احمدرضا جلالی

احمدرضا جلالی (زاده ۲۴ دی ۱۳۵۰) پزشک و پژوهشگر ایرانی-سوئدی است.[2] او پژوهشگر مدیریت بحران و حوادث غیرمترقبه است[3] و در دانشگاه‌های بلژیک، ایتالیا و سوئد تدریس کرده‌است.[4] او در سال ۲۰۰۹ برای ادامه تحصیل ایران را ترک کرد.[5] احمدرضا جلالی دارای تابعیت سوئد است و به عنوان پژوهشگر با دانشگاه پیرمنتو در ایتالیا همکاری داشته‌است.[6]

احمدرضا جلالی
زادهٔ۱۵ سپتامبر ۱۹۷۱ ‏(۴۹ سال)
سراب, ایران
محل زندگیسوئد
ملیتایرانی- سوئدی
شهروندیایرانی-سوئدی
همسر(ها)ویدا مهران‌نیا
والدیننجیبه مرتضوی[1]

دستگیری

احمدرضا جلالی در آوریل ۲۰۱۶ به دعوت دانشگاه تهران و دانشگاه شیراز به منظور شرکت در کارگاه مدیریت بحران به ایران سفر کرد[5][7] و در تاریخ ۵ اردیبهشت ۱۳۹۵ دستگیر و به زندان اوین منتقل شد.[8] اتهام جلالی ارتباط با دولت متخاصم و هم‌چنین جاسوسی عنوان شده‌است.[9] جلالی در تاریخ ۲۶ دسامبر ۲۰۱۶ در اعتراض به وضعیت خود دست به اعتصاب غذا زد.[10]

محکومیت به اعدام

همسر احمدرضا جلالی به بی‌بی‌سی فارسی گفت که در روز شنبه ۲۹ مهر ۱۳۹۶ مطلع شده همسرش در دادگاهی در ایران به اتهام «محاربه» و «همکاری با دولت اسرائیل» به اعدام محکوم شده‌است. پیشتر عفو بین‌الملل گزارش کرده بود که احمدرضا جلالی پس از نه ماه زندان از جمله سه ماه انفرادی، روز ۳۱ ژانویه (۱۲ بهمن ۱۳۹۵) بدون حضور وکیل در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب حاضر شده و قاضی ابوالقاسم صلواتی اتهام او را «جاسوسی» عنوان کرده و گفته بود که احتمال دارد با مجازات اعدام روبرو شود.[5] جعفری دولت‌آبادی، دادستان تهران، در ۲ آبان ۱۳۹۶ حکم اعدام وی را تأیید کرد دربارهٔ او گفت:

یکی از اقدامات محکوم‌علیه، اعلام نشانی و برخی مشخصات سی نفر از افراد شاخص پروژه‌های تحقیقاتی، نظامی و هسته‌ای از جمله شهیدان شهریاری و علی‌محمدی به افسران اطلاعاتی موساد بوده که به ترور و شهادت آنان منتهی شده‌است. محکوم‌علیه که مدعی شده‌است شهادت شهدای هسته‌ای موجب عذاب وجدان وی گردیده، با بیش از هشت افسر اطلاعاتی موساد جلسات متعدد برگزار نموده و از این طریق، اطلاعات مرتبط با فعالیت سایت‌های نظامی، سازمان انرژی اتمی و بسیاری از اطلاعات حساس دیگر را در ازای دریافت دستمزد و اخذ اقامت در کشور سوئد به افسران اطلاعاتی موساد انتقال داده‌است.[11]

در یک فایل صوتی که در ۲۲ اکتبر ۲۰۱۷ در یوتیوب منتشر شد، صدای منسوب به آقای جلالی شنیده می‌شد که می‌گوید در زمان حبس انفرادی وادار شد دو بار در برابر دوربین با خواندن بیانیه‌هایی که بازجوها از قبل آماده کرده بودند «اعتراف» کند.[4]

