یهودستیزی در ایران

بسیاری از منابع ظهور یهودستیزی در ایران را از دو سه قرن اخیر بدین سو دانسته‌اند.[1] در تکذیب این مسئله، مقامات ایرانی تنفر و انزجار خود را اغلب متوجه صهیونیسم و اسرائیل (و نه یهودیان) اعلام می‌کنند، اما بسیاری از کارشناسان همواره اذعان داشته‌اند که در ادبیات نفرتی (به انگلیسی: hate speech) جمهوری اسلامی ایران،[2] فرق آنچنانی بین یهودیان، اسرائیل، و صهیونیسم دیده نمی‌شود و مرز مشخصی بین اینان قابل مشاهده نیست.[3][4] با اینحال برخی معتقدند که یهودستیزی در تاریخ ایران جایگاه ریشه‌ای نداشته‌است.[5]

نمونه‌ای از شعارهای یهودستیزانه

بر پایه برخی از منابع دیگر، یهودستیزی در تاریخ گذشته ایران، سیستماتیک بوده و فقط به دوره اخیر، محدود نمی‌شود.[6]

به گزارش اتحادیه ضد افترا (ADL Global 100) در میان کشورهای خاورمیانه کمترین ضریب یهودستیزی را ایران به نمایش می‌گذارد.[7]

پیشینه

در کشورهای اسلامی مثل ایران، به‌طور کلی یهودیان (به همراه سایر اقلیتهای مذهبی) به عنوان اهل ذمه شناخته می‌شدند. آن‌ها بدین خاطر مجبور به پرداخت جزیه بودند. در بغداد در سده‌های میانه، یهودیان مجبور به پوشیدن لباسهای مخصوص ویا وصله‌ای بر روی لباس خود می‌شدند.

سرکوب یهودیان بخارا
برای آگاهی، چالا را ببینید.

آزار یهودیان اصفهان

در سال ۱۰۳۶ خورشیدی، محمد بیک اعتمادالدوله حاکم اصفهان سربازان خود را به خانه‌های یهودیان شهر فرستاده و به آنان یک روز مهلت داد تا یا مسلمان شوند یا تمامی از شهر خارج شوند.[8] در سال ۱۲۱۸ خورشیدی، یهودیان مشهد به زور چاقو و شمشیر به اسلام گراییدند. کنیسهٔ شهر سوزانده شد و یهودیان با تغییر اجباری دین، از قتل‌عام خود جلوگیری کردند.

در ادبیات فارسی، رمان جهودکشان که آن را نخستین رمان ایرانی دانسته‌اند، تصویری از یهودستیزی دوران قاجار در ایران به‌دست می‌دهد.[9]

در دوران رضاشاه، شایعه اینکه هیتلر به اسلام گرویده، باعث پیدایش علاقه بسیاری افراد به حزب نازی آلمان گردید.[10]

آزار یهودیان کاشان
برای آگاهی، یهودیان کاشان را ببینید.

آزار یهودیان همدان
یهودیان همدان در سال ۱۹۱۳. بسیاری از این یهودیان در نهضت مشروطیت شرکت کردند.

در ۱۸۹۴، در جریان ناآرامی‌های ضدیهودی در همدان، یک روحانی به نام ملاعبدالله، «آزار یهودیان و مسیحیان را رهبری می‌کرد».[11] در این بین، ایران از دادن اجازه به آمریکاییان برای تأسیس یک مدرسه تحت سرپرستی مسیونری بنام جیمز هاوکس (James Hawkes) برای مسیحیان و یهودیان همدان خودداری ورزید، و هنگامی که یک گروه افراطی مذهبی مسلمان شهر به جرج هولمز (George W. Holmes) حمله‌ور شدند، الکساندر مکدونالد، کنسولگر آمریکا در ایران، نتوانست کاری از پیش برد.

با این حال، هر چند آمریکاییان نیز در این ماجراها درگیر بودند، اما این آزار بیشتر متوجه ۳۰۰۰ یهودی ساکن آن شهر بود.[11]

کشتار یهودیان رشت

یهودی تپه نام محله‌ای است در شهر رشت که مسجدی نیز در آن واقع است. بنا بر یک روایت، در یک روز دوشنبه بارانی در این محله مردی یهودی تعرضی به یک زن مسلمان انجام داده‌است و این عمل خشم مسلمانان را برانگیخته و به کشتار یهودیان منجر شده‌است. همین روایت می‌افزاید جسد همه یهودیان در زیر همین مسجد دفن شده‌اند. این روایات همچنین از عده‌ای از یهودیان ساکن رشت در محله استادسرا یاد می‌کند که به سیاهکل کوچ کرده و در مدخل این شهر ساکن شدند. به ادعای این روایت، اموال یهودیان کشته‌شده طی این حادثه ازجمله کنیسهٔ آنان به مسلمین واگذار شده‌است.[12]

کشتار یهودیان مشهد
برای آگاهی، واقعه الله‌داد را ببینید.

کشتار یهودیان شیراز
برای آگاهی، تهمت خون ۱۹۱۰ در شیراز را ببینید.

جمهوری اسلامی
نوشتار(های) وابسته: نقض حقوق اقلیت‌ها توسط جمهوری اسلامی ایران
پوستری در ایستگاه مترو تهران پیش از روز قدس

بعد از انقلاب اسلامی رسانه‌ها و افراد وابسته به حکومت ایران اسرائیل، صهیونیسم و حتی گاهی یهودیت را به عنوان دشمن خود و بشریت معرفی می‌کردند.[13] در مراسم روز قدس در ایران که هر ساله در آخرین جمعه ماه رمضان به عنوان نماد دفاع از مردم فلسطین برگزار می‌شود، گاهی نمادهای یهودیت مورد نفرت قرار می‌گیرد.[14]

انکار هولوکاست
برای آگاهی، انکار هولوکاست در ایران را ببینید.

