آتوم
آتوم یا تِم (به انگلیسی: Atum) و (به عربی: أتوم (إلهتوم = إله )[1][2] از ایزدان آغازین هلیوپولیس و خورشید ایزدی پیش دودمانی در مصر باستان بهشمار میرفت. آتوم ایزدی است که نامش ظاهراً از ریشهای به معنای "عدم" یا "یگانهٔ کامل" میآید و در اصل یکی از ایزدان بومی هلیوپولیس و حیوان مقدس منسوب به او گاو نر مرور (یونانی: mneuis) بود. کاهنان از روزگاران پیشین، او را با راع خدای بزرگ خورشید یکی میدانستند. آنان میآموختند که پیش از آفرینش، یک روح بیشکل که مجموعهٔ همهٔ هستی را با خود داشت پیدا بود و او را آتوم مینامیدند. او روزی خود را با نام آتوم-رع آشکار کرد و همهٔ ایزدان، انسانها و موجودات از او هستی یافتند. بعدها، آتوم را همچون خورشید در حال غروب یا خورشید پیش از طلوع پنداشتند و آیین وی به شکلی گسترده در سراسر مصر پراکنده شد و همیشه با نام رع همراه بود.[3]
آتوم | ||||
---|---|---|---|---|
خدای تولید | ||||
![]() | ||||
| ||||
ویژگیها: | پایان دهنده دنیا | |||
اطلاعات شخصی | ||||
جنسیت: | بدون جنسیت | |||
پدر: | گب | |||
فرزندان: | شو | |||
فهرست اساطیر مصر |
در برخی روایات آتوم همانا ماری است در نون و سرانجام بدین شکل باز میگردد، اما در ارتباط با رع که یکی از هویتهای اوست مار دشمنش محسوب میشود. در افسانههای دیگر او به شکل ایزدی با سری چون سر موش مصری نمایان میشود و این در پیوند با روایتی است که طی آن وقتی ماری بدو حمله کرد برای دریدن مار به شکل موش مصری درآمد. با این همه آتوم در اغلب روایات به شکل مردی ریشدار و غالباً پیر و در حالتی که به کندی به جانب افق غرب میرود و چون خورشید غروبکننده تصویر میشود. چون آفرینندهٔ ایزدان و انسانها و پدیدآورندهٔ نظم در آسمان و زمین او را خدای دو جهان «دارین» مینامند و در چنین نقشی سکنت یا تاج دو طبقه نیل علیا و سفلی بر سر و عصای سلطنتی موسوم به عنخ را که نشان زندگی و نماد قدرت است در دست دارد.[4]
آفرینش گیتی توسط آتوم
آتوم، به شکل خپری به وجود آمد. بعد به وجود آمدن آمون، او تمام دنیا را از دهان خویش به وجود آورد. او تفنوت و شو را از دهان خویش تف کرد و با چشم به آنان مینگریست.[5]
آلبوم
- تصویر کامل
- نیایش گاه آتوم
- معبد کرنک، رامسس چهارم
- معبد رامسس دوم
جستارهای وابسته
منابع
- ویکیپدیای عربی : إله)
- ویکیپدیای عربی :آتوم(إله)
- اساطیر مصر، ژ.ویو. ترجمه دکتر ابوالقاسم اسماعیل پور. 1-62-7033-964 ISBN
- Egyptian Mythology, Ions, Veronica. ISBN 964-331-371-9
- متون مقدس بنیادین از سراسر جهان،میرچا الیاده،برگردانِ مانی صالحی علامه،انتشارات فراروان،۱۳۸۷،صفحه ۱۶۸.
![]() |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ آتوم موجود است. |