جام جهانی فوتبال

جام جهانی فیفا (یا جام جهانی فوتبال، جام جهانی)، یک سری مسابقات جهانی فوتبال است که در ردهٔ مردان و میان اعضای فدراسیون بین‌المللی فوتبال(فیفا) برگزار می‌شود. این مسابقات از سال ۱۹۳۰ به‌طور مرتب و هر ۴ سال یکبار برگزار می‌شود و تنها در سال‌های ۱۹۴۲ و ۱۹۴۶ با توجه به جنگ جهانی دوم برگزار نشده‌است. قهرمان کنونی جهان، تیم ملی فوتبال فرانسه است که در سال ۲۰۱۸ قهرمان شد.

جام جهانی فوتبال

نگاره‌ای از جام تیم قهرمان جام جهانی فوتبال
سال بنیان‌گذاری	۱۹۳۰
منطقه	بین‌المللی (فیفا)
شمار تیم‌های حاضر	۳۲ (۲۱۱ تیم در دور مقدماتی)
قهرمان کنونی	فرانسه (دومین قهرمانی)
موفق‌ترین تیم	برزیل (پنج قهرمانی)
وبگاه	http://www.fifa.com/worldcup/
جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲

مارادونا در هنگام زدن «گل قرن» در دیدار با تیم ملی فوتبال انگلستان در جام جهانی ۱۹۸۶

هم‌اکنون، این دوره از مسابقات به پایان رسیده‌است. تیم‌ها برای ورود به مرحلهٔ پایانی جام، در طی ۳ سال پیش از آغاز آن، تلاش کرده و در نهایت به همراه کشور (های) میزبان در این مسابقات حضور پیدا می‌کنند.

تاکنون ۲۱ دوره جام جهانی برگزار شده‌است و تنها ۸ کشور موفق به فتح این مسابقات شده‌اند که کشور برزیل با ۵ قهرمانی، پرافتخارترین تیم این رقابت‌ها است. همچنین برزیل تنها تیمی است که در همهٔ ۲۱ دورهٔ رقابت‌ها شرکت کرده و هرگز از گروه حذف نشده‌است. آلمان و ایتالیا با چهار قهرمانی، دومین تیم‌های پرافتخار هستند، آرژانتین، فرانسه و اروگوئه با ۲ قهرمانی و کشورهای انگلیس و اسپانیا دیگر کشورهایی هستند که تجربهٔ کسب عنوان قهرمانی را دارند.

جام جهانی، پربیننده‌ترین رویداد ورزشی است، به گونه‌ای که بازی فینال جام جهانی سال ۲۰۰۶ را که در کشور آلمان برگزار شد، ۷۱۵٫۱ میلیون نفر در سرتاسر جهان به صورت زنده تماشا کردند.[1] تاکنون ۱۷ کشور از قاره‌های اروپا (ایتالیا و فرانسه ۲بار _سوئیس، سوئد، انگلستان، اسپانیا، آلمان ،روسیه و آلمان غربی ۱بار) آسیا (کره جنوبی و ژاپن ۱بار مشترک) آمریکای جنوبی (برزیل ۲ بار اروگوئه، شیلی، آرژانتین ۱بار) آمریکای شمالی (مکزیک ۲بار و ایالات متحده آمریکا ۱ بار) و در قاره آفریقا (آفریقای جنوبی ۱ بار) میزبان این مسابقات بوده‌است.

میزبان دوره بعدی جام جهانی در سال ۲۰۲۲ کشور قطر خواهد بود. این دوره از جام جهانی که از ۲۱ نوامبر (۳۰ آبان) تا ۱۸ دسامبر ۲۰۲۲ م. (۲۷ آذر ۱۴۰۱ ه‍جری شمسی) در کشور قطر برگزار خواهد شد، نخستین باری خواهد بود که کشوری عربی و مسلمان میزبانی این مسابقات را برعهده خواهد داشت.[2]

در ۱۳ ژوئن ۲۰۱۸ ایالات متحده آمریکا، مکزیک و کانادا به عنوان میزبان‌های مشترک جام جهانی فوتبال ۲۰۲۶ برگزیده شدند. همچنین کانادا برای نخستین‌بار میزبانی جام جهانی را گرفته‌است.

