود است.
  1. مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «مالکیت عمومی». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۳ ژوئن ۲۰۱۱.
  2. "مالکیت عمومی". University System of Georgia. Retrieved 3 June 2011.
  3. The Oxford companion to the Bible. آکسفورد: انتشارات دانشگاه آکسفورد. 2006. pp. ۶۱۸. ISBN 978-0-19-504645-8. |first1= missing |last1= in Authors list (help)
  4. "مبانی حق تکثیر" (PDF). U.S. Copyright Office.


This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.