هاکی روی چمن
هاکی روی چمن یک ورزش گروهی است که بین دو تیم ۱۱ نفره بر روی یک زمین چمن با هدف وارد کردن یک توپ کوچک به وسیله چوب هاکی به دروازه حریف انجام می‌شود؛ ولین مسابقه رسمی هاکی در تهران بین تیم ایران و تیم اتباع خارجی ساکن تهران در سالن سرپوشیده هفتم تیر با حضور رئیس سازمان تربیت بدنی، دبیرکل کمیته ملی المپیک ایران و عده ای از شخصیتهای مملکتی برگزار گردد. ضمناً حضور دانشجویان تربیت بدنی (مدرسه عالی ورزش) در این مسابقات چشمگیر بود. انجام اولین مسابقه هاکی در ایران در آن سالها از اهمیت ویژه ای برخوردار بود و خبر آن در روزنامه‌های ورزشی و خبری آن زمان به چاپ رسید. از جمله در روزنامه کیهان ورزشی شرح مفصلی دربارهٔ این مسابقه تحت عنوان «برای ثبت در تاریخ ورزش» همراه عکس از این مسابقه به چاپ رسید. موفقیت این مسابقه و انعکاس آن در روزنامه‌ها باعث گردید که تعداد زیادی از معلمین ورزش و علاقه‌مند به این رشته به یادگیری این ورزش روی آوردند. بر همین اساس اولین دوره کلاس مربیگری هاکی ویژه معلمین ورزش در تهران تشکیل شد که پس از پایان دوره به کلیه شرکت کنندگان گواهی اعطاء گردید. پس از برگزاری این کلاس در تهران دوره‌های مشابه در سایر استانهای ایران برگزار شد. همزمان با اجرای کلاسها و برگزاری مسابقات هاکی در ایران و همچنین مراتب تأسیس فدراسیون هاکی در ایران و گزارشی از عملکرد فدراسیون هاکی ایران به فدراسیون بین‌المللی هاکی که ریاست آن آقای رینه فرانک بر عهده داشتند رسماً اطلاع داده شد. رئیس فدراسیون بین‌المللی هاکی پس از دریافت گزارش ضمن تبریک، اظهار داشتند: «برای من جای بسی خرسندی است که فدراسیون هاکی ایران در وطن خودش تاسیس شده و در این مدت کوتاه چنین پیشرفتهایی داشته‌است» و ایشان برای مشاهده این پیشرفتها از نزدیک به تهران سفر کردند و در مدت دو روزی که در تهران بودند از فعالیتهای فدراسیون اطلاعات جامعی را بدست آوردند و از آقای پروفسور جاوید دعوت کردند تا در جلسه هیئت رئیسه کمیته بین‌المللی هاکی که در کشور هلند برگزار می‌گردد. حضور یابند. شاید بتوان موفقیت‌های تیم ملی هاکی در سالهای ۱۳۸۷ تا ۱۳۸۹ و نیز حضور در مسابقات جام جهانی ۲۰۱۱ لهستان به عنوان تنها نماینده قاره آسیا را در تاریخچه هاکی ذکر کرد.
 | |
| بالاترین نهاد ورزشی | فدراسیون بین‌المللی هاکی |
|---|---|
| نخستین مسابقه | سده ۱۹ میلادی |
| ویژگی‌ها | |
| اعضاء تیم | ۱۶ نفر (۱۱ نفر داخل زمین) |
| جداسازی جنسیتی | تکی |
| رده‌بندی | ورزش‌های تیمی |
| تجهیزات | توپ هاکی روی چمن چوب هاکی روی چمن لثه |
| محل برگزاری | زمین چمن مصنوعی |
| برگزاری | |
| المپیک | ۱۰۸۹، ۱۹۲۰، ۱۹۲۸ تا کنون |
نهاد اداره‌گر این رشته ورزشی فدراسیون بین‌المللی هاکی است و مهمترین مسابقات این رشته ورزشی المپیک و جام جهانی هاکی است که هر ۴ سال یک‌بار برگزار می‌شوند. هاکی از المپیک ۱۹۲۸ آمستردام به این‌سو همواره در برنامهٔ بازی‌های المپیک قرار داشته‌است و پیش از آن نیز دو بار در المپیک ۱۹۲۰ آنتورپ و المپیک ۱۹۰۸ لندن برگزار شد.