تاریخچه

مسابقات بین‌المللی پیشین

در سال ۱۸۷۲، نخستین مسابقهٔ بین‌المللی فوتبال میان دو تیم انگلیس و اسکاتلند و در گلاسگو انجام شد که با نتیجهٔ مساوی بدون گل به پایان رسید.[3] نخستین جام برگزار شده نیز در سال ۱۸۸۴ و با نام مسابقات قهرمانی بریتانیا برگزار شد.[4]

در قرن ۲۰ میلادی، فوتبال رو به رشد رفت و در بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۰۰، فوتبال بدون داشتن مدال و به عنوان یکی از ورزش‌های تیمی، برگزار شد.[5] در سال ۱۹۰۴ بود که فیفا در سوئیس تأسیس شد. مسئولان وقت فیفا تلاش می‌کردند تا جدا از فوتبالی که در مسابقات المپیک برگزار می‌شود، مسابقات دیگری برگزار کنند اما چون سال‌های آغازین این رشته ورزشی بود، فیفا توفیقی کسب نکرد و شکست خورد.[6]

در المپیک سال ۱۹۰۸ بود که فوتبال برای نخستین بار، به عنوان ورزشی رسمی در المپیک مورد استفاده قرار گرفت و فیفا مسئولیت برگزاری آن را به عهده داشت. البته در آن زمان تنها تیم ملی انگلیس یک تیم حرفه‌ای بود و سایر تیم‌ها دارای بازیکنان آماتور بودند که به همین دلیل در طی ۲ دوره بعدی المپیک، انگلیس مدال طلا را کسب کرد.

در سال ۱۹۰۹ و در کنار مسابقات المپیک که برای تیم‌های آماتور برگزار می‌شد، سر توماس لیپتون، جام توماس لیپتون را در شهر تورین برگزار کرد. البته در این رقابت‌ها، تیم‌های ملی شرکت نداشتند بلکه از هر کشور، یک تیم باشگاهی و به عنوان نماینده آن کشور در این مسابقات حضور پیدا می‌کرد. زمانی جام توماس لیپتون به عنوان نخستین دوره رقابت‌های جام جهانی شناخته می‌شد.[7] در این رقابت‌ها، موفق‌ترین تیم‌های ایتالیا، آلمان و سوئیس حضور داشتند اما مسئولین فوتبال انگلیس، حاضر نشدند تا یک تیم حرفه‌ای به این مسابقات بفرستند که لیپتون از باشگاه «آکلند غربی» به نمایندگی از انگلیس، برای شرکت در این رقابت‌ها دعوت کرد که در نهایت همین تیم هم قهرمان شد.

در سال ۱۹۱۴، فیفا مسابقات فوتبال المپیک را با عنوان جام جهانی فوتبال برای افراد آماتور به رسمیت شناخت و مسئولیت برگزاری این رقابت‌ها را پذیرفت.[8] این حرکت فیفا در سال ۱۹۲۰، منجر به برگزاری نخستین جام بین قاره‌ای فوتبال شد که در آن یک کشور غیر اروپایی نیز شرکت کرد. مصر به همراه ۱۳ تیم اروپایی دیگر در این رقابت‌ها شرکت کرد که در نهایت مسابقات با قهرمانی تیم ملی بلژیک به پایان رسید.[9] ۲ دوره بعدی رقابت‌ها نیز در سال‌های ۱۹۲۴ و ۱۹۲۸ با قهرمانی تیم ملی اروگوئه به پایان رسید.

نخستین دوره رقابت‌ها

با توجه به موفقیت در برگزاری مسابقات المپیک، فیفا و رئیس وقت آن زمانش؛ ژول ریمه، مجدداً تلاش خود را برای برگزاری یک جام رسمی بین‌المللی آغاز کردند تا بتوانند مسابقات مربوط به خود را برگزار کنند. در مه سال ۱۹۲۸ بود که فیفا در شهر آمستردام تصمیمش را برای برگزاری مسابقات رسمی خود، اعلام کرد.[10] آن‌ها کشور اروگوئه را که در ۲ دوره قبلی جام جهانی و در آستانه جشن ۱۰۰ سالگی استقلال اش بود، به عنوان میزبان رقابت‌ها، انتخاب کردند.

کمیته ای برای دعوت تیم‌های ملی برای حضور در این رقابت‌ها تشکیل شد اما انتخاب اروگوئه به عنوان میزبان رقابت‌ها، به منزله افزایش هزینه‌ها و سخت شدن آمدن تیم‌ها به رقابت‌ها بود که همین مسئله باعث شد که تا قبل از ۲ ماه مانده به آغاز رقابت‌ها، هیچ تیم اروپایی، اعلام آمادگی نکرده باشد. هر چند در نهایت بلژیک، فرانسه، رومانی و یوگسلاوی از اروپا در این رقابت‌ها حضور پیدا کردند. ۷ تیم از آمریکای جنوبی، ۲ تیم از آمریکای شمالی به همراه ۴ تیم اروپایی، ۱۳ تیم حاضر در نخستین دوره رقابت‌های جام جهانی فوتبال بودند.