شفافیت مدارک و اسناد پرونده

اگرچه به گزارش تسنیم و ایسنا حکم اعدام وی صادر شده (گذر از مرحله تحقیق و تجسس) اما با این وجود هیچ گونه مدارکی (به غیر از اعتراف) ارائه نشده و حتی نام وی را در خبر منتشر نکرده‌اند،[12] شبکه خبر صدا و سیما ۲۶ آذر ۱۳۹۶ برنامه‌ای به اسم «تیشه بر ریشه» را پخش کرده‌است که در آن اعترافات وی را مطرح کرده‌است اما اثری از مدرکی جز اعتراف به چشم نمی‌خورد.[13]

در ویدئوی اعتراف جلالی منتشر شده توسط صدا و سیما توضیح می‌دهد:

«سال ۱۳۸۷ که من خواستم برای ادامه تحصیل به خارج از کشور برم اونجا یک فردی به اسم توماس به من مراجعه کرد حدود یک و نیم سال بعد از آشنایی با توماس کم‌کم این آدم به من نزدیک شد»[14]

در این ویدئو فهرستی از تماس‌ها و ۲۰۰۰ یورو پول برای هر جلسه مطرح شده‌اند (ادعا شده‌اند) که پس از واقعه ترور دو دانشمند هسته‌ای ادامه داشته‌اند و دربارهٔ اینکه دلیل تماس‌های پس از ترور و پرداخت پول برای هر جلسه چه بوده‌است مطرح نشده. همچنین زمان ترورها دی ۸۸ و آذر ۸۹ بوده‌است؛ که اگر آشنایی در یکم فروردین ۸۷ بوده باشد دی ۸۸ تنها یک سال و ۹ ماه است و ۳ ماه فاصله زمانی بسیار کوتاهی برای کم‌کم نزدیک شدن است.[14]

از ابهامات دیگر فیلم اعترافات جلالی این است که در آن صرفاً گوینده است که نام موساد را به زبان می‌آورد و خود آقای جلالی می‌گوید با افرادی که گمان می‌کرده سرویس امنیتی اتحادیه اروپا هستند در ارتباط بوده‌است.[15]

پیام مادرانه

۱۶ آذر ۱۳۹۶ مسیح علینژاد در برنامه تبلت ویدئوی ارسالی نجیبه مرتضوی، مادر احمدرضا جلالی دربارهٔ جزئیات را منتشر نمود[1] دربارهٔ اینکه در مراجعه به رهبر ایران، حسن روحانی، مسعود پزشکیان، علی لاریجانی و علی مطهری می‌گوید که حتی قاضی با رفتاری نامناسب پاسخ وی را ندادند. او می‌گوید که ۵ اردیبهشت ۱۳۹۵ قرار بوده احمدرضا برای کنفرانسی به کرج برود و از مادرش نیز دیدن کند که دستگیر می‌شود و ۳ یا ۴ ماه بعد به مادر وی می‌گویند که بی‌گناهی احمدرضا ثابت شده و آزاد خواهد شد. او می‌گوید که برای جلالی قرآن برده بودند و قسم خوردند که اگر به همکاری با اسرائیل اعتراف کند آزادش می‌کنند. نجیبه مرتضوی با اشاره به موضوع جایزه اسکار اصغر فرهادی از فیروز نادری و انوشه انصاری درخواست کمک کرد. احمدرضا جلالی از حق داشتن وکیل مستقل و دادگاه علنی محروم شده‌است.[1]

تکذیب اعترافات

همسر او در مصاحبه با خبرنگار بی‌بی‌سی گفته:

«در ویدیو منتشر شده از اعترافات احمد رضا هر چیزی را که می‌خواستند به او دیکته شده بود که دقیقاً همان کلمات را استفاده کنه و اگر کلمه ای بر خلاف چیزی که می‌خواستند می‌گفت ویدیو را قطع می‌کردند و دوباره می‌گرفتند و این ویدیو در زمانی که احمد را تحت فشار روحی زیادی بود بیرون آمده و هیچ نوع سندیتی ندارد[15]»

