فیفا

فدراسیون بین‌المللی فوتبال (به فرانسوی: Fédération Internationale de Football Association) معروف به فیفا نهاد اداره‌کنندهٔ مسائل فوتبال، فوتسال و فوتبال ساحلی در سطح جهان است. محل استقرار این فدراسیون در زوریخ، سوئیس است و رئیس آن در حال حاضر جیانی اینفانتینو می‌باشد.

مختصات: ۴۷°۲۲′۵۳″ شمالی ۸°۳۴′۲۸″ شرقی
فدراسیون بین‌المللی فوتبال
شعاربرای بازی، برای جهان
بنیان‌گذاری۲۱ مه ۱۹۰۴ میلادی
گونهورزشی
هدفایجاد صلح در کشورهای جهان با ورزش
ستادزوریخ، سوئیس
محدودهٔ فعالیت
بین‌المللی
وبگاه

فیفا مسئول سازماندهی و نظارت بر اکثر تورنمنت‌های بین‌المللی فوتبال، به ویژه جام جهانی فوتبال است که از سال ۱۹۳۰ برگزار می‌شود. فیفا داری ۲۰۹ عضواست[1] که ۱۶ عضو بیشتر از سازمان ملل و ۴ عضو بیشتر از کمیته بین‌المللی المپیک دارد ولی با این حال تعداد اعضای آن در مقایسه با فدراسیون بین‌المللی ورزشکاران ۵ عضو کمتر است.

تاریخچه

با افزایش محبوبیت مسابقات بین‌المللی در اوایل قرن بیستم، نیاز به یک سازمان واحد برای سرپرستی و نظارت بر بازی‌های جهانی احساس شد، بنابراین فیفا در ۲۱ می۱۹۰۴ از سوی انجمن ملی فوتبال کشورهای بلژیک، دانمارک، فرانسه، هلند، اسپانیا، سوئد و سوئیس در پاریس تأسیس شد و اولین رئیس آن هم روبرت گیرین بود.

فیفا ریاست اولین مسابقات بین‌المللی فوتبال را در سال ۱۹۰۶ بر عهده داشت، اما موفقیت کمی به دست آورد. این مسائل به همراه مسائل مالی، منجر به جایگزینی سریع دنیل بورلی وولفال انگلیسی به جای روبرت گیرین شد. با وجود عدم حضور بازیکنان حرفه‌ای فوتبال در المپیک (طبق قوانین فیفا) مسابقات فوتبال در المپیک ۱۹۰۸ لندن موفقیت بیشتری نسبت به قبل به دست آورد.

با در خواست عضویت آفریقای جنوبی در سال ۱۹۰۹، آرژانتین و شیلی در سال ۱۹۱۲ و کانادا و آمریکا در سال ۱۹۱۳ اعضای فیفا از اروپا فراتر رفت.

همراهی تعداد زیادی از بازیکنان در جنگ و محدود شدن امکان مسافرت برای بازی‌های بین‌المللی باعث شد فیفا با مشکلات زیادی روبرو باشد. بعد از جنگ، با مرگ دنیل بورلی وولفال سازمان به وسیله هیرشمن کارل آلمانی به کار خود ادامه داد. سازمان از انقراض نجات پیدا کرد اما انگلیس به عنوان خانه فیفا (به انگلیسی: Home Nations‍) در آن زمان با اظهار بی میلی از شرکت در مسابقات بین‌المللی با دشمنان اخیر خود در زمان معزی سوم ازآن کناره‌گیری کرد. بعدها فیفا دوباره اعضای خود را به دست آورد. مجموعه فیفا توسط موزه بین‌المللی فوتبال در انگلیس نگهداری می‌شود.

رئسای فیفا
نوشتار اصلی: فهرست رئیس‌های فیفا

فیفا از بدو تأسیس تاکنون توسط ۹ رئیس اداره شده‌است.[2]

رئیسکشورسال‌های ریاست.
رابرت گوئرین فرانسه۱۹۰۴–۱۹۰۶
دنیل برلی وولفال انگلستان۱۹۰۶–۱۹۱۸
ژول ریمه فرانسه۱۹۲۱–۱۹۵۴
رادولف سیلدرایرس بلژیک۱۹۵۴–۱۹۵۵
آرتور دروری انگلستان۱۹۵۵–۱۹۶۱
استنلی راس انگلستان۱۹۶۱–۱۹۷۴
ژائو هاولانژ برزیل۱۹۷۴–۱۹۹۸
سپ بلاتر سوئیس۱۹۹۸–۲۰۱۵
جانی اینفانتینو سوئیس۲۰۱۵-اکنون