دو بازی اول در تاریخ رقابت‌های جام جهانی، در ۱۳ ژوئیه ۱۹۳۰ برگزار شد. جایی که فرانسه موفق شد با نتیجه ۴–۱ تیم مکزیک را شکست دهد و آمریکا نیز با ۳ گل تیم بلژیک را شکست داد. لوسین لوران فرانسوی، زننده نخستین گل تاریخ رقابت‌های جام جهانی شد.[11]

در بازی فینال نیز اروگوئه میزبان توانست در حضور ۹۳ هزار تماشاگر، با نتیجه ۴–۲ آرژانتین را شکست داده و به عنوان نخستین قهرمان جام جهانی فوتبال شناخته شود. جامی که با نام جام ژول ریمه نیز از آن یاد می‌شود.[12]

جام‌های جهانی قبل از جنگ جهانی

پس از برگزار شدن نخستین دوره رقابت‌های جام جهانی، بازی‌های المپیک سال ۱۹۳۲ در لوس آنجلس برگزار شد که در آنجا فوتبال محبوبیت بسیار کمی داشت و به جای آن، فوتبال آمریکایی بسیار محبوب شده بود. به همین دلیل بود که مسئولین فیفا و المپیک، تصمیم گرفتند مسابقات فوتبال را در آن دوره از رقابت‌ها برگزار نکنند.[13] فوتبال دوباره در المپیک سال ۱۹۳۶ جزو یکی از رشته‌ها شد اما بیشتر از گذشته تحت شعاع جام جهانی فوتبال قرار گرفته بود.

مسابقات سال ۱۹۳۴، در کشور ایتالیا برگزار شد. جایی که برای اولین بار مسابقات دارای مرحله گروهی شدند. ۱۶ تیم در این دوره حضور داشتند که تا سال ۱۹۸۲، این تعداد تغییری نکرد. اروگوئه ای‌ها که از گسترش فاشیسم در ایتالیا ناراضی بودند، این مسابقات را تحریم کردند. بولیوی و پاراگوئه نیز به دلیل مسائل مالی، در این مسابقات حضور پیدا نکردند تا برزیل و آرژانتین بدون برگزاری هیچ بازی مقدماتی، در مسابقات حضور پیدا کنند. مصر نیز در این دوره، به عنوان نخستین تیم آفریقایی حضور پیدا کرد. ایتالیایی‌ها نیز خود توانستند در این دوره از رقابت‌ها قهرمان شوند و تبدیل به نخستین تیم اروپایی شوند که قهرمان جام جهانی می‌شود.[10]

دوره بعدی رقابت‌ها نیز مجدداً در اروپا و این بار در فرانسه برگزار شد که موجب اعتراض کشورهای آمریکایی شد و اروگوئه و آرژانتین مسابقات را تحریم کردند. همچنین برای نخستین بار اعلام شد که تیم‌های میزبان و قهرمان دوره قبل رقابت‌ها، بدون نیاز به برگزاری مسابقات مقدماتی، می‌توانند در این رقابت‌ها حضور یابند.[10]فرانسوی‌ها که میزبان بودند، تبدیل به نخستین میزبانی شدند که موفق به کسب جام نشد. تیم ملی ایتالیا در نهایت موفق شد تا برای دومین بار پیاپی، قهرمان این رقابت‌ها شود

برگزار نشدن دو جام جهانی بخاطر جنگ جهانی

دوره‌های ۱۹۴۲ و ۱۹۴۶ جام جهانی، به دلیل جنگ جهانی دوم برگزار نشد. جام جهانی ۱۹۴۲ قرار بود تا در کشور آلمان برگزار شود. این خبر در ۲۳مین سالگرد فیفا در سال ۱۹۳۶ و در برلین اعلام شده بود. اما جنگ جهانی در سال ۱۹۳۹ آغاز شد و میزبانی آلمان منتفی شد. در ژوئن همین سال، قرار شد برزیل میزبان رقابت‌ها باشد هرچند که با گسترش جنگ جهانی، برگزاری مسابقات منتفی شد آنهم در حالیکه حتی میزبان رقابت‌ها هم مشخص نشده بود.[10]

بعد از پایان جنگ جهانی نیز، مسابقات سال ۱۹۴۶ به دلیل خرابی‌های حاصل از جنگ، برگزار نشد.[10]

۱۹۵۰

اعضای تیم ملی اروگوئه که قهرمان نخستین جام، پس از جنگ جهانی دوم شدند،

در سال ۱۹۵۰ بود که مسابقات دوباره از سر گرفته شد. مسابقات به میزبانی برزیل برگزار شد و انگلیس برای نخستین بار در این رقابت‌ها حضور پیدا کرد. انگلیسی‌ها که فوتبال را ورزشی انگلیسی می‌دانستند، دوست نداشتند تا در رقابت با تیم‌های غیرانگلیسی شرکت کنند تا بتوانند فوتبال را انگلیسی نگه دارند[14] اما سرانجام در سال ۱۹۴۶ بود که دعوت فیفا را پذیرفتند و در این رقابت‌ها شرکت کردند.[15] هر چند در نهایت آن‌ها با شکست برابر آمریکا، از گردونه رقابت‌ها حذف شدند و نتوانستند به فینال راه پیدا کنند. انگلیسی‌ها آن بازی را با ۱ گل به آمریکا واگذار کرده بودند هرچند در ابتدا اخبار به اشتباه مخابره شد. بنابر اخبار، انگلیسی‌ها بازی را ۱–۰ برده بودند و البته به علت اشتباه تایپی، نتیجه بازی ۱۰–۰ به نفع انگلیس خوانده شده بود. همچنین اروگوئه‌ای که دو دوره قبلی را تحریم کرده بود، مجدداً به این بازی‌ها آمد. کشورهای اروپای شرقی چون شوروی سابق نیز به‌دلایل سیاسی در مسابقات حضور نداشتند. ایتالیا، قهرمان دوره قبل نیز با وجود سقوط هواپیمای خود که باعث کشته شدن اکثر بازیکنانش شد، در این رقابت‌ها شرکت کرد. همچنین این تنها دوره از رقابت‌ها بود که پس از مرحله گروهی، مسابقات حذفی برگزار نشد و در این دور هم مسابقات به شکل گروهی برگزار شد. در نهایت نیز اروگوئه‌ای‌ها، برزیل میزبان را شکست دادند و قهرمان شدند.

