نخستین بازی تیم ملی فوتبال ایران
نخستین بازی تیم ملی فوتبال ایران از نظر فیفا در سال ۱۳۲۹ انجام شدهاست، با این وجود تیم ملی ایران پیش از این نیز وجود داشته و مسابقاتی برگزار کردهاست. در مورد نخستین بازی ملی غیر فیفایی ایران اختلاف نظر وجود دارد.
نخستین بازی رسمی فیفا
از نظر فدراسیون بینالمللی فوتبال، نخستین بازی ملی رسمی ایران مسابقهای است که در تاریخ ۲۸ مه ۱۹۵۰ برابر ۷ خرداد ۱۳۲۹ در برابر تیم ملی ترکیه است و در شهر استانبول این کشور انجام شدهاست. ایران در این بازی با نتیجه ۶–۱ شکست خورد.[1]
نخستین بازی غیرفیفا
۱۳۰۵: سفر به بادکوبه

برخی تیمی که در سال ۱۳۰۵ برای چند بازی دوستانه به بادکوبۀ جمهوری سوسیالیستی شوروی آذربایجان سفر کرد را نخستین تیم ملی ایران میدانند.[2] با این وجود، این تیم «منتخب تهران» بود و عنوان «تیم ملی» نداشت.[3]
۱۳۲۰: جشن استقلال افغانستان
در سال ۱۹۴۱ (شهریور ۱۳۲۰) تیم فوتبالی از ایران برای شرکت در جشن استقلال افغانستان به این کشور سفر کرد.[4] در بسیاری از منابع، سفر یک تیم ایرانی به کابل، پایتخت افغانستان و بازیاش با تیم ملی فوتبال افغانستان به عنوان نخستین بازی تیم ملی فوتبال ایران شناخته شدهاست. گفته میشود این بازی که در در تاریخ ۲۸ اوت ۱۹۴۱ برابر ۳ شهریور ۱۳۲۰ انجام شده، بدون گل پایان یافتهاست.[5] صحت این ادعا از چند جهت مورد تشکیک قرار گرفتهاست.
این بازی ۰-۰ نیز گزارش شده است. بعضی از منابع ایرانی گزارش داده اند که در این بازی افغانستان صاحب یک پنالتی شده که بازیکنان ایرانی به آن اعتراض کردهاند. ممکن است به دلایل دیپلوماسی این بازی بدون گل گزارش شده باشد.[4]
در برخی منابع، تاریخ این بازی یک روز پیشتر (۲ شهریور) و نتیجه پایانی ۱–۰ به سود افغانستان است که تکگل بازی در دقیقه ۹۰ و با ضربه پنالتی به ثمر رسیدهاست. همچنین گفته میشود این تیم، تیم ملی ایران نبوده و «منتخب مشهد» بودهاست. با این وجود تنها ۲ بازیکن از مشهد در این تیم بودهاند و بقیه بازیکنان از اصفهان و تهران بودهاند. نکته دیگری که مخالفان این نظر اشاره میکنند این است که پیش از این بازی، تیم ایرانی در تاریخ ۱ شهریور به دیدار تیم ملی فوتبال هندوستان رفتهاست که با نتیجه ۱–۰ به پیروزی رسیدهاست.[3][6][7] در حالیکه بعضی دیگر منابع گمانهزنی میکنند که تیم منتخبی از هندوستان که در مقابل ایران قرار گرفت تیم ملی فوتبال هندوستان نبوده و احتمالا باشگاهی از پیشاور بوده که در مسابقات حضور داشته است.[8]
بازیکنان
در هیچ سندی بازیکنان تیم ایران در این مسابقه درستی ثبت نشدهاند. اما به طور قطع آرتوش آساطوریان، عباس قریب، اکبر حیدری، ابراهیم رحیمیان، محمد انشاء، احمد گلبو، عباس تنیده گر، احمد خطیبی و محمد بلورفروشان ۹ نفری بودند که به مربیگری حسین صدقیانی در تیم ملی اولیه بازی کردند و بازیکنان نظامی چون فتح الله مین باشیان و عزیز فرزانگان به دلیل درگیریهای جنگ جهانی دوم اجازه خروج از کشور را نیافتند.[9][4]
بازگشت به ایران
پس از پایان بازیهای ایران در این مسابقات، ایران تحت حمله نیروهای متفقین درآمد و بازیکنان تیم ایران حاضر در جشن استقلال افغانستان، به سرعت به کشور بازگشتند.[4]
۱۳۲۶: برابر ترکیه در امجدیه