هاکی پس از فوتبال بیشترین تعداد بازیکنان را در میان ورزش‌های گروهی خارج از سالن (فضای آزاد) را دارد، اما رقابت‌های باشگاهی هاکی تماشاگران زیادی را به خود جذب نمی‌کند و بازیکنان کمی به صورت کاملاً حرفه‌ای به این رشته ورزشی می‌پردازند.
در کشورهایی که فصل زمستان مانع از برگزاری مسابقات هاکی در فضای باز می‌شود، نوع داخل سالن هاکی نیز تمرین می‌شود که با تغییراتی در قوانین از جمله حضور ۶ بازیکن (به‌جای ۱۱ بازیکن) در هر تیم و در یک زمین حدوداً ۴۰ در ۲۰ متری (به جای زمین استاندارد ۹۱ در ۵۵ متری) و قرار دادن دیواره‌هایی در کنار خط برای ریباند توپ و تفاوت‌های جزئی دیگری برگزار می‌شود.
تاریخچه
نشانه‌هایی از برگزاری بازی‌هایی شبیه به هاکی در زمان‌های بسیار دور تاریخی وجود دارد، از جمله نقاشی‌هایی در مصر از ۴ هزار سال پیش و سنگ‌نگاره‌ای در حدود ۲۵۰۰ سال پیش در یونان باستان که دو نفر را در حال انجام یک بازی به نام (به یونانی: Κερητίζειν) (تلفظ: کِریتزین) نشان می‌دهد. از حدود هزار سال پیش نیز قوم دائور در مغولستان داخلی، چین به نوعی بازی به نام بِیکو می‌پرداخته‌اند که شبیه به هاکی امروزین است.[1]
هاکی نوین
پیدایش و تدوین مقررات هاکی نوین به اوایل سده ۱۹ در مدارس غیرانتفاعی[2] انگلستان بازمی‌گردد. «باشگاه بلکهیث» در جنوب شرقی لندن، باشگاه‌های کریکت در میدلسکس که هاکی را به عنوان یک ورزش زمستانی انجام می‌دادند و «باشگاه تدینگتون» پیشگامان اشاعه این رشته ورزشی شمرده می‌شوند. در سال ۱۸۸۶ اتحادیه هاکی تأسیس شد و در ۱۸۹۵ نخستین مسابقهٔ بین‌المللی این رشته بین تیم‌های ملی ولز و ایرلند (۳ بر صفر به سود ایرلند) برگزار شد.
هاکی در اواخر قرن نوزدهم وارد هند شد و نخستین باشگاه هاکی در کلکته شکل گرفت، هاکی پس از مدتی به صورت ورزش ملی این سرزمین درآمد و تیم ملی هندوستان در المپیک ۱۹۲۸ شرکت کرد و با پیروزی در تمام بازی‌ها و بدون دریافت هیچ گلی مدال طلای المپیک را به خانه برد، پس از آن نیز تا بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۵۶ تنها قهرمان المپیک بود، اما پس از استقلال پاکستان از هند این دو کشور به صورت رقبای اصلی این رشته ورزشی درآمدند. پاکستان در المپیک‌های ۱۹۶۰، ۱۹۶۸ و ۱۹۸۴ و هند در دوره‌های ۱۹۶۴ و ۱۹۸۰ قهرمان المپیک شدند.
تغییر زمین مسابقات هاکی از چمن طبیعی به چمن مصنوعی باعث شد تا حاکمیت هندی‌ها و پاکستانی‌ها در این رشته خاتمه پیدا کند. زمین‌های چمن مصنوعی از ابتدای دههٔ ۱۹۷۰ جایگزین چمن‌های طبیعی شدند و قیمت بالای آن‌ها و تغییراتی که در نحوهٔ بازی هاکی به دلیل بالا رفتن سرعت بازی ایجاد شد، باعث شد تا از دهه ۱۹۷۰ کشورهای ثروتمندتری چون آلمان، هلند و استرالیا به قدرت‌های برتر این رشته ورزشی بدل شوند.
پانویس
- Charles McGrath (۲۲ اوت ۲۰۰۸). «A Chinese Hinterland, Fertile With Field Hockey». نیویورک تایمز. دریافت‌شده در ۱۰ نوامبر ۲۰۰۸.
- public schools
