گتو استانیسلاووف

گتو استانیسلاووف (به لهستانی: Getto w Stanisławowie، آلمانی: Ghetto Stanislau) گتویی نازی بود که توسط اس‌اس در سال ۱۹۴۱ در استانیسلاووف (امروزه ایوانو-فرانکیفسک) در اوکراین غربی گشایش یافت. پیش از ۱۹۳۹، این شهر بخشی از جمهوری دوم لهستان بود، اما پس از حمله آلمان به اتحاد جماهیر شوروی، آلمان نازی این شهر را به ناحیه گالیسیا،[2] تحت منطقه پنجم دولت عمومی، افزود.[1]

گتو استانیسلاووف
کنیسه استانیسلاووف پیش از جنگ جهانی دوم
موقعیتایوانو-فرانکیفسک، اوکراین غربی
تاریخ۳۰ نوامبر و ۸ دسامبر ۱۹۴۱
نوع رویدادزندانی کردن، کار اجباری، کشتار دسته‌جمعی
سازمان‌هااس‌اس
اردوگاه‌هابلزک
قربانیاننزدیک به ۲۰٬۰۰۰ یهودی[1] و ۱۰٬۰۰۰–۱۲٬۰۰۰ یهودی پیش از تشکیل گتو در جریان «یکشنبه خونین»

در ۱۲ اکتبر ۱۹۴۱، در طی رویدادی موسوم به «یکشنبه خونین»، حدود ۱۰٬۰۰۰ تا ۱۲٬۰۰۰ یهودی[3] توسط مردان با لباس متحدالشکل اس‌اس از گردان‌های SIPO و گردان‌های پلیس نظم با کمک پلیس کمکی اوکراین درون گورهای دسته‌جمعی در گورستان یهودیان این شهر تیرباران شدند. دو ماه پس از آن، گتو به‌طور رسمی برای ۲۰٬۰۰۰ یهودی باقی مانده از کشتار تأسیس شد و در ۲۰ دسامبر ۱۹۴۱ با ساخته شدن دیوارهایی به دور آن ارتباطش با جهان بیرون قطع شد. بیش از یک سال بعد، در فوریه ۱۹۴۳ و هنگامی که دیگر یهودی‌ای در آن نگهداری نمی‌شدند، گتو به شکل رسمی منحل شد.[1]

پیش‌زمینه
نوشتار اصلی: گتوهای یهودی در لهستان تحت اشغال آلمان نازی

طبق سرشماری لهستان در سال ۱۹۳۱، استان استانیسلاووف دارای ۱۹۸٬۴۰۰ تن سکنه بود. از این میان ۱۲۰٬۲۱۴ تن مسیحی ارتدکس (اوکراینی و روس)، ۴۹٬۰۳۲ کاتولیک و ۲۶٬۹۹۶ یهودی بودند.[4] جمعیت پایتخت استان به سرعت از ۲۸٬۲۰۰ نفر در سال ۱۹۲۱ به ۶۰٬۰۰۰ نفر در سال ۱۹۳۱ افزایش یافت (یا ۷۰٬۰۰۰ نفر شامل حومه شهر که در سال ۱۹۲۴ در این شهر ادغام شدند).[5]

در جریان تهاجم به لهستان در سال ۱۹۳۹ توسط آلمان نازی و اتحاد جماهیر شوروی، این استان در سپتامبر توسط ارتش سرخ تصرف شد. جنایات NKVD شوروی علیه مردم محلی شامل کشتار ۲۵۰۰ زندانی سیاسی، شامل اوکراینی‌ها، لهستانی‌ها و یهودیان،[6] در شهر درست پیش از اشغال آن توسط نازی‌ها بود.[7][8] زنان با ده‌ها کودک، در میان حداقل ۵۲۴ قربانی که ناچار به حفر گورهای دسته‌جمعی خود شده بودند، توسط نیروهای شوروی در دره خلوت دمیانوف لاز در خارج از شهر تیرباران شدند.[9][10]