دیدگاه‌های یهودستیزانه

احمد فردید

برخی نوشته‌ها احمد فردید را «تئوریسین خشونت»[15] و نخستین اشاعه‌گر یهودستیزی در ایران دانسته‌اند.[16][17]

محمود احمدی‌نژاد

ظهور محمود احمدی‌نژاد در صحنه سیاست ایران و اتخاذ سیاست‌های تشنج‌زایی همانند انکار هولوکاست و برپایی همایش بین‌المللی بررسی هولوکاست: چشم‌انداز جهانی، باعث برانگیختگی احساسات ضدیهودی[18] فراتری در ایران گردیده، تا جاییکه مقامات اسرائیل خواستار محاکمه وی در دادگاهی بین‌المللی به جرم جنایات جنگی شده‌اند.[19] وی در میان محافل سیاسی جهان به اشاعه «ادبیات نفرت» شهرت دارد.[20][21] بسیاری معتقدند که چنین ادبیاتی وجههٔ یهودستیزانهٔ بدی به جمهوری اسلامی ایران داده‌است.[22]

حائری شیرازی

محی‌الدین حائری شیرازی، عضو مجلس خبرگان رهبری ایران، در نشست ماهیانه بسیج جامعه پزشکی در مرداد ۱۳۸۹، با بیان این‌که «شیطان در عصر حاضر از طریق دانشگاه وارد می‌شود و فسادش را عملی می‌کند»، اظهار داشت: «امروز یهود از راه علوم انسانی وارد شده‌است مسائل را علمی می‌کند و از این راه نفوذ پیدا می‌کند».[23]

نجاست یهودیان در فقه اسلامی
نوشتار اصلی: نجاست اهل کتاب در فقه شیعه
  • محمدتقی بهجت فومنی اهل نصار و یهود را نجس می‌دانست.[24]
  • سید علی خامنه‌ای نجاست اهل کتاب را «نامعلوم» دانسته، و آنان را دارای «طهارت ذاتی» و «نجاست ظاهری» دانسته‌است.[25]

جستارهای وابسته

منابع
  1. The legacy of Islamic antisemitism: from sacred texts to solemn history. Andrew G. Bostom. Publisher Prometheus Books, 2008
  2. A President's Hate Speech - washingtonpost.com
  3. Antisemitism: a reference handbook: Contemporary world issues. Jerome A. Chanes. ABC-CLIO, 2004. ISBN 1-57607-209-6 pp.195
  4. Muslim Anti-Semitism:: Middle East Quarterly
  5. BBC فارسی - دانش و فن - «این نوع یهودی‌ستیزی هیچ ریشه‌ای در تاریخ ایران ندارد»
  6. «جمهوری اسلامی چه سهمی در نهادینه شدن یهودی‌ستیزی دارد؟». radiofarda.
  7. «You are being redirected...». global100.adl.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۱۵.
  8. یوسف شریفی (۱۳۸۷)، ذمه (ویراست ویرایش یکم)، لس آنجلس: شرکت کتاب
  9. علی امینی نجفی (۱۰ اوت ۲۰۰۵). «جهودکشان، اثری ناشناخته از ادبیات مشروطه». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۱۳ شهریور ۱۳۹۴.
  10. Sanasarian, Eliz (2000). Religious Minorities in Iran. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-77073-4. pp.46
  11. روابط سیاسی ایران و آمریکا ۱۸۸۳–۱۹۲۱ آبراهام یسلسون. ترجمه محمد باقر آرام. انتشارات امیر کبیر. تهران ۱۳۶۸. ص۸۸–۸۹
  12. جعفر خمامی‌زاده، گیلان ما
  13. خبرآنلاین - مصباح یزدی: یهودی‌ها حیله‌گرترین افراد بشر در سیاست هستند
  14. : جمعه آخر(روز جهانی قدس)
  15. «Set Cookies». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ فوریه ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۰.
  16. Ahmadinejad. Kasra Naji. California University Press. 2008. ISBN 978-0-520-25663-7 pp.108
  17. Dr. Soroush
  18. Anti-semitism: a history and psychoanalysis of contemporary hatred. Avner Falk. Publisher ABC-CLIO, 2008. ISBN 0-313-35384-0 pp.62-64
  19. Netanyahu wants Iran president tried for genocide - Haaretz - Israel News
  20. «France24 - France condemns Iran leader's 'hate speech'». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ آوریل ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۳ آوریل ۲۰۰۹.
  21. International News | Western leaders recoil in horror at Iran speech
  22. Lessons to Be Learned from Non-Proliferation Failures and Successes. NATO Science for Peace and Security Sub-Series E Human and Societal Dynamics. Volume 48 of NATO science for peace and security series. Alexander Nikitin. IOS Press, 2009 ISBN 1-58603-932-6 pp.114
  23. خبرگزاری مهر
  24. محمد حسن بنی هاشمی، توضیح المسائل مراجع، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۷۸، ج۱، ص۸۵
  25. سید علی خامنه‌ای، رسالة اجوبة الإسفتائات، انتشارات امیر کبیر، چاپ و نشر بین‌الملل، ۱۳۸۳
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.