۱۹۵۴

جام جهانی ۱۹۵۴ در کشور سوئیس برگزار شد و مسابقات برای اولین بار از طریق تلویزیون پخش شدند. شوروی که در مسابقات المپیک شگفتی ساز شده بودند، در این رقابت‌ها موفق نبودند. در مرحله یک چهارم نهایی مسابقات نیز پر گل‌ترین بازی تاریخ رقابت‌ها رقم خورد. جایی که اتریش با وجود آنکه با ۳ گل از سوئیس عقب افتاده بود، در نهایت با نتیجه ۷–۵ موفق شد سوئیس را شکست دهد. در نهایت نیز آلمان غربی با برتری ۳–۲ برابر قهرمان المپیک، یعنی مجارستان موفق شد قهرمان مسابقات شود.[16] این قهرمانی در حالی بدست آمد که آلمانی‌ها ابتدا با ۲ گل از حریف عقب افتاده بودند. به همین دلیل این مسابقه در آلمان، با نام «معجزه برن» معروف شده‌است.[17]

۱۹۵۸

پله و ژیلمار، اعضای تیمی از برزیل بودند که نخستین قهرمانی جهان را برای برزیل به ارمغان آوردند

جام جهانی ۱۹۵۸ در کشور سوئد برگزار شد و برزیل توانست قهرمان شود. برزیلی‌ها تبدیل به نخستین تیم تاریخ مسابقات شدند که در حالی قهرمان می‌شدند که مسابقات در یک قاره دیگر برگزار می‌شد. همچنین برای اولین بار، هر چهار تیم بریتانیایی موفق به حضور در مرحله نهایی مسابقات شدند. اتفاقی که دیگر هرگز رخ نداد. همچنین در این مسابقات، پله به جهان فوتبال معرفی شد. وی در فینال ۲ بار گلزنی کرد. جاست فونتین نیز با زدن ۱۳ گل، بهترین گلزن رقابت‌ها شد. رکوردی که تاکنون دست نخورده باقی مانده‌است.[18]

۱۹۶۲

در حالی شیلی میزبان جام جهانی ۱۹۶۲ بود که قبل از آغاز مسابقات، زلزله ویرانگر و ۹٫۵ ریشتری شیلی رخ داد و خسارات زیادی وارد کرد. این دوره از مسابقات بخاطر بازی‌های بیش از حد خشن و تدافعی اش بسیار مشهور شد. برای مثال بازی ایتالیا با شیلی که با برد ۲–۰ شیلی همراه بود، به نام نبرد سانتیاگو معروف شد. دو روزنامه‌نگار ایتالیایی، مقاله‌ای تند دربارهٔ کشور میزبان نوشتند و در مسابقه نیز بازیکنان دو تیم به قصد مصدوم کردن بازیکنان حریف بازی می‌کردند و در نهایت دو بازیکن از تیم ایتالیا نیز از بازی اخراج شدند. در نهایت و برای دومین بار پیاپی، برزیل موفق شد در فینال و با نتیجه ۳–۱ تیم چکسلواکی را شکست دهد و قهرمان مسابقات شود. مارکوس کول کلمبیایی نیز تبدیل به نخستین و تنها بازیکن تاریخ شد که از روی نقطه کرنر، موفق به زدن گل در جام جهانی شد. لو یاشین این گل را دریافت کرده بود.[19]

