آواتار (فیلم ۲۰۰۹)
آواتار (انگلیسی: Avatar؛ عرضهشده با نام آواتار جیمز کامرون) یک فیلم علمی تخیلی حماسی آمریکایی[7][8] در سال ۲۰۰۹ به کارگردانی، نویسندگی، تهیهکنندگی و تدوین جیمز کامرون و با نقشآفرینی سم ورثینگتون، زوئی سالدانیا، استیون لانگ، میشل رودریگز و سیگورنی ویور است.
آواتار | |
---|---|
![]() پوستر انتشار سینمایی | |
کارگردان | جیمز کامرون |
تهیهکننده |
|
نویسنده | جیمز کامرون |
بازیگران | |
موسیقی | جیمز هورنر |
فیلمبردار | مائورو فیوره |
تدوینگر |
|
شرکت تولید |
|
توزیعکننده | فاکس قرن بیستم[2] |
تاریخهای انتشار | ۱۰ دسامبر ۲۰۰۹ (لندن) ۱۸ دسامبر ۲۰۰۹ (ایالات متحده) |
مدت زمان | ۱۶۲ دقیقه[3] |
کشور | ایالات متحده |
زبان | انگلیسی |
هزینهٔ فیلم | ۲۳۷ میلیون دلار[4] ۹ میلیون دلار + (اکران مجدد)[5] |
فروش گیشه | ۲٫۸۴۷ میلیارد دلار[6] |
آواتار محصول کمپانی آمریکایی فاکس قرن بیستم است. آهنگساز موسیقی این فیلم جیمز هورنر میباشد. استین وینستن مسئول جلوههای ویژه فیلم نابودگر ۲ نیز تا قبل از مرگش به جیمز کامرون در زمینهٔ طراحی این فیلم کمک میکردهاست. بودجه ساخت این فیلم ۲۳۷ میلیون دلار اعلام شد که آن را به بیست و یکمین فیلم پرهزینه تاریخ سینما تبدیل میکند.
در سال ۱۹۹۵ کامرون فیلمنامه آواتار را به اتمام رساند. این فیلم چندین سال در دست ساخت بودهاست و در لس آنجلس، نیوزیلند و خلیج مکزیک فیلمبرداری شدهاست.
آواتار پرفروشترین فیلم تاریخ سینمای جهان است و به همراه فیلمهایی نظیر انتقامجویان: پایان بازی ، تایتانیک، جنگ ستارگان: نیرو برمیخیزد، انتقامجویان: جنگ ابدیت تنها فیلمهای تاریخ هستند که بیش از ۲ میلیارد دلار فروش داشتند. همچنین این فیلم پرفروشترین فیلم سال ۲۰۰۹ شد. به دنبال موفقیتهای این فیلم، کامرون قراردادی برای تولید و ساخت چهار دنباله با فاکس قرن بیستم امضاء کرد: آواتار ۲ و آواتار ۳ که در حال فیلمبرداری هستند آواتار ۲ قرار است در تاریخ ۱۶ دسامبر ۲۰۲۲ منتشر شود؛ همچنین آواتار ۳ در تاریخ ۲۰ دسامبر ۲۰۲۴، آواتار ۴ در تاریخ ۱۹ دسامبر ۲۰۲۶ منتشر خواهد شد.
فضای فیلم
سال ۲۱۵۴ میلادی است. داستان در یکی از چندین ماه سیارهای در سامانه ستارهای آلفا قنطورس به نام پندورا (به انگلیسی: Pandora) اتفاق میافتد. انسانها تحت شرکتی به نام آردیاِی مشغول خارج کردن سنگی با ارزش و فلز مانند از دل این سیاره هستند. پندورا حاوی گوناگونی شگفتانگیزی از زندگی فرازمینی است، و جوی غیرقابل استنشاق برای انسانها دارد، همچنین محیطی در تضاد با طبیعتی که مانند آن در روی زمین وجود دارد. نام سیاره از این جهت اشاره به وضع مصیبتبار آن (از دید انسان) دارد (که به اسطورهشناسی پاندورا بازمیگردد).
از میان جانداران بومی این سیاره موجوداتی شبیه به انسان هستند که ناوی نامیده میشوند. ناویها دارای سطح بسیار پایینتری از پیشرفت فنی در مقایسه با انسانها هستند و نیمه وحشی و بدوی به نظر میآیند، اما دارای فرهنگی بسیار غنی و کلنگر هستند که آنها را با مکان زندگیشان در حال تعادل قرار میدهد.
پندورا دارای سیستم حیات وحش نامتعارفی است، بطوریکه سیاره و تمام موجوداتش دارای یک شبکه عصبی مشترک بوده و با هم در ارتباطند (که یادآور مفهوم گایا در اسطورهشناسی و جنبشهای محیط زیستی است). ناویها از طریق نقاط اتصالی نورونی (به انگلیسی: neural interface) در انتهای گیسوان موهای خود، از نظر خودآگاهی با اسبهای خود متصل میشوند،[9] و درختان جنگل از طریق ریشههای خود اتصال عصبی با یکدیگر دارند. خلاصه اینکه محیط پاندورا محیطی است که دانشمندان بشری در فیلم را سخت تحت تأثیر قرار داده، و محیط منحصربهفرد این دنیا، مرزهای بین علم و عرفان را درهم مینوردد.