روز ۲۸ آذر فایلی صوتی منتسب به احمدرضا جلالی، پزشک محکوم به اعدام در ایران، منتشر شده که در آن می‌گوید اعترافات تلویزیونی که چند روز پیش از او در تلویزیون ایران پخش شد اعتبار ندارد. نزدیکان آقای جلالی (سه‌شنبه ۱۹ دسامبر/۲۸ آذر) در گفتگو با بی‌بی‌سی فارسی اصالت این فایل صوتی را تأیید کرده و گفته‌اند که آقای جلالی این فایل را داخل زندان ضبط کرده‌است. او در این فایل صوتی گفته‌است که اعترافات پخش شده از وی در تلویریون ایران تحت شرایط نامناسب روانی و با وعده آزادی از او گرفته شد و بخش‌هایی از سخنان او به گونه ای انتخاب شده تا او را مجرم نشان دهند.[16]

وی در این فایل صوتی می‌گوید در فیلمی که از تلویزیون پخش شده، جواب او به کسانی که خود را «عوامل خارجی» معرفی کرده‌اند، نیامده است. وی می‌گوید درخواست این مأموران برای ارائه اطلاعات را به کل رد کرده‌است اما در این فیلم این قسمت حذف شده‌است. احمدرضا جلالی می‌افزاید درخواست «عوامل خارجی» در اروپا «را در نهایت درایت و فداکاری اوضاع مدیریت کردم تا آسیبی به کشورم وارد نشود.» احمدرضا جلالی تأکید می‌کند در هیچ جای این فیلم یا در طول ۲۰ ماه بازداشتش، «به هیچ وجه همکاری، جاسوسی یا حتی ارتباط با موساد را اظهار یا تأیید نکرده» است. در بخش دیگری از این فایل، جلالی می‌گوید حتی او فاقد هرگونه اطلاعی بوده که «بر فرض محال در اختیار» آن عوامل قرار دهد. احمدرضا جلالی تصریح می‌کند: «اینجانب در بازجویی‌ها، دادسرا و دادگاه اظهار کرده‌ام که تنها علت حضور من در جلسه با عوامل به ظاهر اروپایی تهدیدات ایشان علیه خانواده‌ام و خودم بوده که تهدید می‌کردند که خودت و همسرت دستگیر و کشته خواهید شد؛ و دختر ۷ ساله‌ات هم باید آواره اردوگاه‌ها شود.» وی با بیان اینکه اگر در حال همکاری با عوامل بیگانه بود، چرا آن‌ها باید خود و خانواده‌اش را تهدید می‌کردند. وی می‌افزاید: «ضمن اینکه یکبار هم تهدیدشان را عملی کرده و با حمله فیزیکی بنده را تا لب مرگ بردند؛ لپ‌تاپم را به سرقت برده و به فرانسه منتقل کردند تا شاید اطلاعاتی به‌دست آوردند، موفق نشدند و دیدند اطلاعاتی در لپ‌تاپ من موجود نمی‌باشد.» احمدرضا جلالی سپس می‌افزاید: «در آن مقطع زمانی من موضوع را به نیروهای امنیتی ایران اطلاع دادم که ترتیب اثری ندادند.» این پزشک ایرانی می‌گوید در سال‌های ۸۰ تا ۸۲ در پروژه‌ای که برای وزارت دفاع بوده، با مجید شهریاری و مسعود علی‌محمدی آشنایی داشته‌است. مسعود علیمحمدی و مجید شهریاری، دو دانشمند هسته‌ای ایران، در سال‌های ۸۸ و ۹۰ در تهران ترور شدند. ایران این ترورها را به اسرائیل نسبت داد. به گفته وی در حالی که مسعود علیمحمدی دانشمند هسته‌ای، چهار یا پنج ماه پیش از ملاقات وی با عوامل خارجی، در دی ماه ۱۳۸۸ ترور، او چطور می‌توانسته اطلاعاتی در این مورد به آن‌ها داده باشد. وی همچنین تأکید می‌کند که با سند و مدرک به قاضی صلواتی در مورد مجید شهریاری نیز توضیح داده، اما به گفته وی ظاهراً او باید محکوم می‌شده و دفاعیاتش تأثیری نداشته‌است. احمدرضا جلالی تصریح می‌کند: «تنها ملاقات و آشنایی اینجانب با این دو شهید بزرگوار مربوط به سال ۸۱ و حداقل هشت سال قبل از شهادتشان بوده که مدتش ۳ الی ۴ دقیقه بوده (درباره) موضوع آموزشی و پزشکی بوده‌است.» وی همچنین دریافت هرگونه وجه از عوامل خارجی را رد کرده و با توجه به موقعیت شغلی‌اش می‌گوید اصلاً نیازی به این مبلع نداشته‌است. جلالی تأکید می‌کند در فیلمی که زیر فشار از او گرفته شده، عنوان شده در یک بازه زمانی ۵ سال ۲۸ هزار یورو دریافت کرده که برای هر بیننده‌ای «شرم‌آور» و «غیرقابل باور» است که یک پروفسور برای جاسوسی چنین مبلغی بگیرد. به گفته این پزشک ایرانی، در یک بازه زمانی ۵ ساله تنها هشت ملاقات با عوامل خارجی داشته و نه «پنجاه» بار آنطور که در فیلم «تیشه بر ریشه» گفته شده‌است. وی تأکید می‌کند که از سال ۱۳۸۷ در خارج کشور مقیم بوده و از سال ۸۲ به بعد در هیچ پروژه‌ای مستقیماً با وزارت دفاع در تماس نبوده‌است. جلالی اظهار می‌دارد که تنها عامل سفر او به ایران پروژه‌های پزشکی در مورد «حوادث»، «حوادث غیرطبیعی» و از جمله حوادث «هسته‌ای» بوده‌است. در پاسخ به ادعای فیلم پخش شده از تلویزیون ایران، جلالی می‌گوید تقاضا برای شهروندی سوئد کاملاً روند قانونی داشته و مدارک آن ثبت و ضبط است. در فیلم «تیشه بر ریشه» گفته می‌شود که یکی از وعده‌های عوامل «موساد» گرفتن شهروندی یک کشور اروپایی برای جلالی است. احمدرضا جلالی در پایان از صادق لاریجانی رئیس قوه قضائیه می‌خواهد قضات بی‌طرف این دستگاه در پرونده او بازنگری کنند تا حقیقت روشن شود.[17]