استعفای سب پلاتر

در ۲ ژوئن ۲۰۱۵ سب پلاتر پس از ۴ روز از انتخابش به عنوان رئیس فیفا، از این سمت استعفاء داد، البته وی تا زمان انتخابات بعدی هم‌چنان به عنوان رئیس فیفا باقی ماند و به کارش ادامه داد. بلاتر از سال ۱۹۹۸ ریاست فیفا را در دست داشت و در سال‌های آخر حضور در این مسند، چالش‌های زیادی را به خصوص پس از انتخاب روسیه و قطر به عنوان میزبان جام‌های جهانی ۲۰۱۸ و ۲۰۲۲ تجربه کرد.[3]

ساختار
نوشتار اصلی: فهرست تیم‌های ملی فوتبال مردان
نقشه جهان و شش کنفدراسیون فوتبال

آئین‌نامه

فیفا سازمانی است که تحت قوانین کشور سوییس تأسیس شده‌است و محل استقرار آن نیز در سوییس است. کنگره فیفا بالاترین نهاد فیفاست، و ترکیبی است از نمایندگان فدراسیون‌های کشورهای عضو فیفا. کنگره در شرایط معمول نشست سالانه دارد اما این نشست در شرایط فوق‌العاده نیز بنا به درخواست سالی یکبار تشکیل می‌شود. تنها کنگره می‌تواند با تصویب قوانین در فیفا تغییرات به وجود آورد. کنگره رئیس فیفا، دبیر کل و دیگر اعضای کمیته اجرایی فیفا را انتخاب کند. رئیس و دبیر کل جزء مقامات اصلی فیفا هستند که مسئولیت اداره امور جاری فیفا را به عهده دهرند که این کار را با دبیر خانه کل که حدود ۲۸۰ عضو دارد انجام می‌دهند.

کمیته اجرایی فیفا که تحت ریاست رئیس فیفاست مهم‌ترین بخش تصمیم گیرنده سازمان در فاصله زمانی بین دو کنگره‌است. ساختار سازمانی جهانی فیفا شامل ۷ بخش دیگر هم می‌باشد که یا تحت اختیار کمیته اجرایی است یا به وسیله کنگره به عنوان کمیته دائمی تشکیل شده‌است. از جمله کمیته مالی، کمیته انضباطی، کمیته داوری و غیره.

۶ کنفدراسیون و ۲۰۹ فدراسیون ملی

به غیر از سازمان جهانی فیفا، فیفا کنفدراسیون‌هایی در قاره‌ها و مناطق مختلف برای سرکشی بازی‌ها تشکیل داده‌است. لازم است ذکر شود که فدراسیون‌های کشورها عضو فیفا هستند نه کنفدراسیون‌ها، کنفدراسیون‌ها به وسیله فیفا تشکیل می‌شوند. فدراسیون‌های کشورها باید هم عضو فیفا و هم عضو کنفدراسیونی باشند که کشورشان از نظر جغرافیایی در حوزه آن قرار گرفته تا اجازه شرکت در مسابقات فیفا را به دست آورند. (لیست این کنفدراسیون‌ها با کمی استثنائات جغرافیایی در زیر آمده‌است)

     کنفدراسیون فوتبال آسیا (AFC؛ ۴۶ عضو) درامور آسیا و استرالیا
     کنفدراسیون فوتبال آفریقا (CAF؛ ۵۴ عضو)
     کنفدراسیون فوتبال آمریکای شمالی و مرکزی (CONCACAF؛ ۴۱ عضو)
     کنفدراسیون فوتبال آمریکای جنوبی (CONMEBOL؛ ۱۰ عضو)
     کنفدراسیون فوتبال آقیانوسیه (OFC؛ ۱۱ عضو)
     کنفدراسیون فوتبال اروپا (UEFA؛ ۵۳ عضو)