منابع طبیعی که بشر در این سیاره بدنبال آن است آنابتانیوم (به انگلیسی: unobtainium) (به معنی عنصر نایاب) نام دارد. این ماده نوعی سنگ کانی مرموزی است که دارای خواص میدانی عجیبی است، بطوریکه باعث ظهور آثار پادگرانشی و اختلال میدانها الکترومغناطیسی میشود.[10]
داستان
در داستان فیلم، زمینیان به منظور تصرف منابع سرشار پندورا (سیاره ناویها)، و برای به دست آوردن هرچه بیشتر سنگ آنابتانیوم برای اشغال نظامی سیاره پندورا آماده میشوند که منجر به نابودی خانه و کاشانه ناویها و محیط زیستشان خواهد گشت. و این موضوع احتمال انقراض ناویها به دست بشر را خیلی زیاد کردهاست.
اما از سوی دیگر، گروهی از انسانهای دانشمند مشغول آزمایش پروژهای هستند بنام آواتار که در آن با علم ژنتیک و ترکیب دادن D.N.A انسان و ناوی، بدنهای ناوی مصنوعی در آزمایشگاه رشد داده، و هوش انسانی را به عنوان کنترلگر آن جسم بهطور موقت درون آن بدن تزریق یا قالب کرده[11] تا بتوانند از این طریق با فرستادن این ناویهای مصنوعی، داخل جماعت ناویها تحقیق و تجسس کرده تا فرهنگ و رسم و رسوم آنان را بشناسند. در واقع، این بدنهای مصنوعی چیزی بجز نوعی نفربر با کنترل از راه دور بسیار پیشرفته نیست. البته به دلیل اینکه هر آواتار با ترکیب دی. اِن. اِی شخص کنترل کنندهٔ آن و ناویها به وجود آمدهاست، فقط خود همان شخص میتواند به آواتار خود متصل شده و آن را کنترل و هدایت نماید.
جیک سالی (به بازیگری سم ورثینگتون)، سربازی جانباز بر روی ویلچر است که هنگام خدمت در سپاه تفنگداران دریایی ایالات متحده آمریکا از ناحیه دو پا فلج شدهاست. هنگامی که او را برای پروژه آواتار به عنوان خلبان یکی از بدنها بکار میگیرند، او طبق مأموریتش سعی در رخنه کردن در داخل قبیلهٔ بومیان و کشف رموز و اطلاعات سرّی آنان میپردازد. اما تدریجاً طی ماجراهایی با «نایتیری» (با صدای زویی سالدانا)، شاهزاده و دختر بزرگ رئیس قبیلهٔ ناویها تدریجاً پیوند عاطفی برقرار میکند و رفتهرفته پی به عمق زیبائی فرهنگ بومیان برده، و سعی میکند به آنها کمک کند، تا جایی که مجبور میشود سرانجام در برابر نسل انسانهای غاصب، یعنی نوع خودش، قرار گیرد …
برداشتهای سیاسی
جیمز کامرون در این فیلم از گنجاندن اشارههای سیاسی هیچ ابایی از خود نشان ندادهاست.[12] محور فیلم حول موضوع دستیابی به منابع طبیعی بسیار با ارزشی میچرخد بنام «آنابتانیوم» (به انگلیسی: unobtainium) که «نمادیست از حرص و طمع بشری»[13] که نژاد انسانی را برای تصرف آن منابع وادار به جنگ با موجودات بومی سیاره پندورا کرده.
سرهنگ کواریچ، فرمانده عملیات نظامی در فیلم (به بازیگری استیون لانگ)، بومیان ناوی را (که شباهت واضحی با سرخپوستان آمریکایی دارند[14]) را متوحش مینامد، و استفاده وی از واژگانی همچون «شوک و بهت» (به انگلیسی: shock and awe)، «مبارزه با تروریسم»، و «حمله پیشگیرانه» (به انگلیسی: primitive strike) یادآور وقایع جنگهای آمریکا در کشورهای خاورمیانه است.[15]
فیلم همچنین در رساندن پیغامی در دفاع از محافظت از محیط زیست کاملاً رسا است.[16]
پایان ماجرای فیلم اشاره به این دارد که همواره قدرت طبیعت بر انسانها غالب میشود و طبق معمول انسانها در جنگ با طبیعت شکست خواهند خورد. ضمناً آخر فیلم نشان میدهد که انسانها به دنیای فانی خود بازمیگردند که نشان دهندهٔ این موضوع است که بشر همواره با استفاده بیش از حدّ منابع انرژی موجود در طبیعت و تخریب آن، کرهٔ زمین را به نابودی خواهند کشاند و آنوقت کرهٔ زمین دیگر جوابگوی نیازهای بشری نخواهد بود. و به همین دلیل باید یک زیستکرهٔ طبیعی دیگر همانند کرهٔ زمین را برای ادامهٔ بقای نسل بشر، جایگزین کرد تا از انقراض نسل بشر جلوگیری شود.