نامه همسر احمدرضا جلالی به روحانی

همسر احمدرضا جلالی، در نامه‌ای به حسن روحانی، از رئیس‌جمهوری خواسته‌است، تا دیر نشده، هیاتی بیطرف را برای بررسی «نقض حقوق شهروندی» وی توسط وزارت اطلاعات تشکیل دهد. ویدا مهران‌نیا می‌نویسد: «همزمان عملکرد تعدادی بازجوی وزارت اطلاعات در دولت جنابعالی در همدستی با قاضی صلواتی و صداوسیما نسبت به پخش فیلم نمایشی و ضدونقیض از همسر بی‌دفاع‌ام دکتر احمدرضا جلالی پزشک و متخصص بحران‌های حوادث طبیعی، حکایت دیگری از نقض آشکار حقوق شهروندی وی، کودکانمان، مادر پیر و دل‌شکسته وی و اینجانب در آن دستگاه امنیتی مهم دارد. جنابعالی به درستی فرمودید وزرا هر شش ماه یکبار به من و هر سال یکبار باید به مردم دربارهٔ نحوه اجرای حقوق شهروندی گزارش بدهند. با توجه به در خطر بودن جان همسرم از جنابعالی خواهشمندم در اسرع وقت دستور فرمایید ضمن خلع بازجویان خاطی و برحذر داشتن آنان از دخالت و فشار به دستگاه قضایی در ادامه رسیدگی و درخواست اعاده دادرسی چنین گزارشی از سوی هیاتی بیطرف و منتخب جنابعالی از عملکرد بازجویان وزرات اطلاعات در دولت جنابعالی در پرونده همسرم تهیه و در اختیارتان برای تصمیم‌گیری قرار دهند. به‌عنوان شهروند ایرانی که به جنابعالی دوبار رای داده‌ام از شما می‌خواهم به وعده خود مبنی بر اجرای حقوق شهروندی آن هم در حوزه دولت خود یعنی عملکرد تعدادی بازجوی وزارت اطلاعات در قربانی نمودن همسرم و بازی با جان وی و سرنوشت فرزندان و خانواده وی رسیدگی نمایید.» ویدا مهران‌نیا در پایان‌نامه «به‌عنوان فرزند خطه آذربایجان» شهادت می‌دهد که احمدرضا جلالی «هیچگاه حاضر به ذره‌ای خیانت به وطنمان نشده و جاسوسی به نفع هیچ کشور خارجی» نکرده‌است.[6]