مرزهای بین بعضی از کشورها باعث شده بود تا هم‌زمان عضو دو قاره باشند، در نتیجه شماری از کشورها مثل روسیه، ترکیه، قبرس، ارمنستان، آذربایجان و گرجستان خواستار عضویت در یوفا (UEFA)شدند اگرچه که قسمت زیادی از خاک آن‌ها در آسیا قرار داشت. با این که اسرائیل به‌طور کامل در قاره آسیا قرار داشت اما چون هیچ پیوندی با کشورهای آسیایی نداشت در سال ۱۹۹۴ به یوفا پیوست. قزاقستان نیز در سال ۲۰۰۲ از ای اف سی به یوفا پیوست؛ و استرالیا آخرین کشوری بود که در ژانویه ۲۰۰۶ ازاو اف سی به ای اف سی رفت. کشورهای گویان و سورینام با این که در آمریکای جنوبی قرار داشتند اما همچنان به عضویت خود در کونکاکاف(CONCACAF) ادامه دادند.

هیچ تیمی از OFC توانایی پیروزی در مسابقات انتخابی جام جهانی را نداشت. در دور اخیر انتخابی جام جهانی برنده OFC مجبور شد بازی پلی‌آف را در مقابل کشوری از کنمبل(CONMEBOL) انجام بدهد که این مانع همیشه باعث عدم حضور استرالیا در جام جهانی می‌شد. در تلاش برای بهبود تیم‌های ملی و داخلی کشورها، استرالیا در سال ۲۰۰۶ به کنفدراسیون فوتبال آسیا پیوست. بر این اساس استرالیا می‌تواند در تورنمنت‌های آسیایی مثل جام فوتبال آسیا و لیگ قهرمانان آسیا بازی کند. تنها چند ماه پس از این جا به جایی استرالیا توانست با پیروزی در بازی پلی آف در مقابل اروگوئه (در ضربات پنالتی) به جام جهانی ۲۰۰۶ راه یابد.

به‌طور کلی فیفا ۲۰۹ فدراسیون ملی به همراه تیم‌های ملی مردان این کشورها و همچنین ۱۲۹ تیم ملی زنان را به رسمیت می‌شناسد. جالب این جاست که تعداد اعضای فیفا از سازمان ملل بیشتر است چرا که فیفا چندین دولت مستقل را به عنوان کشور مستقل به رسمیت می‌شناسد که بارزترین آن‌ها چهار کشوردر بریتانیای کبیر (انگلیس، اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی) هستند. رنکینگ جهانی فیفا به‌طور ماهانه به روز می‌شود و رتبه هر تیم بر اساس عملکرد آن تیم در مسابقات بین‌المللی، مسابقات انتخابی و بازی‌های دوستانه تعیین می‌شود. همچنین رنکینگ جهانی برای فوتبال زنان نیز سالی یکبار به روز می‌شود.

نظارت و توسعه بازی‌ها
ستاد مرکزی فیفا در زوریخ

قوانین فوتبال

وضع قوانین فوتبال و تغییر آن‌ها تنها بر عهده فیفا نیست. این قوانین توسط هیئت بین‌المللی فوتبال وضع می‌شود. فیفا در این هیئت ۴ عضو دارد و ۴ عضو دیگر از اتحادیه‌های فوتبال انگلیس، اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی هستند (عضویت این اعضا به خاطر سهم منحصربه‌فرد این کشورها در خلق و پیشینه بازی‌های فوتبال است). تغییر در قوانین بازی‌ها با موافقت حداقل ۶ نماینده از ۸ نماینده صورت می‌گیرد. البته این قانون به تازگی لغو شده و فقط انگلیس حق رأی دارد.

بیشتر اوقات فیفا نقش فعالی در کارکرد ورزش و توسعه و پیشرفت بازی‌ها در سراسر دنیا دارد.

نظم و انضباط فدراسیون‌های کشورها

یکی از سیاست‌های منحصربه‌فرد فیفا تعلیق تیم‌ها و اعضای وابسته به آن‌ها از حضور در مسابقات بین‌المللی است وقتی که دولت هایشان در عملکرد فدراسیون فوتبالشان دخالت می‌کند یا هنگامی که فدراسیون مربوطه وظایف خود را به درستی انجام نمی‌دهد.

یکی از شاخص‌ترین موارد در همین اواخر تعلیق فدراسیون فوتبال یونان به خاطر دخالت‌های سیاسی کشورشان در امور فوتبال بود، دیگری مربوط به کنیا بود که به علت مناسب نبودن روند اجرایی بازی‌ها تعلیق شد، و همچنین عراق.

