هورآها
هور آها (یا آها یا هوروس آها) در مصرشناسی کنونی دومین فرعون دودمان نخست مصر باستان شناخته می‌شود. او نزدیک به سده سی و یکم پیش از میلاد می‌زیست. شاه هور آها، که اغلب او را به نام «مِنِس» می‌شناسند، شخصیتی اسرارآمیز در تاریخ مصر است. او نخستین فرمانروایی بود که مصر را حدود ۳ هزار سال پیش از میلاد متحد کرد. گرچه سَلَف او، «نارمر»، از فرمانروایان مصر علیا، مصر را با پیروزی‌های قاطع نظامی یکپارچه کرده‌بود، اما هورآها بود که در نقش پادشاه مقدس، هور، خدای زنده بر روی زمین، ظاهر شد. هورآها را، مثل فرعون‌های نخستین، در ابیدوس در مصر علیا، دفن کردند. قدرت او از مهارت در جنگ و سیطره بر مسیرهای بازرگانی سودآور با مصر سفلی و حتی بین‌النهرین ریشه می‌گرفت.
| هور آها | |
|---|---|
 | |
| فرعون | |
| فرمانروایی | تاریخ نامعلوم |
| پیشین | نارمر / منس |
| جانشین | دجر |
| فرزندان | دجر |
| مادر | به احتمالی نیثهوتپ |
| آثار بر جای مانده | معبد نیث، صا الحجر |
زندگی‌نامه
نزدیک سده سی و دوم پیش از میلاد پدر هور آها، نارمر، مصر علیا و سفلی را یکپارچه کرده بود. هور آها در سنی نزدیک به سی سالگی به پادشاهی رسید. افسانه‌ها می‌گویند که او توسط یک اسب آبی، تجسم زمینی خدای ست، برده شد. با تصور اینکه او همان منس افسانه‌ای است، داستان دیگری که در آن او هنگام شکار توسط یک اسب آبی کشته می‌شود، جریان داشت.
همسر اصلی هور آها بنریب بود و نامش در کنار نام هور آها در بعضی اشیای تاریخی از جمله مقبره‌ای در ابیدوس، آمده است.[1] هور آها همسر دیگری به نام خنثاپ نیز داشت که دجر از او به دنیا آمد.
دیدگاه‌ها
مِنِس یا هورآها را، معمولاً نخستین فرعون می‌دانند. اما شاید نارمر نخستین فرعون باشد و شاید نارمر نام دیگر منس بوده‌است. بر سر اینکه هور آها به درستی چه کسی بوده دیدگاه‌های گوناگونی مطرح است. بعضی بر این باورند که هور آها همان منس بوده و همان دو مصر را یکپارچه کرده‌است.[2] بعضی دیگر اما بر این باورند که او پسر نارمر بوده و نارمر این یکپارچگی را بر پا ساخته است. باور بر این است که نارمر و منس هر دو یک شخصیت بوده‌اند؛ شواهدی از جمله لوحه نارمر حکایت از درستی این فرضیه دارند و او را یکپارچه‌کننده مصر و پدر هور آها معرفی می‌کنند.[3]
نگارخانه
ظرف سیلندری شکل شاه هور آها از سقاره؛ نگهداری شده در موزه آگوست کسنر
منابع
- Aidan Dodson & Dyan Hilton (۲۰۰۴)، The Complete Royal Families of Ancient Egypt، Thames & Hudson، ص. ۴۶
- Stephan Seidlmayer (۲۰۰۴)، The Rise of the State to the Second Dynasty, quoted in Egypt: The World of the Pharaohs، شابک ۹۷۸-۳-۸۳۳۱-۶۰۰۰-۴
- Edwards, I. E. S. (۱۹۷۱)، The early dynastic period in Egypt، Cambridge: Cambridge University Press
| دورهٔ پیشدودمانی (پیش از ۳۱۵۰ پ. م.) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| دورهٔ آغازین دودمانی (۲۸۶۶–۳۱۰۰ پ. م.) |
| ||||||||||||
| پادشاهی کهن (۲۱۸۱–۲۶۸۶ پ. م.) | |||||||||||||
| دورهٔ نخست میانی (۲۰۴۰–۲۱۸۱ پ. م.) | |||||||||||||
| پادشاهی میانه (۱۷۸۲–۲۰۴۰ پ. م.) |
| ||||||||||||
| دورهٔ دوم میانی (۱۵۷۰–۱۷۸۲ پ. م.) |
| ||||||||||||
| پادشاهی نوین (۱۰۷۰–۱۵۷۰ پ. م.) |
| ||||||||||||
| دورهٔ سوم میانی (۵۲۵–۱۰۶۹ پ. م.) |
| ||||||||||||
| دورهٔ پایانی (۵۲۵–۳۳۲ پ. م.) |
| ||||||||||||
| دوران بطلمیوسی (هلنی) (۳۳۲–۳۰ پ. م.) |
| ||||||||||||
 رده ♀ فرعون مؤنث | |||||||||||||