استقبال
راجر ایبرت به این فیلم ۴ ستاره داد. سایر منتقدان نیز از این فیلم استقبال بسیار خوبی کردند.[17]
فروش
آواتار با فروش ۲٬۷۹۰٬۴۳۹٬۰۰۰ دلار توانست پس از گذشتن از مرز یک میلیارد فیلمهای شوالیه تاریکی، دزدان دریایی کارائیب: صندوقچه مرد مرده، ارباب حلقهها: بازگشت پادشاه و تایتانیک را پشت سر بگذارد و پرفروشترین فیلم تاریخ سینما لقب بگیرد. آواتار، تایتانیک، جنگ ستارگان: نیرو برمیخیزد، انتقامجویان: جنگ ابدیت و انتقامجویان: پایان بازی تنها فیلمهایی هستند که فروشی بیش از ۲ میلیارد دلار داشتهاند.
بخش بعدی
جیمز کامرون در ابتدا اعلام کرد که آواتار دارای سه دنباله خواهد بود که به ترتیب در سالهای ۲۰۱۷، ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ منتشر میشوند[18] و ماجراهای آواتار ۲ در ماه پاندورا رخ خواهد داد.[19] اما در آوریل ۲۰۱۶ کامرون اعلام کرد که دنبالههای فیلم به چهار قسمت افزایش یافته که قرار است به ترتیب در سالهای ٫۲۰۱۸ ٫۲۰۲۰ ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ منتشر شوند.[20] در آوریل ۲۰۱۷ کامرون بازهم از به تعویق افتادن اکران دنبالههای آواتار خبر داد. به این ترتیب که قسمت دوم قرار است در تاریخ ۱۶ دسامبر ۲۰۲۲ منتشر شود؛ همچنین آواتار ۳ در تاریخ ۲۰ دسامبر ۲۰۲۴، آواتار ۴ در تاریخ ۱۹ دسامبر ۲۰۲۶ منتشر خواهد شد.
جوایز
در فهرست زیر جوایز متعددی که آواتار کاندید و موفق به دریافت آنها شدهاست، مشاهده میشود.
منابع
- LaFraniere, Sharon (January 29, 2010). "China's Zeal for 'Avatar' Crowds Out 'Confucius'". نیویورک تایمز. Retrieved January 18, 2020.
- "Avatar". فهرست مدون فیلمهای بلند توسط بنیاد فیلم آمریکا. Retrieved July 6, 2018.
- "AVATAR [2D]". هیئت ردهبندی سنی فیلمهای بریتانیا. December 8, 2009. Retrieved August 19, 2014.
- James Wigney (August 15, 2010). "Avatar director slams bandwagon jumpers". Herald Sun. Australia. Archived from the original on June 15, 2011. Retrieved August 16, 2010.
- "Avatar". باکس آفیس موجو. بانک اطلاعات اینترنتی فیلمها. Retrieved March 13, 2021.
- French, Philip (March 14, 2010). "Avatar was the year's real milestone, never mind the results". The Observer. UK. Archived from the original on March 17, 2010. Retrieved March 29, 2010.
- Johnston, Rich (December 11, 2009). "Review: AVATAR – The Most Expensive American Film Ever ... And Possibly The Most Anti-American One Too". Bleeding Cool. Retrieved March 29, 2010.
- بایگانیشده در ۱۷ دسامبر ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine direhorse [Pandorapedia]
- Unobtanium - James Cameron's Avatar Wiki - Sam Worthington, Zoe Saldana
- بایگانیشده در ۱۷ دسامبر ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine the_avatar_program [Pandorapedia]
- Avatar :: rogerebert.com :: Reviews
- Movie Review - Avatar (Fox) - A New Eden, Both Cosmic and Cinematic - NYTimes.com
- Avatar : Review : Rolling Stone
- 'Avatar' is out of this world! - NYPOST.com
- A vision of the future worth waiting for | The Jakarta Post
- Avatar (2009) - Critics Reviews - Yahoo! Movies
- ««آواتار» رکورد «تایتانیک» را شکست». وبگاه فارس نیوز. دریافتشده در ۵ فوریه ۲۰۱۰.
- «تاریخ اکران آواتار ۲ و ۳ اعلام شد». وبگاه بیبیسی فارسی. ۲۸ اکتبر ۲۰۱۰. دریافتشده در ۲۸ اکتبر ۲۰۱۰.
- "We're Now Getting Four Avatar Sequels From James Cameron". وبگاه گیم اسپات. Retrieved 16 April 2016.
پیوند به بیرون
![]() |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ آواتار (فیلم ۲۰۰۹) موجود است. |
![]() |
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به آواتار (فیلم ۲۰۰۹) در ویکیگفتاورد موجود است. |