وضعیت کشورهای مختلف در مسابقات

در بین سال‌های ۱۹۳۷ تا ۱۹۷۸، مسابقات با حضور ۱۶ تیم برگزار می‌شد. البته در مسابقات سال ۱۹۳۸ کشور اتریش جزوی از آلمان شده بود و به همین دلیل بود که مسابقات با حضور ۱۵ تیم برگزار شد. همچنین در مسابقات سال ۱۹۵۰ بود که به علت انصراف تیم‌های هند، اسکاتلند و ترکیه، مسابقات با شرکت ۱۳ تیم برگزار شد.[20] در آن سال‌ها اکثر تیم‌های شرکت کننده، از اروپا و آمریکای جنوبی بودند و تیم‌های کمی از قاره‌های آمریکای شمالی، آسیا، آفریقا و اقیانوسیه در این رقابت‌ها بودند و اکثر آن‌ها نیز به راحتی از تیم‌های اروپایی و آمریکایی جنوبی، شکست می‌خوردند. در واقع تا سال ۱۹۸۶، تنها آمریکا بود که جزو قاره اروپا و آمریکای جنوبی نبود اما توانسته بود از دور نخست رقابت‌ها صعود کند و در رقابت‌های سال ۱۹۳۰، به دور نیمه نهایی رسیده بود. همچنین تیم‌های ملی کوبا در سال ۱۹۳۸، کره شمالی در سال ۱۹۶۶ و مکزیک در سال ۱۹۷۰ بود که توانسته بودند به مرحله یک چهارم نهایی برسند.

در دوران جنگ جهانی دوم جام در ایتالیا بود و معاون رئیس فیفا، «اوتورینو باراسی» آن را در یک جعبه کفش در زیر تختخواب خود مخفی کرده بود. برزیل در سال ۱۹۶۶ به روال عادی پس از چهار سال جام را به فیفا بازگرداند. این جام در همین سال و قبل از شروع بازیها، بخشی از نمایشگاه «فوتبال در دنیای تمبر» بود که در «وستمینستر سنترهال» لندن برگزار شده بود. در روز ۲۰ مارس ۱۹۶۶ برابر ۲۹ اسفند ۱۳۴۴ (خورشیدی)، زمانی که در قسمت دیگری از ساختمان نمایشگاه مراسم عبادت برگزار شده بود، ربوده شد. اما یک هفته بعد سگی ضمن بازی در باغچه جلوی خانه ای آن را پیدا کرد. جام ژول ریمه پس از مسابقات ۱۹۷۰ برای همیشه به برزیل رفت ولی در دسامبر سال ۱۹۸۳ دوباره و این بار از ویترین فدراسیون فوتبال برزیل به سرقت رفت. در تحقیقات پلیس معلوم شد که دزدان جام را ذوب کرده‌اند. به این خاطر فدراسیون برزیل بدل جام را نزد یک شرکت آلمانی در شهر «هانائو» نزدیک فرانکفورت سفارش داد که اکنون در برزیل نگهداری می‌شود.

پس از این رویداد، فیفا از میان ۵۳ طرح که هنرمندان در رقابتی جهانی برای جام جهانی فراهم آورده بودند، جام فعلی را که طراحی تندیس ساز و سنگتراش ایتالیایی «سیلویو گازانیگا» اهل میلان است را برگزید. جنس جام طلای ۱۸ عیار، وزن آن ۶۱۷۵ گرم و ارتفاع آن ۳۶۸ میلی‌متر است. تیم برنده جام را دریافت می‌کند و پس از پایان مسابقات می‌بایستی آن را قبل از بازگشت به کشور خود تحویل فیفا دهد. تیم قهرمان یک نسخه بدل با روکش آب طلا دریافت می‌کند که آنهم متعلق به فیفا می‌ماند.