بخش آسیایی فیفا یعنی ای اف سی نیز به تازگی ۲۲فدراسیون‌های خود را مجبور کرده که شفافیت در امور، تعدادمسابقات، کیفیت در آموزش و کیفیت ساختار لیگ‌ها را افزایش دهند. هر فدراسیونی که با این اصلاحات کلی همکاری نکند تعلیق خواهد شد. یکی از فدراسیون‌هایی که در این باره تعلیق شد استرالیا بود کشوری که تنها تیم‌های خاصی می‌توانستند در لیگ حرفه‌ای آن بازی کنند و راه برای عضویت دیگران بسته بود، این سیستم بیشتر در آمریکای شمالی مشاهده شده بود.

تیم ملی فوتبال عراق هم در می۲۰۰۸ به خاطر دخالت‌های دولتش و منحل کردن فدراسیون فوتبال کشورشان توسط دولتش معلق شد اما این حکم نیزدر پی انصراف دولت عراق از انحلال فدراسیونش پس گرفته شد.

قانون ممنوعیت بازی در مناطق مرتفع از سطح دریا توسط فیفا

در آوریل ۲۰۰۷ فیفا مبادرت به تهیه قانونی کرد که طبق آن هیچ مسابقه بین‌المللی فوتبال در آینده نتواند در ارتفاع بیشتر از ۲۵۰۰ متر از سطح دریا (۸۲۰۰ فوت) برگزار شود. بر اساس این طرح در کشور بولیوی شهر La Paz(۳۶۰۰ متر)، در اکوادر شهر Quito (۲۸۰۰ متر) و در کلمبیا شهر Bogotá(۲۶۴۰ متر) نمی‌توانستند هیچ مسابقه بین‌المللی برگزار کنند. با این حال پس از اعتراض‌های بین‌المللی فیفا از این تصمیم منصرف شد و تحت فشارهای سیاسی از طرف کشورهای عضو کنمبل در ژوئن ۲۰۰۷ این ارتفاع را به ۲۸۰۰ متر یعنی ۹۱۹۰ فوت افزایش داد بنابراین دو شهر Quito و Bogota یکبار دیگر اجازه برگزاری بازی‌های بین‌المللی را یافتند و پس از آن نیز در ژوئیه ۲۰۰۷ به La Pazاین اجازه داده شد.

سرود فیفا
نوشتار اصلی: سرود فیفا

از جام جهانی فوتبال ۱۹۹۴ مانند لیگ قهرمانان اروپا فیفا سرودی را که توسط یک آهنگساز آلمانی (Franz Lambert)ساخته شده بود را به عنوان سرود رسمی خود معرفی کرد. سرود فیفا در آغاز مسابقات فوتبال و تورنمنت‌هایی مثل مسابقات دوستانه بین‌المللی، جام جهانی فوتبال، جام جهانی فوتبال زنان و جام جهانی فوتبال زیر ۲۰ سال نواخته می‌شود.

حامیان مالی

فساد مالی در سال ۲۰۱۵ میلادی
نوشتار اصلی: پرونده فساد در فیفا (۲۰۱۵)

در ماه مه ۲۰۱۵، چهارده نفر از جمله تعدادی از مقامات عالی رتبه فیفا به اتهام فساد مالی در زوریخ سوئیس بازداشت شدند. حکم جلب این افراد به درخواست وزارت دادگستری ایالات متحده توسط دادگاهی در نیویورک صادر شده بود. اتهام آن‌ها اخاذی، کلاهبرداری و پولشویی عنوان شد. جفری وب، اوگنیو فیگیردو اهل اروگوئه نایب رئیس فیفا و عضو هیئت اجرایی، خوزه ماریا مارن، عضو کمیته باشگاهی فیفا اهل برزیل، ادواردو لی، رئیس فدراسیون فوتبال کاستاریکا و رافائل اسکیوِل، رئیس فدراسیون فوتبال ونزوئلا، خولیا روکا، رئیس فدراسیون فوتبال نیکاراگوئه و جک وارنر، رئیس سابق کنفدراسیون فوتبال کونکاکاف و نایب رئیس سابق فیفا هم در ارتباط با فساد مالی در فیفا دستگیر شدند.[9]

دریافت رشوه از کشورها در قبال اعطای میزبانی مسابقات بزرگ و به ویژه جام جهانی، از مهم‌ترین اتهامات به مقام‌های فیفا بوده‌است. این اخبار باعث شدند تا شایعاتی در زمینه میزبانان جام‌های جهانی ۲۰۱۸ و ۲۰۲۲ یعنی کشورهای روسیه و قطر و احتمال تغییر میزبان‌ها مطرح شود. به تازگی رسانه‌ها در این زمینه مدعی شدند که هنگام رأی‌گیری برای انتخاب میزبان جام جهانی ۲۰۱۰، مراکش به جای آفریقای جنوبی برنده شده بود.