مجید پناهی در فهرست بازیهای تیم ملی ایران در بنیاد آماری سند.ورزش.فوتبال، پس از بازی سال ۱۳۲۰ مقابل افغانستان دومین بازی را مسابقهای برابر ترکیه ذکر میکند که در تاریخ ۲۶ اکتبر ۱۹۴۷ برابر ۳ آبان ۱۳۲۶ و در ورزشگاه امجدیه با نتیجه ۳–۱ به سود ترکیه پایان یافتهاست.[10]
۱۳۲۷: افغانستان
به نوشته نازنین ربیعه در روزنامه شرق، نخستین بازی ملی ایران در سال ۱۳۲۷ برابر تیم ملی فوتبال افغانستان اتفاق افتادهاست.[11]
۱۳۲۹: برابر ترکیه در ترکیه
از نظر قربانعلی تاری، نخستین بازی ملی ایران در سال ۱۳۲۹ برابر تیم ملی فوتبال ترکیه اتفاق افتادهاست.[12]
یادکرد منابع
- Fédération Internationale de Football Association.
- «آشنایی با تاریخچه فوتبال در ایران»، همشهریآنلاین.
- «فوتبال ملی ایران ۸۵ ساله است: رونمایی از سندی که تاریخ تولد تیم ملی را تغییر میدهد»، روزنامه شرق.
- «Afghanistan Independence Anniversary Festival 1941». www.rsssf.com. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۳ نوامبر ۲۰۱۹. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۱-۰۳.
- Panahi, Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation.
- «همه بازیهای مهم دوستانه تیم ملی: اول با هند بازی کردیم، نه افغانستان»، همشهری تماشاگر.
- «Afghanistan Independence Anniversary Festival 1941». web.archive.org. ۲۰۱۹-۱۱-۰۳. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۱-۰۳.
- «Afghanistan Independence Anniversary Festival 1941». www.rsssf.com. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۳ نوامبر ۲۰۱۹. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۱-۰۳.
- «Magiran | روزنامه اعتماد (1386/11/04): فوتبال ملی در قالب مشهد- کابل». web.archive.org. ۲۰۱۹-۱۱-۰۳. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۱-۰۳.
- Panahi, Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation.
- ربیعه، «تیم ملی ب نداریم: اسمش تیم ملی، هویتش بازی اصلی»، روزنامه شرق.
- «با خاطرات اولین دروازهبان تیم ملی فوتبال+ فیلم». ایسنا. ۲۰۱۴-۰۲-۰۱. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۳ نوامبر ۲۰۱۹. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۱-۰۳.
منابع
- «همه بازیهای مهم دوستانه تیم ملی: اول با هند بازی کردیم، نه افغانستان». همشهری تماشاگر. گروه مجلات همشهری. ۱ آذر ۱۳۸۹. شاپا 1735-7535.
- «آشنایی با تاریخچه فوتبال در ایران». همشهریآنلاین. ۲۵ مرداد ۱۳۸۷. دریافتشده در ۳ تیر ۱۳۹۳.
- «فوتبال ملی ایران ۸۵ ساله است: رونمایی از سندی که تاریخ تولد تیم ملی را تغییر میدهد». روزنامه شرق (۱۳۰۵): ۸. ۶ مرداد ۱۳۹۰.
- ربیعه، نازنین (۲۸ ازدیبهشت ۱۳۹۱). «تیم ملی ب نداریم: اسمش تیم ملی، هویتش بازی اصلی». روزنامه شرق (۱۵۳۱): ۸. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک)
- "Iran: Fixtures and Results". FIFA.com. Retrieved September 27, 2014.
- Panahi, Majeed (7 August 2014). Neil Morrison, Jostein Nygård and Sina, ed. "Iran - International Matches". Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Archived from the original on 17 July 2014. Retrieved 19 September 2014.