نتایج

دوره	سال میلادی	سال شمسی	تعداد تیم‌ها	میزبان		قهرمان	گل‌زده و ورزشگاه	نایب قهرمان		مقام سوم	گل‌زده و ورزشگاه	مقام چهارم
۱	۱۹۳۰ مشروح	۱۳۰۹ مشروح	۱۳	اروگوئه		اروگوئه	۱۹۳۰ ورزشگاه سنتناریو، مونته‌ویدئو	آرژانتین		ایالات متحده آمریکا	[note 1]	یوگسلاوی
۲	۱۹۳۴ مشروح	۱۳۱۳ مشروح	۱۶	ایتالیا		ایتالیا	۱۹۳۴ (و.ا.) ورزشگاه ملی پی‌ان‌اف، رم	چکسلواکی		آلمان	۳–۲ ورزشگاه جورجو آسکارلی، ناپل	اتریش
۳	۱۹۳۸ مشروح	۱۳۱۷ مشروح	۱۶	فرانسه		ایتالیا	۱۹۳۸ ورزشگاه المپیک ایو-دو-منوا، پاریس	مجارستان		برزیل	۴–۲ ورزشگاه شابان-دلمس، بوردو	سوئد
	۱۹۴۲			این دوره‌ها به خاطر جنگ جهانی دوم برگزار نشد.
	۱۹۴۶
۴	۱۹۵۰ مشروح	۱۳۲۹ مشروح	۱۳	برزیل		اروگوئه	[note 2] فینال جام جهانی فوتبال ۱۹۵۰ ورزشگاه ماراکانا، ریو دو ژانیرو	برزیل		سوئد	[note 2] ۳–۱ ورزشگاه پاکائمبو، سائو پائولو	اسپانیا
۵	۱۹۵۴ مشروح	۱۳۳۳ مشروح	۱۶	سوئیس		آلمان غربی	۱۹۵۴ ورزشگاه وانکدورف، برن	مجارستان		اتریش	۳–۱ ورزشگاه هادتوم، زوریخ	اروگوئه
۶	۱۹۵۸ مشروح	۱۳۳۷ مشروح	۱۶	سوئد		برزیل	۱۹۵۸ ورزشگاه روسوندا، سولنا	سوئد		فرانسه	۶–۳ ورزشگاه اولوی، یوتبری	آلمان غربی
۷	۱۹۶۲ مشروح	۱۳۴۱ مشروح	۱۶	شیلی		برزیل	۱۹۶۲ ورزشگاه ملی خولیو مارتینز پرادانوس، سانتیاگو	چکسلواکی		شیلی	۱–۰ Estadio Nacional, سانتیاگو	یوگسلاوی
۸	۱۹۶۶ مشروح	۱۳۴۵ مشروح	۱۶	انگلستان		انگلستان	۱۹۶۶ (و.ا.) ورزشگاه ومبلی، لندن	آلمان غربی		پرتغال	۲–۱ ورزشگاه ومبلی، [[لندن	اتحاد جماهیر شوروی
۹	۱۹۷۰ مشروح	۱۳۴۹ مشروح	۱۶	مکزیک		برزیل	۱۹۷۰ ورزشگاه آزتکا، مکزیکو سیتی	ایتالیا		آلمان غربی	۱–۰ ورزشگاه آزتکا، مکزیکو سیتی	اروگوئه
۱۰	۱۹۷۴ مشروح	۱۳۵۳ مشروح	۱۶	آلمان غربی		آلمان غربی	۱۹۷۴ ورزشگاه المپیک مونیخ، مونیخ	هلند		لهستان	۱–۰ Olympiastadion, Munich	برزیل
۱۱	۱۹۷۸ مشروح	۱۳۵۷ مشروح	۱۶	آرژانتین		آرژانتین	۱۹۷۸ (و.ا.) ورزشگاه مونومنتال آنتونیو وسپوسیو لیبرتی، بوئنوس آیرس	هلند		برزیل	۲–۱ Monumental de Núñez, Buenos Aires	ایتالیا
۱۲	۱۹۸۲ مشروح	۱۳۶۱ مشروح	۲۴	اسپانیا		ایتالیا	۱۹۸۲ ورزشگاه سانتیاگو برنابئو، مادرید	آلمان غربی		لهستان	۳–۲ ورزشگاه خوزه ریکو پرز، آلیکانته	فرانسه
۱۳	۱۹۸۶ مشروح	۱۳۶۵ مشروح	۲۴	مکزیک		آرژانتین	۱۹۸۶ ورزشگاه آزتکا، مکزیکو سیتی	آلمان غربی		فرانسه	4–2 (و.ا.) ورزشگاه کواتموک، پوئبلا سیتی	بلژیک
۱۴	۱۹۹۰ مشروح	۱۳۶۹ مشروح	۲۴	ایتالیا		آلمان غربی	۱۹۹۰ ورزشگاه المپیک رم، رم	آرژانتین		ایتالیا	۲–۱ ورزشگاه سن نیکولا، باری	انگلستان
۱۵	۱۹۹۴ مشروح	۱۳۷۳ مشروح	۲۴	ایالات متحده آمریکا		برزیل	۱۹۹۴ (و.ا.) (۳–۲ ضربات پنالتی) ورزشگاه رز بول، پاسادینا، کالیفرنیا	ایتالیا		سوئد	۴–۰ رز بول، پاسادینا	بلغارستان
۱۶	۱۹۹۸ مشروح	۱۳۷۷ مشروح	۳۲	فرانسه		فرانسه	۱۹۹۸ ورزشگاه استاد دو فرانس، سن دنی، سن سن دنی	برزیل		کرواسی	۲–۱ ورزشگاه پارک ده پرنس، پاریس	هلند
۱۷	۲۰۰۲ مشروح	۱۳۸۱ مشروح	۳۲	ژاپن  کره جنوبی		برزیل	۲۰۰۲ ورزشگاه بین‌المللی یوکوهاما، یوکوهاما	آلمان		ترکیه	۳–۲ ورزشگاه دئگو، دئگو	کره جنوبی
۱۸	۲۰۰۶ مشروح	۱۳۸۵ مشروح	۳۲	آلمان		ایتالیا	۲۰۰۶ (و.ا.) (۵–۳ ضربات پنالتی) ورزشگاه المپیک برلین، برلین	فرانسه		آلمان	۳–۱ ورزشگاه مرسدس بنز آرنا، اشتوتگارت	پرتغال
۱۹	۲۰۱۰ مشروح	۱۳۸۹ مشروح	۳۲	آفریقای جنوبی		اسپانیا	۲۰۱۰ (و.ا.) ورزشگاه اف‌ان‌بی، ژوهانسبورگ	هلند		آلمان	۳–۲ ورزشگاه نلسون ماندلا بی، پورت الیزابت	اروگوئه
۲۰	۲۰۱۴ مشروح	۱۳۹۳ مشروح	۳۲	برزیل		آلمان	۲۰۱۴ (و.ا.) ورزشگاه ماراکانا، ریو دو ژانیرو	آرژانتین		هلند	۳–۰ ورزشگاه ملی مانه گارینشا، برازیلیا	برزیل
۲۱	۲۰۱۸ مشروح	۱۳۹۷ مشروح	۳۲	روسیه		فرانسه	۲۰۱۸ ورزشگاه لوژنیکی، مسکو	کرواسی		بلژیک	۲–۰ ورزشگاه کرستوفسکی، سن پترزبورگ	انگلستان
۲۲	۲۰۲۲ مشروح	۱۴۰۱ مشروح	۳۲	قطر		TBD	TBD ورزشگاه ملی لوسیل، لوسیل	TBD		TBD	TBD TBD	TBD
۲۳	۲۰۲۶ مشروح	۱۴۰۵ مشروح	۴۸	کانادا  مکزیک  ایالات متحده آمریکا		TBD	TBD TBD, United States	TBD		TBD	TBD TBD	TBD