روزنامه دیلی تلگراف چاپ انگلیس در این زمینه عنوان داشت: جک وارنر عضو سابق کمیته اجرایی فیفا نقش اصلی را در تغییر نتیجه این رأی‌گیری داشت به‌طوری‌که ابتدا یک میلیون دلار در ازای حمایت از پیشنهاد مراکش دریافت کرده بود اما اندکی بعد با پیشنهاد بالاتری از آفریقای جنوبی روبرو شد.[10]

پیامدها
نوشتار اصلی: سپ بلاتر

سپ بلاتر تحت فشار نخست وزیر وقت انگلیس دیوید کامرون و همین‌طور میشل پلاتینی رئیس اتحادیه فوتبال اروپا بعد از کمتر از یک هفته از منسوب شدن به ریاست فیفا از سمت خود استعفاء داد.[11]

انتخابات ۲۰۱۶

در ۷ اسفند ۱۳۹۴ (۲۶ فوریه) انتخابات تعیین رئیس جدید فیفا با حضور ۲۰۹ عضو از ۲۱۱ عضو برگزار شد که در پایان دور سوم رأی‌گیری، جانی اینفانتینو (ایتالیایی-سوئیسی) به مدت سه سال برای ریاست فیفا برگزیده شد. کنفدراسیون‌های کویت و اندونزی به دلیل تعلیق نتوانستند در این رأی‌گیری شرکت کنند.[12]

تورنمنت‌های فیفا
محل برگزاری تورنمنت‌های فیفا (مردان و زنان)

مردان

زنان

 
 
 
 
 

دارندگان عنوان‌های فعلی

جام جهانی
نوشتار‌های اصلی: جام جهانی فوتبال و جام جهانی فوتبال زنان
جام جهانی فوتبالجام جهانی فوتبال زیر ۲۰ سالجام جهانی فوتبال زیر ۱۷ سال
مردان فرانسه (۲۰۱۸) فرانسه (۲۰۱۳) نیجریه (۲۰۱۳)
زنان ایالات متحده آمریکا (۲۰۱۵) آلمان (۲۰۱۴)  ایالات متحده آمریکا (۲۰۱۴)

المپیک
نوشتار اصلی: فوتبال در بازی‌های المپیک تابستانی
المپیک تابستانیالمپیک تابستانی جوانان
مردان مکزیک (۲۰۱۲) پرو (۲۰۱۴)
زنان ایالات متحده آمریکا (۲۰۱۲) چین (۲۰۱۴)

کنفدراسیون

باشگاه

جستارهای وابسته
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ فیفا موجود است.

منابع
  1. http://www.fifa.com/about-fifa/who-we-are/index.html. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  2. «رئیسان فیفا». وبگاه رسمی فیفا.
  3. «سپ بلاتر استعفاء داد». ایسنا. ۱۲ خرداد ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱۳ خرداد ۱۳۹۴.
  4. «آدیداس». وبگاه رسمی فیفا. دریافت‌شده در ۱۳ خرداد ۱۳۹۴.
  5. «کوکا کولا». وبگاه رسمی فیفا. دریافت‌شده در ۱۳ خرداد ۱۳۹۴.
  6. «گازپروم». وبگاه رسمی فیفا. دریافت‌شده در ۱۳ خرداد ۱۳۹۴.
  7. «گروه هیوندای موتور». دریافت‌شده در ۱۳ خرداد ۱۳۹۴.
  8. «ویزا کارت». وبگاه رسمی فیفا. دریافت‌شده در ۱۳ خرداد ۱۳۹۴.
  9. «بازتاب اتهام‌های فساد مالی علیه فیفا». یورونیوز فارسی.
  10. فساد در فیفا: مراکش برنده میزبانی جام جهانی 2010 شده بود . [خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) http://irna.ir]
  11. http://www.bbc.co.uk/persian/sport/2015/06/150531_fifa_blatter_victime_conspiracy. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  12. http://fna.ir/P77XE4%5Bپیوند+مرده%5D
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.