واکنش‌ها
  • وزارت امور خارجه ایتالیا با انتشار بیانیه‌ای نگرانی عمیق این کشور را نسبت به سرنوشت احمدرضا جلالی اعلام کرد.[18]
  • نخست‌وزیر سوئد پیش از سفر خویش به تهران در ماه فوریه سال ۲۰۱۷ از پیگیری بازداشت احمدرضا جلالی طی این سفر خبر داد.[19]
  • سازمان عفو بین‌الملل نیز با انتشار بیانیه‌ای از احتمال صدور حکم اعدام برای احمدرضا جلالی خبر داد.[20] این سازمان صدور حکم اعدام احمدرضا جلالی را نتیجه شکنجه روانی و اعترافات ساختگی و یک محاکمه کاملاً غیرمنصفانه دانسته‌است.[21]
  • ۱۷۵ برنده جایزه نوبل در نامه‌ای به غلامعلی خوشرو، نماینده ایران در سازمان ملل خواستار آزادی احمدرضا جلالی شدند. برندگان جایزه نوبل در نامه خود کار این پژوهشگر ایرانی را برای بشریت «سودمند» خواندند.[4]
  • چهار تن از کارشناسان سازمان ملل متحد از ایران خواستند که حکم اعدام احمدرضا جلالی، پزشک ایرانی متهم به جاسوسی هسته‌ای، را فوراً لغو کند. بیانیه این کارشناسان روز چهارشنبه ۲۹ آذر منتشر شده‌است که در آن عنوان می‌شود شیوه رسیدگی به اتهامات آقای جلالی با اشکالات بسیاری همراه بوده و شواهد و گزارش‌ها نشان می‌دهد که محاکمه وی عادلانه نبوده و در جریان آن تخلف‌های متعددی صورت گرفته‌است. این کارشناسان که در زمینه حقوق بشر در ایران و مواردی مانند بازداشت‌های غیرقانونی، شکنجه و اعدام تحقیق می‌کنند در بیانیه خود به گزارش‌هایی اشاره کرده‌اند که می‌گوید احمدرضا جلالی در حبس انفرادی و بدون امکان تماس با دیگران و دسترسی به وکیل نگه داشته شده و وی را مجبور به اعتراف کرده‌اند.[22]