تیم‌هایی که به جمع چهار تیم برتر راه یافته‌اند

رتبه	تیم	قهرمان	دوم	سوم	چهارم
۱	برزیل	۵ (۱۹۵۸، ۱۹۶۲، ۱۹۷۰، ۱۹۹۴، ۲۰۰۲)	۲ (۱۹۵۰*، ۱۹۹۸)	۲ (۱۹۳۸، ۱۹۷۸)	۲ (۱۹۷۴، ۲۰۱۴*)
۲	آلمان^	۴ (۱۹۵۴، ۱۹۷۴*، ۱۹۹۰، ۲۰۱۴)	۴ (۱۹۶۶، ۱۹۸۲، ۱۹۸۶، ۲۰۰۲)	۴ (۱۹۳۴، ۱۹۷۰، ۲۰۰۶*، ۲۰۱۰)	۱ (۱۹۵۸)
۳	ایتالیا	۴ (۱۹۳۴*، ۱۹۳۸، ۱۹۸۲، ۲۰۰۶)	۲ (۱۹۷۰، ۱۹۹۴)	۱ (۱۹۹۰*)	۱ (۱۹۷۸)
۴	آرژانتین	۲ (۱۹۷۸*، ۱۹۸۶)	۳ (۱۹۳۰، ۱۹۹۰، ۲۰۱۴)	—	—
۵	فرانسه	۲ (۱۹۹۸*، ۲۰۱۸)	۱ (۲۰۰۶)	۲ (۱۹۵۸، ۱۹۸۶)	۱ (۱۹۸۲)
۶	اروگوئه	۲ (۱۹۳۰*، ۱۹۵۰)	—	—	۳ (۱۹۵۴، ۱۹۷۰، ۲۰۱۰)
۷	انگلستان	۱ (۱۹۶۶*)	—	—	۲ (۱۹۹۰,۲۰۱۸)
۸	اسپانیا	۱ (۲۰۱۰)	—	—	۱ (۱۹۵۰)
۹	هلند	—	۳ (۱۹۷۴، ۱۹۷۸، ۲۰۱۰)	۱ (۲۰۱۴)	۱ (۱۹۹۸)
۱۰	چکسلواکی^#	—	۲ (۱۹۳۴، ۱۹۶۲)	—	—
۱۱	مجارستان	—	۲ (۱۹۳۸، ۱۹۵۴)	—	—
۱۲	سوئد	—	۱ (۱۹۵۸*)	۲ (۱۹۵۰، ۱۹۹۴)	۱ (۱۹۳۸)
۱۳	کرواسی	—	۱ (۲۰۱۸)	۱ (۱۹۹۸)	—
۱۴	لهستان	—	—	۲ (۱۹۷۴، ۱۹۸۲)	—
۱۵	اتریش	—	—	۱ (۱۹۵۴)	۱ (۱۹۳۴)
۱۶	پرتغال	—	—	۱ (۱۹۶۶)	۱ (۲۰۰۶)
۱۷	بلژیک	—	—	۱ (۲۰۱۸)	۱ (۱۹۸۶)
۱۸	ایالات متحده آمریکا	—	—	۱ (۱۹۳۰)	—
۱۹	شیلی	—	—	۱ (۱۹۶۲)	—
۲۰	ترکیه	—	—	۱ (۲۰۰۲)	—
۲۱	یوگسلاوی^#	—	—	—	۲ (۱۹۳۰، ۱۹۶۲)
۲۲	اتحاد جماهیر شوروی^#	—	—	—	۱ (۱۹۶۶)
۲۳	بلغارستان	—	—	—	۱ (۱۹۹۴)
۲۴	کره جنوبی	—	—	—	۱ (۲۰۰۲*)

* = میزبان

^ = از سال ۱۹۵۴ تا ۱۹۹۰ عناوین آلمان مربوط به آلمان غربی است.