قساوت‌های نازی

در هنگام اشغال استانیسلاووف توسط ارتش مجارستان در ۲ ژوئیه ۱۹۴۱، بیش از ۵۰٬۰۰۰ یهودی در شهر و حومه آن زندگی می‌کردند.[6] آلمانی‌ها در تاریخ ۲۶ ژوئیه وارد شدند.[3] در همان روز، زیرگروه گشتاپو دستور داد تا یودنرات در شهر برقرار شود.[11] ریاست یودنرات شهر را اسرائیل سیبالد بر عهده داشت.[1] در ۱ اوت ۱۹۴۱، گالیسیا تبدیل به منطقه پنجم دولت عمومی شد. یک روز بعد، به لهستانی‌ها و یهودیان تحصیل‌کرده دستور داده شد که تحت لوای «ثبت نام» برای استقرار، به پلیس مراجعه کنند. از میان هشتصد مردی که آمدند، ششصد نفر توسط سیپو به جنگلی به نام چارنی لاس (Czarny Las)، در نزدیکی روستای پاولچه منتقل شده،[12][13] و به شکل پنهانی کشته شدند.[14] خانواده‌های این افراد (۸۰ درصد یهودی)[15] از آنچه بر ایشان گذشت آگاه نبودند و حتی پس از کشتار آن‌ها، به ارسال بسته‌ها برای بستگانشان ادامه دادند.[16]

فرماندهی استانیسلاووف به دست فرمانده ای از اس‌اس، هانس کروگر، بود.[3] تحت فرماندهی وی، در ۸–۹ اوت ۱۹۴۱ لهستانی‌ها و یهودیان دیگری در استانیسلاووف از جمله معلمان، کارمندان دولت و استادان دستگیر شدند. آن‌ها طبق فهرستی احضار شدند،[12] که پیشتر توسط شبه‌نظامیان مردمی اوکراین که به پلیس امنیت آلمان کمک می‌کردند (رسماً پلیس کمکی اوکراین که در اواسط ماه اوت توسط هاینریش هیملر ایجاد شده بود)، تهیه شده بود.[17] در ۱۵ اوت، زندانیان با کامیون‌های سرپوشیده به مکانی در نزدیکی شهر، به نام جنگل سیاه (چارنی لاس) منتقل و اعدام شدند. تعداد قربانیان ۲۰۰–۳۰۰ نفر تخمین زده می‌شود.[13][18]

کشتار یکشنبه خونین
اطلاعات بیشتر: راه حل نهایی

در ۱۲ اکتبر ۱۹۴۱ به دستور هانس کروگر هزاران یهودی برای «گزینش» در میدان بازار رینگ‌پلاتز گرد آورده شدند.[19] نیروهای نازی (توسط گردان پلیس نظم ۱۳۳ که از لمبرگ آورده شده بود و پلیس اوکراینی پشتیبانی می‌شدند)[3][19] آنها را تا گورستان یهودیان شهر، جایی که پیشتر گورهای دسته‌جمعی آماده شده بودند، همراهی کردند. در راه، نگهبانان اوکراینی و آلمانی زندانیان را مورد ضرب و شتم و شکنجه قرار دادند.[1] در گورستان، یهودیان ناچار شدند اشیای قیمتی خود را تحویل و برگه‌های شناسایی خود را نشان دهند. تعدادی از آن‌ها آزاد شدند. تیراندازان سپس به یهودیان که به صورت گروهی جمع شده بودند دستور دادند تا برهنه شده و به سوی گورها حرکت کنند. مردان زیخرهایتس‌پولیتزای (سیپو) نخستین کسی بودند که اقدام به آتش کردند،[1] و اقدامشان توسط اعضای پلیس نظم نورنبرگ[20] و پلیس راه‌آهن باهن‌شوتس دنبال شد. قربانیان یا در گورها سقوط می‌کردند یا پیش از کشته شدن به آنها دستور داده می‌شد که به درون گور بپرند. میان ۱۰ تا ۱۲ هزار یهودی به قتل رسیدند:[21] از جمله مرد، زن و کودک.[16] تیراندازان از ساعت ۱۲ ظهر شروع به شلیک کردند و با نوبت گرفتن بدون توقف ادامه دادند. در کناره محل عملیات میزهای پیک نیکی با بطری‌های ودکا و ساندویچ برای کسانی که نیاز به استراحت از صدای بلند تیراندازی‌ها داشتند، گذاشته شده بودند.[22] تلاش شد تا پس از تاریکی هوا نیز عملیات با نورافکن ادامه پیدا کند اما فرماندهان سرانجام منصرف شدند، و اسیران باقیمانده را آزاد کردند. این عملیات (به آلمانی: Aktion) که از نظر مقیاس در تاریخ هولوکاست تا پیش از آن در لهستان اشغالی بی‌سابقه بود،[3] با عنوان «یکشنبه خونین» (به آلمانی: Blutsonntag) شناخته می‌شد.[16] پس از عملیات، «جشنی پیروزی» در همان شب در مقر آلمانی‌ها برگزار شد.[19][23]