جستارهای وابسته

منابع
  1. «مادر ۷۳ ساله احمدرضا جلالی پزشک ایرانی …». صفحه رسمی فیسبوک. مسیح علینژاد و صدای آمریکا. مادر ۷۳ ساله احمدرضا جلالی پزشک و جنایتکار ایرانی-سوئدی از رئیس‌جمهور و رئیس قوه قضاییه و نماینده‌های مجلس ناامید شده از ایرانیان داخل و ایرانیان خارج از جمله فیروز نادری و انوشه انصاری کمک می‌خواهد
  2. «پزشک ایرانی-سوئدی از ۹ ماه قبل در اوین زندانی است». رادیو زمانه. ۱۷ دی ۱۳۹۵.
  3. «اعتصاب غذای استاد ایرانی-سوئدی در زندان اوین، در پی «تهدید توسط بازجویان به صدور حکم اعدام»». کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران. ۱۹۷۱-۰۱-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۲-۱۳.
  4. «صدوهفتادوپنج برنده جایزه نوبل خواستار آزادی احمدرضا جلالی شدند». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۹ آبان ۱۳۹۶.
  5. «همسر احمدرضا جلالی صدور حکم اعدام برای همسرش را تأیید کرد». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۲۳ اکتبر ۲۰۱۷.
  6. «نامه همسر احمدرضا جلالی به روحانی: تا دیر نشده اقدام کنید». رادیو فردا. ۱ دی ۱۳۹۶.
  7. «عفو بین‌الملل: احمدرضا جلالی ممکن است به اعدام محکوم شود». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۰۱۷-۰۲-۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۲-۱۳.
  8. «پزشک ایرانی ساکن سوئد در زندان اوین «اعتصاب غذا کرده‌است»». رادیو فردا. ۲۰۱۷-۰۱-۰۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۲-۱۳.
  9. «"قاضی صلواتی شفاهاً به احمدرضا جلالی گفته حکمش اعدام است"». دویچه‌وله فارسی. ۲۰۱۷-۰۲-۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۲-۱۳.
  10. «صدور حکم اعدام برای احمدرضا جلالی، پزشک و پژوهشگر». رادیو زمانه. ۱۸ بهمن ۱۳۹۵.
  11. «صدور حکم اعدام در مورد یک عامل موساد». ایسنا. ۲ آبان ۱۳۹۶، ساعت ۱۶:۱۵. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۵ اکتبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۹. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  12. «صدور حکم اعدام برای یک عامل موساد/صدور کیفرخواست ۹ نفر به‌اتهام همکاری با داعش». خبرگزاری تسنیم. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۵ اکتبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۹.
  13. «احمد رضا جلالی کیست؟». شبکه خبر صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۹.
  14. «وزارت اطلاعات توضیح نمی‌دهد چگونه احمدرضا جلالی همکاری‌اش را با موساد "یک و نیم سال بعد از سال ۸۷" شروع کرد ولی ترور دو دانشمند هسته‌ای در سال‌های ۸۸ و ۸۹ رخ داد». ویدئوی خبر از توئیتر رسمی. بی‌بی‌سی فارسی.
  15. «همسر احمدرضا جلالی: شوهرم در ازاء وعده آزادی اعتراف کرده». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۷ آذر ۱۳۹۶.
  16. «احمدرضا جلالی می‌گوید اعترافات تلویزیونی او اعتبار ندارد». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۸ آذر ۱۳۹۶.
  17. «احمدرضا جلالی هرگونه اتهام جاسوسی را قویاً رد کرد». رادیو فردا. ۲۹ آذر ۱۳۹۶.
  18. «ایتالیا نگرانی خود را دربارهٔ سرنوشت پزشک ایرانی احمدرضا جلالی اعلام کرد». ار. اف. ای - RFI. ۲۰۱۷-۰۲-۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۲-۱۳.
  19. Radio، Sveriges (۲۰۱۷-۰۲-۰۸). «نخست‌وزیر سوئد از پیگیری بازداشت پزشک ایرانی، احمدرضا جلالی خبر داد». Sveriges Radio. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۲-۱۳.
  20. "هشدار عفو بین‌الملل: احتمال صدور حکم اعدام برای احمد رضا جلالی". یورونیوز فارسی (به لاتین). 2017-02-08. Retrieved 2017-02-13.
  21. درباره حکم اعدام احمدرضا احمدی در سایت بی‌بی‌سی، ۱۳۹۶
  22. «کارشناسان سازمان ملل: ایران فوراً حکم اعدام احمدرضا جلالی را لغو کند». رادیو فردا. ۲۹ آذر ۱۳۹۶.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.