^# = کشورهایی که به دو یا چند کشور تقسیم شدند

یادداشت‌ها

1. ^ بازی رسمی ب حک شد قام سوم در مسابقات ۱۹۳۰ انجام نشد؛ ایالات متحده آمریکا و پادشاهی یوگسلاوی هر دو در نیمه نهایی شکست خوردند. با این حال، بعدها فیفا عطف به ماسبق کرد و ایالات متحده آمریکا و پادشاهی یوگسلاوی را به ترتیب سوم و چهارم اعلام کرد، احتمالاً بر اساس اختلاف گل، ضابطه‌ای که تا پیش از مسابقات ۱۹۶۲ سابقه نداشت.

جستارهای وابسته

• جام کنفدراسیون‌ها
• جام جهانی فوتبال زنان

منابع

1. «2006 FIFA World Cup broadcast wider, longer and farther than ever before». FIFA.com. فیفا. دریافت‌شده در ۱۱ اکتبر ۲۰۰۹.
2. الهی، فرید. «فوتبال قطر - arshid group | مشاوران بین‌الملل آرشید». www.arshidgroup.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۸-۱۵.
3. "England National Football Team Match No. 1". England Football Online. Retrieved 19 November 2007.
4. "British PM backs return of Home Nations championship". Agence France-Presse. Retrieved 16 December 2007.
5. Elbech, Søren; Stokkermans, Karel (26 June 2008). "Intermediate Games of the IV. Olympiad". rec.sport.soccer Statistics Foundation.
6. "History of FIFA – FIFA takes shape". FIFA.com. Fédération Internationale de Football Association. Retrieved 19 November 2007.
7. "'The First World Cup'. The Sir Thomas Lipton Trophy". Shrewsbury and Atcham Borough Council. 10 October 2003. Archived from the original on 29 November 2003. Retrieved 11 April 2006.
8. "History of FIFA – More associations follow". FIFA.com. Fédération Internationale de Football Association. Retrieved 19 November 2007.
9. Reyes, Macario (18 October 1999). "VII. Olympiad Antwerp 1920 Football Tournament". rec.sport.soccer Statistics Foundation. Retrieved 10 June 2006.
10. "History of FIFA – The first FIFA World Cup". FIFA.com. Fédération Internationale de Football Association. 19 November 2007.
11. Molinaro, John F. "Lucien Laurent: The World Cup's First Goal Scorer". CBC. Retrieved 6 May 2007.
12. "FIFA World Cup Origin" (PDF). FIFA.com. Fédération Internationale de Football Association. Retrieved 19 November 2007.
13. "The Olympic Odyssey so far... (Part 1: 1908–1964)". FIFA.com. Fédération Internationale de Football Association. Retrieved 8 January 2008.
14. "Scotland and the 1950 World Cup". BBC. Retrieved 2007-05-13.
15. Glanville, Brian (2005). The Story of the World Cup
16. "History of FIFA – British Associations return". FIFA.com. Fédération Internationale de Football Association. 19 November 2007.
17. "1954 FIFA World Cup Switzerland". FIFA.com. Fédération Internationale de Football Association. Retrieved 14 April 2011.
18. "1958 FIFA World Cup on FIFA.com". FIFA.com. Fédération Internationale de Football Association. Retrieved 14 April 2011.
19. [1962 FIFA World Cup on FIFA.com "1962 FIFA World Cup on FIFA.com"] Check |url= value (help). FIFA.com. Fédération Internationale de Football Association. Retrieved 14 April 2011.
20. Glanville, Brian (2005). The Story of the World Cup -Page 45
21. "1930 FIFA World Cup Uruguay". FIFA.com. Fédération Internationale de Football Association. Retrieved 30 December 2018.
22. "1950 FIFA World Cup". FIFA.com. Fédération Internationale de Football Association. Retrieved 5 March 2009.
23. "FIFA World Cup Finals since 1930" (PDF). FIFA.com. Fédération Internationale de Football Association. Retrieved 5 March 2009.

1. There was no جام جهانی فوتبال ۱۹۳۰; the United States and Yugoslavia lost in the semi-finals. FIFA now recognises the United States as the third-placed team and Yugoslavia as the fourth-placed team, using the overall records of the teams in the tournament.[21]
2. There was no official World Cup final match in 1950.[22] The tournament winner was decided by a final round-robin group contested by four teams (Uruguay, Brazil, Sweden, and Spain). Coincidentally, one of the last two matches of the tournament pitted the two top ranked teams against each other, with فینال جام جهانی فوتبال ۱۹۵۰ thus often being considered as the de facto final of the 1950 World Cup.[23] Likewise, the game between the lowest ranked teams, played at the same time as Uruguay vs Brazil, can be considered equal to a 3rd place match, with Sweden's 3–1 victory over Spain ensuring that they finished third.