کشتار یکشنبه خونین در ۱۲ اکتبر ۱۹۴۱ بزرگترین کشتار یهودیان لهستانی بود که توسط پلیس متحدالشکل در دولت عمومی پیش از نسل‌کشی عملیات راینهارد در سال ۱۹۴۲ انجام شد. پیش از آن چندین کشتار، از جمله کشتار جمعه سرخ ۵۰۰۰ یهودی در گتو بیاویستوک در ۲۷ تا ۲۸ ژوئن ۱۹۴۱ توسط گردان پلیس ۳۰۹،[24] صورت گرفته بودند، اما کشتار یکشنبه خونین بزرگترین چنین جنایت‌هایی پیش از روی دادن کشتار بابی یار ۳۳٬۰۰۰ یهودی توسط گردان پلیس ۴۵ در رایخس‌کومیساریات اوکراین، و نیز عملیات جشن برداشت با ۴۳٬۰۰۰ قربانی در اردوگاه کار اجباری مایدانک و زیربخش‌های آن در ۳ نوامبر ۱۹۴۳ بود.[25][26]

منابع
  1. Andrea Löw, USHMM (10 June 2013). "Stanislawów (now Ivano-Frankivsk)". موزه یادبود هولوکاست. Archived from the original (Internet Archive) on 20 May 2014. Retrieved 29 November 2014. From The USHMM Encyclopedia of Camps and Ghettos, 1933–1945.
  2. Paczkowski, Andrzej (2003). The Spring Will Be Ours: Poland and the Poles from Occupation to Freedom (Google Books). Translated by Jane Cave. Penn State Press. pp. 54–. ISBN 0-271-02308-2.
  3. Dieter Pohl. Hans Krueger and the Murder of the Jews in the Stanislawow Region (Galicia) (PDF file from Yad Vashem.org). pp. 12/13, 17/18, 21.
  4. "The 1931 GUS Census. District of Stanisławów". Kresy.co.uk. Archived from the original on 3 March 2016. Retrieved 29 November 2014.
  5. Sejm, Internetowy System Aktów Prawnych (Poland's Internet archive of State published documents). Dz.U. 1924 nr 102 poz. 937. (in Polish)
  6. Grzegorz Rąkowski (2007). "Historia Stanisławowa". Przewodnik po Czarnohorze i Stanisławowie (به لهستانی). Stanislawow.net. Retrieved 7 December 2014.
  7. Gross, Jan T.; Militargeschichtliches Forschungsamt (1997). Wegner, Bernd, ed. From Peace to War: Germany, Soviet Russia and the World, 1939–1941. Berghahn Books. pp. 47–79, 77. ISBN 1-57181-882-0 – via Google Books preview.
  8. Brian Crozier, Remembering Katyn | Hoover Institution. بایگانی‌شده در ۲۴ ژوئیه ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine 30 April 2000; Stanford University. Retrieved 1 December 2014.
  9. Robert Nodzewski, "Demianów Łaz" IV Rozbiór Polski, 1939. Retrieved 1 December 2014.
  10. Soviet 1941 massacre at Dem'ianiv Laz. بایگانی‌شده در ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine Memorial Society (memorial.kiev.ua). Retrieved 1 December 2014.
  11. Zofia Sochańska, Anna Mirkowska, Eugeniusz Riadczenko, Stanisławów (ob. Iwano-Frankiwsk). بایگانی‌شده در ۴ مارس ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Retrieved 29 November 2014.
  12. PWL. "Mord w Czarnym Lesie (Murder in the Black Forest)". Województwo Stanisławowskie. Historia. PWL-Społeczna organizacja kresowa. Archived from the original on 27 November 2014. Retrieved 9 December 2014.
  13. Tadeusz Kamiński, Tajemnica Czarnego Lasu (The Black Forest Secret, Internet Archive). Publisher: Cracovia Leopolis, Kraków, 2000. Book excerpts.
