محمد داوود خان
محمدداوود خان (متولد ۲۷ سرطان ۱۲۸۸ در کابل، معروف به داوود خان) مؤسس جمهوری افغانستان (۱۹۷۸م-۱۹۷۳م) (۱۳۵۷-۱۳۵۲ش) بود. او در کودتایی بدون خونریزی در سال ۱۹۷۳ نظام پادشاهی در افغانستان را که در آن زمان توسط پسر کاکایش (پسر عمو) محمد ظاهرشاه اداره میشد سرنگون ساخت و جمهوری افغانستان را شکل داد و خود را به عنوان رییس جمهور افغانستان اعلام کرد. او همچنین در بین سالهای ۱۹۵۳ تا ۱۹۶۳ نخست وزیر افغانستان بود.[2] داوود در کودتای حزب دموکراتیک خلق افغانستان، کودتای ثور کشته شد.
محمدداوود | |
---|---|
نخستین رئیسجمهور افغانستان | |
مشغول به کار ۱۳۵۲ – ۱۳۵۷ | |
پس از | پادشاه محمد ظاهرشاه |
پیش از | عبدالقادرنورمحمد ترهکی[1] |
نخستوزیر افغانستان | |
مشغول به کار ۷ سپتامبر ۱۹۵۳ – ۱۰ مارس ۱۹۶۳ | |
پادشاه | محمد ظاهر شاه |
پس از | شاه محمود خان |
پیش از | محمد یوسف |
وزیر امور خارجه افغانستان | |
مشغول به کار ۱۷ ژوئیه ۱۹۷۳ – ۲۸ آوریل ۱۹۷۸ | |
اطلاعات شخصی | |
زاده | سردار محمدداوود خان ۱۸ ژوئیهٔ ۱۹۰۹ کابل، افغانستان |
درگذشته | ۲۸ آوریل ۱۹۷۸ (۶۸ سال) ارگ ریاستجمهوری، کابل، افغانستان |
ملیت | افغان |
حزب سیاسی | حزب انقلاب ملی |
همسر(ان) | شاهدخت میرمن زینب (زینب خاتون)[1] |
فرزندان | خالد، عمر، ویس، درخانی، زرلشت، شینکی، تور پیکی[1] |
پیشه | رئیسجمهور، سیاستمدار |
دین | اسلام، سنی |
لقب(ها) | سردار سرخ |
زندگی
محمدداوود در تاریخ ۲۷ تیر ۱۲۸۸ در شهر کابل زاده شد. پس از پایان دبیرستان نظامی، در سال ۱۹۳۱ وارد دانشکدهٔ افسران اردو گردید.
در دوران دههٔ ۱۹۳۰ و ۱۹۴۰، وی در پستهای گوناگونی ایفای وظیفه نمودهاست. در سالهای ۱۹۵۰–۱۹۴۹ وزیر دفاع و از سال ۱۹۵۳ تا ۱۹۶۳ به عنوان نخست وزیر کشور بود که در این مدت اصلاحاتی چون نهضت بانوان، اعمار شاهراه و تأسیس تعدادی کارخانههای بزرگ را پایهگذاری نمود. ظاهر شاه پادشاه افغانستان او را در سال ۱۹۶۳ برکنار کرد.
در ۱۷ ژوئیه ۱۹۷۳ (۲۶ تیر ۱۳۵۲ خورشیدی) با توسل به کودتای نظامی سرد، ظاهر شاه پسر کاکایش را از سلطنت خلع کرده، نظام جمهوری را بنا نهاد. وی از ابتدا دارای افکار چپی و یک ناسیونالیست قوی بود. از این رو با حزب دموکراتیک، بهویژه شاخهٔ پرچم روابط نزدیکی داشت و از آنها در پیروزی کودتا استفاده کرده و پس از پیروزی به کادرهای این جناح پستهای مهم و کلیدی داد.
در اواخر سالهای قدرتش از مسکو و چپیها فاصله گرفت و حتی در صدد نابودی ایشان برآمد. این اقدام باعث شد تا حزب دموکراتیک خلق دست به کودتای ۷ اردیبهشت ۱۳۵۷ بزند و در همان سال او و هجده تن از اعضای فامیلش را در ارگ ریاستجمهوری افغانستان به قتل رسانیدند.[3]
داوود خان در ۲۷ آوریل سال ۱۹۷۸ در جریان کودتا در شهر کابل کشته شد.
پیکر داوود خان روز سه شنبه ۲۷ حوت سال ۱۳۸۷ خورشیدی (۱۷ مارس ۲۰۰۹) طی مراسمی رسمی در تپه تاجبیک در غرب کابل به خاک سپرده شد.[4]
پانویسها و منابع
- اکرم، عاصم (۱۳۸۰)، نگاهی به شخصیت، نظریات و سیاستهای سردار محمد داود، انتشارات میزان
- بیبیسی فارسی. بازدید: فوریه ۲۰۱۶.
- شناسایی جسد نخستین رئیس جمهوری افغانستان، بیبیسی فارسی
- پیکر شهید سردارمحمد داوود به خاک سپرده شد
- اعدام و ترور؛ صد سال سرنوشت خونبار رهبران افغانستان علی حسینی، بیبیسی