  14. Dieter Pohl 1998, p. 6/24.
  15. Robin O'Neil (2011). "Murder of the Lvov Professors". Hans Kreuger moves to Stanislawow. The Rabka Four. Instruments of Genocide and Grand Larceny. London: Spiderwize. pp. 41–63. OCLC 796270628. Retrieved 14 December 2014.
  16. Holocaust Encyclopedia – Stanisławów. 1941–44: Stanislau, Distrikt Galizien. Retrieved 1 December 2014.
  17. Symposium Presentations (September 2005). "The Holocaust and [German] Colonialism in Ukraine: A Case Study" (PDF). The Holocaust in the Soviet Union. The Center for Advanced Holocaust Studies of the United States Holocaust Memorial Museum. pp. 15, 18–19, 20 in current document of 1/154. Archived from the original (PDF file, direct download 1.63 MB) on 16 August 2012. Retrieved 7 December 2014.
  18. Tadeusz Olszański (4 November 2009). "Wkracza gestapo". Opowieści z rodzinnego grodu. Tygodnik Polityka. Retrieved 4 December 2014.
  19. Christopher R. Browning (1 May 2007). The Origins of the Final Solution (Google eBook). U of Nebraska Press. pp. 349, 361. ISBN 978-0-8032-0392-1. Retrieved 4 December 2014.
  20. Edward B. Westermann, ed. by Gordon Martel (2004). 'Ordinary Men' or 'Ideological Soldiers'? (Google Books). The World War Two Reader. Psychology Press. p. 218. ISBN 0-415-22402-0. Retrieved 6 December 2014.
  21. George Eisen, Tamás Stark (2013). The 1941 Galician Deportation (PDF). Holocaust and Genocide Studies 27, no. 2 (Fall 2013): 207–241. The United States Holocaust Memorial Museum. pp. 215 (9/35 in PDF). Archived from the original (PDF) on 4 March 2016. Retrieved 16 December 2014.
  22. McKinley von Theme, 1941: 12 Oktober – Erschiessung in Stanislawow. بایگانی‌شده در ۱۱ دسامبر ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine ShoaPortalVienna 2014, den opfern zum gedenken. Retrieved 6 December 2014.
  23. H.M.C. , Timeline of Jewish Persecution: 1941. October 12: Bloody Sunday. Jewish Virtual Library. Retrieved 4 December 2014.
  24. "Białystok – History". Virtual Shtetl Museum of the History of Polish Jews. pp. 6–7. Archived from the original on 23 October 2014. Retrieved 7 December 2014.
  25. Browning, Christopher R. (1998) [1992]. Arrival in Poland (PDF file, direct download 7.91 MB complete). Ordinary Men: Reserve Police Battalion 101 and the Final Solution in Poland. Penguin Books. pp. 135–136, 141–142. Retrieved 5 December 2014. Also: PDF cache archived by WebCite.
  26. Struan Robertson (2013). "The genocidal missions of Reserve Police Battalion 101 in the General Government (Poland) 1942–1943". Hamburg Police Battalions during the Second World War. Regionalen Rechenzentrum der Universität Hamburg. Archived from the original on 22 February 2008. Retrieved 5 December 2014.

پیوند به بیرون
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.